هشدار پیری جمعیت در ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تحلیل تازه ترین داده های جمعیتی ترکیه، مقامات این کشور را نگران کرده است. بالا رفتن سن ازدواج، پیر شدن جمعیت و کاهش چشمگیر جمعیت روستانشینان موارد مهمی است که می تواند برای مقامات ترکیه، تبدیل به دغدغه جدی شود.

در سال 2007 میلادی، 18 میلیون و 642 هزار نفر از جمعیت 70 میلیون و 586 هزار نفری ترکیه، در گروه سنی 0 تا 14 سال (26.4 درصد) جای گرفته بود. در سال 2021 جمعیت ترکیه به 84 میلیون و 680 هزار نفر افزایش یافت. اما جمعیت گروه سنی 0 تا 14 سال 18 میلیون و 976 هزار (22.4 درصد) است. این به خوبی نشان می دهد که نرخ جمعیت کودکان در ترکیه به سرعت کاهش یافته است (از 26.4 درصد به 22.4 درصدرسیده است). یعنی جمعیت کودکان ترکیه که در سال 2019 میلادی 19 میلیون و 212 هزار نفر بود، در سال 2021 به 18 میلیون و 976 هزار نفر کاهش یافته است.

روند پیری جمعیت در ترکیه همچنان ادامه دارد. بر این اساس، نسبت افراد 65 سال و بالاتر به کل جمعیت از 7.1 درصد در سال 2020 به 9.7 درصد در سال گذشته افزایش یافته است. میانگین سنی که 32 سال بود به 33 سال افزایش یافت.

به نظر می رسد یکی از سیاست های موقت دولت ترکیه برای غالب آمدن بر خطرات پیری جمعیت ترکیه، گشودن دروازه های کشور به روی جمعیت جوان خارجی باشد. در سال 2021 میلادی در این کشور، بیش از 459 تبعه خارجی، مجوز کسب و کار و دریافت کرده اند که در میان آنها، بیشترین فراوانی، مربوط به ایرانیان، عراقی ها و ازبکستانی ها است.

ابراهیم قهوه چی از تحلیلگران سیاسی و اقتصادی ترکیه، تصمیم دولت اردوغان مبتنی بر رفتار غلطی به نام «واردات جمعیت» را به چالش کشیده و نوشته است: «واردات جمعیت از عراق، افغانستان، ایران، ترکمنستان، سوریه و کشورهای دیگر ادامه دارد. سیاست های غلط آکپارتی از هر جهت به ضرر کشور تمام شده و آینده ما و فرزندانمان را به آتش می کشد.»

روزنامه ملی گازته نیز در گزارشی دیگر، بر این تاکید کرده که حالا تنها رقمی نزدیک به 7 درصد از جمعیت ترکیه روستا نشین هستند و کشاورزی ترکیه بخش قابل توجهی از منابع انسانی و جمعیت توانمند برای تولید را از دست داده و چنین چیزی نه تنها منجر به بحران غذایی در ترکیه خواهد شد، بلکه حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ و روی آوردن افراد به مشاغل کاذب و آسیب های فرهنگی و اجتماعی را به دنبال دارد.

جوانی کجایی؟

بر اساس تازه ترین برآوردهای آماری، جمعیت کودکان گروه سنی 0 تا 14 سال جمعیت ترکیه در 2 سال گذشته به صورت مداوم در حال کاهش بوده و 236000 نفر کاهش یافته است. این در حالی است که  جمعیت 65 سال به بالای ترکیه، با افزایشی در حد 694 هزار نفر مواجه بوده است.

بررسی آمارهای موجود نشان می دهد که تمایل بسیاری از زوج های جوان برای به دنیا آوردن فرزند کاهش یافته است. تعداد تولد که در سال 2003 میلادی بر رقم یک میلیون و 199 هزار نفر ثبت شده، در سال 2014 به یک میلیون و 351 هزار نفر رسیده و پس از آن، با رکود ناشی از مشکلات اقتصادی، تعداد تولدها به یک میلیون و 113 هزار نفر در سال 2020 کاهش یافته است.

پیش از این نیز، میزان فرزند آوری به ازای تعداد جمعیت زنان، به ازای هر زن در سال 2003 میلادی به 2.09 کاهش یافته بود، اما در سال‌های اخیر به سرعت کاهش یافته و به 1.76 در سال 2020 رسیده است. ذکر این نکته از این لحاظ مهم است که بر اساس نُرم علمی و آماری جمعیت شناسی، برای ثابت ماندن جمعیت کشور، 2.1 تولد به ازای هر زن لازم است. از سال 2017، ترکیه به زیر این حد رسیده است و به نقطه ای رسیده است که پیری جمعیت نمایان می شود.

آکپارتی و جمعیت

کارشناسان جمعیتی ترکیه معتقدند که فراز و فرودهای سیاسی، منجر به تحولات اقتصادی و اجتماعی می شوند و به طور مستقیم بر تصمیم و اراده زوج ها برای فرزند آوری و افزایش یا کاهش جمعیت، تاثیر می گذارند.

بررسی نمونه ای تاثیر حزب عدالت و توسعه بر معادلات جمعیتی ترکیه، نشان دهنده این واقعیت است که این حزب اسلامگرا که سال 2002 میلادی به قدرت رسیده، تنها پس از دو سال توانسته قدرت خود را تثبیت کند و نوعی اطمینان خاطر برای تامین معاش و رفاه در خانوارها به وجود بیاورد.

به همین خاطر، در سالیان 2004 تا 2014 میلادی که در واقع دوران اوج و اعتلای حزب مزبور است، جمعیت ترکیه به طرز چشمگیری افزایش یافت، اما بعدها این روند متوقف شد و پس از سال 2017 به سرعت شروع به کاهش کرد.

از منظر نیروی کار دارای حقوق ماهیانه، چنین وضعیتی در ترکیه حکمفرما است: الف) تعداد کارکنان ثبت نام شده در ترکیه 22.4 میلیون نفر است. ب) 5 میلیون نفر از آنها در بخش دولتی کار می کنند. ج) 13.6 میلیون نفر مستمری ماهانه بازنشستگی دریافت می کنند. بنابراین ترکیه در مسیر افزایش نیروی بازنشستگی حقوق بگیری است که هزینه های کشور را افزایش می دهد و در مقابل، چیزی به نام افزایش جمعیت نیروی تولید کننده در کشور، وجود ندارد.

تحلیل روزنامه قرار درباره تغییرات جمعیتی در ترکیه چنین است:«داده های جمعیتی و اقتصادی به وضوح به ما نشان می دهد که کشوری با آینده ای تاریک هستیم. کشور ما که در رکود بزرگ دست و پنجه نرم می کند، در فروپاشی ساختاری نیز به سر می برد. ما با تصمیماتی که دیروز گرفتیم این فروپاشی را تایید کردیم و بر خطاهای خود پافشاری می کنیم. حالا باید هر جوری شده، فرداهایمان را نجات دهیم. پس ما هم اکنون فرصتی طولانی برای تصمیم گیری نداریم. تصمیم امروز ما، یا آینده را می سازد و یا آن را تباه می کند. یا کشوری پویا و جوان خواهیم بود، یا پیر و فرتوت و فقیر.»

انتهای پیام/