آیا قبرس ترک، قربانی ترکیه شده است؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بحران در بخش ترک نشین جزیره قبرس ادامه دارد و دولت غیر رسمی ترک ها در این منطقه، برای سومین بار ظرف چند ماه، استعفا داده است.

فایز سوچو اوغلو، که از سوی ترکیه به عنوان نخست وزیر جمهوری تُرک قبرس شمالی شناخته می شود، با مشکلات بزرگی روبرو است. چرا که دولت او یکپارچه نیست و در ساختار سست و لرزان دولت ائتلافی، نشانه ای از ثبات نیست.  

سوچو اوغلو به عنوان رهبر حزب اتحاد ملی، همچون ارسین تاتار رئیس جمهور قبرس ترک، از سیاستمداران مورد حمایت دولت آنکارا است. پیش از این، مصطفی آکنجی رئیس جمهور قبرس ترک، به شکل جدی با ترکیه زاویه داشت و تمایلی به رفاقت با اردوغان نداشت و در مقابل، ارسین تاتار نخست وزیر، گوش به فرمان ترکیه بود.

اما با دخالت های مستقیم و آشکار ترکیه، آکنجی کنار نهاده شد و تاتار به مقام ریاست جمهوری رسید. در نتیجه، حالا ساختار دولت غیر رسمی قبرس ترک که تنها از سوی ترکیه به رسمیت شناخته شده، یکدست و یکپارچه شده است. اما این مانع از بروز بحران های سیاسی و اقتصادی مداوم نیست. به گفته اغلب کارشناسان، بخش مهمی از بحران سیاسی – اقتصادی به وجود آمده در بخش ترک نشین جزیره قبرس، ارتباط مستقیمی با اهداف منطقه ای دولت اردوغان دارد.

قبرس و فرصت های جدید

قبرس ترک در سالیان گذشته به مکان امنی برای بسیاری از شبکه‌های مافیایی و پولشویی تبدیل شده است. گفته می شود تعداد کثیری از سران شبکه های مافیایی روسی به قبرس رفته و سرمایه‌های خود را به آنجا منتقل کرده اند. همچنین بخشی از ثروتمندان صهیونیستی نیز در بخش ترک نشین زمین خریده و مقیم شده اند.

تحلیلگران معتقدند که در کنار همه آسیب ها و لطمات احتمالی این اقدامات، استفاده از ثروت و سرمایه مافیا و تبدیل شدن به کانون پولشویی چندان خطرناک هم نیست. بلکه باید از این فرصت ها به درستی استفاده کرد. 

عده‌ای بر این باورند که با توجه به حمله روسیه به اوکراین و شرایط جدیدی که در منطقه پدید آمده است، قبرس ترک باید خود را مهیا کند تا تعداد بی شماری از ثروتمندان روسیه را به سوی خود جذب کند و با چینی‌ها نیز وارد معامله شود.

حسین ماجد یوسف از تحلیل گران روزنامه ینی چاغ نوشته است:«این یک مصیبت بزرگ است که جمهوری ترک قبرس شمالی، نتوانست از فرصت هایی که به دلیل بحران های منطقه ای اخیر پیش آمده، به درستی استفاده کند. فرصت های زیادی در جریان بحران روسیه و اوکراین به وجود آمد. اما متأسفانه، فرصت همکاری با بازرگانان روسیه، به خاطر بحران سیاسی دولت قبرس ترک،  به هدر می رود. حالا اقتصاد قبرس ترک در حال فروپاشی است و مردم منتظر یک راه حل فوری برای مشکلات خود هستند. اما چندین اقدام نادرست نخست وزیر سوچو اوغلو باعث ایجاد نارضایتی و بی اعتمادی در میان شرکای ائتلاف، کابینه و افکار عمومی شد. تنش بین سوچو اوغلو نخست وزیر و سونات آتون وزیر دارایی که مدتی است ادامه دارد، متاسفانه به یک بحران دولتی تبدیل شده است. متأسفانه رهبری قبرس ترک نتوانست این بحران را در داخل با مشورت با ترکیه حل کند. دیگر بر کسی پوشیده نیست که مام میهن یعنی ترکیه به دلیل اختلالات، بی کفایتی و عمل نکردن به وعده ها در مدیریت قبرس ترک در ماه های اخیر، مایل به همکاری با سوچو اوغلو نیست. برخی این رویداد را مداخله سرزمین مادری ترکیه می دانند و به ترکیه حمله می کنند. آنچه من می دانم و می بینم این است که رفاه و امنیت ترک های قبرس مهم است، صرف نظر از اینکه چه دولتی در ترکیه بر سر کار باشد. ترکیه از مردم قبرس ترک می‌خواهد که با حل مشکلات اقتصادی خود روی پای خود بایستند و دولت ما می‌خواهد که قبرس ترک به رسمیت بین‌المللی که شایسته آن است دست یابد. برای استقبال از گردشگران روسیه و چین به ویژه روسیه در فاصله کوتاهی تا شروع فصل گردشگری اقداماتی باید انجام شود و مقدمات آن فراهم شود. سیستم مالی روسیه به دلیل تحریم های اعمال شده علیه روسیه سقوط کرده است و بانکداران روسی مشتاقند تا با بانک ها و موسسات مالی در قبرس ترک همکاری کنند. بازرگانان روسیه به دنبال راه هایی برای همکاری با همکاران خود در قبرس ترک هستند تا کالاها و محصولات خود را از طریق قبرس ترک به جهان بفروشند. در حالی که همه این فرصت های مثبت وجود دارد، اصطکاک غیر ضروری در درون خودمان اصلاً خوشایند نیست. فرصت های به رسمیت شناختن قبرس ترک نباید هدر رود.»

مشکلات یک ساختار بی ثبات

یکی از مهم ترین مشکلات بخش ترک نشین قبرس این است که بافت جمعیتی این منطقه ارتباط دقیقی با سیاست‌های حمایتی ترکیه دارد.

هم اکنون نزدیک به 65 هزار نفر از نیروهای پلیس و ارتش ترکیه در بخش ترک‌نشین قبرس زندگی می‌کنند که آنان و خانواده‌هایشان به طور عملی و عینی بافت جمعیتی ترک‌های سابق قبرس را تغییر داده‌اند.

شرایط به گونه ای است که گویی بخش ترک نشین جزیره در واقع یکی از استان های ترکیه است و نه یک بوم جغرافیایی مستقل با اهداف خاص. در نتیجه در موازنات انتخاباتی و سیاسی نیز تبعیت افراد از خواسته‌ها و اهداف ترکیه به طور جدی بر تمام تحولات اثر می‌گذارد و اجازه نمی‌دهد که قبرس، ساختاری مستقل داشته باشد.

مشکل بعدی این است که وابستگی قبرس ترک به ترکیه، حد و مرزی ندارد و از آنجایی که اردوغان برای تامین خواسته های خود اقدام به ریخت و پاش و کارهای نمایشی کرده، در نتیجه چیزی به نام تولید و فعالیت اقتصادی آشکار وجود ندارد.

در شرایطی که کشور اصلی قبرس، عضوی از اتحادیه اروپا و مرتبط با نظام بازار آزاد جهانی است، بخش ترک نشین از چنین چیزی محروم است و افرادی که گذرنامه قبرس قبرس ترک را در دست دارند، تنها می توانند به ترکیه سفر کنند و همین موضوع باعث شده که بسیاری از کارآفرینان و فعالان اقتصادی ترک، همچون سیاستمداران، گذرنامه اصلی قبرس را در اختیار داشته باشند تا بتوانند به اتحادیه اروپا رفت و آمد کنند.

اما به دست آوردن چنین گذرنامه‌ای برای بسیاری از شهروندان عادی ناممکن است. در نتیجه این گفتمان شکل می گیرد که بخشی از مردم برای پیوستن به اتحادیه اروپا و استفاده از مواهب آن، طرفدار تفکری به نام فاصله گرفتن از ترکیه هستند، اما بخش دیگر خود را فرزند ترکیه می نامند و معتقدند که برای به دست آوردن شناسایی جهانی، لازم است که در کنار ترکیه بمانند و از حمایت های این کشور برخوردار شوند.

تاثیر آکپارتی بر سرنوشت قبرس ترک

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه چندی پیش در سفر به جزیره قبرس، اقدامات نمایشی و جنجالی خاصی انجام داد که مورد اعتراض یونان، قبرس و اتحادیه اروپا قرار گرفت.

اردوغان علاوه بر افتتاح بخشی از شهر متروکه مرعش، ایده‌هایی داد که نشان می‌دهد شناسایی جهانی دولت مستقل ترک ها در قبرس، برای آنکارا تبدیل به یک هدف استراتژیک شده است. این همان خواسته و هدفی است که به طور کامل با سیاست های اتحادیه اروپا، قبرس، یونان و سازمان ملل در تضاد است. اردوغان به ترک های قبرس وعده داد که برای آنها دو ساختمان عظیم می سازد. یکی برای پارلمان و دیگری برای نهاد ریاست جمهوری.

اما سوال اینجاست آیا در صورت تغییر معادلات قدرت در آنکارا باز هم اهداف مزبور محقق خواهند شد یا نه؟

به عبارتی روشن اگر رجب طیب اردوغان و حزب او بر سر قدرت نمانند، آیا حکومت بعدی ترکیه نیز حاضر می‌شود دو ساختمان عظیم در قبرس ترک بسازد و برای به رسمیت شناساندن دولت ترک در قبرس شمالی، در مقابل جهان بایستد؟

پاسخ به این سوالات چنین است: احساس تعلق قبرس ترک به ترکیه، یک موضوع ملی و بنیادین برای تمام احزاب سیاسی ترکیه است و به جرات می‌توان گفت در ترکیه نمی‌توان حزبی را یافت که مخالف حمایت آنکارا از بخش ترک‌نشین قبرس باشد. اما واقعیت اینجاست که طیف گسترده مخالفین اردوغان دارای یک ویژگی مشترک هستند که همانا تمایل و اشتیاق آنان به گرم شدن روابط ترکیه با جهان غرب است.

طبیعتاً در چنین ساختاری روابط ترکیه با آمریکا، اتحادیه اروپا، یونان و خود کشوری به نام جمهوری قبرس، تابعی از فاصله گرفتن دولت آتی، از خط مشی ترکیه اردوغانی خواهد بود. در نتیجه بخش مهمی از منافع اقتصادی ترکیه در گرو توسعه روابط خواهد بود و یکی از هزینه‌های این معامله عظیم این است که ترکیه به طور آشکار، دست از مداخله سیاسی و اقدامات تحریک کننده در جزیره قبرس بردارد و رفته‌رفته سخن از بازگشت به الگوی فدرالیسم به میان بیاید.

انتهای پیام/