ابهام درباره سرنوشت آوارگان سوری در ترکیه؛ مخالفان، پناهجویان را بازمی‌گردانند؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، هنوز مشخص نیست که دولت ترکیه در مورد آوارگان و پناهجویان سوری چه برنامه ای دارد.

بر اساس آخرین آمارها، هنوز هم 3 میلیون و 700 هزار آواره سوری ساکن استان های مختلف ترکیه هستند و سیاست های بلندپروازانه ای همچون ساخت شهرهای امن در خاک سوریه برای بازگرداندن آوارگان، نتوانسته تغییر محسوسی در این وضعیت به وجود بیاورد. در چنین شرایطی است که موضوع چند و چون تصمیم گیری درباره آوارگان سوری به یک مساله سیاسی تبدیل شده و دولت و احزاب مخالف در این مورد دیدگاه های متفاوت و متناقضی دارند.

امروزه در جامعه ترکیه، دیدگاه های متفاوتی در مورد آوارگان سوری وجود دارد. برخی از مردم بر این باورند که حضور آوارگان، زیانی به کسی نرسانده و اتفاقاً این ملت مظلوم، با قیمتی پایین تر از حد معمول کار و تلاش می کنند و حضور آنان باعث رونق گیری تجارت، خدمات و کار شده است.

اما گروه دیگری هستند که معتقدند بخشی از بودجه ترکیه، صرف هزینه های آموزشی و بهداشتی آوارگان سوری می شود و آنان باید هر چه زودتر به کشور خودشان بازگردند.

طبیعی است که در این میان، ملی گرایان، باورهای تند و تیزی در مورد بازگشت آوارگان دارند و بیم آن می رود که تحریکات آنها در برخی از استان های ترکیه، فضا را برای تنش و درگیری مهیا کند.

تولد 700 هزار کودک سوری در ترکیه

تاکنون هفتصد هزار کودک سوری در ترکیه به دنیا آمده اند و چنین چیزی به معنی ایجاد زمینه برای یک تغییر دموگرافیک مهم و اثرگذاری بر سرنوشت سوریه است.

سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه دیروز تلاش کرد تا با ادبیاتی حماسی و دینی در مورد آوارگان سوری صحبت کند، اما سخنان او با واکنش تند سیاستمداران مخالف و بسیاری از کاربران فضای مجازی روبرو شد.

سویلو گفته است: «در این چند سال، هفتصد هزار خواهر و برادر سوری در کشور ما به دنیا آمده اند. این به خودی خود یک ثروت است و همه باید ترکیه را تقدیر کنند. ترکیه با مهاجرت غیرقانونی مبارزه می کند و مدیریت ما توام با در نظر گرفتن وجدان و عواطف بشری است. این مردم جنگدیده به ما پناه آوردند و تولد این نوزادان برای ما یک ثروت عظیم است.»

آوارگان را با دهل و سرنا باز می گردانیم

کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق، درباره آوارگان سوری، دیدگاه های متفاوتی دارد و سخنان وزیر کشور کابینه اردوغان را به چالش کشیده است.

کلیچدار اوغلو می گوید:«چه کسی گفته است تولد 700 هزار نوزاد سوری در ترکیه، برای ما یک ثروت است؟ چنین چیزی صحت ندارد. بزرگترین ثروت هر ملتی نوزادان آن است. این نوزادان ثروت یک سوریه ویران هستند. برای آباد شدن مجدد سوریه، فرزندانش باید به وطن خود بازگردند. این یک نگرش سطحی و نژادپرستانه نیست، این وظیفه ای است که باید با فکر و تدبیر دولت انجام شود. آنان ثروت و سرمایه کشور خودشان هستند. آنها سرمایه یک کشور ویران شده و آسیب دیده هستند. آن کشور باید به دست همین افراد بازسازی شود. مطمئن باشید بعد از این که ما قدرت را در اختیار بگیریم، در یک روند دوساله، اقدامات مهمی انجام می دهیم و کلیه آوارگان سوری را با دهل و سرنا به سرزمین مادری خودشان بدرقه خواهیم کرد. ما تدابیر و برنامه های لازم را مدون کرده ایم و این شرایط تحت تضمین ما با بودجه و اعتبارات اتحادیه اروپا ایجاد خواهد شد.»

ترکیبی از لطمات سیاسی، اجتماعی – امنیتی

دولت ترکیه پس از آغاز بحران سوریه، یک سیاست کاملاً مداخله جویانه را در مورد تحولات سیاسی این کشور همسایه دنبال کرد.

ترکیه به شکل آشکار به دنبال سقوط دولت و تغییر رژیم سیاسی سوریه بود و پس از فرار گروهی از افسران و درجه داران ارتش سوریه به ترکیه، آنکارا سنگ بنای تشکیل نهادی به نام «ارتش آزاد سوریه» را نهاد.

ترکیه علاوه بر تسلیح و حمایت مالی و لجستیکی از این افراد، سه اقدام مهم دیگر انجام داد:

1.حمایت از معارضین سیاسی سوری و دادن گذرنامه ویژه به آنها برای سفر به آمریکا و کشورهای اروپایی و سازماندهی معارضین و تشکیل دولت موقت خارج از کشور.

2.نهادهای نظامی و امنیتی ترکیه چشمان خود را به روی تردد افراد تندرو افراطی در مرزهای جنوبی خود بستند و ده ها هزار نفر تروریست از مناطق مختلف جهان و از طریق خاک ترکیه وارد سوریه شدند.

3.ترکیه مرزهای خود را به روی آوارگان سوری گشود تا به دو هدف مهم دست پیدا کند: الف) خروج میلیونی آوارگان از سوریه، به یک کارت فشار بین المللی برای برکنار کردن بشار اسد تبدیل شود. ب) ترکیه با استفاده از کارت آوارگان سوری، اتحادیه اروپا را تحت فشار قرار داده و آنان را به ابزار تهدید تبدیل کند.

منتقدین حزب عدالت و توسعه، معتقدند که دولت اردوغان در دادن حق تابعیت به آوارگان سوری، پارامترهای مهمی را در نظر گرفته و خانواده های ترکمان، اخوانی ها، ثروتمندان، افراد دارای تخصص و دانش و مهارت را در اولویت قرار داده تا علاوه بر منافع و آورده های اقتصادی، از آنان به عنوان یک جامعه رای دهنده استفاده کند.

در پایان باید گفت، موضوع حضور یک هفتم از جمعیت سوریه در ترکیه، یک موضوع سیاسی – اجتماعی و امنیتی بسیار حساس است. در صورتی که برای بازگرداندن این افراد به کشورشان، راهکارهای عملی و دقیقی ارائه داده نشود، بیم آن می رود که به تشویق برخی چهره ها و جریانات تندرو ملی گرا در داخل ترکیه، بین مردم این کشور و آوارگان سوری، فضای تنش، بیگانه ستیزی و دوقطبی به وجود بیاید و چنین چیزی می تواند تبعات ناگواری برای مردمان این دو کشور همسایه به دنبال بیاورد.

در عین حال، تداوم حضور شهروندان سوری در ترکیه، به این معنی است که سوریه، بخش بسیار مهم و ارزشمندی از سرمایه های اجتماعی و منابع انسانی و جوانان خود را از دست خواهد داد و بازسازی و عادی شدن اوضاع، برای این کشور مظلوم و جنگ زده دشوار خواهد شد.

انتهای پیام/