دغدغه رهبر انقلاب سبب صرف همتمان برای غدیر و صحیفه شد/ تولید ۱۱۰۰۰ فیش رسانه‌ای با محوریت الغدیر
مدیر اولین مرکز ترویج رسانه‌ای معارف غدیر گفت: رهبر معظم انقلاب دغدغه و اشراف خاصی روی الغدیر دارند، ایشان سال ۷۶ الغدیر را مهجور دانستند و فرمودند این کاخ عظیم علامه امینی یک جا باید عرضه شود و یا جزوه جزوه تمام اقطار زمین را پر کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ صدر اسلام بلکه تاریخ ادیان آسمانی، واقعه غدیر است. اهمیت این روز به دلیل انتصاب رسمی امیرالمؤمنین علیه‌السلام به مقام ولایت و خلافت از سوی خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله بود، انتصابی که به تعبیر قرآن مساوی بود با تمام رسالت 23 ساله آن رسول خاتم. اما آنچه اهمیت دارد و بر عهده شیعیان حقیقیِ خاندان وحی است، در وهله اول فهم پیام‌های غدیر و بعد تقید عملی به آموزه‌های آن است. در کنار این موضوع، بازگو کردن این رویداد تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا با اهمال‌کاری در این باره، ممکن است یا اصل قضیه به فراموشی سپرده شود و یا این رویداد با خطر انحراف مواجه شود. از این جهت تمام اهل بیت وحی در قالب احادیث و ادعیه متذکر غدیر شدند تا ضمن بیان لایه‌های معرفتی این رویداد آسمانی، بازخوانی مجددی از آن داشته باشند.
یکی از غنی‌ترین منابع شیعی در زمینه غدیر، کتاب «الغدیر» علامه امینی از علمای معاصر است که در 11 جلد منتشر شد. مرحوم امینی این کتاب را بر اساس منابع مورد قبول خود اهل سنت تألیف کرده است و به گونه‌ای احتجاج کرده که کمتر خطایی را توانستند بر این کتاب وارد کنند. طی دو سه دهه اخیر نیز مجموعه‌های متعددی متولی امر ابلاغ غدیر شدند و در این راستا سعی کردند در قالب برنامه‌های فرهنگی بازگوکننده این رویداد آیینی باشند.
"کانون خورشید" از جمله مجموعه‌هایی است که به صورت خودجوش همت خود را صرف ماجرای غدیر کرد با این تفاوت که در کنار کار فرهنگی، امر پژوهش را در دستور کار خود قرار داد و حاصل پژوهش خود را در قالب تولیدات چندرسانه‌ای در آورد تا به این ترتیب اولین مرکز ترویج رسانه‌ای معارف غدیر شمرده شود؛ همچنان که در کنار ماجرای غدیر، به موضوع "صحیفه سجادیه" پرداخت و همزمان توانست پژوهش‌ها و تولیداتی با محوریت مناجات‌های امام سجاد علیه‌السلام ارائه دهد.
با حجت‌الاسلام حسین مشکوری به عنوان مدیر "کانون خورشید" به گفت‌وگو نشستیم تا از یک سو در جریان پیشینه و اهم فعالیت‌های آن کانون قرار گیریم و هم تجربیات آن کانون را برای سایر غدیرپژوهان به اشتراک بگذاریم.
* چه انگیزه‌ای سبب شد که مجموعه کانون خورشید را با محوریت غدیر و بعد صحیفه سجادیه راه‌اندازی کنید؟
معتقدم دو بالِ اعتقادات و اخلاقیات در غدیر و صحیفه سجادیه موجود است. با پیام غدیر باید اعتقاد و ایمانیات خود را تقویت کنیم و با صحیفه سجادیه به کمالات اخلاقی برسیم. در لایه دیگر آنچه سبب شد همت خود را صرف غدیر و صحیفه کنیم، دغدغه رهبر معظم انقلاب بود؛ در واقع نقطه مشترک هر دوی اینها همین امر بود. ایشان تقریباً از اوایل دهه 70 مکرر از مهجوریت غدیر سخن می‌گفتند. به قدری حساسند که خود آن بزرگوار پیگیر فعالیت‌های غدیری در کشور هستند.
* آیا احساس نکردید با سایر مجموعه‌های غدیری موازی‌کاری صورت می‌گیرد؟
متأسفانه دریافتیم که مسئله غدیر یا متولی ندارد و یا اگر دارد، مجموعه خسته‌ای است و روی اقدامات دیگران حساب باز کرده‌اند. سایر مجموعه‌ها هم بیشتر روی امر تبلیغ و مبلغ کار می‌کردند و با عموم سر و کار داشتند و کاری با نخبگان نداشتند؛ بنابراین در سال 90 با همین انگیزه مجموعه‌ای را با نام "کانون خورشید" تأسیس کردیم.
* چرا نام "کانون خورشید" را انتخاب کردید؟
از این جهت که در روایاتمان امام را به مثابه‌ی خورشید معرفی کرده‌اند. رسول خدا صلی الله علیه و آله در روایتی فرمود «عَلِیٌّ فِی السَّمَاءِ كَالشَّمْسِ بِالنَّهَارِ فِی الْأَرْض»؛ یعنی علی (ع) در آسمان، مانند خورشید نسبت به زمین است. یا امام رضا علیه‌السلام در روایتی فرمود «اَلإمامُ کَالشَّمسِ الطّالِعَةِ المُجَلَّلَةِ بِنُورِها لِلعالَمِ وَ هِىَ فِى الاُفُقِ بحیث لا تَنالُها الاَیدى وَ الاَبصارُ، اَلاِمامُ البَدرُ المُنیرُ وَ السِّراجُ الزاهِرُ وَ النُّورُ السّاطِعُ»؛ یعنی امام مانند خورشید فروزان است که نورش عالم را فراگیرد و خودش در افق (اعلا) قرار دارد به گونهاى که دستها و دیدگان به آن نرسد، امام ماه تابان، چراغ روشن و نور درخشان است.
* کار خود را از چه زمانی آغاز کردید؟
کار خود را از سال 91 آغاز کردیم. پس از جلسات متعددی که داشتیم، مقرر شد در 5 محور کار کنیم که شامل آموزشی، پژوهشی، رسانه‌ای، فرهنگی و اجرایی بود. پشتوانه کارمان رسانه بود. ایده ما این بود که اکنون از کتاب‌ها اشباع شدیم، اما آیا این کتب به دست مخاطب خود رسیده است؟ بنابراین کار رسانه‌ای را به عنوان اصل خروجی کار خود قرار دادیم. برای ورود به کار رسانه‌ای، مجموعه‌ای پژوهشی را ایجاد کردیم. حجت الاسلام کاشانی و دکتر موحدی در تأسیس واحد پژوهشی نقش زیادی داشتند. سه سال ابتدایی را به پژوهش اختصاص دادیم، چرا که کار رسانه، مشت پر می‌خواهد. همزمان در صدا و سیما برنامه‌ای سه دقیقه‌ای را در اختیار گرفتیم و با کارشناسانی که معرفی کردیم شروع به تولید کردیم. اما اساس کارمان در این سه سال، صرفاً تمرکز بر "الغدیر" علامه امینی بود و تولیداتمان در همین راستا قرار داشت.
11 هزار فیش رسانه‌ای با محوریت الغدیر تولید کردیم
* علت اینکه "الغدیر" را محوریت کار خود قرار دادید چیست؟
رهبر معظم انقلاب دغدغه خاصی روی الغدیر دارند. ایشان سال 76 الغدیر را مهجور دانستند و فرمودند این کاخ عظیم علامه امینی یک جا باید عرضه شود و یا جزوه جزوه تمام اقطار زمین را پر کند. ایشان به شدت مشرف به الغدیر است و مدت‌ها بود از مهجوریت این کتاب سخن می‌گفتند. همچنین رهبر معظم انقلاب فرمود مسئله غدیر، مسئله جهان اسلام نیست، این خط روشن برای بشریت است. ما سعی کردیم این خلأ را پر کنیم. در این راستا حدود 11 هزار فیش رسانه‌ای آماده کردیم؛ در واقع کل الغدیر را در قالب این فیش‌ها احصاء کردیم. اما نکته اینجاست که فیش‌ها به صورتی بود که اگر کسی خواست تئاتر، رمان، جزوه و فضای آموزشی رقم بزند، بتواند به راحتی این کار را انجام دهد. این 11 هزار فیش در قالب سایت اکمال به آدرس ekmal.ir قرار گرفت. سال 96 سایت ما در جشنواره رسانه‌های دیجیتال اول شد. همچنین وزارت ارشاد جشنواره‌ای تحت عنوان «رسانه علوی» شکل داد. سایت ابلاغ و اکمال هر دو رتبه آوردند.
* شما در جایی درباره ارتباطتان با فرزند علامه امینی صحبت کرده بودید. در این باره توضیح می‌دهید؟
از همان ابتدا با شیخ احمد امینی فرزند بزرگوار علامه در ارتباط بودیم. فیش‌ها را به ایشان ارائه دادیم. عجیب بود که همه فیش‌ها را خواند و برای اولین بار تأییدیه کتبی دادند که مطالب سایت اکمال را دیدم و مورد تأیید بنده به عنوان مسئول مکتبةالإمام امیرالمؤمنین علیه‌السلام است. اکنون هم ارتباطمان را حفظ کرده‌ایم.
* درباره سایر محورها مثل فرهنگی و آموزشی چه اقداماتی داشتید؟
درباره فرهنگ غدیر، 5 فرهنگ غدیری را رصد کردیم و از همان سال 91 برای هر کدام از اینها نشریه تخصصی چاپ کردیم.
محور اول، موضوع نماز عید غدیر به جماعت بود. بحث فقهی مفصلی می‌طلبید. مستندات آن را به دفتر مقام معظم رهبری در قالب 200 صفحه ارسال کردیم. در این باره مجله‌ای تحت عنوان «قنوت خورشید» در دو شماره منتشر کردیم و مستندات نماز عید غدیر را در آنجا آوردیم. این مجله به زبان انگلیسی در آمد و به زبان اردو هم چاپ کردیم و طی سفری که به هند داشتم، تقدیم شیعیان هند کردم. از مراجع استفتاء شد، آیت‌الله صافی گلپایگانی فرمود مستحب است. آیت‌الله سیستانی آن را احتیاط مستحب دادند. آیت‌الله علوی گرگانی این نماز را مطلوب دانستند. در نهایت اکنون در سطح کشور نزدیک به 10 هزار مکان نماز عید غدیر خوانده می‌شود.
محور دوم، زیارت غدیریه امام هادی علیه‌السلام است. یکی از منابعِ به شدت مستحکم و متقن از جهت سندی که بارها سندش از خطبه غدیر قوی‌تر است، همین زیارتنامه است. ابتدا سند خطبه غدیر را به چالش کشیدیم. در این راستا کتابی با عنوان ناگفته‌های اسناد خطبه غدیر منتشر کردیم. این مسئله را در سطح نخبگانی مطرح کردیم، نه عموم مردم. در این راستا مجله‌ای با عنوان «زیارت خورشید» منتشر کردیم.
محور سوم، اطعام غدیر است. مجله‌ای با عنوان «مائده خورشید» منتشر کردیم. در آن سال، رادیو معارف قم را به عنوان پایگاه قرار دادیم. در هر استانی ستادی تشکیل دادیم. هر روز در دهه ولایت، از طریق رادیو معارف به ما گزارش می‌دادند. تعداد اطعام بسیار بالا بود به طوری که تنها در شهر رشت حدود 20 هزار غذا اطعام شد. از آن زمان به بعد موضوع اطعام غدیر در سطح کشور به راه افتاد.
چهارم، غدیریه‌سرایی بود.ما در زمان ائمه علیهم السلام شعر و شاعر را به عنوان مهم‌ترین رسانه می‌شناسیم. از امام صادق علیه‌السلام روایت است که فرمود «عَلِّموا أولادَكُم شِعرَ العَبدِیِّ.» عبدی کوفی یک غدیر سرا است. جالب است میرزای شیرازی را که ما با نهضت تنباکو می‌شناسیم، هر ساله شعرا را از سراسر دنیا دعوت می‌کرد تا برای غدیر شعر بسرایند. ایشان برای شعرا لیره هدیه می‌داد. ما هم به حسب این پشتوانه روایی و سیره علما مجله "شعر خورشید" را منتشر کردیم. تمام شعراء را در فرهنگسرای اندیشه دعوت کردیم و مجاب شدند درباره غدیر شعر بنویسند.
محور پنجم، آداب غدیر بود. در این باره مجله‌ای به نام «رسم خورشید» منتشر کردیم. حدود 40 آداب طبق روایات در این باره پیدا کردیم. در واقع ما روز عید و شادی‌مان باید منطبق بر همین رویدادهای آیینی باشد. جالب است که 18 ذی‌الحجه سال 10 هجری قمری که رویداد غدیر در آن اتفاق افتاد، مطابق با روز 28 اسفند سال دهم هجری شمسی یعنی نزدیک به عید نوروز بود. جالب است که تمام مناسک عید نوروز با غدیر یکی است؛ ما حرفمان این است که سالگرد شمسی غدیر، نوروز است و قصد نداریم بگوییم عید نوروز را برداریم بلکه ما به عنوان کشور شیعه می‌توانیم اعیاد باستانی خود را سمت و سویی معرفتی دهیم و متذکر رویدادهای عظیمی مثل غدیر باشیم.
انتهای‌پیام/