آثار نگارگری ایران در نمایشگاه "گنجینه های مشرق زمین" چین

رضا دبیری‌نژاد در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ با توجه به برگزاری نمایشگاه "گنجینه‌های مشرق زمین" در شانگهای چین، ضمن بیان توضیحاتی در خصوص لزوم بهره‌برداری لازم از فرصت برگزاری نمایشگاه‌های از این دست برای انجام تبادلات فرهنگی و عرضه و نمایش آثار و محصولات فاخر فرهنگی ایران که در واقع روایتگر تاریخ و تمدن کشورمان است، در مورد جزئیات این نمایشگاه توضیحاتی ارائه کرد.

وی گفت: برگزاری این نمایشگاه حاصل همکاری موزه ملک با موزه هنرهای معاصر اصفهان است که به دنبال بازدید اعضای موزه شانگهای چین در دو سال گذشته از موزه ملک و انعقاد تفاهم‌نامه‌ای بین موزه ملک، موزه هنرهای معاصر و موزه هنرهای شانگهای، مقرر شد که این نمایشگاه تحت عنوان نمایشگاه "گنجینه های مشرق زمین" در چین برگزار شود.

رئیس موزه ملی ملک با بیان اینکه طبق بخشنامه مؤسسه نمی‌توانیم اصل آثار را خارج کنیم، بیان کرد: بر همین اساس سعی شد آثار منتخب در همان شمایل اصلی خود باز نشر و ارائه گردد.

دبیری‌نژاد ضمن اشاره به اینکه مجموعاً 100 اثر موجود در این نمایشگاه متعلق به گنجینه‌های موزه ملی ملک، موزه هنرهای معاصر اصفهان، موزه رضا عباسی و کاخ موزه چهل‌ستون است، تصریح کرد: 20 اثر از مجموعه آثار مورد نمایش در این نمایشگاه به صورت مشخص متعلق به موزه ملک است که شاخص‌ترین آثار مربوط به دوران صفویه و قاجار است، با این وجود نمونه‌هایی نیز از قبل از دوران صفویه را در این نمایشگاه در معرض نمایش عموم قرار داده‌ایم.

وی اظهار کرد: به دنبال آن، برگزارکننده پیشنهاد داده بود که علی‌رغم نمایش و معرفی هنر نگارگری، نسبت این هنر غنی و درهم تنیدگی آن را با سایر هنرهای ایرانی از جمله کاربرد نگارگری در کتاب‌آرایی را نیز ‌ارائه و تفهیم کنیم.

رئیس موزه ملی ملک آثار موجود در نمایشگاه مذکو را به دو بخش تقسیم می‌کند که بخش اول، قطعات مستقل نگارگری را شامل می‌شوند؛ مانند آثار ابوالحسن غفاری و دیگر هنرمندان خاندان غفاری. در بخش دوم هم آثار ترکیبی هستند که نگارگری را در کنار آرایه‌های هنری دیگر نمایش می‌دهند تا مخاطب درک کند که نگارگری ایرانی چه کاربردی داشته است. آثاری از میرعلی هروی، سید علی اکبر گلستانه، میرزا آقا شیرازی و محمد صالح اصفهانی را در این مجموعه می‌توان مشاهده کرد.

به گفته دبیری‌نژاد، نقاشی چینی و نگارگری ایرانی همپای یکدیگر‌ و از گذشته دور، روایت‌گرانی از دل تاریخ، طبیعت، نگرش و فرهنگ هستند؛ به گونه‌ای که با تأمل در نگارگری می‌توانیم به جهان‌بینی ایرانی پی برد؛ جهان‌بینی که وجه روایی تاریخی آن بیشتر از اینکه در خدمت بازنمایی طبیعت باشد، به دنبال بازگویی باورها و ارزش‌های ایرانی است.

وی ادامه داد: به همین دلیل باید گفت آثار نگارگری در حقیقت روایتگر داستان‌ها و قصه‌های گوناگون است و بر همین اساس در این نمایشگاه مجموعه آثار ارائه شده، روایتگر برهه‌های مختلف تاریخی است که تا دوران خاندان غفاری را نیز روایت می‌کند.

رئیس موزه ملی ملک با اشاره به این مطلب که هم‌اکنون موزه ملی ایران میزبان نمایشگاه اسپانیا بوده و از سوی دیگر نمایشگاه "گنجینه‌های مشرق زمین" در چین در حال برگزاری است، تأکید کرد: برگزاری این دست از نمایشگاه‌ها در کنار هم را می‌توان بخشی از دیپلماسی موزه‌ها تلقی کرد؛ چراکه موزه‌ها جدا از مسائل زمان حال به عنوان میراث فرهنگی هر کشوری محسوب شده و باید گفت فارغ از هرگونه نماد و رویکرد سیاسی روایتگر داستان ملت‌ها و دستاوردهای بشری در طول ادوار گذشته است.

به اعتقاد دبیری‌نژاد، امروزه برخی از کشورها مانند کشورهای همسایه به دلیل عدم برخورداری از میراث گرانبهای تاریخی و فرهنگی با غرض گرفتن آثار تاریخی از سایر کشورها و به نمایش درآوردن آن‌ها، درحقیقت به دنبال خرید سرمایه فرهنگی برای خود در دنیا هستند تا بتوانند علی رغم وجود هرگونه پیشینه و میراث فرهنگی خود را دارای برند فرهنگی جلوه دهند. 

وی این را در حالی دانست که ایران به اتکای سابقه تمدنی و گنجینه‌های گرانبهایی که از دل تاریخ آن به یادگار مانده و امروزه زینت‌بخش موزهای بزرگ دنیا است، به راحتی می‌تواند در این خصوص گام بردارد؛ به عنوان مثال می‌توان ضمن انجام اقدامات لازم و برنامه‌ریزی مقتضی با استفاده از هنر نگارگری شاهد ایجاد تبادلات فرهنگی و تأثیر‌گذاری فرهنگی بر سایر کشورها باشیم و بدین ترتیب به همگان نشان دهیم که ایران هیچ‌گاه درهای تمدنی خود را بر روی کشورهای دیگر نبسته است.

رئیس موزه ملی ملک عقیده دارد که امروزه در تلاطم ناشی از چالش‌ها و درگیری‌ها، ایران می‌تواند با تکیه بر میراث گرانبهای فرهنگی و سابقه تمدنی و کهن تاریخی خود ضمن معرفی آثار فرهنگی خود به تمام دنیا، فرصتی مغتنم را برای به تصویر کشاندن چهره واقعی ایران به جهانیان به دست آورد؛ به عبارتی موزه‌ها می‌توانند پیشتاز یک گفت‌و‌گو فرهنگی اجتماعی و بین المللی باشند به صورتی که ضمن تابوشکنی در روابط بین‌الملل از طریق حذف هرگونه ممنوعیت و محدودیت موجب همکاری و همیاری دولت‌ها در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای گردند.

دبیری‌نژاد خاطرنشان کرد: امروز می‌توانیم با بهره‌برداری لازم از فرصت برگزاری این دست از نمایشگاه‌ها، ضمن معرفی و نمایش فرهنگ اصیل ایران زمین در منظر عمومی سایر جوامع بشری و به دنبال آن تغییر نگرش بین‌المللی، به دنبال بازسازی وجهه ایران و زدودن غبار منفی ناشی از تبلیغات سوء دشمنان مبنی بر جنگ طلب بودن ایران باشیم.

در پایان گفتنی است مجموعه‌ای از تصاویر آثار نگارگری ایرانی از چهار موزه، انتخاب و در چین به تماشا درمی‌آید. بنیاد هنری بردبار (Bordbar Collection) و موزه هنرهای کلکسیون شانگهای (Shanghai Art Collection Museum) برگزاری این نمایشگاه را برعهده دارند. نمایشگاه "گنجینه‌های مشرق زمین" از 3 دسامبر 2021 (12 آذر 1400) تا 27 فوریه 2022 (8 اسفند 1400) در موزه هنرهای کلکسیونی شانگهای برپا شده است.

انتهای پیام/