داستان زندگی چهره محبوب دهه ۷۰ که خندید و خنداند/ مردی که از بالا به پایین پرواز کرد!

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شب گذشته مستندی روی آنتن رفت که داستانی متفاوت داشت؛ پرتره‌ای از یک شخصیت محبوب و یادگاری‌های او هنوز هم ورد زبان بسیاری از مردم ایران است. 

کیومرث صابری فومنی نامی آشنا برای مردم ایران و به ویژه آنهایی است که در دهه 1360 و 1370 مجله مشهور «گل آقا» را در آن سال‌ها دنبال می‌کردند. چهره طنز‌پردازی که به شیوه‌ای هنرمندانه، جامعه خود و اتفاقات مختلف سیاسی و اجتماعی را نقد می‌کرد.

مستند «روزگار گل آقایی» به کارگردانی محمدحسن یادگاری پرتره‌ای از این روزنامه‌نگار و طنزپرداز است. یادگاری در این مستند تلاش کرده با جمع‌آوری اطلاعات دقیق از شخصیت اصلی مستند، روایتی جامع از همه اتفاقاتی که بر زندگی گل آقا گذشته است را به نمایش بگذارد. 

در زیر گفت‌وگویی با این مستندساز داریم که در زیر می‌خوانید: 

یادگاری ضمن معرفی بیشتر کیومرث صابری گفت: آقای کیومرث صابری پیش از آنکه روزنامه‌نگار باشد، معلم بوده و در شهر فومن معلمی می‌کرده است. او پیش از انقلاب به واسطه آقای توفیق به تهران منتقل شده و همزمان با معلمی در مجله توفیق مشغول به طنزنویسی می‌شود. پس از پیروزی انقلاب، به واسطه همکار بودن با شهید رجایی در مدرسه، به دفتر نخست‌وزیری و سپس دفتر ریاست جمهوری می‌رود و در آنجا مشغول به کار می‌شود.

وی ادامه داد: پس از شهادت شهید رجایی و زمانی که آیت الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور می‌شوند، آقای فومنی به عنوان معاون فرهنگی در پست خود ابقا می‌شود و در دوران ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای معاون فرهنگی اوست.

این مستندساز با اشاره به فعالیت مجدد کیومرث صابری در عرصه مطبوعات گفت: نکته قابل توجهی که درباره کیومرث صابری می‌توان گفت این است که انگار پست دولتی او را راضی نمی‌کرده و بعد از مدتی دوباره به اصل خود یعنی روزنامه‌نگاری برمی‌گردد. فعالیت روزنامه‌نگاری او با ستون طنز «دو کلمه حرف حساب» در روزنامه اطلاعات آغاز می‌شود که هر روز در صفحه 3 روزنامه چاپ می‌شده است. تقریباً می‌توان گفت که ستون دو کلمه حرف حساب پرمخاطب‌ترین ستون در تاریخ مطبوعات ایران است.

یادگاری بیان داشت: کیومرث صابری در این ستون، عبارت‌های جالبی را خلق می‌کند. شخصیت‌های اصلی او برای طنزپردازی، «گل آقا»، «شاغلام»، «غضنفر» و ... است که از قضا مردم آنها را بسیار دوست دارند و با آنان ارتباط برقرار می‌کنند! به نظرم خلق این شخصیت‌ها به نوعی عمدی بوده است، چرا که اگر شوخی می‌کرد و کسی ناراحت می‌شد، می‌گفت که من نگفته‌ام و از زبان آنهاست! حتی روز بعد می‌توانست این شخصیت‌ها را تنبیه کرده و آنان را مجبور به عذرخواهی کند! اینها ظرافت‌های طنز «گل آقا» است که باعث شد او متفاوت با بقیه باشد.

وی تاکید کرد: خلق این شخصیت‌ها، راهی برای کیومرث صابری باز کرد که بتواند مجله گل آقا را تأسیس کند. مجله طنز محبوبی که سال 1369 برای نخستین بار چاپ شد و خیلی از مردم ایران آن را به خوبی در حافظه تاریخی‌شان دارند.

کارگردان مستند «روزگار گل آقایی» درباره دو ویژگی منحصر به فرد این روزنامه‌نگار گفت: به نظرم در بررسی زندگی کیومرث صابری دو اتفاق بسیار ویژه است؛ اولی فضایی است که کیومرث صابری در آن دست به طنزپردازی می‌زند. در فرهنگ عمومی دهه 1360، بنابر دلایل مختلف طنزنویسی قبیح بوده و حتی عده‌ای آن را گناه می‌دانستند. در حقیقت، فعالیت گل آقا خیلی جسورانه بوده است. از سویی دیگر، فراموش نکنید که گل آقا معاون رئیس‌جمهور بوده، اما آن را رها می‌کند و به دنیای روزنامه‌نگاری می‌آید. شاید خیلی‌ها تلاش می‌کنند که از بستر رسانه به جایگاه‌های بالاتری برسند اما او معاون رئیس جمهور بوده و دوباره به دنیای مطبوعات برمی‌گردد.

او با اشاره به پایان زندگی گل آقا نیز گفت: مرگ کیومرث صابری برای مردم ایران خیلی شوک‌آور و ناگهانی است. اگرچه ظاهراً او سال‌ها بیماری‌اش را پنهان می‌کرده و خیلی‌ها از وضیعت جسمانی او اطلاعی نداشتند.

یادگاری درباره علاقه خود به ساخت این فیلم توضیح داد و گفت: پرتره برایم جذاب است؛ چه زندگی‌نامه و چه فیلم سینمایی و چه فیلم مستند. مستند پرتره قلق‌هایی دارد که در ساخت باید به آنها دقت داشت. من تجربه ساخت مستندهای پرتره زیادی را داشتم؛ مثلاً مستندی از نادر ابراهیمی ساختم که با استقبال خوبی روبه‌رو شد. فکر می‌کنم که این مسیر را ادامه بدهم.

وی درباره تحقیق، پژوهش و جمع‌آوری آرشیو این فیلم گفت: برخلاف انتظار، آرشیو زیادی از کیومرث صابری در دست نبود و زمان زیادی گذاشتیم تا تصاویر آرشیوی جمع کنیم. فکر می‌کنم که مؤسسه گل آقا و خانواده آقای صابری برخلاف خیلی از شخصیت‌ها در حفظ و نگهداری آثار او کوشا نبودند. من تجربه کار کردن برای مشاهیر دیگری را دارم و شاهد اهتمام آنان برای جمع‌آوری آرشیو و آثار آنان هستم. شاید بتوانم بگویم که ما در جمع‌آوری تصاویر آرشیوی از کیومرث صابری ناکام ماندیم و با هنر تدوین سعی کردیم این خلأ را پر کنیم.

براساس این گزارش، عوامل تولید مستند «روزگار گل آقایی» عبارتند از:

تهیه‌کننده و کارگردان: محمدحسن یادگاری، تدوین: کمیل ارجمندی، تصویربرداران: سیامک سازگار، حسین کاظمی و منصور حیدری، صدابردار: محمد چیذری و مدیرتولید: شیرین معصومی.

بازپخش این مستند امروز پنج شنبه 14 مهرماه ساعت 9 صبح و 24 است. 

انتهای پیام/