نشست نقد و بررسی «طرح قانون ساماندهی اتباع خارجی» با حضور نخبگان مهاجر در تهران برگزار شد
نشست نقد و بررسی «طرح قانون ساماندهی اتباع خارجی» با حضور جمعی از فعالان فرهنگی و کارشناسان حقوقی افغانستانی و دکتر مصطفی جهانبخش (نویسنده طرح) در تهران برگزار شد.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، درحالی‌که دولت و مجلس شورای اسلامی به دنبال تعریف یک سازوکار جامع برای ساماندهی مسائل اتباع خارجی از جمله مهاجرین هستند، طرحی در مجلس شورای اسلامی برای این امر پیشنهاد شده است، که دارای بندهای مختلفی است.
از آنجایی که بیشترین مخاطب و جامعه هدف این طرح را جامعه مهاجرین افغانستانی تشکیل می‌دهند، جمعی از نخبگان علمی و فعالین فرهنگی افغانستانی با دعوت از دکتر مصطقی جهانبخش، نویسنده و ارائه‌دهند این طرح در مجلس شورای اسلامی، به نقد و بررسی آن پرداختند.
در این نشست، پیشنهادات جامعه نخبگانی مهاجر برای تکمیل طرح قانون ساماندهی اتباع خارجی و سازمان ملی مهاجرت ارائه شد.
محورهای اصلی این نشست، به این شرح است:
ضرورت شنیده شدن نظرات نخبگان مهاجر برای تکمیل طرح ساماندهی اتباع خارجی در ایران
سید جواد محسنی، دبیر این نشست، در سخنانی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در طول بیش از 4 دهه گذشته میزبانی سخاوتمند و انسان‌دوست برای میلیون‌ها مهاجر و پناهنده از کشورهای مختلف به خصوص افغانستان بوده و علی رغم مشکلات، چالش‌ها، بحران‌ها و جنگ، با آغوش باز از برادران و خواهران مسلمان و هم‌کیش خود پذیرایی کرده است، اما با وجود همه این نوع دوستی‌ها و پذیرش مهاجرین، این پناهجویان با مشکلات و نارسایی‌هایی عمدتاً به دلیل نبود معیارها و مواد لازم حقوقی و قانونی، یا ناکارآمد بودن قوانین گذشته مواجه بوده‌اند.
وی با تقدیر از نگاه ویژه دولت سیزدهم به مشکلات و چالش‌های مهاجرین، عنوان کرد در حالی که به نظر می‌رسد روند بررسی طرح سامان دهی و ایجاد سازمان ملی مهاجرت در مجلس شورای اسلامی ایران به مراحل نهایی خود نزدیک می شود، فعالان جامعه مهاجر افغانستانی به این باورند که نیازمندی‌ها و دیدگاه‌های ایشان پیرامون طرح ساماندهی حضور مهاجرین در ایران شنیده نشده است.
طرح ساماندهی به دنبال ایجاد یک ساختار منسجم برای مدیریت مسائل اتباع خارجی است
دکتر مصطفی جهانبخش، نویسنده پیش‌نویس طرح سازماندهی اتباع خارجی در کمیسیون پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران در سخنان خود در این نشست، گفت که مهاجرت‌ها به خصوص از افغانستان از سال 1357 به ایران آغاز شده و تاکنون چندین سیل مهاجرتی داشتیم. بعد از 43 سال خدمت‌‌رسانی به مهاجران در کشور، یک سری پیامدهای مثبت برای جمهوری اسلامی ایران داشته و به طبع یک‌سری پیامدهای منفی هم بوده است.
وی تأکید کرد: طرح سازماندهی اتباع خارجی به دنبال ایجاد یک ساختار منسجم برای مدیریت مسایل اتباع خارجی در ایران است که امیدواریم با تشکیل سازمان ملی مهاجرت هم حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بتواند این مسئله را مدیریت کند و هم اتباع خارجی که بیشتر افغانستانی هستند، نفع ببرند.
دکتر جهانبخش خاطرنشان کرد: این طرح با چند محور اساسی تدوین شده است. خیلی از فعالین فقط به متن طرح توجه می‌کنند، اما کمتر به زمینه‌ها و بستری که طرح در آن تدوین شده و آن فکر اصلی را توضیح می‌دهد، توجه می‌کنند.
به گفته وی، اولین و مهمترین مسئله در این طرح اقامت بلندمدت به اتباع خارجی در نظر گرفته شده که تا با یک نگاه بلندمدت بتوانیم وضعیت کنونی اتباع خارجی را مدیریت کنیم. دوم اینکه از فرصت‌هایی که در این عرصه موجود هست، بهره ببریم و همچنین تهدیداتش را کاهش بدهیم. مورد بعدی تجمیع و انسجام قوانین از یک‌طرف و بروز شدن آن از سوی دیگر است. ما با تصویب قوانین بروز به دنبال بازدارندگی بیشتر هستیم و هم جمهوری اسلامی ایران از این موضوع منتفع خواهد شد و هم اتباع خارجی که بر اساس ضوابط و قوانین جمهوری اسلامی ایران وارد کشور و پذیرش می‌شوند.
به گفته نویسندۀ پیش‌نویس طرح، برای تدوین آن با نهادهای متعدد، مجامع علمی و دانشگاهی و همچنین برادران افغانستانی جلسات متعددی داشتیم. در این مدت مطالعات تطبیقی نیز داشتیم و قوانین کشورهای دیگر را مطالعه کردیم و سازمان‌های مدرن مدیریتی دیگر کشورها را بررسی نمودیم. حاصل و برآیند این فعالیت های یک سال و هشت ماه به این طرح ختم شده است.
تأکید بر ارتقای جایگاه حقوقی سازمان ملی مهاجرت و تکمیل اعضای شورای عالی مهاجرت
دکتر سید مهدی موسوی، فعال حقوقی و مسئول موسسه حقوقی آریانا در این نشست گفت: طرح ساماندهی اتباع خارجی، یک قدم بسیار مبارک، مقدس و ارزشمند است.
وی در ادامه با قرائت بخش‌های مختلفی از مواد پیش‌نویس طرح ساماندهی اتباع خارجی، نقد و ملاحظات خود را مطرح کرد که به مواردی از آن در زیر اشاره می‌شود:
ـ در تبصره این طرح از عدم ادغام سازمان های اطلاعاتی و امنیتی صحبت شده، ولی پیشنهاد ما این است که حداقل نمایندگان این نهادها در سازمان ملی مهاجرت حضور داشته باشند تا در روند انجام امور مهاجرین، تسهیلاتی به وجود بیاید.
ـ اعطای و ابطال تابعیت نیز اگر به صلاحیت‌های سازمان ملی مهاجرت علاوه شود، بهتر خواهد شود.
ـ مقوله اعطای تابعیت، سازوکار و حدود و اختیارات آن در این طرح ذکر نشده است.
ـ اقامت ویژه که در پیش‌نویس در نظر گرفته شده، با اقامت ویژه سال‌های قبل در تضاد است و باید تعریف مشخصی از آن صورت بگیرد.
ـ در این طرح جذب سرمایه‌گذار خارجی و صیانت و حفاظت از سرمایه آنها نیز باید تعریف شود و آنها بتوانند ملک را به نام خود خریداری کنند.
ـ سازوکاری مطابق با نیازهای روز به خصوص در حوزه استملاک املاک منقول و غیرمنقول توسط اتباع خارجی در نظر گرفته نشده است و فقط در قالب اقامت های سه ساله، هفت ساله و ده ساله بیان شده است.
ـ طرح به ثبت وقایع و احوال شخصیه اتباع خارجی توجه نکرده است.
تأکید بر نگاه دینی، فقهی و ارزشی به مسئله مهاجرین در ایران تا مسائل حقوق بشری و انسانی
سید امیرحسین حسینی ترکستانی، محقق و پژوهشگر افغانستانی در حوزه فقه و حقوق، طرح قانون ساماندهی اتباع خارجی در ایران را از لحاظ دینی، فقهی و ارزشی بررسی نمود.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران بر اساس ارزش‌های دینی، ملکوتی و قرآنی شکل گرفته، خاطرنشان کرد که این طرح از لحاظ جهانی شدن و رعایت مسائل حقوق بشری و انسانی، یک طرح ارزشمند و انسانی است، ولی اگر بخواهیم بر اساس ارزش‌های اسلامی، قرآنی، الهی که خواستگاه انقلاب اسلامی است، بررسی کنیم، قابل تأمل است.
وی سه پیشنهاد را به نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران پیرامون طرح ساماندهی اتباع خارجی ارائه کرد؛ رعایت کرامت انسانی اتباع و مهاجرین خارجی، کنار گذاشتن اساس خاک و خون که معیارهای غربی است و در نظر گرفتن معارف اسلامی، مذهبی و فقهی به جان آن و مساوات دینی.
آینده شغلی دانشجویان نخبه افغانستانی
سید مهدی علوی، فعال دانشجویی و حقوقی مهاجر در صحبت‌هایی دغدغه دانشجویان به خصوص دانشجویان نخبه افغانستانی در ایران را مطرح کرد که نمی‌توانند در حوزه تخصصی خود در این کشور کار کنند. به گفته وی دانشجویان افغانستانی که در دانشگاه های مطرح ایران تحصیل می‌کنند و با مدارج بالا فارغ‌التحصیل می‌شوند، هیچ آینده شغلی در ایران ندارند و همین مسئله باعث می‌شود نخبگان مهاجر افغانستانی مجبور شوند از ایران مهاجرت کنند که خیلی‌ها هم مهاجرت کردند.
روحیه قهریه طرح خیلی برجسته است
محمدحسین احمدی، فعال فرهنگی اجتماعی نیز در این نشست به برخی نواقص پیش‌نویس طرح ساماندهی اتباع خارجی اشاره کرد و گفت: قبل از خواندن طرح امیدوار بودیم، ولی خیلی از موارد و مشکلات مهاجرین در این طرح نیامده و روحیه قهریه طرح خیلی برجسته است.
طرح ساماندهی به وضعیت مهاجرین در ایران ثبات می‌دهد
حسین خاوری، کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه قم هم در پاسخ به ایده‌آل‌های مطرح شده از سوی کارشناسان در این نشست گفت: اهدافی که در این طرح مطرح شده، مبتنی بر مقتضیات زمان است. اهداف و مکانیزمی که در این طرح در شرایط فعلی در نظر گرفته شده، خیلی خوب است اما یک سری موارد وجود دارد که باید اصلاح شود.
وی گفت که مهمترین بخش طرح ساماندهی اتباع در ایران نگاه بلندمدت آن است که با اقامت سه ساله، هفت ساله و ده ساله به وضعیت مهاجرین ثبات می‌دهد و این مهمترین مسئله‌ای است که این طرح دنبال می‌کند.
او خاطرنشان نمود: این طرح در نوبه خود یک نوآوری در سیستم مدیریتی مهاجرین است که متناسب با معیارهای جهانی است و پاسخگو خیلی از مشکلات مهاجرین می‌باشد.
ضرورت حل برخی بن‌بست‌های قانونی در رسیدگی به مشکلات مهاجرین
عبدالستار دولتی، دبیر دوم و مسئول امور دانشجویی سفارت افغانستان در تهران نیز که از شرکت‌کنندگان در نشست نقد و بررسی طرح ساماندهی اتباع خارجی در مجلس شورای اسلامی ایران بود، در سخنانی با اشاره به مشکلات مهاجرین به خصوص مسائل حقوقی و قانونی، از این طرح ساماندهی استقبال کرد و خواستار حل برخی بن‌بست‌های قانونی شد.
وی در ادامه به صورت موردی خواستار توجه در مورد کارگران مجاز و غیرمجاز در این طرح شد و خواستار حمایت‌های قانونی و حقوقی از این کارگران گردید.
دولتی به موارد دیگری از جمله در قسمت جذب سرمایه‌گذاران و سند ملکیت اتباع اشاره کرد که اگر حل گردد، سرمایه‌های هنگفتی وارد ایران خواهد شد.
اطفال بی‌سرپرست و بی‌سرنوشت در ایران و مشکلات دانشجویان، گرفتن سیم‌کارت و کارت بانکی از دیگر موارد و مشکلاتی بود که این دیپلمات سفارت افغانستان به آن اشاره کرد.
در پایان این نشست، جمع‌بندی سخنان توسط سید جواد موسوی محسنی، دبیر نشست صورت گرفت و دکتر مصطفی جهانبخش به سؤالات و محورهای مطرح شده از سوی سخنرانان و حاضرین پاسخ داد.
انتهای پیام/.