ساز "عود" یا "بربط" متعلق به کدام کشور است
عود یا همان بربت از جمله سازهایی است که در ایران، کشورهای عربی و بسیاری دیگر از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، جالب اینکه پس از دهه‌ها تحقیق دهنوز مشخص نشده که این ساز در اصل به کدام کشور تعلق دارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، برنامه ارغنون در تازه‌ترین قسمتش به موضوع بررسی موسیقی پژوهی و عودنوازی پرداخت. مهمان این برنامه فرنوش تدین (نوازنده عود و پیانو) بود که از شبکه رادیویی گفت و گو روی آنتن رفت.
یکی از نکات مهم در عرصه نوازندگی پژوهش در کنارِ نوازندگی است. یعنی نوازنده باید با پژوهش در تاریخچه‌ی سازِ تخصصی‌اش و البته مطالعه در عرصه نوع موسیقی که می‌نوازد، بردانش و تسلط خود بیافزاید که در نهایت به تسلطِ بیشترِ نوازنده می‌انجامد و این همان نکته‌ای بود که فرنوش تدین هم بر آن تاکید کرد.
بسیار از بزرگان موسیقی ایرانی بارها و بارها بر لزوم تحقیق و پژوهشِ نوازندگان تاکید کرده‌اند. زنده‌یاد محمدرضا لطفی آهنگساز و نوازنده برجسته موسیقی کشورمان در یکی از مصاحبه‌هایش به این موضوع پرداخته بود. لطفی گفته بود که اگر ساز را از نوازنده بگیرید باید بتواند درباره موسیقی و سازش سخن بگوید. لطفی تاکید داشت که نوازنده باید صاحب اندیشه و تفکر باشد؛ در غیر این صورت فقط یک تکنسین است که شاید خوب هم ساز بنوازد.
بهنوش تدین که از نوازندگان عود است، بر این نکته تاکید می‌کند که تعدادِ نوازندگان صرف یا همان تکنسین‌های ساز، نسبت به پژوهشگران تعادل کافی را ندارد.
تدین در برنامه ارغنون گفت: متاسفانه در حال حاضر از نظر کمی میان فعالان پژوهشی و نوازندگان تعادلی وجود ندارد. کار پژوهشی علاوه بر علاقه، به زمان کافی نیاز دارد و نوازنده‌ی پژوهشگر باید بتواند در کنار رسیدگی به امور نوازندگی وقت مناسبی را برای تحقیق و پژوهش جدا کند.
برای نوازندگان موسیقی ایرانی لازم است که علاوه بر تحقیق و پژوهش در موسیقی خودمان، نگاهی پژوهشی و تحقیقی به موسیقی دیگر ملل هم داشته باشد که این مهم می‌تواند به یافتنِ اشتراکاتِ موسیقی ایرانی با موسیقی دیگر ملل کمک کند. این دانش به نوازنده کمک می‌کند تا در عرصه موسیقی تلفیقی با قدرت و تسلط بیشتری ورود کند.
فرنوش تدین در این باره تاکید کرد: ما به عنوان نوازنده با نگاهی عمیق به سایر موسیقی‌ها و تحلیل وضعیت‌های مختلف می‌توانیم موسیقی ایرانی را با موسیقی سایر کشورها تلفیق کنیم و اثری به تناسبِ نیازِ امروز به تولید برسانیم.
باید توجه داشته باشیم که برخی از پژوهش‌ها با اینکه از سوی افراد مختلف در ملیت‌های مختلف انجام شده، اما باز هم به نتیجه‌ی قطعی نرسیده‌اند. البته که در دلِ همین پژوهش‌ها نکات بسیاری کشف می‌شود. یکی از این موارد؛ پژوهش درباره ساز عود یا همان بربت است که حول این پرسش انجام شده که ریشه این ساز متعلق به کدام کشور است؟
تدین با اشاره به این که کشورهای عربی درباره ساز عود تحقیق‌های متعددی انجام داده‌اند، گفت: پس از دهه‌ها تحقیقات درباره ساز عود هنوز مشخص نشده که این ساز در اصل به کدام کشور تعلق دارد.
این نوازنده با بیان این که در عصر حاضر ما نباید موضوعات را تک‌بُعدی بررسی کنیم، عنوان کرد: برخی افراد اعتقاد دارند که گیتار با الهام از سازهای تار و عود ساخته شده است. کاربرد و جایگاه فعلی یک ساز موسیقیایی بسیار مهم‌تر از اصلیت و ملیت آن ساز است. ما باید از تجربیات کشورهای مختلف درباره یک ساز استفاده کنیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما در دهه‌های گذشته کتاب‌ها و متدهای آموزشی زیادی برای عود نداشتیم، اما در حال حاضر کتاب‌های متعدد و متنوعی برای این ساز نوشته شده‌اند که بسیاری از آن‌ها می‌توانند در دانشگاه مورد تدریس قرار بگیرند.
با توجه به آنچه در بالا گفته شد، باز هم بر لزومِ تحقیق و پژوهش در عرصه موسیقی باید تاکید کرد. یادمان نرود که آهنگسازان و نوازندگانِ برجسته در هر جغرافیایی، خود را محدود به یک نوع موسیقی و یاد گرفتنِ رپرتواری مشخص نمی‌کنند. نوازندگان و آهنگسازان برجسته از موسیقی دیگر ملل هم شناخت و آگاهی کافی دارند.
انتهای پیام/