تأمین حق‌آبه تالاب و اصلاح الگوی کشت ۲ عامل حیاتی مهار ریزگردها
در اسناد توسعه کشور مرتباً به موضوع تأمین حق‌آبه تالاب و اصلاح الگوی کشت اشاره شده اما عملاً توجهی به این مورد نشده است و افزایش مصرف آب در کشاورزی کاری کرد که حق‌آبه تالاب به کشاورزی تعلق بگیرد و در نتیجه بسیاری از تالاب‌ها به کانون گرد و غبار شدند.
محسن موسوی خوانساری, کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در رابطه با منشأ طوفان‌های گرد و غبار اظهار کرد: کانون‌های گرد و غبار در کشور ما عوامل داخلی و عوامل خارجی دارند که برای مهار ریزگردها هر دو مورد نیاز به پایش و توجه دارند. در کنار کانون‌های خارجی که مرتباً به آن اشاره شده, کانون‌های داخلی نیز تأثیر بسزایی دارند و بیشتر مشکل ما در رابطه با این کانون‌هاست.
وی ادامه داد: بسیاری از تالاب‌های کشور ما وضع نامطلوبی دارند و به کانون تولید گرد و غبار تبدیل شده‌اند. در سند توسعه سوم, چهارم, پنجم و ششم مرتباً به موضوع تأمین حق‌آبه تالاب و اصلاح الگوی کشت در اراضی اطراف تالاب اشاره شده اما عملاً در 30 سال اخیر توجهی به این موارد نشده است و افزایش مصرف آب در کشاورزی کاری کرد که حق‌آبه تالاب به کشاورزی تعلق گرفت و در نتیجه بسیاری از تالاب‌های ما خشک و تبدیل به کانون گرد و غبار شدند.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه میزان ذخیره منابع آب زیرزمینی با پر آب بودن تالاب‌ها رابطه مستقیم دارند, گفت: زمانی می‌توانیم تالاب‌های پر آب داشته باشیم و از تبدیل آن‌ها به کانون گرد و غبار جلوگیری کنیم که سفره‌های آب زیرزمینی و رودخانه‌های ما پر آب باشند. در ماده 35 برنامه ششم توسعه صراحتاً تأکید شده که از سال 1396 تا 1400, 11 میلیارد مترمکعب آب که تقریباً 25 درصد کل روان‌آب‌های کشور است از طریق اصلاح الگوی کشت, نصب کنتور بر روی چاه‌ها در مصرف آب صرفه‌جویی شود و این مقدار صرفه‌جویی شده به تالاب‌ها تعلق بگیرد اما این مهم تاکنون محقق نشده است.
موسوی با اشاره به وضعیت بحرانی تالاب هورالعظیم بیان کرد: حدود یک‌سوم از تالاب هورالعظیم در کشور ما قرار دارد که برای آبگیری این مقدار به یک میلیارد و 700 میلیون مترمکعب آب نیاز داریم که عدم تحقق این مقدار تالاب هورالعظیم را خشک و آن را به کانون گرد و غبار تبدیل کرده است.
وی با بیان اینکه ما در مدیریت منابع آب در کشورمان ضعف مدیریتی داریم, گفت: در قوانین کشور ما آمده است که پس از شرب آب باید به تالاب‌ها تعلق بگیرد اما این قانون در کشور رعایت نشده است و سازمان محیط زیست باید به دلیل عدم پرداخت حق‌آبه تالاب‌ها از وزارت نیرو شکایت کند.
عضو هیئت مدیره آب و خاک پایدار ایران با اشاره به عدم پرداخت حق‌آبه دریاچه نمک قم هشدار داد: در حالی که دریاچه نمک قم در مجاورت 25 میلیون نفر در استان‌های تهران, قم, البرز و قزوین وجود دارد یک قطره آب به این دریاچه وارد نمی‌شود و با ادامه داشتن این روند پدیدار شدن طوفان‌های نمک در مجاورت این استان‌ها دور از انتظار نیست. از سال گذشته دو سد بر روی تنها رودخانه شوری که آب دریاچه را تأمین می‌کرد, ساخته شده که این دو سد جریان آب ورودی به دریاچه را مسدود کرده است.
موسوی خاطرنشان کرد: ما باید با پرداخت حق‌آبه تالاب‌ها و اصلاح الگوی کشت کانون‌های گرد و غبار داخلی را مهار کنیم و با انجام این کار جدیت خود را برای مهار طوفان‌های گرد و غبار به کشورهای همسایه نشان دهیم. ما باید در زمینه آب دیپلماسی فعالی داشته باشیم و نشست‌های کشورهای مشترک حوضه آب‌ریز را به طور مداوم تشکیل دهیم. دیپلماسی آب و مهار ریزگردها نیاز به زمان دارد و باید نتیجه اقدامات خود را در چندین سال‌های آینده ببینیم.
گفت‌وگو از: علی دولتی
انتهای پیام/