روایت مستند از "پیشرفت"| قلب نفت و پتروشیمی چگونه توسط نخبگان ایرانی احیا شد+ فیلم
تولید یکی از حساس‌ترین قطعات در صنعت نفت و پتروشیمی توسط نخبگان ایرانی، راه تحریم و اعمال فشار بر ایران را بست؛ داستان این اتفاق در مستند "نوآوران" روایت شده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، فراز و نشیب‌های زیادی در عمر بیش از 4 دهه‌ای انقلاب اسلامی ایران دیده می‌شود؛ در این بین، چیزی که بیش از همه توجهات را به خود جلب می‌کند، پیشرفت‌های چشمگیری است که به دست جوانان این مرز و بوم در حوزه‌های مختلف علمی و تخصصی دیده می‌شود. اگرچه عده‌ای تلاش می‌کنند با زیر سؤال بردن این دستاوردها تئوری ناکارآمدی انقلاب اسلامی را پیش ببرند.
رهبر معظم انقلاب بارها در سخنرانی‌های خود از پیشرفت‌های علمی کشور سخن گفته و ضمن تقدیر از جامعه علمی، نخبگان و اساتید رقم‌زننده این دستاوردها، آنان را به تلاش و کوشش بیشتر برای فتح قله‌های بزرگتر علمی تشویق کردند. با حمایت‌های همه‌جانبه ایشان بود که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و پس از آن بنیاد نخبگان به عنوان ملجأ و پناهی برای جامعه نخبگانی کشور تشکیل شد و هم‌اکنون با ریاست سورنا ستاری، این معاونت به یکی از ارکان تأثیرگذار علمی در کشورمان تبدیل شده است.
نکته مهمی که نباید از آن غافل شد، توجه به ابعاد رسانه‌ای، بیان دستاوردها و پیشرفت‌های علمی کشور در سطحی همگانی است که رهبر معظم انقلاب در مفهومی کلان‌تر از آن به عنوان «جهاد تبیین» یاد کردند. بیان دستاوردهای کشور آنهم در شرایطی که دشمنان تلاش می‌کنند پروژه ناامیدسازی مردم از انقلاب اسلامی و کوچک شمردن دستاوردهای آن را پیش ببرند، بسیار حساس و پراهمیت است که در این بین نباید از نقش رسانه‌ها غافل شد.
بدون شک بیان دستاوردها و پیشرفت‌های علمی کشورمان در قالب‌های رسانه‌ای دارای ابعاد و لایه‌های مختلفی است اما سینما و به ویژه سینمای مستند می‌توانند به عنوان یکی از ارکان اصلی ایفای نقش کنند؛ چرا که اولاً سینما به دلیل جذابیت‌های بصری مخاطبان زیادی دارد و ثانیاً سینمای مستند به دلیل همجواری با واقعیت 100 درصدی، رسانه‌ای گیرا و پرکشش برای بیان داستان پر پیچ و خم پیشرفت‌های علمی کشور است.
مجموعه مستند «نوآوران» به کارگردانی مهدی فارسی و تهیه‌کنندگی محمدعلی فارسی در شبکه مستند سیما تولید شده و تلاش برای بیان پیشرفت‌های کشور در قالب مستند است. این مجموعه تلاش می‌کند تا ماجرای پیشرفت‌های علمی ایران در عرصه صنایع خلاق و دانش بنیان را از زبان خودگروه‌های رقم‌زننده و افراد نزدیک به آنان روایت کند. این مجموعه روزهای سه‌شنبه هر هفته از شبکه مستند سیما پخش می‌شود.
به گفته مهدی فارسی کارگردان این اثر، در این مجموعه سراغ زیست بوم صنایع خلاق و شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی رفته‌اند و ضمن معرفی آنان، دستاوردهای علمی کشور برای مردم به تصویر کشیده شده است.
این مستندساز معتقد است که قدرت‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان در چند سال اخیر، علاوه بر ارتقای رتبه علمی کشور در حوزه‌های مختلف پتروشیمی، فولاد، نفت و گاز و .... موجب حل بسیاری از مشکلات صنایع کشور شده است که نمونه آن را در قسمت اول این مستند با عنوان «کاتالیست» می‌بینیم.
شاید اسم «کاتالیست» برای خیلی از مردم ایران ناشناخته باشد اما در توصیف اهمیت آن همین بس که این قطعه، قلب تپنده صنعت پتروشیمی و نفت به شمار می‌رود. از سویی دیگر، اهمیت این قطعه حساس که تا چند سال پیش کاملاً از خارج ایران وارد می‌شد را زمانی می‌توان فهمید که اگر روزی این کشورهای صادرکننده به هر دلیلی تصمیم بگیرند ایران را در توزیع این قطعه تحریم کنند، پالایشگاه‌های عریض و طویل کشور هیچ فرقی با یک ساختمان متروکه ندارند، چرا که دیگر امکان فعالیت هیچ پالایشگاهی در کشور وجود ندارد. حال فرض کنید که در اوج تحریم‌های ظالمانه علیه ایران در سال 1398 و 1399، توانایی تولید این قطعه مهم در داخل کشور وجود نداشت و ترامپ ماشه تحریم خود را روی این قطعه می‌چکاند...
مستند «کاتالیست» روایتگر داستان خودکفایی این قطعه حساس از زبان تولیدکننده اصلی آن یعنی دکتر محمد دیدری شده است؛ از روزهای ابتدایی آغاز فاز آزمایشگاهی در سال 1377 تا بی‌اعتمادی دستگاه‌های دولتی به او، آشنایی با مهندس کریمی و دکتر سورنا ستاری و در نهایت رئیس‌جمهوری که با شنیدن خبر خودکفایی در تولید کاتالیست جا خورد!
محمد دیدری
دیدری تولید کاتالیست را به دلیل در انحصار بودن آن حتی مهم‌تر از غنی‌سازی اورانیوم می‌داند و معتقد است که اگر خودکفا نمی‌شدیم، یکی از مهم‌ترین اهرم‌های طوفان تحریم در سال 1398 و 1399 برای کاهش درآمدهای ارزی کشور، همین قطعه بود. البته در کنار روایت خودکفایی در تولید کاتالیست، دیدری از سنگ‌اندازی‌های داخلی و خارجی که بعضاً قدرتمند نیز بودند، سخن گفت. اوج صحبت‌های او در این فیلم (که در همین گزارش منتشر می‌شود) جایی است که می‌گوید "نماینده شرکت واردکننده کاتالیست روبه‌رویش نشسته و او را تهدید می‌کند که وارد این بازار انحصاری نشود!"
مهدی فارسی مجموعه مستند «نوآوران» را شخصیت‌محور می‌داند. به گفته او در این مستندها از جوان نخبه دهه هفتادی تا اساتید پیشکسوت و چه بسا بازنشسته دانشگاهی حاضر شده‌اند، راه موفقیت و فراز و نشیب‌های مسیر موجود را تعریف می‌کنند.
مستند «نوآوران» با همکاری شبکه مستند و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تهیه شده است؛ به طوری که بسیاری از سوژه‌های این مستند توسط این معاونت معرفی شده است. از شاخه‌های مرتبط با نظام سلامت و دارویی کشور تا صنایع بالادستی نظیر نفت و فولاد و ... سوژه‌های این مجموعه را تشکیل می‌دهند. این مجموعه 13 قسمتی هر سه‌شنبه روی آنتن شبکه مستند می‌رود.
سایر عوامل تولید این فیلم مستند عبارتند از: نویسنده و تدوین: محمدجواد فارسی، تحقیق: محمدجواد زمانیان، مدیرتولید: میثم خانی، تصویربرداران: مهدی صفری، سیدحسن سیدی، پریشان علی پور و اسد مهربانی و مشاور پژوهش: پرویز کرمی.
انتهای پیام/