فضائل فاطمی |روشنایی آسمان‌ها با نور مقدس حضرت زهرا (س)

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از جنبه‌های فضیلت پیامبر و اهل بیت وحی علیهم‌السلام، مربوط به جنبه خلقت نوریِ این انوار مقدس است؛ به این صورت که بر اساس روایات، اهل بیت وحی علیهم‌السلام با جنبه نوری و عرشی خویش از ازل بوده‌اند و تا ابد خواهند بود؛ هرچند انسان، ابدی است، اما خلقت ازلی (دیرباز و همیشگی) منحصر در این انوار الهی است. امیرالمؤمنین علیه‌السلام در روایتی مشهور به "معرفةٌ بالنّورانیة" بر این حقیقت اشاره کردند. متأسفانه عمده نگاه‌ها به معصومین علیهم‌السلام مبتنی بر نگرش تاریخی است، در حالی که نگاه تاریخی به زندگی و سیره این بزرگواران، تفکر انسان مؤمن نسبت به ائمه اطهار را محدود در تاریخ می‌کند؛ یعنی در این نوع نگاه، ائمه علیهم‌السلام وجود مقدسی‌اند که چند صباحی در دنیا بودند، سعی در هدایت مردم داشتند و در نهایت به دست دشمنان به شهادت رسیدند.

به عنوان نمونه در روایتی، رسول خدا صلی الله علیه و آله به کیفیت خلقت نوری خویش و ائمه علیهم‌السلام اشاره می‌کنند. در این روایت می‌خوانیم:

عباس (عموی پیامبر) سؤال کرد: ای رسول خدا، چگونه خداوند شما را آفرید؟ پیامبر فرمود: ای عمو، وقتی خداوند اراده کرد که ما را بیافریند، کلمه‌ای ادا کرد و نور را از آن کلمه به وجود آورد. سپس کلمه‌ای دیگر فرمود و روح را از آن کلمه آفرید. سپس نور و روح را درهم مخلوط کرد و مرا و علی و فاطمه و حسن و حسین را آفرید و ما تسبیح و تقدیس خداوند کردیم، در آن زمانی که هیچ تسبیح و تقدیسی وجود نداشت و آنگاه که خداوند اراده کرد موجودات را بیافریند، نور من را شکافت و خلق کرد از نور من عرش را. پس عرش الهی از نور من است و نور من از نور خدا و نور من برتر از عرش است. سپس شکافت نور برادرم علی را و خلق کرد از آن نور، فرشتگان را و فرشتگان از نور علی هستند و نور علی از نور خدا و علی برتر از فرشتگان است؛ فَقَالَ الْعَبَّاسُ فَکَیْفَ کَانَ بَدْأُ خَلْقِکُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ یَا عَمِّ لَمَّا أَرَادَ اللَّهُ أَنْ یَخْلُقَنَا تَکَلَّمَ کَلِمَةً خَلَقَ مِنْهَا نُوراً ثُمَّ تَکَلَّمَ کَلِمَةً أُخْرَى فَخَلَقَ مِنْهَا رُوحاً ثُمَّ مَزَجَ النُّورَ بِالرُّوحِ فَخَلَقَنِی وَ خَلَقَ عَلِیّاً وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ فَکُنَّا نُسَبِّحُهُ حِینَ لَا تَسْبِیحَ وَ نُقَدِّسُهُ حِینَ لَا تَقْدِیسَ فَلَمَّا أَرَادَ اللَّهُ تَعَالَى أَنْ یُنْشِئَ الصَّنْعَةَ فَتَقَ نُورِی فَخَلَقَ مِنْهُ الْعَرْشَ فَالْعَرْشُ مِنْ نُورِی وَ نُورِی مِنْ نُورِ اللَّهِ وَ نُورِی أَفْضَلُ مِنَ الْعَرْشِ ثُمَّ فَتَقَ نُورَ أَخِی عَلِیٍّ فَخَلَقَ مِنْهُ الْمَلَائِکَةَ فَالْمَلَائِکَةُ مِنْ نُورِ عَلِیٍّ وَ نُورُ عَلِیٍّ مِنْ نُورِ اللَّهِ وَ عَلِیٌّ أَفْضَلُ مِنَ الْمَلَائِکَةِ

سپس نور دخترم فاطمه را گشود و از آن آسمان و زمین را آفرید و آسمانها و زمین از نور دخترم فاطمه‏‌اند و نور دخترم فاطمه از نور خدا و دخترم فاطمه برتر از آسمانها و زمین است‏؛سپس خداوند به ظلمات امر کرد که عبور کند بر دیده‌ها تا حجابی ایجاد شود، پس آسمان‌ها بر ملائک ظلمانی شد. ملائک در حالی که ضجه می‌زدند، تسبیح و تقدیس کرده، گفتند معبود ما و سید ما، از زمانی که ما را خلق کردی و این اشباح را شناختیم، مشکلی ندیدیم. پس به حق این اشباح، این ظلمت را از ما برطرف کن؛‌ پس خداوند از نور دخترم فاطمه قنادیلی خارج کرد و آن را معلق بر زیر عرش کرد، پس آسمان‏‌ها و زمین روشن (فأزهَرَت، مشتق از زهراء) شد، سپس به نور ایشان (آسمانها و زمین) اشراق یافت؛ پس به این دلیل زهراء نامیده شد. ملائکه گفتند: ای معبود و سرور ما، این نور تابان که آسمان‌ها و زمین به آن روشن است از کیست؟ خداوند به آنها وحی کرد: این نوری است که از نور جلالم اختراع کردم برای کنیزم فاطمه، دختر حبیبم و همسر ولیّم و برادر نبیّم و پدر حجت‌هایم بر بندگانم. شما را  ــ ای ملائکه من ـــ گواه می‌گیرم که ثواب تسبیح و تقدیستان را تا روز قیامت برای این زن و شیعۀ او و دوستداران او قرار دادم. ¹(تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، ص144)

اما چند نکته از این حدیث نبوی حائز اهمیت است:

اول اینکه نباید به اهل بیت وحی نگرشی تاریخی و محدود داشت بلکه باید ایشان را انواری دانست که از ازل بوده‌اند و خوبان را در مسیر رشد یاری رسانده‌اند و اکنون تا قیامت نیز پاک‌طینتان را با نورشان از ظلمات دنیا به‌سوی نور هدایت می‌کنند و در واقع خداوند قافله‌سالاری اهل ایمان به سوی برترین موقعیت‌ها را از مجرای این بزرگواران انجام می‌دهد، لذا فرمود: «اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» (بقره257) خداوند ولیّ و قافله‌سالار کسانی است که ایمان آوردند، آنها را از ظلمات به‌سوی نور بیرون می‌برد.

دومین نکته درباره جایگاه ویژه حضرت زهرا سلام‌الله علیها در محدوده آسمان‌ها و زمین است؛ همان گونه که ظلمت آسمان‌ها به واسطه نور آن وجود مقدس برطرف شد و ملائک از این نور منتفع شدند، راه برای اهل ایمان جهت بهره از این نور آسمانی هموار است تا با تقید به یکسری ارزش‌های دینی، راه بهره از نور زهرایی را برای خود و محیطشان فراهم کنند.

---------------------------------
^{_{1. ثُمَّ فَتَقَ نُورَ ابْنَتِی فَاطِمَةَ فَخَلَقَ مِنْهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ فَالسَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ مِنْ نُورِ ابْنَتِی فَاطِمَةَ وَ نُورُ ابْنَتِی فَاطِمَةَ مِنْ نُورِ اللَّهِ وَ ابْنَتِی فَاطِمَةُ أَفْضَلُ مِنَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض... ثُمَّ أَمَرَ اللَّهُ الظُّلُمَاتِ أَنْ تَمُرَّ عَلَى سَحَائِبِ النَّظَر فَأَظْلَمَتِ السَّمَاوَاتُ عَلَى الْمَلَائِکَةِ فَضَجَّتِ‏ الْمَلَائِکَةُ بِالتَّسْبِیحِ‏ وَ التَّقْدِیسِ وَ قَالَتْ إِلَهَنَا وَ سَیِّدَنَا مُنْذُ خَلَقْتَنَا وَ عَرَّفْتَنَا هَذِهِ الْأَشْبَاحَ لَمْ نَرَ بُؤْساً فَبِحَقِّ هَذِهِ الْأَشْبَاحِ إِلَّا مَا کَشَفْتَ عَنَّا هَذِهِ الظُّلْمَةَ فَأَخْرَجَ اللَّهُ مِنْ نُورِ ابْنَتِی فَاطِمَةَ قَنَادِیلَ فَعَلَّقَهَا فِی بُطْنَانِ الْعَرْشِ فَأَزْهَرَتْ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ ثُمَّ أَشْرَقَتْ بِنُورِهَا فَلِأَجْلِ ذَلِکَ سُمِّیَتْ الزَّهْرَاءَ. فَقَالَتِ‏ الْمَلَائِکَةُ إِلَهَنَا وَ سَیِّدَنَا لِمَنْ هَذَا النُّورُ الزَّاهِرُ الَّذِی قَدْ أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَیْهَا هَذَا نُورٌ اخْتَرَعْتُهُ مِنْ نُورِ جَلَالِی لِأَمَتِی فَاطِمَةَ ابْنَةِ حَبِیبِی وَ زَوْجَةِ وَلِیِّی وَ أَخِی نَبِیِّی وَ أَبِی حُجَجِی عَلَى عِبَادِی أُشْهِدُکُمْ مَلَائِکَتِی أَنِّی قَدْ جَعَلْتُ ثَوَابَ تَسْبِیحِکُمْ وَ تَقْدِیسکُمْ لِهَذِهِ الْمَرْأَةِ وَ شِیعَتِهَا وَ مُحِبِّیهَا إِلَى یَوْمِ‌الْقِیَامَةِ.}}

انتهای‌پیام/