سرنوشت سیستم مالی ترکیه و روسیه چه خواهد شد؟
در حالیکه مدتی پیش روسای جمهور ترکیه و روسیه از راه اندازی سیستم مالی "میر" روسی برای انجام بخشی از تجارتشان خبر دادند، هشدار واشنگتن برای تحریم بانکهای ترکیهای ملحق شده به این سیستم، باعث ابهام در وضعیت این سیستم مالی شد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ماه آگوست سال جاری بود که رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین روسای جمهور ترکیه و روسیه در دیدار با یکدیگر اعلام کردند که پردازش کارتهای "میر"(MIR) بانک روسیه را آغاز کرده و 5 بانک İş ،Deniz ، Vakıf و Ziraat در این خصوص فعالیت خود را آغاز خواهند کرد. در مذاکرات صورت گرفته بین پوتین و اردوغان همچنین قرار شد که 25 درصد از پول پرداختی برای واردات گاز را به صورت روبل و از طریق سیستم مالی میر به روسیه پرداخت شود.
این توافق برای دو طرف به معنای برد-برد بود زیرا از یکسو روسیه می توانست با توسعه تجارت خود با کشورهای مختلف بر اساس ارز ملی، قدرت ارز خود را تثبیت و افزایش دهد و از سوی دیگر، ترکیه که تجارت زیادی با روسیه داشت، به واسطه حضور تجار ترک در روسیه و نیز گردشگران روس در ترکیه که در سال گذشته تعداد آنها به 4.6 میلیون نفر رسید، به روبل دسترسی کافی داشته و می توانست بدون استفاده از دلارهایی که در شرایط فعلی به آن نیاز زیادی دارد، تجارت خود با روسیه را داشته باشد.
میر چیست؟
در سال 2014، پس از الحاق کریمه به روسیه در همهپرسی، سیستم کارت ملی پرداخت (NPCS)، اپراتور کارتهای «MIR» ایجاد شد. کلمه «میر» به معنای «جهان» یا «صلح» است. این سیستم برای مقابله با شرایط قطع ارتباط کارتها از سیستمهای پرداخت بینالمللی ایجاد شد.
در آن زمان، سازمانهای بودجه شروع به کنار گذاشتن تدریجی پرداخت به کارتهای ویزا و مسترکارت کردند و پرداخت حقوق بازنشستگی، مزایای اجتماعی و حقوق کارکنان سازمانهای بودجهای به سیستم پرداخت «میر» منتقل شد.
اولین بانک روسی که کارتهای پرداخت را با نام تجاری Mir صادر کرد Sberbank بود و اخیراً بیش از 64 بانک از این برند حمایت میکنند. طبق NPCS، در تابستان 2021، بیش از 50 درصد از روسها حداقل یک کارت MIR داشتند.
این سیستم اکنون در ویتنام، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، اوستیای جنوبی، آبخازیا، کوبا و ترکیه قابل استفاده است. همچنین پذیرش این کارت در امارات، کره جنوبی و انگلیس در حال آزمایش است.
میر چه اقداماتی انجام می دهد؟
«میر بیزنس بانک» بر اساس مجوزهای دریافت شده عملیات زیر را انجام میدهد:
خدمات سپردهپذیری (مدتدار و عندالمطالبه) برای شرکتها و اشخاص حقیقی؛
سپردهگذاری وجوه دریافتشده از شرکتها و اشخاص حقیقی در سپردههای مدتدار و عندالمطالبه از طرف خود و با هزینه خود؛
افتتاح حسابهای بانکی برای اشخاص حقوقی و حقیقی؛
نقل و انتقال پول به درخواست شرکتها و اشخاص حقیقی و بانکهای کارگزاری به حسابهای آنها؛
وصول اسناد مالی، تجاری و نقل و انتقال وجوه حاصل از آنها برای شرکتها و اشخاص حقیقی؛
تبدیل ارزهای نقدی و غیر نقدی (صرافی)؛
پذیرش سپرده طلا و فلزات گرانبها؛
صدور ضمانتنامههای بانکی؛
انتقال وجوه بدون افتتاح حساب بانکی و هم پول الکترونیکی (به غیر از مراسلات پستی).
این سیستم در حال حاضر 73 میلیون مشترک دارد که هدف آن ثابت نگهداشتن پرداختهای ملی و مستقل از رکودهای اقتصادی داخلی یا موقعیتهای سیاسی است.
وضعیت میر در ترکیه
این سیستم در ترکیه نیز فعال بوده و برخی هتل ها این کشور با این سیستم به گردشگران روس خدمات می دادند که قرار بود به بانکهای ترکیه نیز گسترش یابد.
اما هفته پیش، وزارت خزانهداری آمریکا هشدار داد که بانکهای ترکیه که با کارتهای پرداخت «میر بانک» روسیه کار میکنند، «با خطر حمایت از اقدامات روسیه برای دور زدن تحریمهای آمریکا مواجه بوده و ممکن است با مجازاتهای اقتصادی جریمه شوند.»
وزارت خزانهداری آمریکا پس از اعزام نمایندهای به ترکیه و استانبول در ماه ژوئن، نگرانی خود را نسبت به استفاده روسیه از ترکیه برای دور زدن تحریمهای آمریکا ابراز و در ادامه نیز، نامهای را به بانکهای ترکیه ارسال کرد و هشدار داد که در صورت تجارت با نهادها و اشخاص تحریمشده روسیه، «آنها نمیتوانند انتظار داشته باشند که به دلار آمریکا و سایر ارزهای معتبر دسترسی پیدا کنند.»
بلافاصله بعد از این هشدارها بود که بانک های خصوصی İş و Deniz اقدام به کنار کشیدن از این سیستم کردند و امروز نیز سه بانک Halk، Ziraat و Vakıf اعلام کردند که هرگونه پذیرش و همکاری با سیستم پرداخت Mir روسیه را متوقف کردند.کارتهای پرداخت میر بانک روسیه، به میلیونها شهروند روس این امکان را میدهد که در زمان سپری کردن تعطیلات در ترکیه، تمام پرداختهای خود را با روبل انجام دهند.
تجارت خارجی ترکیه و روسیه در سال 2021 به 27 میلیارد دلار رسید که انجام بخشی از این تجارت با ارزهای ملی برای دو طرف بسیار سود آور و به صرفه خواهد بود اما بانکها و بخش خصوصی ترکیه از بیم تحریم های آمریکا ناچار به کناره گیری از این سیستم شده اند.
میر به کلی متوقف می شود؟
با توجه به افزایش روز افزون تجارت بین روسیه و ترکیه و انگیزه مسکو برای توسعه سیستم مالی خود برای دور زدن تحریم های آمریکا و سیستم های مالی تحت کنترل آن نظیر سوئیفت، به نظر می رسد که در دوره اردوغان، این روند بین روسیه و ترکیه ادامه خواهد داشت اما انتظار می رود در غالبهای دیگر این روند همکاری اقتصادی ادامه یابد.
انتهای پیام/