اهداف سفر «جوبایدن» به عربستان/ بایدن و بن‌سلمان چه امتیازاتی به یکدیگر می‌دهند؟
درحالی که کاخ سفید اعلام کرده است بایدن در حال سازماندهی مجدد سفر خود به عربستان و فلسطین اشغالی است سؤالاتی درباره پشت‌پرده این سفر و اهداف و انگیزه‌های آن مطرح می‌گردد.
گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ـ علی عباسی: بعد از یک دوره روابط پرتنش میان عربستان و آمریکا در سایه اختلافات «جو بایدن» رئیس‌جمهوری ایالات متحده و «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی، دو طرف بنا به دلایل آشکار و پنهان تلاش کردند روابط خود را ترمیم کنند.
بایدن و بن‌سلمان در مسیر ترمیم روابط
به این ترتیب طی چند هفته گذشته هیئتی از جانب عربستان سعودی به‌ریاست «خالد بن سلمان» معاون وزیر دفاع این کشور و برادر محمد بن سلمان راهی آمریکا شد و همچنین یک هیئت آمریکایی نیز اخیراً میهمان بن‌سلمان در ریاض بود.
پس از آن رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند که بایدن قصد دارد در ماه ژوئن جاری در سفری منطقه‌ای به عربستان و فلسطین اشغالی برود ـ که البته این سفر به پانزدهم و شانزدهم جولای موکول شد ـ همین مسئله گمانه‌زنی‌ها در خصوص آشتی بن‌سلمان و بایدن را افزایش داد به‌ویژه اینکه منابع آگاه از دیدار دو طرف در جریان سفر بایدن به ریاض خبر دادند.
اما چندین نکته و محور اصلی در سفر بایدن به عربستان و دیدار وی با ولیعهد سعودی وجود دارد که این مسئله در وهله نخست به شرایط کنونی بن‌سلمان در سطح حکومت عربستان برمی‌گردد.
آمریکا و چالش‌های بن‌سلمان در مسیر انتقال قدرت
حدود یک ماه قبل بود که منابع سعودی از انتقال «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه این کشور به بیمارستان خبر دادند. درحالی که منابع وابسته به دربار پادشاهی عربستان بعد از چند روز سکوت اعلام کردند که وضعیت ملک سلمان رو به بهبود است و از بیمارستان مرخص شده است، اما گزارش‌هایی که در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی عربستان منتشر می‌گردد حاکی از وخامت شدید اوضاع جسمانی پادشاه است.
در همین راستا اخیراً آژانس بین‌المللی GTN24 خبر داد که اوضاع جسمانی ملک سلمان همچنان رو به وخامت می‌رود، بر اساس این گزارش پزشکان معتقدند که احتمال زنده ماندن ملک سلمان کمتر از 10٪ است و ممکن است در عرض دو هفته یا کمی بیشتر بمیرد.
بر همین اساس بحث انتقال قدرت در عربستان تبدیل به یکی از موضوعات حساس و پرچالش در این کشور شده است که بیشتر از همه نگرانی محمد بن سلمان را برمی‌انگیزد؛ چرا که احساس می‌کند یک اشتباه کوچک می‌تواند همه تلاش‌های وی در مسیر رسیدن به تاج‌وتخت پادشاهی را به باد دهد. روشن است که بن‌سلمان با دور زدن قوانین خاندان سلطنتی و کودتا علیه شاهزادگان به منصب ولیعهدی عربستان رسید و البته رسیدن به قدرت در این کشور را مرهون حمایت‌های «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا و «جرد کوشنر» داماد وی است، البته شاهزاده جاه‌طلب سعودی نیز در مقابل تبدیل به ابزار اجرای خواسته‌های دولت آمریکا در عربستان و منطقه شده خزانه دلار و طلا‌های سعودی را به‌روی ترامپ باز کرد.
از آن گذشته محمد بن سلمان طی نزدیک به 5 سال حکومت غیررسمی خود در عربستان با به‌راه انداختن یک کمپین گسترده در سرکوب و قتل مخالفان و شاهزادگان و همچنین انجام اقدامات نامتعارف به‌بهانه اصلاحات، شمار معارضان و دشمنان خود را افزایش داده است که آنان از هیچ تلاشی برای پایین کشیدن او دریغ نمی‌کنند، علاوه بر آن بن‌سلمان میان سایر شاهزدگان سعودی نیز رقبایی همچون متعب بن عبدالله، «ولید بن طلال بن عبدالعزیز» (یکی از سرمایه‌داران جهانی) و خالد التویجری، دارای قدرت سیاسی و ارتباطی با گروه‌بندی‌های داخلی و خارجی دارد.
اما یکی از مهمترین چالش‌های محمد بن سلمان در راه رسیدن به تخت پادشاهی عربستان، بحران روابط میان وی و آمریکایی‌ها و شخص بایدن است. نحوه انتقال قدرت در عربستان نشان می‌دهد که علاوه بر چارچوب‌های داخلی، دولت‌های مختلف آمریکا عمدتاً نقش پررنگی در این زمینه ایفا کرده‌اند؛ همان‌طور که ترامپ نقش اساسی در رسیدن محمد بن سلمان به ولیعهدی داشت.
علاوه بر ایجاد تنش در روابط بن‌سلمان و بایدن به‌دنبال امتناع عربستان از افزایش تولید نفت برای حل بحران سوخت اروپا و آمریکا، اساساً محمد بن سلمان در محافل اطلاعاتی و وزارت دفاع و امور خارجه آمریکا و همچنین شورای امنیت ملی این کشور محبوبیت چندانی ندارد و همه ترجیح می‌دهند که محمد بن نایف در عربستان حکومت کند، در همین چارچوب محمد بن سلمان تصمیم به ترمیم روابط خود با آمریکا گرفته است و شاید معامله‌ای میان وی و بایدن صورت بگیرد؛ به این صورت که بن‌سلمان به‌ازای دریافت حمایت از دولت بایدن جهت رسیدن به تاج‌وتخت پادشاهی عربستان، از توافق سازش علنی با رژیم صهیونیستی رونمایی کند.
محور و انگیزه‌های اصلی سفر بایدن به عربستان
درحالی که پیشتر رسانه‌های غربی اعلام کرده بودند محور اصلی سفر بایدن به عربستان توافق برای حل بحران سوخت اروپا و افزایش تولید نفت است، منابع صهیونیستی اطلاعات دیگری در این زمینه فاش می‌کنند.
چند روز قبل بود که روزنامه صهیونیستی «اسرائیل هیوم» گزارش داد هدف از سفر جو بایدن به عربستان سعودی پیشبرد عادی‌سازی روابط ریاض با تل‌آویو است و تنها برای متقاعد کردن این کشور برای افزایش تولید نفت نیست.
تشکیل مجمع امنیتی عربستان و اسرائیل در سفر بایدن به ریاض
سه‌شنبه‌شب نیز رسانه‌های صهیونیستی از اعلام تشکیل مجمع امنیتی عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی در جریان سفر آتی جو بایدن به منطقه خبر دادند. این رسانه‌ها اعلام کردند که در جریان سفر جو بایدن به اراضی اشغالی و عربستان که قرار است نیمه ماه آینده میلادی انجام شود، تشکیل مجمع امنیتی بین اسرائیل و عربستان سعودی اعلام خواهد شد.
خبرنگار امور خارجی کانال 13 تلویزیون رژیم صهیونیستی نیز گفت: قبل از هر چیزی باید منتظر یک امر غافلگیرکننده در جریان سفر بایدن باشیم. امشب دفتر نفتالی بنت، نخست وزیر مطالبی را به‌صورت ضمنی بیان کرد و بنت گفت که در جریان این سفر گام‌هایی برای ادغام اسرائیل در خاورمیانه برداشته خواهد شد.
پیش از این نیز رسانه‌های رژیم صهیونیستی از نشست مقامات سعودی ـ صهیونیستی برای ایجاد سرویس جدید امنیتی در منطقه با حضور چند کشور عربی دیگر خبر داده بودند.
تحرکات تند عربستان برای عادی‌سازی با صهیونیست‌ها
از طرف دیگر تنها طی یک ماه گذاشته شاخص‌های فراوانی درباره تمایل عربستان تحت حکومت بن‌سلمان برای عادی‌سازی علنی روابط با صهیونیست‌ها پدیدار شده است؛ از سفر هم‌زمان برادر بن‌سلمان و «بنی گانتس» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به آمریکا تا موج سفرهای تجار اسرائیلی به عربستان و گزارش‌های متعدد رسانه‌های عبری از همکاری‌های علنی میان ریاض و تل‌آویو در حوزه امنیتی و اقتصادی و... .
همچنین طی چند هفته گذشته عربستان به‌طور علنی حریم هوایی خود را به‌روی هواپیماهای اسرائیلی باز کرده است و در همین مدت کوتاه چندین بار هواپیماهایی از مبدأ تل‌آویو در فرودگاه ریاض به زمین نشسته‌اند. این هواپیماها تجار، فعالان اقتصادی و مقامات امنیتی رژیم صهیونیستی را به ریاض منتقل می‌کنند. روزنامه «اسرائیل هیوم» در این چارچوب اعلام کرد که ریاض قرار است به‌ازای موافقت تل‌آویو با انتقال حاکمیت جزایر «تیران» و «صنافیر» از مصر به عربستان سعودی، حریم هوایی خود را به‌روی هواپیماهای اسرائیل باز کند.
روزنامه آمریکایی واشنگتن پست نیز در مقاله‌ای با عنوان سفر بایدن به عربستان و دیدار وی با محمد بن سلمان اعلام کرد که دو عامل برای سفر بایدن به عربستان وجود دارد؛ اول اینکه در وهله نخست جنگ در اوکراین موجب شده است آمریکا برای تنظیم بازار نفت نیاز شدیدی به کمک عربستان داشته باشد. اما عامل دوم نیاز اساسی اسرائیل به بایدن جهت عادی‌سازی روابط با عربستان است.
واشنگتن پست همچنین اعلام کرد که تماس‌های امنیتی میان اسرائیل و عربستان افزایش یافته که عمدتاً محرمانه است، اما به‌نظر می‌رسد که یکی از نتایج سفر بایدن به عربستان، توافق رسمی ریاض برای اجازه پرواز به خطوط هواپیمایی اسرائیل در عربستان خواهد بود.
بایدن و بن‌سلمان چه امتیازاتی به یکدیگر می‌دهند؟
از این گذشته، آن‌گونه که منابع خبری فاش کرده‌اند نمایندگان جو بایدن، در حال انجام مذاکرات محرمانه با عربستان، مصر و رژیم صهیونیستی با هدف عادی‌سازی روابط بین ریاض و تل‌آویو هستند؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود که عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل مهمترین محور گفتگوی احتمالی بایدن و بن‌سلمان باشد، بر همین اساس می‌توان گفت که رسانه‌ای شدن اخبار تحرکات اخیر عربستان در مسیر سازش با صهیونیست‌ها نمی‌تواند اتفاقی باشد و شاید محمد بن سلمان عادی‌سازی با اسرائیل را آخرین مرحله از تلاش‌های خود برای نشستن بر تخت پادشاهی عربستان می‌داند.
در هر صورت روشن است که بایدن با هدف گرفتن امتیازاتی از عربستان به این کشور سفر می‌کند که مهمترین آنها به پرونده تولید نفت و حل بحران سوخت اروپا و همچنین توافق عادی‌سازی میان ریاض و تل‌آویو مربوط می‌شود، در مقابل بزرگترین امتیازی که بن‌سلمان می‌تواند از بایدن و دولت آمریکا بگیرد دریافت تضمین از این کشور برای نشستن بر تخت پادشاهی است، اما اگر آن‌گونه که تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند، رسیدن بن‌سلمان به تخت پادشاهی منوط به امضای توافق سازش با صهیونیست‌ها باشد سناریوهای دیگری در عربستان مطرح می‌گردد؛ به‌ویژه اینکه موانع بر سر راه سازش ریاض با تل‌آویو، در عربستان هنوز پابرجاست و سنت‌شکنی ولیعهد جوان سعودی می‌تواند پیامدهای نامعلومی برای او و حکومت احتمالی‌اش داشته باشد.
انتهای پیام/+
