فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی استاندار جدید البرز چیست؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، البرز، استانی با ظرفیت‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، صنعتی و چالش‌های فراوان ناشی از کم کاری‌های سالیان گذشته که بر پیکره این استان تحمیل شده است.

مجتبی عبداللهی که از مدیران با سابقه جهادی مجموعه شهرداری تهران است، دارای تجارب ارزشمندی هم در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و هم در بخش‌های خدمات شهری است که برای کار به البرز آورده است، او که دکترای علوم سیاسی گرایش مطالعات بین المللی و دارای کارشناسی ارشد مدیریت دولتی در گرایش مدیریت تحول است.

مجتبی عبداللهی به خوبی می‌داند که استان سی و یکم کشور از چه چالش‌هایی برخوردار است. او از گرفتاری‌هایی که این استان از آن رنج می‌برد خبر دارد و  می‌داند مردم این استان چه ظرفیت‌ها و توانایی‌هایی برای کمک به حل معضلات این استان دارند. در این گزارش اشاره مختصری به برخی از چالش‌های پیش روی استان البرز مطرح می‌شود.

مخاطرات زیست‌محیطی و محیط‌زیستی

استان البرز با مساحت 5 هزار و 200 کیلومتر مربع و جمعیت 2.7 میلیون نفری دارای تنوع اقلیمی نیمه مرطوب و مرطوب و در پهنه آب و هوایی معتدل کوهستانی و نیمه بیابانی قرار گرفته است ، رودخانه‌های کرج، شاهرود و کردان به‌ عنوان رودخانه‌های حفاظت شده با کیفیت بالای شرب و رودخانه شور اشتهارد از کیفیت پایین و نا‌مناسب جهت شرب برخوردار است و پتانسیل آبی استان حدود یک و نیم میلیارد مترمکعب شامل 1.1 میلیارد متر مکعب سطحی و 400 میلیون متر مکعب آب زیرزمینی برآورد شده است‌.

آب مصرفی حدود 180 میلیون متر مکعبی در سال است که از حدود 331 حلقه چاه و سفره‌های زیرزمینی به میزان 83 میلیون مترمکعب و همچنین از رودخانه کرج به میزان 64 میلیون متر مکعب و 35 میلیون متر مکعب آب از رودخانه طالقان تامین می‌شود که در حال حاضر با افت کیفیت و کمیت آب در استان البرز مواجه هستیم.

به دلیل عدم نظارت‌های صورت گرفته در سالیان گذشته شاهد تعرض به حریم‌های کمی و کیفی و تصرفات اراضی ملی و تغییر کاربری‌های غیرمجاز در حوزه آبریز در استان البرز هستیم.

در استان البرز به واسطه  صنعتی بودن شاهد ورود پساب‌ها و پسماندهای کشاورزی، انسانی و صنعتی به رودخانه‌ها و آلودگی‌های ناشی از آن از یکسو و همچنین برداشت‌های بیش از ظرفیت از سفره‌های آب زیرزمینی و و حفر چاه‌های غیر مجاز هم از سوی دیگر هستیم و از طرفی هم با عدم احداث و  بهره‌برداری از تصفیه‌خانه های استاندارد فاضلاب شهرکهای صنعتی استان بخش زیادی از پساب قابل تبدیل و بازچرخانی به حوزه کشاورزی را نیز از دست می‌دهیم.

در چنین شرایطی است که مجتبی عبدالهی استاندار  جدید البرز در دوره خدمت خود باید نسبت به زیستگاه‌ها و مناطق طبیعی به عنوان موزه تاریخ طبیعی استان البرز با حساسیت‌های بالایی ورود و دستگاه‌های متولی این حوزه را در امر نظارت‌های بیشتر در حوزه‌های یاد شده و پیگیری مستمر جذب اعتبارات طرح‌های زیست محیطی از مرکز و همچنین تصویب مکانی دپوی پسماندهای صنعتی که حدود 100 هزار تن پسماند در سال پیش بینی می‌شود اقدام کند.

اقدامات دیگری در موضوعات کیفیت هوا و اجرای پروژه‌های مربوط به حوزه‌های زیست محیطی مانند احیای تالاب‌های استان و مبارزات جدی با تغییر کاربری اراضی کشاورزی، ساماندهی ‌طرح‌ها و برنامه‌های از این دست و اولویت گذاری‌های لازم در بخش های مختلف صنایع و کشاورزی را مد نظر قرار دهد تا استان سرسبز البرز زیبایی‌های از دست داده گذشته خود را باز ستاند.

 مشکلات فراوان اجتماعی و فرهنگی استان البرز

مهاجرت پذیری استان البرز به واسطه قرار گرفتن در نزدیکی شهر تهران و همچنین حوزه پیرامونی استان‌های صنعتی کشور از طرفی و همچنین ظرفیت سکونتگاهی این استان عنوان تهدید و فرصت استان البرز را دستخوش تغییرات فرهنگی و اجتماعی قرار داده است.

با وجود ظرفیت‌هایی که در تنوع فرهنگ‌ها  آداب و رسوم و سنت‌های دیرینه مردم آن سرزمین ایران که در استان رنگارنگ البرز در کنار همدیگر زندگی می‌کنند اما گاها گسست‌های موجود در حوزه‌های فرهنگی اجتماعی سبب بروز مسائل و مشکلات مختلفی در این استان شده است.

بیکاری و مسائل ناشی از آن با آسیب‌های مختلف فرهنگی اجتماعی بیشماری در البرز انجامیده است. تنوع جمعیتی و تکثر فرهنگی ساکنین استان سی و یکم کشور شاید در کوتاه مدت مشکلاتی را در پی نداشته باشد ولی اگر برای تقویت هویت فرهنگی و اجتماعی این استان اقداماتی صورت نگیرد و برای پیوست‌ها و پیوندهای فرهنگی و دینی ساکنان استان فکری نشود، قطعاً شاهد مشکلات مختلفی اعم از موضوعات بزه‌های اجتماعی آمار مربوط به طلاق و لطمه‌ها و صدمات روحی و روانی وجود دارد که ممکن است بر پیکره نسل فعال و کارآمد جامعه البرز  آسیب وارد کند.

کمبود سرانه‌های فرهنگی و زیرساخت‌های اجتماعی مانند فرهنگسراها ، کتابخانه‌های عمومی،  آموزشگاه‌های هنری  که هر کدام از این‌ها در حوزه اختیارات یک یا چند سازمان است و افزایش به یکباره جمعیت استان با کمبود‌های فراوانی در این بخش‌ها مواجه شده است. 

عقب‌ماندگی‌های موجود در این بخش از برنامه سند چشم انداز 1404 اسناد بالادستی توسعه در استان شاهد این ادعاست.

کمبود مراکز تفریحی و گردشگری اجتماعی، آپارتمان نشینی در موضوعات مربوط به روانشناسی اجتماعی و نشاط اجتماعی ساکنین استان تاثیر گذاشته است. به جرات می‌توان گفت کمبود این سرانه‌های فرهنگی و کاستی‌های موجود سبب بسیاری از  آسیب‌های اجتماعی فعلی البرز شده است.

کاهش چشمگیر اعتبارات ملی تخصیص یافته به حوزه فرهنگ و زیر ساخت‌های فرهنگی و اجتماعی از یک سو و عدم جذابیت‌های اقتصادی برای مشارکت بخش خصوصی از سوی دیگر، همچنین کمبود مراکز هنری دولتی و خصوصی برای فعالیت هنرمندان در بخش‌های مختلف موضوعاتی است که در سالیان اخیر مورد غفلت دولت قرار گرفته است و پیامدهای مخاطره آمیز ناشی از این کمبودها و فقدان پیوست‌های فرهنگی اجتماعی در میان ترکیب‌های جمعیتی متنوع استان باعث بروز تغییرات نامطلوبی خواهد شد.

ستاندار البرز باید با همراه کردن دستگاه‌های فرهنگی نهادهای مختلف که هر کدام با فعالیت‌های جزیره‌ای خود بر ناکارآمدی فعالیت‌های فرهنگی دامن زدند و اجرای برنامه‌های متنوع نشاط اجتماعی و فرهنگی استفاده از ظرفیت‌های رنگارنگ البرز و مشارکت و مشورت دادن فعالانه صاحبان اندیشه پیچ تند واژگونی فرهنگ و هنر البرز را به مسیر درست و سلامتی بچرخاند.

استاندار البرز باید با فعال کردن کارگروه‌های تخصصی فرهنگی اجتماعی در مجموعه استانداری نسبت به امکان باز طراحی پروژه‌ها و افزایش سرمایه اجتماعی شهر و پرهیز از اجرای برنامه‌های پرهزینه و بی خاصیت ، مسئولیت اجتماعی دولت در قبال شهروندان خود را به سرانجام برساند، نقشه مهندسی فرهنگی، سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه و بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌های شهری و روستایی این استان محل توجه نبوده است، تصمیم سازی‌های مدیران مدیریت شهری شهرهای استان بدون توجه به پیوست‌های فرهنگی اجتماعی و ارزیابی آثار آن صورت می پذیرد. استاندار البرز باید با سیاستگذاری‌های فرهنگی از اتلاف منابع و هزینه‌ها و انجام پروژه های خودساخته برخی مدیران جلوگیری کند.

مدیریت منابع مالی و انسانی در استان البرز

کاهش فروش نفت و افزایش بی سابقه هزینه‌های بودجه ای دولت در سال 1400 و کسری بودجه ، تورم و مقاومت مجلس در جلوگیری از تورم هدف گذاری شده برای بودجه 1400 در لایحه دولت ، سبب کاهش اعتبارات تملک و دارایی استان‌ها در سطح کلان در سال پایانی دولت  قبل شد، استان البرز نیز به عنوان چهارمین استان پر جمعیت کشور و با داشتن بالاترین نرخ مهاجرت سالانه 80 هزار نفری بر جمعیت استان البرز و پایین بودن سرانه‌های درمانی که یک چهارم میانگین کشوری را شامل می‌شود و همچنین پایین بودن سرانه آموزشی، ورزشی و فاصله معنادار سرانه فضای سبز 13 متری در مقایسه با میانگین 17 متر مربع کشوری، مستلزم پیگیری‌های جدی افزایش بودجه ای در این استان است.

عدم اختصاص اعتبار مناسب برای راه اندازی و تاسیس استان در سال 1389 سبب این عقب ماندگی‌های ساختاری در استان شده است و وجود نزدیک به 30 هزار زندانی در 3 زندان بزرگ مستقر در شهر کرج و جمعیت 500 هزار نفری دانش آموزی و عدم توسعه یافتگی کامل استان و گران بودن هزینه‌های مسکن به دلیل سرریز جمعیت استان تهران به البرز و اختصاص یکی از پایین ترین بودجه‌های ملی 934 میلیارد تومانی رتبه 28 در کشور را به خود اختصاص داده است، عدم پیگیری موثر و دفاع مسئولان استانی در اختصاص درآمدهای استان و عدم پیگیری‌های جذب درآمدها که شاهد تشکیل پرونده‌های مالیاتی بسیاری از شرکت‌ها و برندهای بزرگ استان البرز در مرکز کشور هستیم. 

عدم پیگیری جدی جذب بودجه‌های ملی و اعتبارات استانی در سالیان گذشته به واسطه شرایط  اقتصادی در کشور، استان البرز را در رتبه 29 کشوری در جذب اعتبارات تملک و دارایی قرار داده است.

استاندار جدید البرز باید با بررسی دوباره اعتبارات ملی در بودجه 1400 و مقایسه آن با سالیان گذشته و سایر استان ها بر عمق فاجعه به بار آمده توجه کند و با رایزنی‌های مکرر در جذب اعتبارات جدید برآید.

عدم قرار گرفتن بسیاری از نقاط محروم استان در قانون تقسیم بندی مناطق محروم کشور از سال 1388 اجرا می شود که   نیازمند بازنگری جدی و شناسایی دوباره مناطق محروم با تکیه بر شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و بهداشتی  است. تخصیص اعتبارات از سوی و نظارت با برنامه بر تخصیص اعتبارات در مناطق محروم و معیار گذاری‌های مناسب از الزامات پیش‌روی استاندار جدید است.

نه تنها مجموعه استانداری بلکه سایر دستگاه‌های اجرایی در استان نیز از چنین ضعف شدیدی در جذب سرمایه‌های ملی مواجه هستند به طوری که به لحاظ اسمی اعتبارات بودجه ای و تملک دارایی سرمایه ای استان البرز در سال 1400 نسبت به سال گذشته 34 درصد نیز کاهش پیدا کرده است.

ظرفیت‌های بی بدیل منابع انسانی در استان البرز در سالیان گذشته به‌دلیل عدم توجه به مدیران بومی و استفاده از ظرفیت منابع انسانی مدیران استانی البرز و استفاده از نیروهای سایر استان‌ها، انتقادات فراوانی را به دورههای گذشته وارد کرده است.

نیروهای انسانی توانمند و بومی استان که با شناخت بر مشکلات مسایل مربوط به حوزه خدمتی خود می توانستند مسیر درستی برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای را ترسیم کنند که  در سایه احکام مسئولیت‌های کوتاه مدت مدیریتی از این ظرفیتها استفاده نشد.

انتهای پیام/ ع