چرا و چگونه از تنوع زیستی محافظت کنیم؟

به گزارش خبرنگار محیط زیست باشگاه خبرنگاران پویا؛ تنوع زیستی به تنوع و گوناگونی در موجودات زنده اطلاق می‌شود به طوری که هرچند تنوع و گوناگونی یک اکوسیستم بیشتر باشد، آن اکوسیستم پایداری و تولید بیشتری خواهد داشت. حفاظت از تنوع زیستی گونه‌ها، سبب پایداری اکوسیستم و محیط زیست می‌شود. بررسی ابعاد مختلف تنوع زیستی و ارزش‌های اقتصادی و اجتماعی آن، ما را به این نتیجه می‌رساند که تنوع زیستی یکی از ابزارهای مهم توسعه پایدار در سطح ملی و جهانی است که نه‌تنها حفاظت و بلکه توسعه و گسترش آن امری ضروری به شمار می‌آید.

در برخی جوامع تنوع فرهنگی را جزء طبقه‌بندی تنوع زیستی محسوب می‌کنند و در واقع ارزش‌های تنوع زیستی و حفاظت از آن ریشه در ارزش‌های اخلاقی، فرهنگی و اعتقادی ملت دارد. تنوع زیستی رابطه نزدیکی با تنوع فرهنگی دارد و فرهنگ‌های انسانی با حیطه زنده اطراف آن شکل گرفته است و در بیشتر مذاهب احترام و حفاظت از آن جزء تعلیمات دینی است.

تنوع زیستی با توجه به افزایش جمعیت و به همراه آن افزایش آلودگی‌های زیست محیطی و تخریب محیط زیست و منابع طبیعی در تمام مناطق جهان در معرض خطر قرار گرفته است که به همین منظور کنوانسیون تنوع زیستی از سال 1992 در سطح جهانی به منظور از حفاظت از تنوع زیستی و حق حیات همه موجودات آفرینش تشکیل شده است.

وجود 9 اکوسیستم از 11 اکوسیستم موجود در جهان, وجود 43 هزار گونه گیاهی و جانوری, وجود 41 نوع تالاب از 42 نوع تالاب موجود در طبیعت و حدود 2 میلیون هکتار اراضی جنگلی ایران را به یکی از 10 کشور برتر در زمینه تنوع زیستی تبدیل کرده است اما شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که همه جانداران ساکن اقلیم ایران و همه اکوسیستم‌های موجود در خطر نابودی قرار گرفته‌اند.

بر اساس اعلام سازمان محیط زیست 80 درصد از تالاب‌های ایران خشک شده‌اند و سالانه 12 هزار هکتار از اراضی جنگلی ایران بر اثر آتش‌سوزی و یا دخالت عوامل انسانی از بین می‌روند. تنوع زیستی جانوران نیز اوضاع مساعدی ندارد و 130 گونه جانوری در کشور ما در خطر انقراض قرار گرفته‌اند. پوشش گیاهی نیز به سرعت زیاد در حال تخریب است و فعالیت‌های انسانی و بهره‌برداری بی‌رویه از طبیعت بسیاری از گیاهان بومی ایران را نابود کرده است.

 تنوع زیستی یک منبع تجدیدناشدنی است که از دست دادن آن غیرقابل جبران خواهد بود, به همین منظور حفاظت از آن وظیفه تک تک افراد جامعه است. در ادامه چند راهکار ساده برای حفاظت از تنوع زیستی ارائه شده است که به شرح زیر است:

1. به هیچ عنوان به نوزادان حیوانات وحشی که در طبیعت مشاهده می‌کنید دست نزنید؛ چه جوجه پرندگان و چه توله‌های پستانداران به هیچ عنوان نیازی به کمک ما ندارند. والد آن‌ها در همان نزدیکی به دنبال غذاست پس لطفا با جابه‌جایی، لمس یا هرگونه تماس با آن‌ها، نابودی و مرگشان را رقم نزنید.

2. به هیچ عنوان به خزندگان و دوزیستان که به تازگی در حال خروج از خواب زمستانی هستند دست نزنید، لمس خزندگان وحشی به‌ویژه مارها می‌تواند منجر به ایجاد تعارض با آن‌ها شود و سلامت حیوانات، شما و اطرافیانتان را به مخاطره بی‌اندازد.

3. لانه هیچ جانوری را در طبیعت تخریب نکنید و فاصله خود را با ورودی‌های لانه همواره حفظ کنید (دستتان را داخل لانه جانوران نکنید! چرا که با اینکار هم سلامت خود را به خطر می‌اندازید و هم امنیت را از حیات وحش منطقه سلب می‌کنید).

4. به هیچ عنوان به هیچ حیوانی غذا ندهید؛ تغذیه دستی منجر به نابودی اکوسیستم طبیعی و جمعیت‌های حیوانات می‌شود.

5. بوته‌ها و درختچه‌ها را نشکنید و از ریشه خارج نکنید؛ خشکسالی‌های اخیر و برداشت غیراصولی و غیرقانونی از منابع آب کشور، صدمات جدی به پوشش گیاهی تمام عرصه‌های طبیعی ایران وارد ساخته است و این بحران عرصه را بر حیات وحش ایران به‌شدت تنگ کرده است. با جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی منطقه، آسیب های بیشتری به حیات وحش وارد نکنید.

6. اگر به هر دلیلی در طبیعت آتش روشن می‌کنید پس از استفاده از خاموشی کامل عمق کانون آتش مطمئن شوید و سپس منطقه را ترک کنید. هرگونه آتش‌سوزی با عامل انسانی می‌تواند خسارت های جبران‌ناپذیری برای عرصه‌های طبیعی و حیات وحش به دنبال داشته باشد.

7. به هیچ عنوان هیچ حیوان خانگی را در طبیعت رهاسازی نکنید. سگ, ماهی قرمز، لاکپشت گوش قرمز، پرندگان خانگی و ..., هیچ جایگاهی در طبیعت ایران ندارند و ورود آن‌ها به طبیعت ایران منجر به تبدیل شدن آن‌ها به گونه مهاجم و نابودی حیات وحش بومی کشور می‌شود.

8. به هیچ عنوان هیچ زباله‌ای از خود در طبیعت بجا نگذارید؛ ویرانی‌های ناشی از حضور زباله‌های ما در طبیعت تخریب زیستگاه, آلودگی خاک, آتش‌سوزی جنگل‌ها و ..., را در پی دارد.

انتهای پیام/