افزایش ۳۶۹درصدی بارندگی سیستان و بلوچستان در پی فعالیت "مونسون"/ نعمتی که در نبود زیرساخت به نقمت تبدیل می‌شود
سامانه بارشی "مونسون" در منطقه بلوچستان واقع در جنوب سیستان و بلوچستان همه‌ساله در این ایام سال فعالیت دارد و حجم قابل‌توجهی بارش برای این خطه کم‌آب کشور به ارمغان می‌آورد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، سامانه بارشی موسوم به "مونسون" در منطقه بلوچستان شامل شهرستان‌های واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان همه‌ساله در این ایام سال فعالیت دارد و حجم قابل‌توجهی بارش برای این خطه کم‌آب کشور که بیش از 90 درصد مساحت آن درگیر خشکسالی است، به ارمغان می‌آورد.
مونسون تابستانه هند به بارش ماه‌های ژوئن، جولای، اوت و سپتامبر گفته می‌شود؛ ناحیه اقیانوسی حاره‌ای به‌ویژه دریای عرب، خلیج بنگال و اقیانوس هند مهمترین منبع دمایی و رطوبتی هستند که انرژی لازم برای ادامه گردش مونسون بزرگ‌مقیاس و فعالیت پیوسته آن به‌روی شبه‌قاره هند را فراهم می‌کند. در تابستان با یکی شدن کم‌فشارهای محلی جنوب‌شرق ایران و کم‌فشار پاکستان، یک کم‌فشار وسیع منطقه‌ای شکل می‌گیرد که توسط حرکت چرخندی آن، انتقال رطوبت سامانه مونسون میسر می‌شود. پدیده مونسون روی اقیانوس هند تشکیل می‌شود که بارش‌های شدید روی دریا در هندوستان و پاکستان را در پی دارد و اثرات آن مناطق جنوب شرق کشور را فرا می‌گیرد.
در ایران سامانه مونسون در فصل تابستان به‌ویژه تیرماه و مردادماه بخش زیادی از منابع آب در نواحی تحت تأثیر در دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان را تأمین می‌کند. نزولات این سامانه نقش زیادی در گسترش فعالیت‌های کشاورزی دارد. تغییرپذیری سامانه موسمی مانند سایر پدیده‌های جوی اثرات مستقیم و غیرمستقیمی در زندگی مردم دارد. این اثرات می‌تواند به‌صورت افزایش یا کاهش بارش، تغییرات رطوبتی، تغییرات دمایی، تغییرات در میزان دریافت تابش خورشیدی و همچنین برونداد انرژی زمین‌تاب و... بروز پیدا کند.
بارش‌های فرانرمال "مونسون" امسال موجب شده است میانگین بارش سیستان و بلوچستان در 18 روز نخست تابستان به بیش از 11 میلی‌متر برسد و این استان که همواره از آن به‌عنوان کم‌بارش‌ترین استان کشور یاد می‌شده است، پربارش‌ترین استان کشور از ابتدای تابستان تاکنون شود.
بر اساس داده‌های تاریخچه‌ای سازمان هواشناسی میانگین بارش نرمال سیستان و بلوچستان در 18 روز نخست تابستان 2.4 میلی‌متر بوده که امسال 369 درصد افزایش یافته است. اگرچه سهم بارش‌های مونسون در رژیم بارشی جنوب شرق کشور اندک است اما تاکنون 18 درصد از بارش‌های سال آبی جاری سیستان و بلوچستان در فصل مونسون دریافت شده است.
سال گذشته نیز مونسون برای سیستان و بلوچستان سنگ‌تمام گذاشت؛ الله‌بخش ریگی رئیس گروه تحقیقات هواشناسی سیستان و بلوچستان مردادماه 1400 در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرده بود: "با وجود اینکه سیستان و بلوچستان در سال زراعی جاری کم‌باران‌ترین پاییز و زمستان 50 سال اخیر را تجربه کرد و کم‌باران‌ترین استان کشور شد، "مونسون" 120 درصد بیشتر از سال گذشته بارید و قدری از کم‌بارشی شدید استان جبران شد. علاوه بر افزایش بارش نسبت به سال گذشته، شرایط بارندگی‌ها نسبت به میانگین 50ساله اخیر نیز 68 درصد بهتر بوده که همین موضوع قدری از تنش آبی در نواحی مرکزی و نیمه جنوبی استان کم کرد."
نوع فعالیت سامانه بارشی مونسون در جنوب استان سیستان و بلوچستان به‌نحوی است که پس از ساعتی بارش، طغیان رودخانه‌های فصلی و جاری شدن سیلاب در عمده مناطق بلوچستان را رقم می‌زند و با توجه به ضعف زیرساختی در این منطقه، معمولاً خسارات زیادی به‌همراه دارد و از طرفی حجم قابل‌توجهی از این سیلاب‌ها به‌دلیل عدم استحصال یا به دریا می‌ریزد و یا از مرزهای کشور خارج می‌شود و به‌عبارتی بخش زیادی از این نعمت الهی به هدر می‌رود.
در این شرایط فعالیت سامانه مونسون در سیستان و بلوچستان طبق پیش‌بینی هواشناسی در هفته جاری به اوج خود می‌رسد و اداره‌کل هواشناسی استان در این زمینه با صدور اخطاریه سطح قرمز که بالاترین سطح هشدار محسوب می‌شود، نسبت به جاری شدن سیلاب و طغیان رودخانه‌های فصلی و خسارات احتمالی آن و همچنین ضرورت رعایت نکات ایمنی از جانب مردم هشدار داده است.
مدرس خیابانی استاندار سیستان و بلوچستان نیز ضمن لغو همه مرخصی‌ها و مأموریت‌های مسئولان استان، تأکید کرده است ستاد بحران در استان و شهرستان‌ها باید به‌صورت روزانه تشکیل شود و تصمیمات مدیران در میدان وقوع بحران اتخاذ شود تا خسارات احتمالی به حداقل ممکن برسد.
مدرس خیابانی در جلسه ستاد مدیریت بحران استان تأکید کرده است: "با توجه به اینکه مدت زمان زیادی در استان درگیر خشکسالی بودیم، دنبال بارش‌هایی هستیم که بخشی از این کمبود آب را جبران کند. بر اساس پیش‌بینی هواشناسی سامانه بارشی جدید از نوع بارندگی‌های مونسون است و تمام مناطق سیستان و بلوچستان را در بر می‌گیرد؛ از همین رو همه تلاش خود را به‌کار می‌گیریم تا علاوه بر آماده‌باش در برابر سیل احتمالی، به بهترین شکل ممکن از این رحمت الهی استفاده کنیم تا بخشی از مشکلات ناشی از خشکسالی در استان حل شود."
انتهای پیام/391/ی+