امام علی اسوه خیرین حوزه آب
حجت‌الاسلام ارجمند عین‌الدین گفت: امام علی(ع) در مدت ۲۵ سال خانه‌نشینی، چاه‌ها و چشمه‌ها و نخلستان‌ها و باغ‌هایی به دست مبارک خویش حفر و احداث و وقف عام کرد؛ تاریخ سراغ ندارد که شخصی با دستان خود چنین کارهای عام‌المنفعه بزرگ را ایجاد کرده باشد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ یکی از پدیده‌های اجتماعی ارزشمندی که در سالهای اخیر در کشور شکل گرفته است، تاسیس "مجمع خیرین آبخیزداری و آبخوان‌داری" در استان‌های مختلف است.
به گفته دکتر منصور؛ معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان منابع طبیعی کشور، استان البرز علی رغم تازه تاسیس بودن و وسعت کمی که دارد، پیشرو استان‌ها در کسب مجوزهای قانونی و فعالیت‌ها در این حوزه است؛ مجمع خیرین آبخیزداری و آبخوان‌داری استان البرز در شب 21 ماه رمضان شب شهادت امیرالمومنین و با تاسی به حضرت علی (ع) با گستراندن یک سفره افطاری و دعوت از شخصیت‌های حقیقی و حقوقی استان، رسما اعلام موجودیت کرد.
به همین بهانه، به سراغ حجت‌الاسلام علی ارجمند عین‌الدین؛ مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در سازمان جهاد کشاورزی استان البرز و رئیس هیئت موسس این مجمع رفتیم تا کم و کیف این اعلام موجودیت مجمع را جویا شویم.
حجت‌الاسلام علی ارجمند عین‌الدین در این باره به تسنیم گفت: دوستان مجمع، حدود 4 سالی بود که برای کسب مجوزهای قانونی آن تلاش کردند؛ البته به لحاظ زمانی مجمع هرمزگان قبل از ما فعالیت خود را شروع کرده است اما چنین مجمعی از نظر قانونی بی‌تعریف بود، دوستان اصرار داشتند که مجمع از طریق وزارت کشور مجوز کسب کند تا همه فعالیت‌های آن رسمی و قانونی باشد؛ علی‌رغم بهانه‌جویی‌های فراوان در دولت قبل، بالاخره مجوزهای لازم کسب شد، در همین راستا یک جلسه عمومی نیز با حضور استاندار محترم فعلی در سالن جلسات استانداری برگزار شد و اما مراسم افطاری که در مجتمع گردشگری قصر نور برگزار شد، یک اعلام و فراخوان عمومی بود، اگر شما به دنبال مصاحبه در مورد عملکرد مجمع هستید توصیه می‌کنم با مدیرعامل مجمع که جناب آقای حسین کمالزداه است گفتگو کنید اما اگر سؤالات شما درباره تاسیس مجمع است، من در خدمت شما هستم.
وی ادامه داد: بر اساس شواهد تاریخی امام علی(ع) در مدت 25 سال خانه‌نشینی، چاه‌ها و چشمه‌ها و نخلستان‌ها و باغ‌هایی به دست مبارک خویش حفر و احداث و وقف عام کرد، بجز این موارد، املاک، خانه‌ها و مساجد متعددی را هم ایجاد کرد که در وقف‌نامه‌هایی که از حضرت به جای مانده، اسامی موقوفات ایشان ذکر شده است؛ تاریخ سراغ ندارد که شخصی با دستان خود چنین کارهای عام‌المنفعه بزرگ و با برکتی را ایجاد کرده باشد، از مجموع موقوفات ذکر شده قریب به 170 حلقه چاه و چشمه نام برده شده است.
حجت‌الاسلام ارجمند عین‌الدین در پاسخ به این سؤال که انگیزه حضرت علی از احداث این همه چاه و چشمه چه بوده، تصریح کرد:اگر چه مردم مکه بیشتر به تجارت و دامداری مشغول بودند اما مردم مدینه غالبا کشاورز بودند با وجود این کمتر کسی حاضر به حفر چاه جدید می‌شد زیرا اولا، قبایل اوس و خزرج که اغلب ساکنین مدینه را تشکیل می‌دادند در یک اختلاف تاریخی حدود 120 سال با هم جنگیده بودند، جنگ آنها به این صورت نبود که در مقابل هم صف‌آرایی کرده و نظامیان با هم درگیر شوند بلکه وقتی نزاع بالا می‌گرفت، نخلستان‌های هم را به آتش می‌کشیدند، چاه‌های هم را پر می‌کردند، احشام یکدیگر را مسموم می‌کردند و هر نوع ضربه دیگری که می‌توانستند به هم می‌زدند لذا وقتی پیامبر اعظم وقتی وارد مدینه (که در آن زمان یثرب نامیده می‌شد) شد، با یک شهر سوخته و فاجعه زده‌ای مواجه شدند.
وی ادامه داد: ثانیا نداشتن ابزارهای مناسب برای حفر چاه و آشنا نبودن با شیوه‌های کندن چاه، انگیزه حفر چاه‌های جدید را کاهش می‌داد؛ ثالثا، فقدان قانونی که با آن بتوان مسائل حقوقی چاه‌ها را مشخص و منازعات را حل و فصل کرد نیز، از مشکلات اساسی بود و یکی از علل جنگ‌های خونینی که گاه بر سر تصرف چاه‌ها به راه می‌افتاد، به همین خلاء‌ها بر می‌گشت.
مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در سازمان جهاد کشاورزی استان البرز درباره نام مجمع خیرین به عنوان خیرین آبخیزداری و آبخوان‌داری گفت: دغدغه اصلی مجمع خیرین آبخوان‌داری و آبخیزداری، آب و پوشش گیاهی مراتع است، حالا ممکن است رفع این دغدغه در اقیلم‌های مختلف راهکارهای مختلفی داشته باشد؛ ایران یک کشور چهارفصل است و از میان 13 اقیلم آب و هوایی شناخته شده در جهان، از نعمت 11 اقلیم آب و هوایی برخوردار است و در میان استان‌ها، استان البرز معروف به ایران کوچک است؛ در اینجا شما می‌توانید با چند ساعت رانندگی از منطقه کویری و نیمه کویری اشتهارد به منطقه کوهستانی و برفی دیزین بروید و اما مثلا عربستان از مناطق کم باران جهان بوده و هست، بیابان‌ها و کویر‌های گسترده‌ای دارد که در بیشتر فصل‌های سال، آفتاب گرم و سوزان برآن می‌تابد و شرایط زیست گیاهان، حیوانات وآدمیان را دشوار می‌سازد؛ در سرزمین‌هایی از این قبیل، استخراج آب‌های زیرزمینی از طریق حفر چاه، احداث چشمه و قنات، مناسب‌ترین راه برای به دست آوردن آب است، و میتوان گفت در این‌گونه اقلیم‌ها، چاه سهم عظیمی در تمدن بشری داشته است؛ از این‌رو، ساکنان عربستان به خوبی به تأثیر مهمی که چاه می‌تواند در زندگی آنان داشته باشد پی برده بودند، آنان برای ادامه زندگی، از آب چاه استفاده می‌کردند و اطراف چاه‌ها را برای سکونت خود برمی‌گزیدند.
وی با اشاره به تاریخچه مختصری از یکی از چاه‌هایی که حضرت علی علیه‌السلام حفر کرده‌اند، یادآور شد: یکی از چاه‌های کم‌عمق ولی معروف «عین أبی‌نَیزَر» نام دارد که حضرت این چشمه را به نام «أَبی‌نَیزَر» که از بردگان آزاد شده ایرانی است، نامیدند؛ خود أَبی‌نَیزَر ماجرای احیای این چشمه را چنین گزارش کرده است "من در دو زمین زراعی امام علی‌بن ابی‌طالب به نام «عین ابی‌نیزر» و «بُغَیبغه» مشغول کار بودم که امام به آنجا آمدند و به من فرمودند: آیا غذایی داری؟ گفتم: غذایی است که برای امیرمؤمنان نمی‌پسندم؛ کدویی است که از همین جا کنده و با روغن پیه نامطبوعی سرخ کرده‌ام، فرمودند: همان را بیاور، سپس حضرت برخاستند، بر لب جوی رفتند، دست خود را شستند و اندکی از آن غذا میل کردند و باز بر لب جوی رفتند و دست‌های خود را با خاک و شن کاملاً تمیز شستند. آن‌گاه دست‌ها را مشت کردند و مشتی آب از همان جوی نوشیدند و فرمودند: ای ابانیزر، کف دست‌ها پاکیزه‌ترین ظرف‌هاست؛ آن‌گاه با همان تری دست، بر شکم کشیدند و فرمودند: هر که با خوردن مال حرام، آتش در شکم خود کند از رحمت حق به دور است؛ سپس کلنگ را برداشتند و به درون چاه رفتند و مشغول کندن شدند، ولی آب برنیامد، از آنجا بیرون آمدند، در حالی که پیشانی مبارکشان خیس عرق بود. عرق از پیشانی پاک کردند و باز کلنگ را برداشتند و به درون چاه رفتند و پیوسته کلنگ می‌زدند، به حدی که صدای نفس مبارکشان به گوش می‌رسید؛ ناگاه آب فوران کرد و مانند گردن شتر از زمین بیرون جست، امام به سرعت از چاه بیرون آمدند و فرمودند: خدا را گواه می‌گیرم که این چشمه آب، صدقه است؛ کاغذ و قلم برایم بیاور. من به سرعت کاغذ و قلم آوردم. حضرت نوشتند: «به نام خداوند بخشنده مهربان. این چیزی است که بنده خدا علی، امیرمؤمنان صدقه داده است."
حجت‌الاسلام ارجمند عین‌الدین درباره انگیزه امام علی (ع) از حفر این همه چاه گفت: حضرت انگیزه‌های فراوانی داشت که در یک جمله میتوان همه آنها را کسب رضایت الهی از طریق بجا گذاشتن باقیات‌‌الصالحات، ترویج سنت وقف در راه خدا و کمک به نیازمندان دانست، اما از سوی دیگر انگیزه این تلاش‌ها عبارت بود از:
1. خداوند در قرآن می‌فرماید: وَ استَعمَرَکُم فیها؛ خداوند متعال که خالق این زمین و خالق شما است، شما را موظّف کرده است که این زمین را آباد کنید یعنی ظرفیّتهای موجود در این مجموعه کره ارضی را به فعلیّت برسانید و این فعالیت‌های حضرت مصداقی از آباد کردن زمین بوده است.
2. تأمین هزینه زندگی و امرار معاش؛ این کار در منطق اهل‌بیت جنبه عبادی داشت، حضرت علی می‌فرمایند: «الکَادُّ عَلَیَ عَیالِهِ کَالمُجاهِدِ فِی سَبِیلِ اللهِ» ؛کسی که برای تأمین نیازهای خانواده‌اش، خود را به زحمت بیندازد، اجر مجاهد در راه خدا را دارد.
3. حفر چاه برای حجاج بیت‌الله الحرام؛ غالب این چاه‌ها در مسیر حاجیان حفر شده‌اند تا هنگام سفر به مکّه معظمه، برای مصرف، از آب این چاه‌ها استفاده کنند. با توجه به مسافت طولانی بین مکه و مدینه و کمی آبادی و آب در این مسیر، این چاه‌ها در آسان کردن مسافرت به سمت مکّه نقش مهمی داشته‌اند.
ـ ایجاد رفاه برای مسافران بین شهر‌ها؛ با توجه به اینکه ارتباطات نقش مهمی در توسعه فرهنگ و اقتصاد جامعه دارد، وجود آب، آبادانی و امنیت در مسیر سفر تأثیر بسزایی در انجام این مسافرت‌ها داشته است.
ـ تهیه آب برای نوشیدن مردم و نظافت نمازگزاران و زیارت‌کنندگان؛ چاه‌هایی که نزدیکی مسجد «فتح» و مسجد «جامع» بصره و نزد قبر حضرت حمزه سیدالشهداء در احد حفر گردیده برای این منظور بوده است.
ـ تهیه آب در میقات برای استفاده و انجام وظایف میقات؛ مثل نمازها و غسل‌های وارد شده در این مکان.
ـ توجه به نظافت و بهداشت مردم و جلوگیری از گسترش بیماری های رایج در منطقه ای که مهد زایش تمدن اسلام بوده است.
حجت‌الاسلام ارجمند عین‌الدین در پایان متذکر شد: می‌خواهم به حقیقتی اشاره کنم که بر روی دلم سنگینی می‌کند و آن این که اگر چه تمام فعالیت‌های امام علی (ع) سنت قطعی و از منابع دینی ما محسوب می‌شود اما باید توجه داشت که حضرت عمده این فعالیت‌های بدنی را در 25 سال دوره انزوا و خانه‌نشینی انجام دادند؛ زمانی که حکومت از ایشان غصب شده بود و ایشان حتی اجازه داشتن کرسی تدریس تفسیر قرآن یا قضاوت هم نداشت لذا اگر تاریخ جور دیگری رقم می‌خورد و ایشان حاکم اسلامی می‌شد، قطعا چنین فعالیت‌هایی اولویت ایشان نمی‌شد، پس در یک جمله می‌گویم خدا لعنت کند قومی را که قلم حکمرانی را از امیرالمومنین گرفته و بیل و کلنگ دستش دادند و الا حفر چاه و چشمه اولویت شخصیت بی‌نظیری مانند امام علی (ع) نبود.
انتهای پیام/