شاعر قلندری که تن به انتشار کتابش نمی‌دهد+ فیلم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مهدی جهاندار شاعری را از دهه 70 آغاز کرد. او تاکنون در حوزه‌های مختلفی از جمله شعر عاشقانه، آیینی و سیاسی و انقلابی طبع‌آزمایی کرده است.

با وجود اینکه جهاندار از چهره‌های شناخته شده در حوزه شعر امروز است، تنها یک کتاب از او با عنوان «عشق سوزان است» منتشر شده است؛ کتابی که گفته می‌شود به اصرار دوستانش منتشر کرده است. او خود در این‌باره به تسنیم گفته است: کتاب و فضای مجازی در ترویج شعر و معرفی آن به مخاطب مؤثر است، اما شعر خاصیتی دارد که اگر خوب باشد، بدون این ابزار نیز خودش را معرفی می‌کند. از شاعرانی که کتابی چاپ کردند نیز همان سروده‌ها بر سر زبان‌هاست که قبل از چاپ کتاب بود؛ به عبارت دیگر، برای اینکه شعری بخواهد به عنوان رسانه عمل کند، خیلی به کتاب نیاز ندارد، از این جهت به چاپ کتاب برای این منظور معتقد نبودم. اما دوستان شهرستان ادب گفتند که دوره‌های آموزشی برای شاعران نوجوان برگزار می‌کنند و این اثر می‌تواند برای این دوره‌ها مفید باشد. به همین دلیل من قانع شدم که کتاب چاپ شود.

کتاب «عشق سوزان است» که عنوانش از یکی از غزلیات معروف جهاندار انتخاب شده، توسط انتشارات شهرستان ادب برای دومین‌بار بازچاپ و روانه بازار کتاب شده است. جهاندار که پیش از چاپ این کتاب نیز از نام‌های آشنای ادبیات متعهد انقلاب اسلامی محسوب می‌شد، اشعار خود در این کتاب را در سه قالب غزل، مخمس و نیمایی‌ منتشر کرده است. در بخش غزل‌های این کتاب که با عنوان «باقی داستان دنبالۀ ابروی کیست؟» آغاز می‌شود غزل‌های آشنای بسیاری مشاهده می‌شود که هر کدام دست‌کم برای مدتی در فضای شعر کشور طنین‌انداز بودند. از جملۀ این غزل‌هاست:

و اسماعیل می‌دانست آن چاقو نمی‌برّد
که صیّادی که من دیدم، دل از آهو نمی‌برّد...

و این غزل مشهور که نام کتاب نیز از آن گرفته شده است:

عشق سوزان است بسم الله رحمان الرّحیم
هر که خواهان است بسم الله رحمان الرّحیم ...

زبان پخته، نوآوری‌های فراوان در حوزۀ ردیف و قافیه و بهره‌مندی از فرهنگ قرآنی و اهل‌بیت(ع) از ویژگی‌های این بخش از کتاب مهدی جهاندار است.

مخمس دیگر قالب اشعار این کتاب است که با عنوان «این کیست که در می‌زند این در زدن کیست؟» شروع می‌شود؛ قالبی که سالیان درازی چندان مورد توجه نبود اما در فضای شعر معاصر، باز به آن نگاهی دوباره شده است. در این بخش جهاندار یکی از مخمس‌های خود را باز در فضایی مذهبی سروده شده، قرار داده است. این مخمس در دیدار شاعران با رهبر معظم انقلاب نیز توسط شاعر خوانده شده است.

اما بخش آخر این کتاب با عنوان «کیست تشنه‌تر» اختصاص دارد به نیمایی‌های جهاندار که با نگاهی نو به برخی دغدغه‌های ذهنی خویش پرداخته است:

این درست
این که خسته‌ایم
این که دل‌شکسته‌ایم
اینکه سال‌هاست در انتظار تو نشسته‌ایم
ولی کسی کجاست
تا در انتظار تو
بایستد؟

جهاندار هرچند تاکنون اثر دیگری از مجموعه سروده‌هایش را منتشر نکرده، اما به واسطه شعرهایش در میان علاقه‌مندان به شعر شناخته شده است. از جمله سروده‌های او طی سال‌های اخیر، شعر معروفی بود که با موضوع فتنه سروده و در محضر رهبر معظم انقلاب خوانده شد. شعری که بلافاصله در فضای مجازی دست به دست می‌شد و مورد استقبال قرار گرفت:

فتنه شاید روزگاری اهل ایمان بوده باشد
آه این ابلیس شاید روزی انسان بوده باشد

فتنه شاید در لباس میش، گرگی تیز دندان
در لباسی تازه شاید فتنه چوپان بوده باشد

فتنه شاید کنج پستوی کسی لای کتابی؛
فتنه لازم نیست حتماً در خیابان بوده باشد

فتنه شاید در صف صفِین می جنگیده روزی
فتنه شاید در زمان شاه، زندان بوده باشد!

فتنه شاید با امام از کودکی همسایه بوده
یا که در طیّاره ی پاریس_تهران بوده باشد

فتنه شاید تابی از زلف پریشان نگاری
فتنه شاید خوابی از آن چشم فتّان بوده باشد...

او پیش‌تر در گفت‌وگویی با تسنیم درباره انتشار مجموعه «عشق سوزان است» و در نظر گرفتن ذائقه مخاطب گفته بود: مخاطب در سرودن شعر اهمیت دارد. مقام معظم رهبری هم چندبار تأکید کرده‌اند که در کارهای تبلیغی به فضای مجازی بسنده نکنید، حضور چهره به چهره خیلی در امر ترویج مؤثر است. من از ابتدا که شعر می‌گفتم، خودم را مقید  می‌دانستم که در جمع‌های مختلف از جمله انجمن‌های ادبی، هیئات و ... شعر را عرضه کنم. این باعث می‌شد که ذائقه مخاطب و شنونده و نظر و نقد آنها را داشته باشم و آن را اعمال کنم؛ البته در کنارش از نظر صاحب‌نظران و اساتید هم بهره بردم.

جهاندار همچنین در پاسخ به این پرسش که از کدام شاعران بیشتر تأثیر پذیرفته‌اید، افزود: توفیق داشتم که شاگرد محمدرضا آقاسی باشم. تحت تأثیر شعر و منش او بودم. آقاسی ارتباط خوب و قابل توجهی با مردم داشت و این یکی از ویژگی‌های کاری او بود. از شاعران قدیمی و کلاسیک‌ها نیز می‌توانم به حافظ و سعدی و صائب تبریزی و بیدل دهلوی اشاره کنم.

حسن صنوبری، شاعر، شعرهای جهاندار را یکی از نمونه‌های موفق شعر امروز می‌داند و معتقد است: شعر جهاندار _مخصوصاً غزل‌هایش_ شعری موسیقی‌آکند، قلندرانه، شورانگیز، طرب‌انگیز، عادت‌ستیز و رسمیت‌گریز است. شعرهای او گرچه از معانی، مضامین، معارف و حکم انباشته است، اما مخاطب عمومی هم _به خاطر همان ویژگی‌های ساختاری_ از خواندنش کیف می‌کند و این همان جایگاه عالی و آرمانی هنر است. جایی دقیقاً بین مخاطب خاص و عام. شعر جهاندار نه مانند شعرهای نخبگانی مردم‌گریز و نخبه‌پسند است نه مانند شعرهای تجاری است که محبوب عوام باشد و مطرودِ فرهیختگان. از این جهت می‌توان آن را از عالی‌ترین و آینده‌دارترین نمونه‌های شعر امروز دانست.

مجموعۀ نکاتی که گفته شد سبب می‌شود «عشق سوزان است» اثری ویژه باشد که علاقه‌مندان ادبیات، برای آشنایی با فضای شعر متعهد، از خوانش آن ناگزیر باشند. چاپ دوم این کتاب در 68 صفحه توسط انتشارات شهرستان ادب به چاپ رسیده و در دومین دوره نمایشگاه مجازی کتاب تهران عرضه شده است.

انتهای پیام/