هنر اسلامی در وزارت ارشاد سهمی از قرآن و عترت ندارد / معاونت سینمایی و هنری باید از مدل‌های قرآنی بهره ببرند
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفت: چهار معاونت در وزارت به نام‌های هنر، سینما، کتاب و مطبوعات وجود دارد. اگر این چهار معاونت، محتوای خود را از معاونت قرآن دریافت کردند، امید تحقق موضوع ارشاد در وزارت وجود دارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست هم‌اندیشی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد با محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح امروز با حضور اهالی رسانه در سالن جلسات آن معاونت برگزار شد.
در ابتدای این نشست علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد با اشاره به اینکه اگر بخواهم حکم جناب وزیر به این معاونت را صورت‌بندی کنم، در سه سرفصل اصلی می‌توان دسته‌بندی و صورت‌بندی کرد. یک بحث درباره تحقق دولت قرآنی است. همان دولت قرآنی باید امر به معروف ــ در اوج آن دعوت به ولایت عترت است ــ نهی از منکر، اقامه صلات و ادای زکات رسالت اصلی آن باشد. دومین مورد، قرآنی شدن و قرآنی‌سازیِ وزارت ارشاد است، به این معنا که خود وزارت ارشاد، اسلامی و اهل بیتی شود. سومین مورد، قرآنی‌سازی جامعه و قرآنی شدن جامعه یعنی تحقق جامعه قرآنی، نبوی و فاطمی است. جامعه‌ای که رویکرد اصلی آن تمسک و توسل به عترت باشد که البته همین گونه است و باید بر این امر دامن زد. مگر رسول خدا صلی الله علیه و آله طی حدیث مشهور ثقلین نفرمود بین شما دو نسخه گرانبها به یادگار می‌گذارم: «کتابَ الله و عِترتی.»
وی افزود درباره مسئله "دولت قرآنی" گفت: در این باره مذاکراتی را با وزرا و معاونین رئیس جمهور اغاز کردیم. به عنوان نمونه گفت‌وگو درباره اقتصاد قرآنی را با معاون اقتصادی رئیس جمهور آغاز کردیم.
معاونت سینمایی و تئاتر ما باید از مدل‌ها و روش‌های قرآنی بهره ببرند
معاف درباره قرآنی‌سازی وزارت ارشاد گفت: شاید اصلی‌ترین مخاطب مسئله "جهاد تبیین" که رهبر معظم انقلاب اخیراً به آن اشاره داشتند، وزارت ارشاد باشد. ما فقط بنا نیست یکسری خدمات سخت‌افزاری به جامعه دهیم بلکه می‌توانیم پیشنهادات نرم‌افزاری، فکرافزاری و خردافزاری از جنس قرآن، فرمایشات عترت و مطالبات امامین انقلاب ارائه دهیم. معاونت سینمایی و تئاتر ما باید از مدل‌ها و روش‌های قرآنی بهره ببرند. شما وقتی به تاریخ زندگانی انبیاء و رسولان در قرآن نگاه می‌کنید، در می‌یابیم برای ارائه مفهوم از روش تصویرپردازی استفاده می‌کردند. تبدیل امر معقول به امر محسوس از شگردهای این بزرگواران بود. ابراهیم نبی در ماجرای شکستن بت‌ها ماجرایی را به اذن الله برپا کرد تا حدی که خداوند می‌فرماید کار قوم به اینجا کشید که «فَرَجَعُوا إِلَی أَنفُسِهِمْ»؛ یعنی مجبور شدند به درونشان رجوع کنند. بنابراین توحید و ولایت را با زبان هنر به مردم ارائه می‌دادند. سینمای غرب به ویژه هالیوود سالهاست که با چوب سحرآمیز هنر خود و مبتنی بر «یُخَیَّلُ إِلَیْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ» مندرج در ماجرای موسای نبی به نفع جبهه خود کار می‌کند؛ یعنی همچنان که بر اساس همین فرمایش قرآن که ساحران «بر اثر سحرشان، در خیال موسای نبی [چنین] تخیل ایجاد می‌کردند» که ریسمان‌ها و چوبدستی‌شان به حرکت در می‌آید، سینمای غرب هم نهایت استفاده را بردند.
حجت‌الاسلام حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ادامه این نشست با تأکید بر این نکته که باید به سمت هنر قرآنی حرکت کنیم، گفت: کاری که در ابتدای تشکیل شورای توسعه قرآنی صورت گرفته به این صوت بود که امر هنر با عرض و طولش را تحویل وزارت ارشاد دادند، اما مأموریت دوم یعنی هنر قرآنی را به هیچ نهادی تحویل ندادند. امر آموزش قرآن در بستر آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات اسلامی، اوقاف و خود ارشاد تعریف شد، اما برای هنر جایی باز نشد.
فلسفه تشکیل معاونت قرآنی، اسلامی کردن خود ارشاد بود
وی افزود: فلسفه تأسیس معاونت قرآن این است که مسمای اسلامی در خود ارشاد تحقق یابد؛ ما اسم را داریم، اما بدون رودربایستی، مسمّا را نداریم. چهار معاونت در وزارت به نام‌های هنر، سینما، کتاب و مطبوعات شکل گرفته است. این چهار قالب، یک معاونت محتوایی به نام قرآن و عترت دارند. اگر این چهار معاونت قالبی، محتوای خود را از معاونت قرآن دریافت کردند، امید تحقق موضوع ارشاد در وزارت وجود دارد. ما در دوران معاونت خود هم موفق به تحقق این امر نشدیم. صرفاً یک گعده‌هایی با معاونت‌های ارشاد تشکیل می‌دادیم؛ نهایت اینکه قرآن جایگاه خود را در معاونت‌های ارشاد پیدا نکرد. الان هم اگر تعلل کنیم، این امر می‌تواند تحقق نیابد و صرفاً مأموریت آن را توسعه فرهنگ قرآنی در سطح جامعه معرفی کنیم. چنین رویکردی یعنی محدودسازی و کوچک‌سازی معاونت و تنزل دادن جایگاه آن در بستر وزارت است. معاونت قرآن و عترت باید به گونه‌ای عمل کند که در پایان دولت بگوییم 2 هزار مؤسسه قرآنی هنری راه‌اندازی شد.
چرا ارشاد اصرار دارد کار قرآنی نکند؟
حجت الاسلام محمدی ادامه داد: اگر به طور متوسط صد فیلم سینمایی پس از 43 سال پیروزی انقلاب اسلامی ساخته می‌شد، با احتساب این عدد باید 4300 فیلم تولید شده باشد. از بین این آثار، کمتر 10 فیلم با مضامین قرآنی تولید شده است. قرآن به معنای خاص آن را عرض می‌کنم. فیلم‌هایی با مضامینی مثل ملک سلیمان چه درصدی از تولیدات سینمایی را به خود اختصاص داده‌اند؟ این در حالی است که پر جاذبه‌ترین، مؤثرترین، پر بیننده‌ترین و پر استقبال‌ترین کارها در سطح منطقه را تولیدات دینی تشکیل می‌دهند؛ سریال‌هایی که با مضامین دینی ساخته شد، گاهی تا 50 بار در کشورهای منطقه به اکران در آمد و تکرار شد. از قرآن چه بدی دیدیم که تا این اندازه از آن دوریم؟ چرا ارشاد اصرار دارد کار قرآنی نکند؟
در دولت قبل اراده‌ای بر فعالیت قرآنی در ارشاد نبود
وی با اشاره به اینکه در دولت قبل صریحاً به خود من در سمت معاونت قرآن اعلام کردند قرآن جایگاهی در ارشاد ندارد، افزود: وزیر ارشاد وقت، من را احضار کرد و گفت اراده‌ای بر کار قرآنی نیست و به سمت سازمان صدا و سیما بروید. وضعیت قرآنی ما در بخش هنر قابل قبول نیست. در بخش‌های آموزش و پژوهشِ معاونت قرآن کارهای شایسته‌ای صورت گرفته است، اما تا نقطه مطلوب فاصله داریم. مطالبه رهبر معظم انقلاب رسیدن به 500 هزار جلسات خانگی است، اما 50 هزار هم نداریم.
ادغام شدن معاونت قرآن و عترت در معاونت‌های ارشاد
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی ادامه داد: اگر اراده‌ای در بخش هنری وزارت درباره رویکرد قرآن و عترت وجود نداشته باشد، فایده ندارد. ساختارها باید به سمت مضامین دینی سوق یابد. معتقد بودم ساختار معاونت قرآن و عترت به این شکل باشد که معاونت‌های خود را به یک معاونت قالبی در وزارت ارشاد انتقال دهد و تبدیل به اداره کل قرآن و عترت سازمان سینمایی، اداره کل قرآن و عترت هنری و ... شود و وزارت ارشاد کل فعالیت‌های فراسازمانی ِ قرآنی کشور را تحت عنوان سازمان امور قرآنی تأسیس و در این بستر فعالیت‌های قرآنی کشور از جمله نمایشگاه قرآن، مسابقات بین‌المللی، همایش‌ها و جشنواره‌ها را مدیریت کند. یعنی امر قرآن در ارشاد با شرایط عالی‌تری شکل بگیرد.
بیشتر فعالیت‌های معاونت قرآن و عترت کار قرآنی بود
حجت‌الاسلام مهدی شجاع، مدیرکل ارتباطات و هماهنگی معاونت قرآن در ادامه این نشست درباره اهمیت فعال شدن بخش عترت سخن گفت و این اقدام را از اهم فعالیت‌های معاونت بر شمرد و افزود: بیشتر کارهایی که تاکنون صورت گرفته، کار قرآنی بود. یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های وزارت ارشاد، هماهنگی، پیگیری و گزارش‌دهی فعالیت‌های قرآنیِ کلیه دستگاه‌های دولتی و نهادهای مردمی است که بر عهده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد. این مسئله مربوط به ماده 4 قانون توسعه فعالیت‌های قرآنی است که در سال 88 ابلاغ شد. توجه به روح حاکم در وزارت ضروری است؛ یعنی باید روح حاکم در وزارت مبتنی بر فعالیت‌های دینی، قرآنی و اهل بیتی باشد.
توجه به موضوع کودک و نوجوان در حوزه فعالیت‌های قرآنی و مدیریت و برنامه‌ریزی برای این قشر از جامعه از دیگر تأکیدات حجت الاسلام شجاع بود.
باید جریان تولید آثار و محصولات با محور قرآن و عترت راه بیفتد
محمدمهدی عزیزاده، مشاور اجرایی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد از دیگر سخنرانان این نشست، گفت: امروز به یک تعبیری در فعالیت‌های قرآنی کشور، هدف غایی از توسعه فعالیت‌ها، به توسعه فرهنگ قرآنی ترفیع یافته است. وزارت فرهنگ و ارشاد در تغییر این فضا نقش اساسی دارد. شما به عنوان وزیر که نائب رئیس شورای توسعه قرآنی محسوب می‌شوید، مسئول راهبری جریان فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن هم هستید. کمیسیونی که در این وزارتخانه با مشارکت 19 دستگاه فعالیت می‌کند، تصمیماتی را می‌گیرد که در تمام دستگاه‌های تبلیغی و ترویجی اِعمال می‌شود. این دستگاه‌ها شاید گسترده‌ترین و در عین حال ناشناخته‌ترین حوزه فعالیت‌هاست که هدف غایی‌اش این است که فرهنگ و هنر و رسانه در خدمت توسعه آموزه‌های قرآنی باشد.
باید گفتمان قرآنی بین اهالی فرهنگ، هنر و رسانه رایج شود
وی افزود: ما در معاونت قرآنی، جزیره‌ای بین جزیره‌های دیگر نیستیم، دنبال فعالیت اقتصادی برای خودمان نیستیم، فقط کارمان راهبری محتوایی است. برای اینکه جریان قرآنی در وزارت ارشاد شکل بگیرد، باید گفتمان قرآنی بین اهالی فرهنگ و هنر و رسانه رایج شود. باید جریان تولید آثار و محصولات قرآنی شکل بگیرد. باید به ما تکلیف دهید از حوزه فعالیت‌های خرد و جزئی و اختصاصی وارد تعاملات هم‌افزار و پیش‌برنده با سایر معاونت‌ها شویم. پاشنه آشیل ما در این حوزه، سرمایه انسانی بود. از تدوین فیلمنامه تا کارگردانی و اجرا نیاز به سرمایه انسانی دارد. در طول این سالها به تربیت سرمایه انسانی در حوزه تبلیغی و ترویجی توجه نکردیم. به نظر می‌رسد این دولت فرصت ممتازی است که تمام بدنه وزارت ارشاد در راستای توسعه فرهنگ قرآن و عترت بسیج شود.
عزیززاده ادامه داد: درخواست داشتم اداره کل عترت را با تمام ساز و کارهایش به اینجا برگردانیم؛ به لحاظ اعتباری تفاوت کهکشانی با سایر ادارات داریم. معاونت‌های تخصصی ارشاد، درصدی از اعتبارشان را با راهبریِ این معاونت برای تولید آثار هنر قرآنی اختصاص دهند. حجم تعطیلی‌های فعالیت‌های قرآنی در دو سال گذشته از هفت تپه بیشتر بود. شمارش دارم که بین 16 تا 17 هزار شغل مستقیم و غیر مستقیم در حوزه قرآن تعطیل شد. اعتبار امسال ما نسبت به احیای این فعالیت‌ها خیلی ناچیز است.
انتهای‌پیام/