آثار نویافته اهواز بعد از کشف آسیبی ندیده‌اند/ نسبت به دل‌نگرانی‌ دوستداران میراث‌ فرهنگی بی‌اعتنا نیستیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ سه‌شنبه 14 تیر 1401 خورشیدی بود که خبرها از کشف محوطه اشکانی حکایت کردند. این محوطه طی عملیات حفاری نفتی در محله فاز 4 کوروش در حدود 150 متری ساحل کارون در شهر اهواز بدست آمد. مشاهدات اولیه از داده‌های فرهنگی گورستان بیانگر کشف چندین گور خمره به رنگ نخودی واندود قیر طبیعی و بقایای انسانی است. این نوع تدفین که به نام تدفین گور خمره‌ای موسوم است از دوران نوسنگی برای دفن اموات و به ویژه نوزادان و خردسالان استفاده می‌شد، اما اوج استفاده از این روش تدفین را می‌توان در دوره اشکانیان مشاهده و پیگیری کرد. 

به دنبال این خبر اما مجتبی گهستونی فعال میراث‌ فرهنگی با انتشار مطلبی در صفحه مجازی خود با اشاره به آنکه چند روز از کشف محوطه موسوم به دوره اشکانی می‌گذرد، گفت: درحال حاضر یگان حفاظت اداره کل میراث‌ فرهنگی خوزستان و حراست شرکت نفت از این محوطه به صورت شبانه‌روزی مراقبت می‌کنند. این درحالی است که شهرستان اهواز بیش از 3 ماه است فاقد یگان حفاظت میراث‌ فرهنگی است.

وی ادامه داد: قرار دادن کانکست و وجود محوطه کارگاهی به واسطه فعالیت شرکت نفت در این منطقه شرایط حفاظت و حراست از این نویافته‌های اشکانی را دشوار می‌کند. وجود گرد و خاک از یک سو و گرمای شدید هوا از دیگر سو، نگرانی‌هایی بابت وضعیت این محوطه، اشیاء کشف شده و البته استخوان‌هایی که در خمره‌ها قرار دارند، ایجاد کرده است. شاهد فرسایش شدید خمره‌ها و بقایای به جای مانده از تدفین‌ها هستیم. تصاویری که در اختیار داریم از زمان کشف و اکنون نشان از آن دارد که برخی متلاشی و اکسیده شده‌اند و باید این وضعیت بررسی شود. شاید اگر یک سایه بان برای این محوطه تعبیه می‌شد این شرایط تا حدودی بهتر می‌شد.

گهستونی با تأکید بر آنکه اهواز تشنه انجام کاوش‌های باستان‌شناسی است، گفت: اهواز می‌تواند تبدیل به بهشت باستان‌شناسی خوزستان و حتی ایران شود، اما به آن بی‌توجهی شده و تنها برخی اقدامات شناسایی و بررسی باستان‌شناسی انجام شده. حتی کاوش‌های انجام شده بدون خروجی خاصی انجام گرفته.

به گفته این فعال میراث فرهنگی، گورخمره‌ها و اسکلت‌ها هنوز در همانجا هستند؛ چراکه موزه اهواز درحال ساخت است و جایی برای انتقال آن‌ها درحال حاضر وجود ندارد. انتظار می‌رود برخورد خوب و البته سریع با این محوطه شود تا از تخریب بیشتر جلوگیری به عمل آید. 

به‌دنبال آن و انتشار این گزارش در یکی از خبرگزاری‌های رسمی در روزهای گذشته و صحبت‌های این فعال میراث‌ فرهنگی خوزستان در این گزارش مبنی بر آسیب دیدن آثار نویافته اهواز به دلیل رسیدگی‌ نشدن به آن‌ها،  احمدرضا حسینی‌بروجنی معاون میراث‌ فرهنگی خوزستان توضیحاتی با هدف روشن‌سازی افکار عمومی ارائه کرد.

وی گفت: با کسب خبر کشف اتفاقی آثار فرهنگی‌تاریخی حین عملیات اجرایی عوامل شرکت نفت و گاز کارون در منطقه کورش (کوی ملت) اهواز، با هماهنگی بین‌بخشی معاونت میراث‌ فرهنگی استان، حراست و یگان حفاظت، بررسی کارشناسی، حفاظت و شفاف‌سازی خبری برای تنویر افکار عمومی در همان ساعات اولیه به نحو شایسته‌ای انجام شد.

معاون میراث‌ فرهنگی خوزستان ادامه داد: طی روزهای بعد، با وجود گرمای شدید و خاک، ریزگرد و در پی آن تعطیلی‌های مکرر، تیم کارشناسی متشکل از کارشناسان اموال فرهنگی‌تاریخی و مرمت‌گران اموال منقول تاریخی با همفکری  کارشناسان ستادی و با مدیریت معاونت میراث‌ فرهنگی استان، نسبت به آسیب‌شناسی و ارائه طرح مرمت مطابق شیوه‌های روز دنیا برای نجات‌بخشی اقدام کردند و در حال حاضر نیز طرح پژوهشی کاوش نجات‌بخشی با حضور باستان‌شناس، استخوان‌شناس، گیاه باستان‌شناس، معمار، مرمتگر و... انجام شده است.

این مقام مسئول با تکذیب متلاشی و اکسیده شدن آثار به دلیل عدم رسیدگی طی ده روزی که از زمان کشف آ‌نها می‌گذرد، بیان کرد: برخی آسیب‌هایی که به آثار وارد آمده مربوط به عملیات بیل‌مکانیکی و ادوات راه‌سازی در محل پیش از کشف آثار بوده است و از لحظه کشف محوطه، عملیات راه‌سازی متوقف شد، با مدیریت، ایمن‌سازی و حفاظت اولیه‌ای که توسط عوامل میراث‌ فرهنگی خوزستان انجام شد، آثار هیچ‌گونه آسیب بیشتری ندیده‌اند.

حسینی همچنین با تکذیب عدم انتقال اشیای مکشوف از محل به دلیل نبود جایی برای نگهداری آن‌ها عنوان کرد: انتقال اشیا نیازمند مجوز از وزارت میراث‌ فرهنگی است که در این راستا مکاتباتی با اداره‌‍ کل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی‌تاریخی به‌ منظور دریافت مجوز برای جابه‌جایی و انتقال گورخمره‌های سالم و اشیای کشف‌شده به آزمایشگاه مرمت اداره‌کل میراث‌ فرهنگی استان انجام شده است.

وی ضمن تشکر از پیگیری دوست‌داران میراث‌ فرهنگی استان، اظهار کرد: قطعاً شتاب‌زدگی، ناسنجیده عمل کردن و احساسی برخورد کردن با یک محوطه درخطر، آفتی عظیم ایجاد می‌کند و لطمات جبران‌ناپذیری بر پیکره آثار فرهنگی و تاریخی وارد خواهد کرد؛ بنابراین، اداره‌کل میراث‌ فرهنگی خوزستان با مدیریت هوشمندانه و استفاده از نظرات افراد متخصص، با اعتماد به کارشناسان خبره استانی و ستادی، ابتکار عمل را به دست می‌گیرد و طی هفته پیش‌رو با تأمین بودجه عملیات نجات‌بخشی را آغاز خواهد کرد.

انتهای پیام/