نگاهی به دستاوردهای جمهوری آذربایجان در مذاکرات بروکسل

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، از مذاکرات بروکسل نتایج اولیه‌ای به دست آمده است. کمیسیون‌های دولتی برای تعیین حدود مرزها در جمهوری آذربایجان و ارمنستان ایجاد شده و روند آغاز شده است.

هم‌زمان، «شارل میشل» رئیس شورای اتحادیه اروپا، از توافق برای ادامه مذاکرات بر سر توافقنامه صلح و همچنین باز شدن ارتباطات حمل‌ونقل از اراضی ارمنستان و جمهوری آذربایجان خبر داد.

الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان نیز اعلام کرد که در مورد کریدور زنگه‌زور به توافق رسیده است. پویایی در این زمینه وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود ادامه یابد و در پس‌زمینه جنگ روسیه و اوکراین، این پویایی ممکن است شتاب بگیرد.

با تضعیف روسیه در اوکراین، نفوذ آن بر ارمنستان کاهش می‌یابد. این واقعیت وجود دارد که ایروان در نشست‌های سوچی و مسکو به چنین توافقاتی با آذربایجان «بله» گفته است. با این حال، نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان شرایط سیاسی داخلی کشورش را در نظر می‌گیرد، چراکه طرفداران روسیه اپوزیسیون اصلی پارلمان هستند و به طور مدام مخالف صلح با جمهوری آذربایجان هستند.

در این مرحله نیروهای طرفدار روسیه تظاهرات گسترده‌ای در ایروان برگزار می‌کنند و از دولت پاشینیان می‌خواهند استعفا دهد. آن‌ها می گویند که با بازگشت به قدرت، همه توافقات ارمنستان با آذربایجان را لغو خواهند کرد و جناح راست و چپ قول می‌دهند که شوشا و هادروت برگردانده شود.

با این حال، به نظر می‌رسد که اکثریت جمعیت ارمنستان همچنان در کنار نیکول پاشینیان هستند، اما این بدان معنا نیست که همه چیز خیلی سریع و آسان به دست خواهد آمد.

البته اینکه پس از 30 سال اشغال، امید به اینکه دو طرف به زودی همه مسائل را حل کنند غیرواقعی است. اگرچه از نظر آذربایجان هیچ مانعی وجود ندارد، اما نمی‌توان در مورد طرف مقابل هم چنین گفت و ارمنستان همچنان تحت فشار روسیه است.

روسیه در ارمنستان پایگاه نظامی دارد و از مرزهای دولتی این کشور محافظت می‌کند و وابستگی اقتصادی و سیاسی ارمنستان به روسیه هنوز قابل توجه است. به همین دلیل نمی‌توان همه چیز را سریع به دست آورد.

اتحادیه اروپا در تلاش است تا گفت‌وگوی مستقیم و نتیجه‌گرا بین آذربایجان و ارمنستان برقرار کند اما روسیه علاقه‌ای به این موضوع ندارد.

مسکو از یک سو نگران و ناراضی از این تلاش‌های صلح‌آمیز توسط غرب و نفوذ فزاینده اتحادیه اروپا در قفقاز است و دستیابی به صلح بین آذربایجان و ارمنستان به این معنا است. به همین دلایل، روسیه در تلاش است تا از گفتگوی مستقیم دوجانبه در هر مرحله جلوگیری کند.

هنوز مشخص نیست که مسکو چه خواهد کرد. در هر صورت «جیحون بایراموف» وزیر امور خارجه آذربایجان، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه را در جریان جزئیات توافقات بروکسل قرار داد.

روسیه همیشه از وضعیت خودمختاری ارامنه در قره‌باغ محافظت کرده و حتی در برخی موارد بیشتر از ارمنستان در این مورد تعصب نشان داده است. با این حال، چنین چیزی در روند بروکسل وجود ندارد و موضوعی وجود دارد که به عنوان «حقوق و امنیت جمعیت ارمنی قره‌باغ» بیان می‌شود.

دیپلماسی الهام علی‌اف در این زمینه نتیجه داده است. در حالی که جنگ قره‌باغ همچنان ادامه داشت، رئیس‌جمهور آذربایجان گفت: بحث وضعیت خودمختاری قابل قبول نیست و نمی‌تواند مطرح شود. او حتی به صورت گفتگوی ویدئویی آن را «گور به گور» توصیف کرد.

از اقدامات انجام شده در دوره پس از جنگ و نتایج اولیه به دست آمده مشخص است که موضوع وضعیت خودمختاری برای قره‌باغ از فرهنگ لغت نخست‌وزیر ارمنستان خارج شده است.

اکنون، هم اتحادیه اروپا و هم ایروان در مورد تضمین «حقوق و امنیت جمعیت ارمنی در قره‌باغ» صحبت می‌کنند و این سؤالات به وجود می‌آید: حقوق این جمعیت چیست؟ آیا لجاجت «خودمختاری» ادامه خواهد داشت؟ وقتی صحبت از امنیت به میان می‌آید، موضع روسیه و مأموریت نیروهای حافظ صلح روس در آنجا چگونه خواهد بود؟

پیامدهای آشکار همه این‌ها عبارتند از: نه‌ تنها رؤیای استقلال ارامنه قره‌باغ و کسانی که این جدایی‌طلبی را برانگیختند، محقق نشد، بلکه اکنون موضوع حقوق و امنیت این جمعیت در چارچوب تمامیت ارضی آذربایجان مورد بحث واقع شده است. این یک پیروزی مهم برای آذربایجان از نظر حفظ یکپارچگی و ساختار واحد است. نتیجه‌ای است که ابتدا در میدان جنگ به دست آمد و سپس رسماً در میز مذاکره پذیرفته شد.

می‌دانیم که در تاریخ، گاهی اوقات پیروزی‌های بزرگ ارتش‌های بزرگ در جنگ‌های خونین تا حدی و حتی تا حد زیادی بر سر میز مذاکره از دست رفته است. چنین حقایق تاریخی وجود دارد. اما در مورد قره‌باغ، همه چیز مطابق میل آذربایجان دنبال شده است.

پیروزی‌های جنگ با موفقیت دیپلماتیک پشتیبانی می‌شود و مذاکرات اخیر بروکسل نتیجه این مسئله است.

در مورد مسئله کریدور زنگه‌زور ماه‌ها مبارزه دیپلماتیک وجود داشت و باید نتیجه حاصل می‌شد، اما این درست نیست که همه چیز تمام شده است، چراکه شاهد بوده‌ایم که ارمنستان بارها از حرف و موضع خود دور شده و هم‌زمان سخنان رهبر ارمنستان را در مسکو، سوچی، استراسبورگ و بروکسل شنیده و دیده‌ایم.

گفته‌ها بر اساس مکان و زمان گفته می‌شود، وعده‌ها شکسته می‌شود. چنین مواردی نیز رخ داده و انتظار می‌رود. اما این یک مبارزه برای آذربایجان است و اشتباه است که فکر کنیم هیچ مقاومتی از جانب طرف مقابل یا نیروهای ثالث وجود نخواهد داشت.

توافقات اخیر بروکسل یکی از موفقیت‌های مهم آذربایجان است.

تحلیل نامه بایدن به علی‌اف؛ آمریکا از جمهوری آذربایجان چه می‌خواهد؟

انتهای پیام/