یادداشت| «سازمان مهاجرین» رئیسی؛ گامی امید آفرین برای نگاه اسلامی و انسانی به مهاجرین
سخنان تازه آیت الله رئیسی، پس از سال‌ها بارقه امید را در دل چند میلیون مهاجر مقیم ایران اسلامی، برای برخورداری از حقوق بایسته انسانی و اسلامی آنان زنده می‌کند و می‌توان به احیای فرمایش معمار انقلاب اسلامی مبنی بر مرز نداشتن اسلام امید پیدا کرد.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، آیت الله سید ابرهیم رئیسی طی سخنانی در جلسه شواری اداری استان یزد بر لزوم تشکیل «سازمان مهاجرین» برای رسیدگی همه جانبه به مشکلات مهاجرین تأکید کرد.
رئیس جمهور با اشاره به حضور چند دهه مهاجرین در جمهوری اسلامی خطاب به وزیر کشور گفت: ما در وزارت کشور یک بخش اتباع داریم که در استانداری‌ها هم هست، اما برای اداره مسئله مهاجرین کافی نیست. ما باید «سازمان مهاجرین» را تشکیل بدهیم و در این سازمان مهاجرین، مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، مسائل حقوقی مهاجرین، مسائل احوال شخصیه، ازدواج، طلاق و مسائل مختلفی را که دارند، رسیدگی کنیم.
وی با بیان این مطلب، افزود «ما نیاز به سازمان و سازوکار فعالی داریم که بتواند همه ابعاد مشکلات این عزیزان را دنبال کند». آقای رئیسی گفت: مسئله مهاجرین، مسئله‌ای نیست که بگوییم تا فردا و پس فرداست؛ کما اینکه چند دهه است کشور ما میزبان این میهمانانی است که در کشور حضور دارند و این میهمانانی که در کشور ما هستند مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی دارند، لذا سازمان فعالی نیاز است که با قوت همه این شئون را دنبال کند.
سخنانی که از سوی رئیس محترم جمهوری اسلامی مطرح شد، پس از سال‌ها بارقه امید را در دل چند میلیون مهاجر مقیم ایران اسلامی، برای برخورداری از حقوق بایسته انسانی و اسلامی آنان زنده می‌کند. در واقع با این سخنان آقای رئیسی می‌توان به احیای فرمایش معمار انقلاب اسلامی، حضرت روح‌الله مبنی بر مرز نداشتن اسلام، امید پیدا کرد، چه اینکه سال‌هاست چنین سخنی از زبان رئیس قوه مجریه کشور شنیده نشده است!
شخصی که آب آورد یک مهاجر افغانستانی بود!
نگارنده این سطور به خاطر می‌آورد زمانی که از رئیس دولت سازندگی درباره حقوق مهاجرین در ایران سؤال شد، در پاسخ به خبرنگار خارجی اظهار داشت که در یکی از سفرهای بنده به شهر کرمان، شخصی که برای من آب‌خوردن آورده بود، یک مهاجر افغانستانی بود! این سخن رئیس دولت سازندگی به این معنا بود که شخصیت یک مهاجر را کلان‌تر از همان قالب نمی‌دید، لذا حضور در چنان مکانی را نیز نهایت رسیدگی به حقوقش می‌پنداشت. نگاهی که از مدیران رده‌بالا به مدیران رده‌های میانی و پایانی به راحتی قابل تسّری بود و تبعاً پیامدهای اجرایی متناسب خود را نیز به دنبال داشت.
کافی است پای درد دل مهاجرین افغانستانی که اتفاقاً از طبقه تحصیل‌کرده و فرهنگی هستند، بنشینید که به عشق انقلاب اسلامی و آرمان‌های مقدس نظام جمهوری اسلامی چه ناملایمات، توهین‌ها و تبعیضاتی را دل نگاه داشته و جایی بروز نداده‌اند!
این درحالی است که باور و رفتار بنیانگذار انقلاب اسلامی و رهبر معظم انقلاب نسبت به مهاجرین، در نقطه مقابل این رفتارها و ناملایمات بود است. حضرت امام، طی سخنانی در جمع بازاری‌های تهران در سال 1361 مهاجران افغانستانی را مهمان ایرانی‌ها خواند و فرمود: «ما مسلمانیم، آن‌ها هم مسلمان‌اند، ما باید از آن‌ها پذیرایی کنیم، خدمت کنیم به آن‌ها و...».
این گفتار و دعوت به تعاون و مهربانی کجا؟ و کم‌کاری‌ها و کوتاهی‌های مدیریتی برای رفع معضلات اجتماعی از جمله بیکاری و تقصیر را به گردن مهاجران افغانستانی انداختن، در دولت سازندگی کجا؟
حال آنکه به اذعان گزارش‌های میدانی مطبوعات داخلی، وجود کارگران مهاجر یکی از عوامل رونق‌گرفتن کارهای ساختمانی و سازه در ایران دوران بازسازی بوده است.
دیوار کوتاه مهاجرین
همین رویه با فراز و فرود کمتر و بیشتر در دولت اصلاحات نیز دنبال شد و باز هم کارگزارانی که ادعای اصلاحات داشتند، با دوری از آرمان‌های انقلاب اسلامی، هر بار که عرصه را در مدیریت امور مرتبط با مهاجرین تنگ می‌دیدند، مشکلات موجود را متأثر از حضور آنان می‌دانستند!
اوضاع در دولتی که با پوشش انقلابی‌گری بعدها رنگ بهاری به خود گرفت نیز بر همان پاشنه چرخید و رئیس دولت وقت در حاشیه اجلاس سران سازمان ملل، در پاسخ به وضعیت حقوقی مهاجرین افغانستانی، خبرنگار پرسش‌کننده را مورد عتاب قرار داد!
دولت اعتدال نیز با نگاه لیبرال مسلکی، نگاه گروکشی به مسئله مهاجرین داشت که مصداق بارز آن، سخنان آقای عراقچی بود!
موضع صریح مقام معظم رهبری
این همه کژی در مواجهه با مهاجرین از مسئولان ذیربط درحالی دیده می‌شد که موضع صریح مقام معظم رهبری نیز حمایت از این قشر مظلوم بود؛ نمونه بارز آن توصیه صریح به مسئله آموزش کودکان مهاجر ـ حتی فاقد مدرک ـ بود که البته در پیاده‌سازی آن، شاهد تفسیرهای گوناگون مدیران رده پایینی بودیم!
آسیب‌شناسی رفتاری قانونگذاران و مجریان نسبت به مسئله مهاجرین در طول سالیان گذشته را در یک کلام ناآشنایی به مبانی امامین انقلاب و یا عدم تعهد به آن می‌توان برشمرد، معضلی که امید می‌رود با روی کار آمدن یک دولت انقلابی و آشنا به آرمان‌های انقلاب اسلامی برطرف شود.
نویسنده بر این باور است که «دستان پر توان سید ابراهیم رئیسی می‌تواند بت‌های تبعیض و نامهربانی را در برخورد با مهاجرین بشکند و نوید روزهایی بهتر را برای آنان به ارمغان بیاورد.
این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که مسئله مهاجرت در بسیاری از کشورهای مهاجرپذیر سال‌هاست که سازوکار مشخص خود را یافته است و به فراخور باورها و فرهنگ‌های جامعه میزبان، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های مشخص، تکلیف مهاجرین مقیم را مشخص کرده است؛ به عنوان مثال بسیار روشن، رنگین‌پوستان تیم‌های ملی فوتبال بسیاری از کشورهایی اروپایی شاهدی بر سازوکار مذکور است، این در حالی است که نسل سوم و چهارم مهاجرین به ویژه مهاجرین افغانستانی با زبان، فرهنگ و دین و مذهب مشترک از بلاتکلیفی خود در جمهوری اسلامی ایران گلایه‌مند هستند!
امید آنکه تشکیل «سازمان مهاجرت» بتواند ضمن محقق ساختن حقوق انسانی و اسلامی مهاجرین و رفع دغدغه آنان به ویژه نسل‌های سوم و چهارم‌شان که دل در گرو آرمان‌های انقلاب اسلامی، امام امت و حضرت امام خامنه‌ای‌ـمد ظله العالی‌ـ دارند، زمینه استفاده از این سرمایه عظیم انسانیِ متعهد و متخصص را که جامعه نخبگانی درخور توجهی هم دارند، فراهم آورد.
انتظاری که از دولت «سید محرومان»، انتظار گزافی به شمار نمی‌رود و صد البته پیاده‌سازی آن نیز در توان دولت انقلابی مشاهده می‌شود.
نویسنده: احسان بیدل، کارشناس مسائل افغانستان
انتهای پیام/