«معجزه آبخیزداری»|سامانه بام سبز؛ راهکاری دانش بنیان برای مدیریت سیلاب شهرها

به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ ایران یکی از سرزمین های سیل خیز در دنیا محسوب می شود لذا با توجه به خشکسالی ها و کمبود آب در کشور بایستی با بهره گیری از روش های مختلف بخشی از نزولات آسمانی را مدیریت کرد. اغلب سیلاب های رخ داده در کشور به دلیل تغییر شرایط فیزیکی حوزه های آبخیز و از بین رفتن پوشش های گیاهی به شکل ناگهانی رخ می دهد. امروزه آشنایی با خطرات سیلاب های شهری و مقابله با آن از اهمیت بسیاری در سیستم های مدیریت شهری برخوردار است. با توجه به تغییر اقلیم صورت گرفته در کشور و پیامدهای وقوع سیلاب باید اقدامات لازم جهت پیش بینی و مقابله با سیلاب صورت گیرد.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

بام سبز؛ راهکار دانش بنیان مدیریت سیل شهری

فضاهای شهری شامل پیاده روها، بام ها، دیوارها، جاده ها و پارکینگ ها از سطح نفوذناپذیر می باشد. این عامل موجب جمع آوری و هدایت آب، صرفا به درون جویبارها، فاضلاب و کانال های سیستم زهکشی شهری و جاری شدن رواناب و سیل در شهرها می شود. یکی از راهکارهای دانش بنیان کاهش سیلاب شهری و آبخیزداری شهری، استفاده از بام سبز است؛ ساختار بام سبز شامل فضای پوشیده از گیاه روی بام است. فضای پوشیده از گیاه می تواند زیرزمین، روی زمین یا بالای سطح زمین باشد.

به طور کلی دو نوع سیستم بام سبز وجود دارد که شامل بام های سبزگسترده و بام های سبز متمرکز می شود. بام های سبز متمرکز دارای وزن سنگین، هزینه های زیاد، دامنه گیاهان قابل کشت فراوان و ملزومات نگهداری بسیار است. عمیق محیط کشت این بام ها با توجه به نوع درختان و الزامات سازه ای، بین 200 تا 2000 میلیمتر متغیر است. با توجه به افزایش عمق خاک، انتخاب گیاهان تنوع بیشتری یافته و اکوسیستم پیچیده تری به وجود می آورند. بام های سبز گسترده وزن کم و هزینه نگهداری پایینی دارند. محیط کشت در این بام ها از مخلوط شن، ماسه، آجر خردشده، کود گیاهی، مواد آلی و مقداری خاک تشکیل شده که عمق آن 50 تا 150 میلیمتر است.

در مجموع باید گفت بام سبز قابل دسترس یک فضای باز است که افراد می توانند از آن به عنوان حیات تفریحی یا کشاورزی و تولید محصول استفاده نمایند. این دسته از بام ها شامل سطوح قابل کشت، جعبه های کاشت، راه عبور و مرور، محل های توقف و نشستن، تجهیزات آبرسانی، محل های بازی و سایبان ها است. از آنجا که این بام ها قابل دسترس هستند، تجهیزات و ملزومات ایمنی باید رعایت شود.

تجربیات جهانی اجرای سیاست های اجرایی بام سبز

پشت­‌بام‌های سبز در بسیاری از کشورهای پیشرفتۀ دنیا پذیرفته شده است؛ پشت‌بام سبز در شهرهای مختلف دنیا از جمله نیویورک، پورتلند، ویرجینیا، پاریس و... بسیار محبوب است.گرچه بام‌های سبز خیلی ساده یا ارزان نیستند، اما بسیاری از این شهرهای دنیا تشخیص داده­‌اند که مزایای بلندمدت آن بر نگرانی­‌های مالی و اجرایی این پروژه می‌چربد، به همین سبب برخی شهرهای دنیا مثل نیویورک برنامه­‌ای دارد که با ارائۀ تخفیف‌های مالیاتی، مردم را به استفاده از بام‌سبز ترغیب کند.  همچنین بام سبز ساختمان شهرداری شیکاگو یک تجربه بسیار خوب در این باره است. بررسی ها نشان می دهد که بام سبز شیگاگو موفق شده است که نه تنها اثر جزیره حرارتی شهری را کاهش دهد بلکه مزایای متعدد دیگری نیز ایجاد کرده است.

داده ها به طور متوسط نشان می دهند که این سقف ها 7 درجه خنک تر از سقف های دیگر هستند و می تواند 75 درصد از آب باران را حفظ کنند و مصرف انرژی ساختمان را تا بیش از 5هزار دلار در سال کاهش داده و میزان آلودگی صوتی را به میزان 40 دسی بل کم کنند. همچنین بام سبز با تراکم گیاهان پر رونق موجب می شود که نه تنها زیستگاهی برای حشرات و پرندگان فراهم شود بلکه فیلتری برای آلودگی هوا نیز باشد.

نکته پایانی

در نهایت باید گفت بررسی ها نشان می دهد گسترش فضای سبز برروی بام در کشور ما سابقه داشته و طی سال های گذشته و با توسعه این گونه فضاها در سایر کشورها، مورد استقبال طراحان معماری و اکولوژیک سبز سازندگان کشور قرار گرفته است ، اما به نظر می رسد برای روند توسعه و گسترش آن به برخی مکانیزم های تشویقی و یا حتی الزامی نیازمند است تا این مساله شتاب بیشتری در کشور به خود بگیرد.

انتهای پیام/