کاهش اعتبار اقتصادی ترکیه در دنیا؛ ترکیه، همردیف کامرون، مغولستان و نیجریه شد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بحران اقتصادی در ترکیه روز به روز گسترده تر و ژرف تر می شود و میلیون ها خانوار ترکیه برای تامین نیازهای ابتدایی و کالاهای اساسی با مشکلات بزرگی روبرو هستند.

تورم و بیکاری در ترکیه به اوج رسیده و بحران فعلی، در دوران 21 ساله زمامداری حزب عدالت و توسعه بی سابقه است. با این حال، دولت اردوغان راهکار و برنامه روشنی برای بهبود وضعیت اقتصادی مردم ندارد و مخالفین امیدوارند که با تداوم این وضعیت، زمینه آن فراهم شود که اردوغان و شریک او باغچلی در انتخابات سال آتی برای همیشه از صحنه قدرت کنار زده شوند.

بر اساس شاخص جهانی قیمت مواد غذایی که توسط سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد(فائو) تغییرات ماهانه قیمت غلات، دانه های روغنی، محصولات لبنی، گوشت و شکر را بررسی می کند، به 154.2 رسیده است.

این شاخص به دلیل تهاجم روسیه به اوکراین، نگرانی در مورد خشکسالی و  شرایط نامساعد جوی، افزایش تقاضای جهانی و بالا رفتن هزینه های تولید و حمل و نقل، 23.1 درصد بالاتر از مدت مشابه در سال گذشته است.

در همین حال، پیش بینی شده که بر اساس داده های مرکز ملی آمار ترکیه (TUIK)، قیمت مواد غذایی در ترکیه در ماه ژوئن نسبت به ماه مشابه سال قبل 93 درصد افزایش یافته است. با وجود آن که تورم در ترکیه رفته رفته به یک عدد سهمناک سه رقمی نزدیک می شود، اما دولت اردوغان در عمل اقدامات قابل توجهی انجام نداده است.

ترکیه همردیف فقیرترین ها

آژانس رتبه بندی اعتباری فیچ (Fitch) برای دومین بار در پنج ماه گذشته رتبه اعتباری ترکیه را پایین آورد. در گزارش جدید این موسسه به افزایش تورم و اصرار بر ثابت نگه داشتن نرخ سود توجه شده است. اقتصاددانان و نویسندگان روزنامه های ترکیه، اقدام جدید فیچ را با لحنی کنایی، به عنوان هدیه عید توصیف کردند! چرا که این موسسه رتبه اعتباری ترکیه را از B پلاس به B کاهش داد و چشم انداز آن را منفی دانست.

در ارزیابی موسسه، توجه به افزایش تورم و کاهش ارزش لیره در برابر دلار برجسته شده است. تخمین زده می شود که تورم در سال 2022 به طور متوسط ​​به 71.4 درصد افزایش یابد. اقتصاددانان ترکیه خاطرنشان کرده‌اند که B پلاس، تقریباً قابل تحمل بود. اما درجه فعلی B یک درجه نازل و دارای قابلیت «سفته‌بازی بالا» است.

دکتر حقی اوزتورک از دانشگاهیان ترکیه در این مورد گفته است:«این رتبه، 5 سطح زیر آن میزان و درجه ای است که اعتماد شرکت های بزرگ سرمایه گذاری را جلب می کند. متاسفانه ریسک سرمایه گذاری در ترکیه بسیار بالا رفته است.»

همچنین پروفسور فاتح اوزاتای گفته است:«تمام موسسات معتبر اعتبارسنجی مالی در جهان، نمرات پایینی به اقتصاد ترکیه داده اند. توجه داشته باشیم که در خوشه عمودی اعتبار سنجی، رسیدن به حد افلاس و ورشکستگی با عدد 9 نمایش داده می شود و ما حالا بر عدد 6 جا خوش کرده ایم. این یک وضعیت منفی و پرمخاطره است.»

ایریس جیبر اقتصاددان ترکیه نیز گفته است:«گزارش فیچ در مورد اقتصاد ترکیه و میزان اعتبار ما بسیار نگران کننده است. چرا که ما با کشورهای فقیری همچون بولیوی، کامرون، کاستاریکا، لسوتو، مغولستان و نیجریه هم ارز و همردیف شده ایم. جا دارد این پیروزی و دستاورد تاریخی را به تیم اقتصادی دولت تبریک بگوییم!»

اردوغان چه می گوید؟

تا همین یک ماه پیش، اردوغان حتی حاضر نبود قبول کند که در ترکیه مشکل اقتصادی وجود دارد. اما اعتراضات مردم و انتقادات گسترده منتقدین کار خود را کرده و حالا شخص رئیس جمهور هم می داند که هزینه های زندگی در ترکیه به طرز عجیب و بی سابقه ای بالا رفته است. جدیداً و به مناسبت فرا رسیدن عید سعید قربان، رئیس جمهور ترکیه با انتشار یک فایل ویدئویی از مردم خواسته در برابر تورم صبوری پیشه کنند. او وعده داده اگر مردم صبر کنند همه چیز درست خواهد شد.

علی اوزتونچ معاون رهبر حزب جمهوری خلق، در اعتراض به سخنان اردوغان گفته است:«رئیس جمهور و اعضای خانواده و نزدیکانش، در کاخ ریاست جمهوری زندگی شاهانه دارند و در اوج اسراف و تجمل گرایی زندگی می کنند. در چنین شرایطی، برای مردم قابل قبول نیست که رهبری این سطح از رفاه و زندگی شاهانه از ملت بخواهد صبوری پیشه کنند و فقر و گرسنگی را تاب بیاورند.»

دعوت از مردم برای صبوری و صرفه جویی در حالی بیان شده که معاون اردوغان، به این اشاره کرده که مشکلات اقتصادی در کشورهای خارجی، به مراتب بیشتر از ترکیه است.

بن علی ییلدرم نخست وزیر سابق ترکیه و فرد دست راست اردوغان در یک سخنرانی عمومی گفت: «من همین چند روز پیش در خارج از کشور بودم. باور کنید وضع مردم در آنجا به مراتب بدتر از ما بود. بالاخره کرونا، حمله روسیه به اوکراین، 10 برابر شدن قیمت نفت و گاز و مسائلی از این دست، همه دنیا را تحت تاثیر قرار داده است.»

حالا آش در ترکیه آن قدر شور شده که حتی نویسندگان نزدیک به شخص رئیس جمهور نیز، در مورد گرانی و گرسنگی مردم هشدار می دهند.

احمد هاکان سردبیر روزنامه حریت که در اغلب سفرهای خارجی با اردوغان همراه است، به او هشدار داده و می گوید:«متاسفانه برخی از مقامات حزب عدالت و توسعه، حرف هایی می زنند که غیر از خشم و نفرت، حاصل دیگری ندارد. مثلاً یکی از آنها گفته که در آلمان، مردم به مراتب گرسنه تر هستند. آن یکی می گوید تورم در آمریکا به قله رسیده، وزیر دیگری گفته  اگر آوارگان افغانی را اخراج کنیم، روستاهایمان بی چوپان خواهند ماند و یکی دیگر هم می گوید بگذارید سوری ها بمانند آنها نیروی کار ارزان قیمت هستند و حیف است از کشورمان بروند. به حزب عدالت و توسعه هشدار می دهم و می گویم، از این آدم ها فاصله بگیرید.»

همچنین عبدالرحمان دیلی پاک از تحلیلگران روزنامه ینی آکیت و از نویسندگانی که رفاقت و ارتباط مستقیمی با اردوغان دارد، در مورد وضعیت اقتصادی ترکیه به او هشدار داده و نوشته است: «اقتدار، ثروت و مال دنیا نمی تواند ما را نجات دهد. آگاه باشید و بدانید که خشم و نفرت مردم، مانند سقوط بهمن، ممکن است به یک باره همه چیز را خراب کند.»

برنامه اردوغان چیست؟

یکی از مهمترین سوالات منتقدین اردوغان این است که او برای مقابله با تورم و خارج کردن ترکیه از بحران کنونی، دقیقاً چه نقشه ای دارد؟ اما پاسخ روشنی به این سوال داده نمی شود. طاها آک یول از تحلیلگران برجسته ترکیه امروز در یادداشت تحلیلی خود در روزنامه قرار نوشته است:«به دقت، به سخنرانی طولانی اردوغان در جمع مقامات حزب او گوش سپردم. چیزی که من فهمیدم این است که اردوغان و اتاق فکر حزب و دولت او، برای پایان دادن به تورم و گذار از بحران، هیچ نقشه و برنامه خاصی ندارند. آن چه اردوغان از معاونین خود و روسای شاخه های استانی حزب در 81 استان ترکیه خواسته این است: انتخابات پیش رو برای ما مهم است. حتماً باید پیروز شویم! شاید تعجب کنید. اما واقعاً هدف اردوغان همین است؛ پیروزی در انتخابات و حفظ قدرت و نه هیچ چیز دیگر.»

کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق که این روزها نام او به عنوان رئیس جمهور بعدی ترکیه بر سر زبان ها افتاده، درباره فقر و بحران اقتصادی گفته است: همه ما به خوبی می دانیم که به عنوان یک کشور، روزهای سختی را پشت سر می گذاریم و در یک رکود اقتصادی عمیق به سر می بریم. در میان این همه بحران اقتصادی، افزایش خشونت به ما آسیب می رساند و باید مراقب هم باشیم. من هرگز ناامید نیستم و ملت ما نیز نباید نومید شوند. ما به هموطنان خود قول می دهیم که  جمهوری زیبایمان را با دموکراسی و همزیستی مسالمت آمیز، زیباتر کنیم. ما با هم ترکیه ای را می سازیم که در آن تنگدستی به پایان برسد و مردم از رفاه برخوردار شوند. به ما اعتماد کنید و بدانید که فقر را به زباله دان تاریخ خواهیم انداخت.

اما ظاهراً علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی به عنوان یک سیاستمدار و اقتصاددان باتجربه، به اندازه کلیچدار اوغلو خوشبین نیست.

او گفته  است: «من برای اصلاح وضعیت اقتصادی کشور، توصیه هایی کردم. اما اردوغان به تندی پاسخ داد و اعلام کرد که لازم نیست به ما درس بدهید. بسیار خوب. از ما درس نگیرید. وضعیت عینی و واقعی زندگی هموطنانمان را نگاه کنید و از آنها درس بگیرید.

باباجان در ادامه درباره آینده گفته است: گذار از این وضعیت 6 سال زمان می ­خواهد. اگر این دولت بر سر کار بماند، وضعیت ترکیه بدتر و بدتر خواهد شد. اما اگر اعتماد کنید و بگذارد ما قدرت را در دست بگیریم، در یک روند 6 ساله، مشکلات را حل می کنیم و کشور در مسیر رونق، توسعه و افزایش تولید و درآمد خواهد افتاد. اردوغان بسیار بسیار خسته است. ما او را در یک مکان مناسب پیاده خواهیم کرد.

انتهای پیام/