نگاهی به بودجه ۲۰۲۳ ترکیه، تاثیر رقابت سیاسی بر شیوه تقسیم منابع

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سال 2022 میلادی رفته رفته رو به اتمام است و این روزها، دولت اردوغان پس از مدت ها کار طاقت فرسا، متن بودجه سال آتی را به پایان رساند. در شرایطی که بحران اقتصادی، ده ها میلیون نفر از مردم ترکیه را در شرایط سخت و در تنگنای مالی بی سابقه قرار داده، حزب عدالت و توسعه حساب ویژه ای روی بودجه باز کرده تا بتواند رضایت خاطر طرفداران خود را تامین کند.

شواهد فعلی نشان می دهد که این بودجه، از بسیاری جهات، نه یک برنامه اقتصادی برای چند و چون مدیریت مالی کشور، بلکه یک سند تماماً سیاسی است. چرا که سال 2023 میلادی، یکصدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه و در عین حال، سال برگزاری حساس ترین انتخابات دو دهه اخیر این کشور است و دولت اردوغان در متن بودجه سال آتی، ملاحظات سیاسی و اجتماعی فراوانی دارد.

به گفته معاون رئیس جمهور ترکیه، در بودجه دولت برای سال 2023، هزینه های بودجه 4 تریلیون و 470 میلیارد لیره و درآمدهای بودجه 3 تریلیون و 810 میلیارد لیره پیش بینی شده است.

بودجه ای لایق یکصدسالگی جمهوریت

روزنامه ینی شفق از روزنامه های تندرو تحت امر حزب عدالت و توسعه، امروز در صفحه نخست چنین تیتری به کار برده است: «بودجه ای لایق یکصدسالگی جمهوریت».

کاربرد چنین عبارتی از سوی روزنامه ینی شفق، بسیار عجیب و شگفتی ساز است. چرا که مجموعه ای از تحلیل گران اسلامی اخوانی در این روزنامه قلم می زنند که به طرز آشکار و قاطعانه، از نظام خلافت دفاع کرده و بارها اعلام کرده اند که تاسیس جمهوریت، منجر به نابودی ارزش های دینی مردم شده است. لذا در چنین شرایطی، همه می پرسند که چرا ینی شفقی ها به یک باره دلسوز جمهوریت شده اند و خواهان این هستند که در یکصد سالگی آن نظام سیاسی و اجرایی که به دست مصطفی کمال آتاترک تاسیس شده، پول و بودجه فراوانی برای جشن و مراسم، در دست و بال دولت باشد؟

پاسخ چنین است: مساله بزرگداشت جشن های یکصد سالگی تاسیس جمهوری ترکیه بهانه است و هر آن چه برای ینی شفق و ده ها رسانه رانتی متصل به تیم اردوغان مهم است، پیروزی در انتخابات سال آینده است.

هیولایی که بودجه ترکیه را می بلعد

بررسی های اخیر نشان می دهد که ترکیه در هر دو سال 2021 و 2022 میلادی، برای واردات انرژی هزینه های سنگینی پرداخته و بیشترین بار فشار مالی بر دولت و بازار، به خاطر واردات نفت و گاز و هزینه های سنگین تولید برق است.

معاون رئیس جمهور ترکیه فواد اوکتای در مورد داده های بودجه سال 2023 میلادی گفته است: «ما برای تنوع منابع و افزایش ظرفیت در چارچوب امنیت تامین انرژی اهمیت ویژه ای قائل هستیم. خوشبختانه پوتین رئیس جمهور روسیه حمایت خود را از پروژه ترک استریم اعلام کرده و بر اساس گفته های او، کشور ما می تواند به یک پایگاه عظیم تجمیع و انتقال گاز طبیعی تبدیل شود و ترکیه در این میان، در مسیر تامین انرژی لازم برای کشورهای اروپایی، یک نقطه کلیدی خواهد بود».

اگر چه ترکیه به اظهارات پوتین امیدوار است اما پرداخت یارانه انرژی برای دولت اردوغان بسیار دشوار شده و معاون او در مورد هزینه یارانه گفته است: «برای اینکه شهروندان ما از برق و گاز طبیعی ارزان تر استفاده کنند، 80 درصد یارانه برای گاز طبیعی و 50 درصد برای برق در سطح اول اعمال می شود. ما از هر قبض 100 لیره 80 لیر را متقبل می شویم. بار یارانه انرژی در بودجه سال 2023 میلادی، مبلغی معادل 600 میلیارد لیره است. بر اساس اصول و مبانی وظایف دولت اجتماعی، سهم رفاهی که ما در بودجه سال 2023 به اقشار نیازمند جامعه ارائه می کنیم به حدود 1 تریلیون و 200 میلیارد لیره می رسد. این مبلغ تقریباً معادل 27 درصد بودجه است. همچنین ما در سال 2023 ما 142.9 میلیارد لیره از بودجه را به بخش به کشاورزی را اختصاص دادیم».

ترکیه در برابر بالاترین میزان کسری بودجه

وزارت خزانه داری و دارایی ترکیه، آمار و ارقامی را منتشر کرده که نشان می دهد  این کشور در ماه سپتامبر، با 78.6 میلیارد لیره بالاترین کسری بودجه ماهانه در سال 2022 را ثبت کرده است. در ماه سپتامبر، هزینه های بودجه 285.6 میلیارد لیره، درآمدهای بودجه 206.9 میلیارد لیره و هزینه های بهره 33 میلیارد و 116 میلیون لیره بود. در دوره ژانویه تا سپتامبر، هزینه های بودجه 2 تریلیون و 20.8 میلیارد لیره، درآمدهای بودجه 1 تریلیون و 975.3 میلیارد لیره و کسری بودجه 45.5 میلیارد لیره بوده است.

با آن که دولت اردوغان برای تامین اعتبارات در بخش های مختلف، با مشکلات بزرگی روبرو شده، اما مبالغی را به حمایت از بخش تنگدست جامعه اختصاص داده که از آن، بوی تلاش برای کسب رای به مشام می رسد.

برخی از این موارد عبارتند از:

259 میلیارد لیره برای هزینه های اجتماعی حمایت از فقرا اختصاص یافت. این مبلغ معادل 5.8 درصد از بودجه سال 2023 است. 52.6 میلیارد لیره برای پوشش هزینه های حق بیمه سلامت شهروندانی که توانایی پرداخت آن را ندارند، اختصاص یافت.

بیش از 31.3 میلیارد لیره در چارچوب حقوق بازنشستگی برای سالمندان بالای 65 سال، معلولان نیازمند مراقبت و بستگان آنها اختصاص یافته است. 28.2 میلیارد لیره برای حمایت از معلولان در خانه، 10 میلیارد لیره برای حمایت از تامین مالی مسکن اجتماعی، 7.5 میلیارد لیره برای برنامه حمایت از خانواده، 4.8 میلیارد لیره برای پرداخت قبض برق به خانواده های فقیر، 2.4 میلیارد لیره برای هزینه های حمل و نقل معلولان، 54 میلیارد لیره برای برنامه های حمایتی کشاورزی و 40.4 میلیارد لیره برای اعتبارات سرمایه گذاری بخش کشاورزی،  تخصیص یافت. 68 میلیارد لیره برای پرداخت حق بیمه تشویقی به کارفرمایانی که کارگر جدید استخدام می کنند، اختصاص داده شده است. همچنین منابع اختصاص یافته به کلانشهرها و سایر شهرداری ها و ادارات ویژه استانی با 49.1 درصد افزایش به 401.1 میلیارد لیره رسید.

تحلیل اجمالی ارقام بالا نشان می دهد که دولت اردوغان در متن بودجه سال آتی میلادی، به منظور کسب پیروزی در انتخابات و تحمیل شکست بر 6 حزب رقیب، مسیر تخصیص بودجه را به جاهایی برده که ضامن جلب توجه و رضایت میلیون ها خانوار فقیر است. این در حالی است که در بخش های کلانی همچون آموزش، بهداشت و درمان و اشتغالزایی، مشکلات بزرگی وجود دارد اما دست کم برای سال آینده و ضرورت پیروزی در انتخابات، اختصاص بخش عظیمی از بودجه به این حوزه ها، در اولویت قرار نگرفته است.

انتهای پیام/