تمرکز مذاکرات وین بر «راستی‌آزمایی» و «تضمین‌ها» در روزهای گذشته
خبرنگار تسنیم اطلاع یافت که بخشی قابل‌توجه از مذاکرات وین طی روزهای گذشته بر دو موضوع «راستی‌آزمایی» و «اخذ ضمانت‌ها» از طرف مقابل متمرکز بوده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مذاکرات ایران و 1+4 همچنان در سطح رؤسای هیئت‌ها و کارشناسان ادامه دارد. روز گذشته علی باقری، رئیس تیم مذاکره‌کننده ایرانی، با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک و سپس با مذاکره‌کنندگان ارشد سه کشور اروپایی به‌مدت 2 ساعت گفتگو کرد. گفتگوها در سطح رؤسای هیئت‌ها از جمله با مذاکره‌کنندگان ارشد اروپایی به‌صورت روزانه در حال انجام است، همچنین، متون مکتوب غیررسمی (non-paper) نیز توسط مورا و به‌صورت غیرمستقیم بین هیئت‌های ایرانی و آمریکایی روزانه تبادل می‌شود.
به‌خلاف گزارش برخی رسانه‌ها یا اظهارنظر برخی منابع، تیم ایرانی همچنان دستیابی به یک توافق پایدار و قابل اتکا را در دستور کار خود قرار داده است. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه در نشست خبری خود به‌صراحت به این موضوع اشاره کرد و گفت: ما به‌دنبال یک توافق پایدار و قابل اتکا هستیم و هیچ توافقی که این دو مؤلفه را نداشته باشد در دستور کار ما قرار ندارد. همه باید مطمئن باشیم که بازگشت آمریکا همراه با راستی‌آزمایی و دریافت تضامین است و چرخه‌ای از رفع تحریم‌ها هم باید انجام شود، اینها با هیچ توافق موقتی حاصل نمی‌شود.
بنابراین ایران دو عنصر «پایداری» و «منافع واقعی و ملموس اقتصادی» را جزو مؤلفه‌های اصلی هرگونه توافقی مدنظر دارد.
هر دو درخواست ایران ریشه در تجربه 6ساله گذشته دارد، به‌گونه‌ای که می‌توان گفت ضرورت «راستی‌آزمایی» درسی است که از تجربه اجرای برجام در دوران ریاست‌جمهوری «باراک اوباما» و ضرورت «اخذ تضمین» درسی است که از تجربه اجرای برجام در دولت «دونالد ترامپ» حاصل شده است.
خبرنگار تسنیم اطلاع یافت که بخشی قابل‌توجه از مباحث طی روزهای گذشته در وین متمرکز بر دو موضوع راستی‌آزمایی و دریافت تضمین‌ها بوده است،
در این بین، اساساً عنصر «پایداری» توافق از جایگاهی بالاتر برخوردار است و در نبود آن، رفع تحریم‌ها، هرقدر هم گسترده، نمی‌تواند متضمن بهره‌مندی ایران از منافع اقتصادی وعده‌داده‌شده در توافق باشد، به همین دلیل، هیئت ایرانی بر راستی‌آزمایی اقدامات طرف مقابل و دریافت تضمین‌های لازم تأکید دارد تا این اطمینان حاصل شود کارشکنی در اجرای توافق (چنان‌که در دولت اوباما رخ داد) و خروج از توافق (چنان‌که در دولت ترامپ انجام شد) دیگر تکرار نمی‌شود و توافق به‌دست‌آمده و اثرات آن «پایدار» خواهد بود.
در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ نبود مکانیسمی برای تضمین ماندگاری برجام موجب شد او بتواند آمریکا را از برجام خارج کند، بنابراین اخذ تضمین از طرف غربی درباره ماندگاری برجام یکی از سازوکارهایی است که می‌تواند تجربه رفتارهای یک‌جانبه و نامتوازن دولت‌های باراک اوباما و دونالد ترامپ در اجرای برجام را تا حدی خنثی کند و این توافق را از سندی که بر پایه «بازی حاصل‌جمع صفر» طرح‌ریزی شده است به سندی دوجانبه با منافع واقعی و مؤثر برای ایران تبدیل کند.
موضوع راستی‌آزمایی یکی دیگر از ستون‌هایی است که هرگونه توافق خوب باید قائم بر آن باشد. آمریکایی‌ها در گذشته اساساً صحبت از راستی‌آزمایی را ناممکن می‌خواندند، اما یکی از دستاوردهای تیم ایرانی این بوده است که طرف‌های مقابل را متقاعد به پذیرش این اصل کند و در زمان حاضر سازوکار و مکانیزم راستی‌آزمایی در حال بحث است، به‌بیانی ساده‌تر، وجود فاصله زمانی میان اقدامات طرف مقابل و اقدامات ایران نیز پذیرفته شده است و در مورد میزان این فاصله زمانی بحث‌های فنی همچنان در جریان است.
در دوران اوباما ـ همان‌طور که دنبال‌کنندگان اخبار ایران احتمالاً به‌خاطر دارند ـ اجرای تعهدات ایران به‌صورت دقیق و کمّی توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راستی‌آزمایی می‌شد، اما هیچ سازوکاری برای بررسی تعهدات طرف مقابل در رفع تحریم‌ها وجود نداشت و همین مسئله موجب شد که رفع تحریم‌ها به‌صورتی که دربردارنده آثار ملموس برای ایران باشد محقق نشود.
انتهای پیام/.+
