دلایل نگرانی اردوغان از فضای مجازی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، از فضای مجازی و رسانه های مبتنی بر اینترنت خشمگین است و همواره از آنها گلایه دارد.

او جدیداً اعلام کرده که  انتشار اخبار و اطلاعات نادرست درباره موضوعات مختلف، صرفاً یک مساله داخلی و معضل امنیت ملی کشورها نیست. بلکه از این سطح فراتر رفته و به مشکل امنیت جهانی تبدیل شده است.

اردوغان در سخنرانی برخط خود در نشست ارتباطات استراتژیک (Stratcom Summit '21) که در استانبول برگزاری شد، چنین گفت: «متاسفانه همزمان با رشد شبکه های اجتماعی، شاهد گسترش بیشتر دروغ، اخبار ساختگی و اطلاعات نادرست هستیم. در حال حاضر، به وضوح می توان دید، به دلیل انتشار چنین اخبار نادرستی از برخی شبکه‌های اجتماعی که مکانیسم کنترل موثری روی آنها وجود ندارد، زندگی میلیون ها نفر تیره شده است.»

اردوغان در ادامه، به موضوعاتی نظیر تاثیر انتشار اطلاعات در فضای مجازی بر فضای حقیقی صحبت کرده و گفته است:«دموکراسی های توسعه یافته جهان در برابر افزایش فاشیسم دیجیتال و اخبار جعلی، همواره در حالت آماده باش هستند. این ها فقط مساله داخلی نیست و به مساله‌ای مرتبط با امنیت جهانی تبدیل شده است.»

خواسته از ترکیه به شبکه های اجتماعی بزرگ

در سخنان اردوغان در نشست دیجیتالی – سایبری استانبول، کلیدواژه و نکاتی موجود بود که بخش مهمی از رویکرد دولت او در مورد شبکه های اجتماعی مشهور جهانی را بیان می کند. او گفت:«هیچ فرد یا شرکتی فارغ از توان مالی و موقعیت بین المللی خود، نمی‌تواند فراتر از قانون باشد. با وجود شبکه‌های جهانی که خود را بی نیاز از پاسخگویی می‌بینند، قاطعانه به مبارزه‌مان بر اساس مکانیسم ارتباط آزاد و پاک ادامه خواهیم داد.»

این بخش از سخنان رئیس جمهور ترکیه در واقع تهدیدی ضمنی علیه توییتر، اینستاگرام، فیسبوک، نت فلیکس و برندهایی است که در مورد افتتاح نمایندگی در آنکارا و تبعیت از خواسته های دولت ترکیه، مقاومت کرده اند.

دولت ترکیه معتقد است که باید نمایندگان رسمی و قانونی شبکه های اجتماعی مشهور جهان، در آنکارا، به طور شبانه روزی در دسترس باشند تا وقتی که یک کاربر مشکوک، اقدامی علیه مقامات دولتی انجام می دهد، به شکل دیجیتالی با او برخورد شود و در صورتی که مشکل امنیتی روی دهد، اطلاعات لازم در اختیار مقامات، گذاشته شود.

حزب حاکم ترکیه به دنبال چیست؟

موضوعی به نام ضرورت نظارت بر فعالیت در فضای مجازی، به یکی از دغدغه های مهم حزب عدالت و توسعه تبدیل شده است. در چند سال اخیر، همزمان با تثبیت قدرت نظام ریاستی، تیم اردوغان تلاش کرده تا ساز و کاری را برای کنترل فضای مجازی ایجاد کند.

در نتیجه به دنبال این است که با برگزاری کنفرانس ها و نشست های بین المللی، در مسیری حرکت کند که موضوع رسانه دیجیتالی و فضای مجازی را حتماً به یک مساله ضدامنیتی تبدیل کند.

در نشستی که در استانبول برگزار شده این موضوعات بررسی شده اند: ارتباطات استراتژیک، دیپلماسی دیجیتال، مقابله با اطلاعات نادرست، مدیریت بحران، رسانه های جدید، تاثیر الگوریتم‌ها بر زندگی انسان، نظرسنجی های عمومی و ارتباطات سیاسی از اهم موضوعات این نشست خواهند بود. اما اظهارات خود رئیس جمهور، نشان می دهد که حوزه حزبی و امنیتی این ماجرا، برای تیم اردوغان، از هر موضوعی مهم تر است.

ترس و هراس دولت اردوغان از انتشار اطلاعات در فضای مجازی، در حالی مطرح شده که به گفته سران احزاب مخالف و بسیاری از تحلیلگران معتبر، چندین گروه دیجیتالی و سایبری از سوی حزب عدالت و توسعه به کار گرفته شده اند تا در محیط هایی همچون توییتر، اینستاگرام و فیسبوک، به شکل تشکیلاتی و سازماندهی شده، به مخالفین حمله کنند و مسیر افکار عمومی ترکیه را به نفع حزب حاکم تغییر دهند.

چرا فضای مجازی در ترکیه بسیار مهم شده است؟

مردم ترکیه، غالباً به اخبار سیاسی علاقه مند هستند و تا زمانی که بحران اقتصادی و پاندمی کرونا روی نداده بود، به طور متوسط در شبانه روز در این کشور، بیش از 3 میلیون نسخه روزنامه به فروش می رفت.

در همین حال، شبکه های تلویزیونی متعددی هم فعالیت می کنند که برخی از آنها ده ها میلیون مخاطب ثابت داشتند. اما در این چند سال، تابلو عوض شده و حالا بخش های خبری اغلب شبکه های تلویزیونی، بی مشتری مانده اند. چرا؟

به یک دلیل ساده: شبکه های تلویزیونی مستقل متعلق به بخش خصوصی، از سوی شرکت ها و هلدینگ های بزرگ متصل به حزب حاکم ترکیه خریداری شدند و حالا همه آنها، در بخش های خبری و برنامه های سیاسی و تحلیلی خود، ثناگوی آکپارتی و تیم اردوغان هستند.

در بخش روزنامه ها نیز، تقریباً همین وضعیت حاکم است و شرایط ادامه کار برای چند روزنامه معدود مستقل و منتقد، روز به روز سخت تر می شود. در نتیجه میلیون ها نفر از شهروندان ترکیه که تا دیروز، خبر، تحلیل و نگاه سیاسی خود را از شبکه های تلویزیونی مشهور می گرفتند، حالا از آنها رویگردان شده و خبر را در فضای مجازی جستجو می کنند.

آنان به وضوح می بینند که واقعیت های عینی اقتصادی کشور و تنگنای مالی میلیون ها شهروند، در تلویزیون منعکس نمی شود و شب و روز درباره موفقیت های حزب حاکم صحبت می کنند.

افشاگری های دردسرساز

بسیاری از تحلیل گران و روزنامه نگاران مستقل ترکیه در فضای مجازی و به ویژه در توییتر و یوتیوب، یک تنه تبدیل به رسانه شده و میلیون ها دنبال کننده و مخاطب ثابت دارند. در نتیجه سخنان و تحلیل های آنان، با سرعتی بیشتر و بدون صرف هیچ هزینه ای، کهکشان رسانه ای عظیم آکپارتی را به چالش می کشد.

علاوه بر روزنامه نگاران و تحلیل گران مستقل، گهگاه در فضای مجازی، افشاگرانی پیدا می شوند که اخبار و اطلاعات آنها، تبعات سنگینی برای مقامات ترکیه به دنبال می آورد. به عنوان مثال، سدات پکر مجرم فراری اهل ترکیه که قبلاً از حامیان مهم حزب حاکم بوده، چند فایل ویدیویی در یوتیوب منتشر کرد که جمعاً، بیش از یکصد میلیون نفر بازدید داشت.

افشاگری های سدات پکر، سلیمان سویلو وزیر کشور مقتدر ترکیه را با مشکلات و چالش های بزرگی روبرو کرد و علاوه بر این، ده ها روزنامه نگار و فعال سیاسی نیز با مشکل روبرو شدند و بخری از آنان برای همیشه از کار و حرفه خود، دور شدند.

به نظر می رسد که همزمان با جدی تر شدن بحران اقتصادی و افول قدرت حزب عدالت و توسعه، ترس و هراس این حزب از حملات مداوم احزاب مخالف در فضای مجازی و رسانه های اینترنتی، بیشتر و بیشتر شده و این احتمال وجود دارد که برای مقابله با تاثیر حملات مخالفین و منتقدین، کنترل سختگیرانه فضای مجازی به شکلی جدی تر و گسترده تر در دستور کار دولت اردوغان قرار بگیرد.

انتهای پیام/