هنوز برخی از مفاهیم اصلی انقلاب فاقد نظریه های علمی است

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، محمدرضا اخضریان کاشانی، عضو هیئت علمی بخش تخصصی اندیشه سیاسی در اسلام دانشکده معارف و اندیشه های اسلامی در کرسی آزاد اندیشی نقش و جایگاه نیروهای پیشران  و اندیشمندان اجتماعی در وقوع انقلاب اسلامی که با حضور جمشیدیها، عضو هیئت علمی این دانشگاه در دانشگاه تهران برگزار شد نکاتی را درباره  موضوع جلسه مطرح کرد.

 وی در بخشی از سخنان خود با اشاره به تعریفی از نیروهای پیشران گفت: نیروهای پیشران افرادی هستند که می توانند آینده را بسازند و توانمندی ایجاد تغییر در جامعه را دارند. نیروهای پیشران در واقع موتور متحرک لوکوموتیو انقلاب اسلامی بودند.

وی به سه رکن اساسی در ظهور انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت:  باورها و عقاید دینی، مردم و نظام مدیریت موجود در فضای اجتماعی جامعه و نه تنها رهبر این حرکت اجتماعی بلکه مدیریتی که در جامعه وجود داشت فرایند حکمرانی را در کشور مدیریت کردند که انقلاب به پیروزی رسید.

اخضریان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مولفه های وقوع انقلاب در جوامع مختلف یادآور شد: نارضایتی از وضع موجود، وجود ایدئولوژی جایگزین، روحیه انقلابی، ساختار های لازم برای انقلاب و عواملی که بتوانند رهبری انقلاب را برعهده بگیرند از عوامل اصلی وقوع انقلاب به شمار می روند.

وی با اشاره به اینکه برخی معتقدند در حال حاضر نیز نارضایتی هایی نسبت به وضعیت موجود وجود دارد اما چرا منتهی به انقلاب نمی‌شود، گفت:  اولاً میزان نارضایتی و اینکه همه ناراضی باشند در این زمینه موثر است و دیگر اینکه ناراحتی در کنار عوامل و عناصر دیگر می‌تواند به انقلاب منجر شود.

این استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود نخبگان جامعه در دوران قبل از انقلاب را به نخبگان فکری و نخبگان ابزاری تقسیم کرد و افزود: نخبگان فکری، نقش تولید فکر اندیشه و  ایجاد ایدئولوژی در جامعه را بر عهده داشتند. نخبگان ابزاری در واقع مسئولان بدنه دولت بودند.

 اخضریان افزود: با مطالعه و بررسی وضعیت این نخبگان در قبل از انقلاب می‌بینیم، شکاف جدی بین نخبگان ابزاری و فکری وجود داشت به طوری که نخبگان ابزاری در سلسله حرم سلطنت قرار داشتند و در مقابل نخبگان فکری که عمدتاً در تعارض با سلطنت بودند،قرار داشتند.

 وی با تاکید بر اینکه جریان نخبگان فکری با نخبگان ابزاری در تعارض بود، افزود: پرچمدار نخبگان فکری روحانیت بودند و مدیریت اندیشه ورزی نخبگان را انجام می‌دادند.

اخضریان در بخش دیگری از سخنان خود سهم دهی و تعیین میزان سهم نیروهای پیشران در ظهور  انقلاب را نادرست خواند و گفت: به نظر بنده همه آنها با هم افزایی همدیگر توانستند زمینه‌ساز بروز انقلاب شوند و تلاش همه آنها باعث مدیریت جریان انقلاب شد. البته همه آنها پذیرفته بودند که ذیل رهبری امام خمینی حرکت کند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به به حضور روحانیت در بین نیروهای پیشران گفت: بر اساس تجربه های به جا مانده از تحولات تاریخی روحانیت هر جا کار را به فن سالاران سپرد به نتیجه نرسید. مانند تجربه مشروطه و ملی شدن صنعت نفت. لذا حضوز این قشر در ادامه فرایند انقلاب و نتیجه کار موثر بود.

 اخضریان بخشی  از مشکلات موجود کشور را ناشی از نبود نظریه های لازم در خصوص مفاهیم اصلی انقلاب دانست و گفت: متفکران اجتماعی به شدت در این زمینه کم کار کردند. ما برای مفاهیم اصلی مانند عدالت، فرهنگ پیشرفت و مسائل دیگر انقلاب نظریه نداریم. دانشگاه‌ها و  نهادهای مرتبط با نظریه های انقلاب نتوانستند آنگونه که باید در این خصوص کار کند و نظریه های انقلاب را در این بخش تقویت کنند.

 وی افزود:  اقداماتی انجام شده است اما آنها از خروجی دانشگاه یا حوزه بیرون نیامدند بلکه موسساتی که وابسته به دانشگاه یا حوزه بودند توانستند بدون نقش اصلی دانشگاه یا حوزه به کارهایی کردند. لذا فرآیند تولید علم در کشور ما دچار ضعف بنیادین است.

 اخضریان گفت: ما برای مفاهیم انقلاب نظریه نداریم. عدالت، اقتصاد،  فرهنگ و ... در کشور ما نظریه ندارد و این امر بسیار ضروری است.

 وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به  اینکه آیا ایراد از سیستم یا از تربیت مدیران است در نظام حکمرانی است، گفت: اشکال این است که ما در فرآیند حکمرانی رابطه ای بین ساختار و کارگزار تعریف نکردیم و یا تعریف درستی ارائه نداده ایم مثلاً فردی که وارد مدیریت مجموعه ای می‌شود برای اثرگذاری  بهتر کار مجبور است یا سیستم را تغییر دهد یا فرآیندها را تغییر دهد که همین باعث می‌شود بسیاری از ظرفیت‌ها از بین برود و عقب بیفتیم.

وی تصریح کرد: دنبال آدم خوب می گردیم اما چون حکمرانی و ساختار خوب نیست آدم خوب هم پس از مدتی موثر نیست.  در جمهوری اسلامی ایران چندین گروه داریم که دیدگاه های متفاوتی دارند.‌برخی بر نقش مردم برخی بر  نقش دین و  برخی بر نقش رهبری تاکید دارند و هر کدام  جریان‌ها  فکری خود را دارد اما متاسفانه هنوز نتوانستیم رابطه خوبی بین این پیشرانها تعریف کنیم.

وی اضافه کرد: تا زمانی که به دنبال این باشیم که ساختار مدیریت کشور باید از بالا درست شود وضعیت همین است.

اخضریان در پایان گفت: در برخی از حوزه‌ها و مفاهیم اجتماعی بین نخبگان ما تفاهم وجود ندارد و ِلذا نیازمند اینده پژوهی در این حوزه ها هستیم.

انتهای پیام/