لزوم تغییر رویکرد به حوزه پژوهش گردشگری از حالت هزینه‌ای به سرمایه‌ای
رئیس پژوهشکده گردشگری پژوهشگاه میراث فرهنگی گفت: تا زمانی که رویکرد حاکمیتی کشور به مقوله پژوهش از یک امر هزینه‌ای به سرمایه‌ای تغییر نکرده، این حوزه در کشور همچنان دچار مشکلات عدیده به‌ویژه در بعد مالی بوده و به نتایج مطلوبی دست نخواهیم یافت.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ ناصر رضایی در یک گفت‌و‌گو رادیویی ضمن معرفی اجمالی از پژوهشکده گردشگری و تشریح اهداف و اقدامات این مرکز در حوزه تحقیق و پژوهش گردشگری به بیان برخی از راهکارهای لازم با هدف توسعه پژوهش در حوزه گردشگری پرداخت.
وی ضمن اشاره به این مطلب که پژوهشکده گردشگری از طریق تهیه و تدوین طرح‌هایی که مورد نیاز جامعه تشخیص داده می‌شود به دنبال تحقق اهداف مدنظر خود با رویکرد حاکمیتی است، گفت: با توجه به ارتباط تنگاتنگ و نزدیک این پژوهشکده با معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، برنامه‌های نیازمند پژوهش در سه بعد زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت از سوی معاونت گردشگری به این پژوهشگاه ارجاع می‌گردد.
این فعال حوزه گردشگری بیان کرد: بنابراین تمام تلاش پژوهشکده در این راستا است تا با استفاده از ظرفیت اعضای هیئت علمی و کارشناسان مشغول به کار در داخل پژوهشکده و با برون‌سپاری موضوع از طریق سفارش انجام پژوهش به دانشگاه‌ها در قالب تهیه و تدوین پایان‌نامه کارشناسی ارشد و یا رساله دکتری، حسب مورد بتواند پاسخگوی نیازهای پژوهشی حوزه گردشگری کشور با بهترین کیفیت لازم باشد.
این پژوهشگر با بیان این مطلب که موضوع به‌کارگیری نخبگان در راستای انجام پژوهش یک موضوع چندوجهی و مهم است تصریح کرد: با توجه به گستردگی مباحثی که نیازمند پژوهش در حوزه گردشگری است که طیفی وسیع از نیازمندی‌های ذی‌نفعان مختلف را تشکیل می‌دهد، باید تلاش کرد ضمن در نظر داشتن مصالح حاکمیتی به همه انتظارات پاسخ دهیم.
رئیس پژوهشکده گردشگری پژوهشگاه میراث فرهنگی ضمن اشاره به این موضوع که تعریف ما در پژوهشکده از نخبگان کاملاً مشابه با تعریف وزارت علوم بوده و شامل تمام اشخاصی می‌شود که دارای مدرک فوق لیسانس یا دکترای هستند، اظهار کرد: قطعاً تمایل ما بیشتر به سمت استفاده از افراد دارای مدرک دکتری است و تلاش می‌کنیم بر همین اساس از ظرفیت‌های علمی نخبگانی که دارای این شرایط بوده و باید به سربازی بروند، در قالب طرح‌های پژوهشی جایگزین خدمت که چیزی بین 14 تا 19 ماه است استفاده کنیم؛ چراکه این امر موجب خواهد شد در حقیقت کمبود نیروی انسانی که در حوزه ستادی با آن مواجه هستیم نیز جبران شود.
بنا به گفته رضایی، هدف ما در پژوهشکده استفاده از ظرفیت علمی نخبگان در انجام امور عملی و میدانی علاوه بر داشتن برجستگی‌های علمی است تا با مسائل روز گردشگری آشنا شوند، چراکه متأسفانه نظام آموزشی ما به هیچ عنوان مهارت محور نیست و ممکن است فارغ‌التحصیل نخبه‌ای در هنگام خروج از دانشگاه علی‌رغم آنکه به سطح بالایی از درک و فلسفه علم آموزش رسیده باشند اما در بخش اجرا و اینکه بتواند پروژه‌ای را به صورت صفر تا صد نهایی کرده و خروجی داشته باشند دچار چالش جدی باشد.
به اعتقاد وی، هرچند توجه به حوزه آموزش گردشگری از سال 1314 آغاز گردیده است و برای نخستین بار در سال 1383 دوره کارشناسی ارشد رشته گردشگری در دانشکده مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه و علم و فرهنگ راه‌اندازی شد اما باید بگوییم در حال حاضر تعداد کل فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری این رشته در سطح این دانشگاه‌ها تاکنون به تعداد انگشتان یک دست هم نرسیده است.
این فعال حوزه گردشگری عقیده دارد تا زمانی که رویکرد ما در مجموعه حاکمیتی کشور به مقوله پژوهش از یک امر هزینه‌ای به سرمایه‌ای تغییر نکرده و به این نتیجه نرسیم که باید برای امر تحقیق و پژوهش اهمیت و ارزش قائل شویم، قطعاً موضوع سرمایه‌گذاری در حوزه علوم انسانی زودبازده نخواهد بود و این حوزه در کشور همچنان دچار مشکلات عدیده به‌ویژه در بعد مالی بوده و به نتایج مطلوبی در این زمینه دست نخواهیم یافت.
این پژوهشگر ضمن اشاره به این مطلب که پایه گردشگری در واقع جامعه‌شناسی و علوم انسانی است، در حالی که هر چه تاکنون در مورد گردشگری صحبت شده تماماً بر مبنای اقتصاد، توسعه، اشتغال و درآمد از این طریق بوده است، اظهار کرد: در حقیقت علم گردشگری بر پایه مجموعه‌ای از علوم انسانی نظیر جامعه‌شناسی، اقتصاد، مدیریت و جغرافیا استوار است.
رئیس پژوهشکده گردشگری پژوهشگاه میراث فرهنگی با تأکید بر لزوم تغییر نوع نگاه و رویکرد کلان به مقوله پژوهش از امری هزینه‌بر بودن به نوعی از سرمایه‌گذاری توضیح داد: اگرچه عمر کارهای پژوهشی در ایران بسیار کوتاه است، اما عمق آن به شدت زیاد است.
رضایی ادامه داد: برای مثال ذخیره انرژی در هتل‌ها بسیار مهم است، چراکه مطابق بررسی‌ها و تحقیقات انجام شده در دنیا ممکن است هتل‌ها در طول سال نتوانند بالای 30 درصد ضریب اشغال داشته باشند، بر همین اساس این موضوع توسط پژوهشگران دنیا مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و برای نخستین بار در ایران نیز با کمک نخبگان در 5 هتل تهران بررسی گردید که نتایج بسیار مطلوبی در حوزه چگونگی ذخیره انرژی حاصل شد.
وی همچنین ضمن اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها در حوزه پژوهش گردشگری افزود: می‌توان به جرئت گفت از بین 3 هزار استارت‌آپی که در کشور وجود دارد چیزی بالغ بر 1500 عدد از آن‌ها در حوزه گردشگری فعال هستند که این تعداد بیانگر اهمیت نقش این شرکت‌ها در حوزه گردشگری است.
این فعال حوزه گردشگری ضمن ابراز امیدواری به منظور تغییر رویکرد کلان مجموعه حاکمیتی کشور به جایگاه گردشگری گفت: باید بپذیریم که هرچند شاید گردشگری نتواند هیچ‌گاه جایگزین نفت باشد اما قطعاً می‌تواند در کنار نفت نقشی به همان اندازه مهم و حیاتی ایفا کند. بر همین اساس باید تلاش کرد ضمن انجام پژوهش لازم با توجه به توان محیطی و امکان‌سنجی مقتضی در جهت توسعه انواع و اقسام گردشگری از جمله گردشگری سلامت، گردشگری مذهبی و .. گام‌برداریم.
این پژوهشگر یکی دیگر از ضروریات توسعه گردشگری در کشور را موضوع آگاهی‌سازی عنوان کرد و تأکید کرد: با کمال تأسف باید بگوییم در حوزه سواد رسانه‌ای بسیار عقب هستیم و هر چند موضوع رسانه در کشور ما قدمت زیادی دارد اما به صورت عمومی سواد رسانه‌ای در کشور پایین است.
رئیس پژوهشکده گردشگری پژوهشگاه میراث فرهنگی مهمترین اقدام لازم برای افزایش سطح سواد عام رسانه‌ای را تلاش برای آگاهی‌بخشی در بین آحاد جامعه دانست و یادآور شد: بر همین اساس باید تلاش کرد ضمن آگاهی‌بخشی لازم با استفاده لازم از رسانه در حوزه گردشگری، در راستای آشنایی مردم با تاریخچه و انواع جاذبه‌های گردشگری کشور اقدام کنیم؛ چراکه در حال حاضر سطح آگاهی و شناخت مردم نسبت به این موضوعات بسیار پایین است.
وی در انتها ضمن بیان این مطلب که مطابق با نتیجه حاصل از تحقیقات انجام شده، چیزی در حدود دو تا چهار سال زمان خواهد برد تا وضعیت گردشگری کشور به شرایط پیش از کرونا برگردد، خاطرنشان کرد: با توجه به رکود بازار گردشگری و از سوی دیگر شرایط سخت اقتصادی، سفر در حال تبدیل شدن به کالایی لوکس و رخت بربستن از سفره خانواده‌های متوسط ایرانی است، بر همین اساس باید دولت علاوه بر فرهنگ‌سازی و آموزش‌های مقتضی به منظور حفظ شأن و کرامت شهروندان، ضمن انجام حمایت‌های مالی لازم در قالب ارائه بسته‌های سفر ارزان‌قیمت، موجب ترغیب و تشویق مردم به انجام سفر گردد.
انتهای پیام/