نگاه ترکیه به رژیم اسرائیل از اربکان تا اردوغان- بخش پایانی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ترکیه با وجود مخالفت بسیاری از مبارزین فلسطینی و فعالان اسلامگرای داخلی، پذیرای هرتزوگ رئیس رژیم صهیونیستی است. میشل هرتزوگ همسر رئیس جمهور اسرائیل نیز وی را در سفر رسمی دو روزه به آنکارا همراهی می کند.

 بر اساس گزارش خبرگزاری رسمی آناتولی، دیدار دو روزه رئیس رژیم صهیونیستی از ترکیه از امروز چهارشنبه آغاز می‌شود و کارشناسان نزدیک به حزب عدالت و توسعه مدعی آن هستند که این سفر، به معنی آغاز فصل جدیدی در روابط دوجانبه است.

در بخش نخست این گزارش، به این اشاره شد که غیر از روزنامه ملی گازته ارگان حزب اسلامگرای سعادت (شاگردان مرحوم نجم الدین اربکان)، دیگر مطبوعات و رسانه های ترکیه به سفر هرتزوگ، دید انتقادی ندارند. ملی گازته به دولت اردوغان هشدار داده و از قول تمل کارا ملا اوغلو رهبر این حزب اعلام کرده که حمایت آنکارا از اقدامات رژیم صهیونیستی، به آینده ترکیه در منطقه و جهان لطمه خواهد زد.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه سوم فوریه گذشته پیش از سفر به اوکراین از دیدار دو روزه اسحاق هرتزوگ از ترکیه در اواسط ماه مارس خبر داده بود. روابط میان ترکیه و اسرائیل پس از حمله نظامیان اسرائیل به کشتی ماوی مرمره در سال 2010 به پایین‌ترین حد خود رسید و افزایش تنش‌ها در فلسطین نیز تاثیر منفی بر روابط آنکارا و تل‌آویو برجای گذاشت.

اما در یک سال گذشته، تیم نزدیک اردوغان یعنی هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت، خلوصی آکار وزیر دفاع، مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه، ابراهیم کالن رئیس مشاورین سیاست خارجی و امنیت ملی و بالاخره عمر چلیک مذاکره کننده ارشد آکپارتی، بر روی پروژه عادی سازی روابط بین ترکیه و اسرائیل کار کرده اند و حالا ظاهراً این پروژه به هدف خود رسیده است.

با آن که مرحوم نجم الدین اربکان 30 سال پیش در مورد اهداف صهیونیست ها در منطقه هشدار داده و از ترکیه خواسته بود به هیچ شکلی با اسرائیل ارتباط برقرار نکند، اردوغان اشتیاق فراوانی برای عادی سازی روابط با صهیونیست ها دارد.

او گفته است که سفر هرتزوگ، سرآغازی برای تقویت همکاری های سیاسی – امنیتی و اقتصادی بین ترکیه و اسرائیل خواهد بود.

از شُو بزرگ «وان مینت» تا فصل جدید روابط

همچنان که در بخش پیشین این گزارش بدان اشاره شد، سفر محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و شیمون پرز رئیس وقت رژیم صهیونیستی به ترکیه در سال 2007 میلادی، اتفاق مهمی بود.

این اتفاق منجر به تقویت روابط ترکیه و اسرائیل شد. اما تنها دو سال پس از این سفر مهم، رجب طیب اردوغان نخست وزیر وقت ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه حرکت عجیبی انجام داد.

در نشست جهانی داووس، بین او و پرز تنشی روی داد که توجه جهانیان را به سوی خود جلب کرد. اردوغان به تندی به پرز تاخت و او را قاتل نامید. مجری برنامه نیز تلاش کرد سخنان اردوغان را قطع کرد. اما او که ظاهراً فقط در گفتن یک جمله کوتاه «وان مینت» (یک دقیقه)، انگلیسی بلد بود، چندین بار داد زد، وان مینت. یعنی یک دقیقه وقت بدهید حرف بزنم. سپس پرز را با خاک یکسان کرده و با بیان جمله دیگر از این به بعد داووس برای من تمام شده، جلسه  را ترک کرد. این نمایش و شُو بزرگ اردوغان در بسیاری از کشورهای اسلامی، مورد تایید و استقبال قرار گرفت.

اردوغان بعدها یک بار دیگر به مدار اسرائیل بازگشت و برای به دست آوردن دل صهیونیست ها گفت: «من خشم خودم را برسر مجری میزگرد ریختم و نه شخص پرز!»

یک کاسبی 8 میلیارد دلاری   

طی سال‌های اخیر علی‌رغم کاهش سطح روابط دیپلماتیک میان ترکیه و اسرائیل، حجم روابط اقتصادی روند روبه رشدی را شاهد بوده است. براساس داده‌های سازمان ملی آمار ترکیه (TÜIK)، حجم مبادلات تجاری میان ترکیه و اسرائیل طی پنج سال اخیر همواره افزایش یافته و این میزان در سال گذشته به رقم 8.4 میلیارد دلار رسیده است.

سطح مراودات تجاری میان ترکیه و اسرائیل در سال 2020 نیز 6.2 میلیارد دلار رقم خورد. میزان صادرات ترکیه به اسرائیل در سال 2021 شاهد رشد 35.1 درصدی بوده و به رقم 6.4 میلیارد دلار بالغ شده که بیشترین میزان در تاریخ بوده است. همچنین ترکیه در سال 2021 میلادی 2.1 میلیارد دلار کالا و خدمات از اسرائیل وارد کرده است. بخش آهن و فلزات، صنایع خودروسازی، تراکتور، دوچرخه، موتورسیکلت و صنایع پلاستیکی بیشترین سهم را در صادرات ترکیه به اسرائیل به خود اختصاص داده اند.

عبور آرام از کنار غزه

بکر شیرین از تحلیلگران ترکیه که ده ها گزارش و مقاله درباره جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین، لبنان و مناطق دیگر منتشر کرده، در مورد غزه، نکته مهمی را مطرح کرده است.

او می گوید: «دولت ترکیه قبلاً و پس از واقعه ماوی مارمارا، بارها خطاب به صهیونیست ها اعلام کرد که عادی شدن شرایط زندگی در غزه و رفع محاصره، یکی از شروط مهم آنکارا، برای بازگشت به میز مذاکره است. اما حالا که اردوغان هرتزوگ را به ترکیه دعوت کرده، آرام و بی اعتنا از کنار غزه گذشتند و در مورد آن سکوت کردند.»

وضعیت مبارزین فلسطینی در ترکیه

ابراهیم کالن سخنگوی اردوغان، چند روز پیش برای انجام آخرین هماهنگی های سفر هرتزوگ به ترکیه، همراه با یک هیات سیاسی و امنیتی به سرزمین های اشغالی سفر کرد.

او علاوه بر دیدار با رئیس دفتر هرتزوگ و چند مقام امنیتی رژیم صهیونیستی با گروه های فلسطینی هم دیدار کرد و در بیت المقدس نیز در کنار کودکان فلسطینی، عکس یادگاری گرفت. گفته می شود او به گروه های فلسطینی قول داده که مشکلی برای فعالیت های آنان به وجود نخواهد آمد. اما واقعیت این است که نه تنها برای فلسطینی ها، بلکه برای فعالان اخوان المسلمین مصر نیز مشکلات و محدودیت های مهمی در استانبول و آنکارا به وجود آمده است.

در چند ماه اخیر که عادی سازی روابط آنکارا – قاهره بر روی میز قرار گرفته، مودبانه از ده ها فعال سیاسی و رسانه ای اخوانی خواسته شده که به فعالیت در خاک ترکیه پایان داده و فیتیله را پایین بکشند. لذا طبیعی است که طی هفته های آتی، همین اتفاق در مورد مبارزین فلسطینی هم تکرار شود.

شواهد نشان می دهد که دولت اردوغان در روابط خود با رژیم صهیونیستی، رویکردی کاملاً عملگرایانه و مبتنی بر منافع سیاسی دارد و از آنجایی که فعالیت در حوزه مدیریت و ترانزیت منابع انرژی شرق مدیترانه برای ترکیه اهمیت حیاتی پیدا کرده، حالا شاهد این هستیم که حزب عدالت و توسعه از شعارهای آتشین قبلی، فاصله می گیرد.

انتهای پیام/