نگاهی به سیاست چند لایه ترکیه در قبال عضویت سوئد و فنلاند در ناتو

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم،‌ پس از حمله روسیه به اوکراین و فرسایشی شدن این جنگ، دو رویکرد نظامی از سوی کشورها دنبال شد: رویکرد اول "عضویت هرچه سریعتر در ناتو" که بیشتر از سوی کشورهای کوچک اروپایی که در تیررس تهاجم روسیه قرار دارند؛ و دوم، تداوم "ساخت تسلیحات مدرن و حتی دسترسی به سلاح های اتمی". 

کشورهای سوئد و فنلاند از همان شروع جنگ علیه اوکراین با جدیت بیشتری البته با حمایت آمریکا اقدام به عضویت کردند، اما در این میان ترکیه که به تفسیری، یکی از مهمترین اعضای ناتو به دلیل برخورداری از ماهیت ژئوپلیتیکی و ژئو استراتژیکی، خاص محسوب می شود با عضویت سوئد و فنلاند مخالفت کرد. 

از مخالفت اردوغان در عضویت فنلاند و سوئد در ناتو  به عنوان وتوی اردوغان یاد  می کنند. در نخستین واکنش، وزیر خارجه فنلاند از حرکت گام به گام این کشور و لزوم صبور بودن سخن گفت. این جمله بدان معناست که مسیر چانه زنی با مخالف جدی به نام اردوغان باز است و در اصل ترکیه سهم خواهی می کند.

این نوشتار به طور خلاصه به بررسی اهداف ترکیه از فرایند گسترش ناتو در شرق است.

اول اینکه اسکاندیناوی به همراه بلژیک مهمترین مرکز تجمع دیازپورای کُرد است.

فضای دموکراتیک کشورهای یاد شده این فرصت را به گروه های کُرد داده تا از رسانه های این کشور برای تبلیغات و جریان سازی علیه اقدامات ترکیه استفاده کنند.

اردوغان در اظهارات خود با بیان این که کشورهای اسکاندیناوی عملاً مسافرخانه گروه های تروریستی شده اند و بسیاری از این گروه ها در این کشورها در حال فعالیت هستند، موافقت ترکیه با این امر را منوط به تغییر سیاست های اروپا در قبال پ.ک.ک کرد.

دوم؛ چانه زنی در خصوص "پذیرش سوئد و فنلاند در قبال تسهیل مسیر ورود ترکیه به اتحادیه اروپا".

پس از یک وقفه 10 ساله، ترکیه مجدداً خواستار حضور در اتحادیه اروپاست. اگرچه این موضوع جنبه تبلیغاتی داخلی هم دارد، اما رفته رفته به یک گفتمان اروپایی برای اردوغان تبدیل خواهد شد. 

سوم؛ امتیازگیری از روسیه زخم خورده از ناتو.

علیرغم فروش تسلیحات تعیین کننده ترکیه به اوکراین(پهپادهای بایراقدار)، آنکارا با پیگیری سیاست عملگرایانه، نه تنها تحریم های اقتصادی را علیه روسیه اعمال نکرد، بلکه به بهشت پولشویی اولیگارش های روسی تبدیل شد.

چهارم؛ موازنه سنتی ترکیه با غرب و شرق.

ناسازگاری با تصمیمات ناتو یکی از مهمترین ابزارهای ترکیه برای گرفتن امتیاز از آمریکا است. آنکارا امیدوار است که بتواند امتیازاتی چون تسلیحات جدید، تغییر موضع بایدن در حمایت از کردهای سوریه، موضوع فرسایش یافته جریان فتح الله گولن و ... را از دولت بایدن بگیرد و در صورت عدم توفیق، خود را همچنان مشتاق روسیه، پیمان شانگهای و مراودات تسلیحاتی در روسیه نشان دهد. بازی پیچیده، خطرناک و پر هزینه ای که در سالهای اخیر نتایج مثبتی هم برای ترکیه داشته است.  

به هر حال سیاست خارجی ترکیه در دولت عدالت و توسعه با این رویکرد عجین شده است: "ایجاد بحران برای رسیدن به منافع".

چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه می گوید: ترکیه آماده مذاکره با فنلاند و سوئد در مورد پیوستن آنها به ناتو است.

این بدان معناست که آنها دنبال سهم خواهی از تحولات هستند. سیاست خارجی همین است؛ بیشینه سازی منافع و پرهیز از مواضع شفاف در شرایط پیچیده منطقه ای و جهانی.

علی سعادت آذر مدیرگروه ترکیه شناسی اسلام معاصر

انتهای پیام/