کاظمی قمی: تا زمانی که دولت فراگیر در افغانستان شکل نگیرد ایران آن را به رسمیت نمی‌شناسد
نشست خبری نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در آستانه یک سالگی خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، با هدف تشریح وضعیت و بیان سیاست‌ها در قبال راهبردهای دورایستایی کاخ سفید، در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم؛ «حسن کاظمی قمی» نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در نشست خبری یک سالگی خروج آمریکا از افغانستان گفت: یکسال از فرار طراحی شده نظامیان آمریکا و حکمرانی طالبان گذشت. فرار آمریکا پایان رفتار و سیاست‌های این دولت نیست. نظامی‌های آمریکا خارج شدند اما تیم‌های جاسوسی آنان در این کشور حضور دارند. در این فضا ایران بر پایه نگاه حمایت به مردم افغانستان سیاست تعاملی با طالبان را دنبال کرد. اما این تعامل با چند ملاحظه توام شد. تا زمانی که دولت فراگیر شکل نگیرد ایران این دولت را به رسمیت نمی‌شناسد. ایران منافعی را تعریف کرد از رهگذر این تعامل. حق آبه و تامین امنیت مرزها، مقابله با تروریسم و موضوعات مشابه، جزو ملاحظات ایران بود. ما توانستیم بر بخشی از آن اهداف فائق بیاییم.
وی ادامه داد: ایران در این کشور با چهار پدیده مواجه است: 1. جریانی در این کشور حاکم شده و به دنبال حکمرانی کامل است اما ایران بر حکومت مشارکتی تاکید دارد. ایران مصلحت مردم افغانستان و مصالح ایران را در گرو شکل گیری حکومتی می‌داند که تمامی اقوام در آن مشارکت داشته باشند. مفهومی که ایران می‌گوید به معنی دخالت در امور این کشور نیست. ایران به دنبال حکومتی است که از خواسته‌های تمام مردم افغانستان شکل گرفته باشد. منطق اول این است که هر جریانی به تنهایی حاکم شد دوام نیاورد. دوم این است که یک جریان نمی‌تواند از تمام مشکلات بر بیاید. سوم این است که قومیت‌های دیگر وجود دارند.
2. موضوع دیگر این است که تلاش دشمن است که به دنبال این هستند تا ایران را در باتلاق امنیتی در افغانستان گیر اندازند. ایران طی یکسال توانست از این طرح عبور کند و مسیر همکاری با افغانستان را پیش ببریم.
3. اتخاذ سیاست‌های ایجاد بی‌ثباتی و درگیری داخلی توسط آمریکا و متحدین آن است. آمریکا نیامد که بیست سال هزینه کند و برود و بعد رقبای آمریکا وارد این کشور شده و سرمایه گذاری کنند. ما تلاش کردیم که افغانستان به این سمت نرود.
4. ما به دنبال ایجاد یک همکاری در حوزه‌های فرهنگی اقتصادی و تجاری بودیم. به هر میزان که امنیت در این کشور بی ثبات شود باعث سیل مهاجرت جمعیت به ایران می‌شود. ایران با وجود این چالش‌ها به دنبال تقویت روابط در چارچوب حمایت از تمام مردم این کشور بود.
کاظمی قمی درباره پروژه‌های آمریکایی در کشور افغانستان اظهار کرد: یکی از سیاست‌های آمریکا ایجاد جنگ داخلی و آشوب در این کشور است. برای آن از ابزارهای مختلف استفاده می‌کنند؛ یک، ظهور داعش در این کشور؛ دو، ایجاد فتنه‌های مذهبی و قومی.
برای مثال در جریان بلخاب، یک فرمانده جدا شده طالبان در بلخاب ادعا کرد که از قوم هزاره به اسم جنبش مقاومت حمایت می‌کند. وقتی شما با بزرگان صحبت می‌کنی می‌گویند که این جریان مورد تایید و حمایت ما نیست. آن‌هایی که حمایت می‌کردند بعدا گفتند اشتباه بود و مربوط به مقاومت مردمی نبود. آمریکایی‌ها به اسم مقاومت به دنبال ایجاد آشوب هستند.
بعد از اینکه طالبان در قدرت قرار گرفت، اولین اقدام ما این بود که جلسه‌ای برای نخستین بار با رهبران طالب و مقاومت در تهران برگزار شد. آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که به اسم مقاومت سوءاستفاده کرده و جنگ داخلی راه بیندازند. آمریکایی‌ها در این بیست سال جلوی مقاومت را گرفتند. ترور و زندانی کردن روسای مقاومت توسط آمریکا صورت گرفت. آنچه که امروز ما در افغانستان تاکید می‌کنیم این است که رهبران مقاومت با طالبان رابطه برقرار کرده و به تفاهم برسند. امروز افغانستان شرایط یک کشوری که مسائل خودش را در داخل حل کند ندارد. افغانستان با بحران‌هایی مواجهه است که منشا خارجی دارد. این کشور امروز نیازمند کمک‌های جهانی است.
وی در خصوص جنبش‌های مقاومت در افغانستان و همچنین رویکرد احمد مسعود در قبال وضعیت موجود گفت: آقای احمد مسعود به عنوان نماینده یک بخشی از جامعه افغانستان است. ایشان به عنوان بخشی از واقعیت افغانستان است و دلش برای این کشور و رشد این کشور می‌تپد. او به دنبال این است که از مردم خودش حمایت کند و اگر بتواند با دولت کابل به تفاهم برسد، این کار را انجام دهد. نزدیک به ده ماه پیش احمد مسعود در تهران با مقامات طالبان نشسته و مذاکره کرد. این ابتکار عمل ایران بود. اینکه آمریکایی ها حرکت های مردمی را به نفع خودشان مصادره کنند، دلیل نمی‌شود نگاه ما هم این است.
کاظمی قمی ادامه داد: تاکید می‌کنم افغانستان متعلق به همه مردم افغانستان است. اگر مسئله اشغالگری و مبارزه با اشغالگر است، مردم افغانستان در طول این 43 سال با اشغالگر جنگیدند. آنچه که ما تاکید می‌کنیم، تفاهم برای مشارکت از مسیر گفتمان است. به دلیل اینکه شما اگر امروز راه حل به سمت حرکت‌های مسلحانه رفت، آن طرف پدیده‌هایی مثل داعش را آمریکا طراحی کرده و گروه‌های جدیدی را خلق می‌کند تا بحران ایجاد کند. ورود هیئت حاکمه و مجامع مردمی به سمت حرکت مسلحانه باعث جنگ داخلی و تسهیل کننده طراحی‌های دشمن است.
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در خصوص سیاست آمریکا گفت: آمریکایی‌ها امروز اهمیت افغانستان برایشان کمتر نشده تا فضا را به رقبای خود واگذار کنند. قطعا دنبال این هستند که نگذارند این مسیر به سمت ثبات و سازندگی پیش برود. اینکه ما تاکید می‌کنیم به تشکیل یک دولت مشارکتی به همین خاطر است که همه ظرفیت‌های ملی را بشود جمع کرد تا برابر تهدیدات بتوان مقابله کرد.
کاظمی قمی درباره مقاومت مردمی در افغانستان توضیح داد: حاکمان امروز در کابل از ما خواستند که شما تشویق کنید تا با اینها گفتگو کنیم. کل صحبت من ناظر بر رفتار آمریکایی‌ها است. خارج از صف بندی‌های داخلی در افغانستان، چه آمریکایی‌ها بخواهند یا نخواهند، امروز محور مقاومت در منطقه ما شکل گرفته است. افغانستان نیز عضوی از محور مقاومت است. افغانستان ظرفیت نقش آفرینی در محور مقاومت را به عنوان نقش اول دارد.
وی افزود: امروز در داخل افغانستان مجموعه‌هایی هستند ترجیح اولشان بر گفتمان با طالبان برای رسیدن به یک توافق برای یک حکومت است، خود احمد مسعود هم ترجیحش این است که بتواند با طالبان به یک راه حل برسد تا حکومت فراگیر شکل بگیرد. دلیلش این است که تهدیداتی که مواجه مردم افغانستان است اهمیتش بیشتر است. طالبان آن چیزی که در رفتار یک ساله خود نشان دادند به مفهوم واقعی دنبال یک حکمرانی هستند. ایران تشویقش بر خود مجموعه طالبان این بوده است که مصلحت این است دیگران نیز در حکومت حضور داشته باشند، چگونگی این در حال بحث است. در بین رهبران طالبان این نگاهی که باید حکومت به سمت مشارکتی برود، بابش باز شده است.
کاظمی قمی در خصوص درگیری‌های مرزی بین ایران و افغانستان گفت: ما طولانی ترین مرز را با افغانستان داریم و به نوعی شلوغ ترین مرز بین افغانستان با ایران است. ورودهای غیرقانونی یک مسئله است. یکی از کریدورهای انتقال مواد مخدر همین مرزهاست. از طرف دیگر مرزهای ما یک مرز تجاری است و پر تردد است و ما به دنبال اقتصادی کردن مرزها هستیم. از طرف دیگر نیروهای جدیدی که از طرف طالبان در مرز مستقر شدند، با قواعد آشنا نیستند و در مسائلی ورود می‌کنند که به آنان مربوط نمی‌شود. اگر ما به همین رویه پیش برویم شاهد بروز این نوع حوادث خواهیم بود.
وی افزود: ما برای مرزهایمان چند طرح جدید داریم. یک، برای تقویت امنیت مرز طرحی را دنبال می‌کنیم که این طرح بتواند طالبان را با توجه به کاستی‌ها مسئولیت پذیر کند. ایران برای ایجاد مرزهایی که امنیتش پایدار باشد و اقتصادش رونق بگیرد، یک جاهایی باید گام‌های نخست را خودش بردارد. دوم، اقتصادی کردن مرزهاست. یعنی نیازمند به روان سازی، هوشمندسازی و توسعه خدمات برای تکریم ارباب رجوع است. این مجموعه اقدامات را باید انجام داد تا از درگیری‌ها جلوگیری شود.
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در خصوص حق‌آبه رودخانه هیرمند گفت: موضوع حق آبه ایران یک موضوع بین ایران و طالبان نیست، بلکه موضوع بین ایران و افغانستان است. این تنش‌ها در طول یک ساله اتفاق نیافتاده و در طول تاریخ اتفاق افتاده است. در دوره حکمرانی طالبان در مسئله حق آبه ایران، اتفاقاتی افتاده است. اولا مشکل آبی که ما با آن مواجه بودیم مربوط به امسال نیست و قبل از طالبان هنگام سدسازی رخ داده است. در دوره طالبان معاهده 1351 که یک معاهده حقوقی لاتغییر است، تمامی مسئولین هیئت حاکمه در افغانستان بر این اذعان و بر اجرایش تاکید دارند. شما هیچ گفتمانی را از مسئولین طالبان در رد این مسئله نمی‌بینید. دوم، برگزاری اجلاس‌های کمیساران آب است. طالبان از این مسئله طفره نرفته و برگزار کرده است.
انتهای پیام/