محیط‌زیست خوزستان هزینه توسعه کشور می‌شود/ فقط ۱۲.۵ درصد از بودجه مقابله با کانون ریزگرد خوزستان تخصیص یافت/ کمک طوفان مونسون به کنترل آفت‌ها

به گزارش خبرگزاری تسنیم از  اهواز،  خوزستان استانی با ظرفیت‌ها و در عین حال مسائل کلان و مهمی است که این موضوعات علاوه بر تأثیر مستقیم بر سرنوشت مردم این استان بر زندگی و آینده تمام ملت ایران مستقیماً موثر است.

وضعیت آب، جنگل‌ها، مراتع رودخانه‌ها و به طور کلی منابع طبیعی در استان خوزستان به دلیل نقش کلیدی آن در تأمین انرژی و همچنین محصولات کشاورزی همواره مورد دقت بوده است. در سال‌های اخیر نیز مشکلاتی مانند گرد و خاک آتش‌سوزی در بعضی از مراتع و جنگل‌ها و آسیب‌های جدی به منابع طبیعی در استان خوزستان از ‌مشکلات جدی مربوط به خوزستان است.

در واقع می‌توان گفت اگر منابع طبیعی و خدادادی در استان خوزستان حال خوبی داشته باشند وضعیت آب و هوا محصولات کشاورزی و منابع انرژی مانند نفت و غیره نیز در کشور دارای شرایط مطلوبی خواهد بود.

در بررسی‌ها متوجه شدیم آنگونه که باید و شاید به مسائل مربوط به منابع غنی و ارزشمند طبیعی استان خوزستان به ویژه جنگل‌ها و مراتع بکر این استان پرداخته نشده است.برای پیگیری این موضوع با سید محمدتقی سجادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان گفت‌وگو گردیم که مشروح آن را در ذیل می‌خوانید.

4.9 میلیون هکتار اراضی ملی در خوزستان

تسنیم: آقای سجادی توضیحات کاملی از منابع طبیعی و آبخیزداری استان خوزستان و اینکه در استان خوزستان چند کانون گرد و خاک است، بفرمایید.  

استان خوزستان، استانی است  با ترکیبی از بکرترین جنگل‌ها، مرتع، بیابان و البته کانون‌های اصلی گرد و غبار؛ استان خوزستان شش میلیون و چهارصد هزار هکتار مساحت دارد که از این میزان 4.9 میلیون هکتار اراضی ملی است.

در استان خوزستان قریب به یک میلیون هکتار جنگل وحود دارد که از این رقم 82 هزار هکتار آن بیشه‌زار است؛ همچنین حدود 2.5 میلیون هکتار مرتع و یک میلیون و سیصد هزار هکتار عرصه‌های بیایان است که سیصد و چهل هزار هکتار از این عرصه‌های بیابانی تخریب و تبدیل به کانون‌های گرد و غبار شده است.

این کانون‌ها در هفت نقطه استان پراکنده هستند از جمله: کانون یک و دو در جنوب غرب استان و کانون سه در شرق اهواز‌، کانون چهار در جنوب شرق اهواز و کانون پنج، شش و هفت در امیدیه، هندیجان، ماهشهر قرار گرفته‌اند.

علاوه بر اینکه استان خوزستان استعداد ویژه‌ای دارد و ظرفیت آبی  آن منحصر به فرد است، هر نقطه از خاک استان استعداد کشت را دارد و لذا انگیزه تخریب و تصرف را در پی دارد؛ که در این باره لزوم حفاظت بیشتر در عرصه‌های منابع طبیعی مضاعف است. 

 عرصه سرزمین خوزستان به تنهایی  بار توسعه کشور را به دوش می‌کشد  

از سوی دیگر، استان خوزستان در کنار این  استعدادهای طبیعی قابلیت‌های دیگری نظیر منابع نفت و گاز و صنایع عمده‌ای را در خود جای داده است. به طور مشخص صنایع بالادستی برای توسعه یک سری زیرساخت‌هایی از قبیل خطوط انتقال، مواد تولیدی و خوارک  این کارخانه و... را نیاز دارند که همه این موارد از عرصه‌های منابع طبیعی عبور می‌کنند و لذا همین موضوع به نوعی می‌تواند ظرفیتی برای تخریب سرزمین باشد؛ یعنی برای عبور خط لوله یا جاده دسترسی که قرار است کل کشور از آن بهره‌مند بشوند چاره‌ای نیست جز اینکه عرصه‌های منابع طبیعی استان خوزستان تخریب بشوند تا این عبور صورت بگیرد.

مجاورت استان خوزستان با دریا و توسعه جاده‌ها برای حمل مواد مذکور فشار به عرصه منابع طبیعی به خوزستان را تشدیده کرده است. بنادر تجاری مثل بندر امام و ماهشهر و... که بخش عمده‌ای از محصولات مورد نیاز کشور از این مبادی وارد می‌شود مستلزم توسعه شبکه ریلی و جاده‌ای است که احداث این پروژها بار اضافه به منابع طبیعی استان وارد می‌کند.

هم مرزی استان خوزستان با کشورهای همسایه ضمن اینکه ظرفیتی برای توسعه تجارت است و توسعه شبکه ارتباط جاده‌ای نیز از ملزومات توسعه تجارت است.  تمام این موارد مستلزم ایجاد بار بر منابع طبیعی استان خوزستان است.

فقط 12.5 درصد از بودجه مقابله با کانون‌های گردوخاک تخصیص یافته است

تسنیم: چه میزان اعتبارات برای مقابله با کانون‌های گرد و خاک تخصیص داده شده است؟ نظر شما به عنوان متولی منابع طبیعی استان خوزستان در خصوص استخراج بی‌رویه از معادن در استان خوزستان، چیست؟

عرصه منابع طبیعی در خوزستان به تنهایی بار توسعه کشور را به دوش می‌کشد. لذا باید در توسعه مسائل مرتبط با منابع طبیعی و محیط زیستِ استان خوزستان، در سطح ملی نیز به صورت ویژه توجه‌ داشته باشند تا خوزستان بتواند به خدمت‌رسانی خود در توسعه کشور ادامه بدهد.  

در استان خوزستان معادنی که استخراج می‌شود نوعاٌ معادنی هستند با ساختار رسوبی، ماسه، سنگ نما، سنگ لاشه و... ؛ ولی معادنی از قبیل طلا، اورانیوم، آهن و مس نداریم که بتواند ارزش افزوده برای حوزه خوزستان ایجاد کند؛ لذا تخریب منابع طبیعی را مشاهده می‌کنیم ولی ارزش افزوده‌ای را در پی ندارد.

ما مخالفتی با توسعه معادن نداریم، اما استخراج از معدن باید در ساز و کار قانونی باشد و ضروری است  روش‌های نوین معدنی‌ جایگزین روش‌های سنتی بشود.

بزرگترین کانون تولیدکننده گرد و خاک استان خوزستان  جنوب شرق اهواز با 112 هزار هکتار است. خیزش‌های مربوط به گرد وخاک از سال‌های 94 و 95 در استان خوزستان شروع شد. در این باره مقام معظم رهبری فرمودند به صورت ویژه به حل مشکل گرد و خاک خوزستان پرداخته بشود؛ در این راستا مطالعاتی به وسیله مؤسسه تحقیقات جنگل‌‌ها و مراتع آغاز شد که هشت عنوان پروژه را در کانون‌های گرد وخاک تعریف کردند. 

در این باره حدود 27 هزار هکتار نهال کاری شروع شد که  بخشی از این نهال‌ها در سیل سال 98 دچار آبگرفتی شد. من مخالف  نهال کاری در استان خوزستان نبوده‌ام، اما نهال‌کاری متناسب با مکان و ظرفیت آن مکان باید اجرا شود.

برای اجرای برنامه‌ها در کانون گرد وخاک در خوزستان سه هزار و دویست میلیارد تومان در آن زمان پیش بینی شده بود. در همه این سال‌ها تاکنون  برای اجرای پروژه مقابله با گرد و خاک چهارصد میلیارد تومان اعتبار به منابع طبیعی تخصیص یافته که در این خصوص  حدود 35 درصد از کل برنامه‌های پیش بینی شده اجرا شده است.

لزوم تصمیم‌گیری متمرکز در حوزه آبخیزداری

  تسنیم: نظر شما درخصوص موضوع پیرامون انتقال آب بین حوضه‌ای چیست؟  

 سیاست توسعه‌ای کشور باید انجام بشود. تمام تصمیمات در حوزه آبخیزداری باید به طور متمرکز انجام بشود.  تمام اثرات  از جمله بحث فرسایش، تخریب پویش گیاهی، وقوع سیل، کم آبی و خشکسالی به طور کلی هر عارضه زیست محیطی می‌تواند در یک مدیریت جامع مدیرت  بشود.

اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان خوزستان درخصوص محلول‌پاشی و مقابله با آفات در جنگل‌های استان چه اقداماتی داشته است؟ 

در تابستان سال گذشته شرایط خشکسالی حکمفرما شد. طبق پیش‌بینی انجام شده و ارتباط خشکسالی و طغیان آفت، برنامه‌های پایش آغاز شد. طبق پیش‌بینی‌هایی که انجام شده بود از آذر ماه سال گذشته تعدادی گروه برای انجام عملیات پایش انتخاب کردیم. 

در استان خوزستان به موقع انجام عملیات پالایش انجام شد و گروه‌های اعزامی از یک میلیون هکتار کل عرصه جنگلی، پالایش 537 هزار هکتار را انجام دادند.

زمان طغیان آفت جوانه‌خوار بلوط در فروردین و اردیبهشت و همچنین آفت پروانه برگخوار سفید بلوط از خرداد تا شهریور است. 78 هزار هکتار در حوزه  آفت جوانه‌خوار از مجموع 537  هزار هکتار محدوده پایش انجام و آفت کنترل شد که حدود 9 هزار هکتار از 78 هزار هکتار جمعیت آفت در حد مبارزه  بود که در  فروردین و اردیبهشت ماه محلول‌پاشی  انجام و آفت کنترل شد. 

آفت پروانه برگخوار بلوط زمانی که طغیان کرد، به تعدادی از استان‌های مجاور خسارت زد. در این باره ما در 12 شهرستان اکیپ‌های‌ پایش را مستقر کردیم که در این باره 19 هزار هکتار آلوده تشخیص داده شد که از این میزان، 9 هزار هکتار طغیان و تراکم جمعیت شرایط برای مقابله را داشتند که این اقدام صوزت گرفت.

 همچنین تاکنون  16هزار هکتار در مقابله با ملخ بال کوتاه مقابله صورت گرفته است‌.

کمک طوفان مونسون و سیل به کنترل آفت در خوزستان

اولین شهرستان‌ها که عملیات آغاز شد باغملک، بهبهان، لالی، اندیکا، دزفول و ایذه و شهرستان‌های هم‌مرز با کهگیلویه و بویراحمد بودند. پیگیری و کنترل به سرعت صورت گرفت. در مناطق صعب‌العبور از جمله اندیکا برای مقابله با "ملخ بال کوتاه" از پهپاد استفاده شد که اقدامات استان خوزستان در کنترل  و مقابل با آفت مورد تقدیر سازمان منابع طبیعی کشور قرار گرفت.

البته طوفان مانسون  و سیل ناشی از آن تا حدودی در کنترل آفت به ما کمک کرد چرا که طوفان و بارش بسیار سنگین باعث شست‌وشوی درخت و جذب رطوبت و کنترل جمعیت آفت می‌شود.

تسنیم: آیا اقدامی درخصوص باز پس‌گیری اراضی ملی شده است؟ 

 مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان درپاسخ به سئوال خبرنگار تسنیم در خصوص باز پس‌گیری اراضی ملی گفت: به صورت مستمر تخریب و تصرفات رصد و به دادگاه ارجاع داده می‌شود و نسبت به رفع تصرفات اقدام می‌شود.

درخواست تأسیس 15 پاسگاه حفاظتی در سطح استان خوزستان

وی در ادامه به  توسعه پاسگاه‌های حفاظتی در سطح استان  اشاره کرد و گفت: پانزده نقطه را به سازمان جنگل‌ها اطلاع داده‌ایم که این نقاط ظرفیت احداث پاسگاه حفاظتی در سطح استان را دارند.

  گفت وگو از فاطمه دقاق نژاد  

انتهای پیام/735/ی