انتخابات پارلمانی ۲۰۲۲ اسرائیل ـ۱/ یش عتید؛ حزب حاکم اسرائیل
یش عتید به‌رهبری یائیر لاپید، به‌عنوان دومین حزب بزرگ در سرزمینهای اشغالی می‌کوشد در انتخابات آتی پارلمانی اسرائیل که در ۱۰ آبان برگزار خواهد شد مانع بازگشت نتانیاهو به قدرت شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پس از 4 انتخابات ناموفق و بحران تشکیل کابینه‌ای پایدار در سرزمینهای اشغالی با نزدیک شدن به زمان برگزاری پنجمین انتخابات پیاپی پارلمانی رژیم صهیونیستی در 10 آبان، بازار رقابتها و تبلیغات انتخاباتی میان احزاب و جریان‌های مختلف سیاسی شدت گرفته است، در همین راستا در گزارش حاضر به بررسی آخرین وضعیت حزب یش عتید در آستانه انتخابات آتی پارلمان رژیم صهیونیستی می‌پردازیم.
حزب یش عتید (به‌معنی «آینده‌ای وجود دارد») به‌رهبری «یائیر لاپید» در زمان حاضر اصلی‌ترین حزب جناح میانه و از ماه ژوئیه 2022 حزب حاکم فلسطین اشغالی به حساب می‌آید. یش عتید اکنون دومین حزب پرطرفدار در سرزمینهای اشغالی و اصلی‌ترین رقیب حزب لیکود به‌رهبری «بنیامین نتانیاهو» است.
رهبر حزب؛ «یائیر لاپید»
یائیر لاپید، رهبر این حزب، متولد 1963 و فرزند «تامی لاپید»، ژورنالیست، مجری تلویزیون و سیاستمدار سابق اسرائیلی و رهبر حزب شینوی است. خاندان لاپید به‌طور سنتی در زمره یهودیان سکولار قرار دارند و ارتباط خوبی از گذشته میان آنها و اقشار مذهبی وجود نداشته است. اختلاف نظرهای تاریخی این خانواده با جریان‌های مذهبی سبب شده است این دو در فرایند تشکیل کابینه در سرزمینهای اشغالی در تقابل با یکدیگر قرار گیرند. پیشینه شغلی پدر لاپید و زندگی در محله «یاد الیاهو» تل‌آویو که به محله ژورنالیست‌ها مشهور است، نخستین حلقه‌هایی بود که یائیر لاپید را به ژورنالیسم سوق داد.
لاپید دوره خدمت خود را به‌عنوان خبرنگار رادیو ارتش رژیم صهیونیستی گذراند و وظیفه بسیج اشغالگران به‌منظور سرکوب و اشغال زمین‌های فلسطینیان را به‌عهده داشت. لاپید از سال 1988 به‌طور رسمی وارد فضای خبرنگاری شد. او مدتی برای روزنامه معاریو و سپس یدیعوت آحارونوت کار کرد و از سال 1994 نیز فعالیت خود را به‌عنوان مجری برنامه‌های تلویزیونی را آغاز کرد. مصاحبه‌های لاپید با رهبران جریان‌های سیاسی از جمله شخص نتانیاهو در برنامه‌های تلویزیونی محرک ورود او به عالم سیاست شد.
سرانجام لاپید در سال 2012 با تأسیس حزب یش عتید وارد سیاست شد و نخستین بار در سال 2013 در انتخابات پارلمانی شرکت کرد. موفقیت خیره‌کننده یش عتید در این انتخابات باعث شد لاپید بتواند تنها 9 ماه پس از تأسیس حزب خود به‌عنوان وزیر دارایی منصوب شود و در مجموع 5 وزارتخانه از کابینه جدید را نیز در دست بگیرد، اما دیری نپایید که ستاره اقبال حزب لاپید رو به افول نهاد. نتانیاهو در دسامبر 2014 لاپید را از کابینه اخراج کرد و قرار شد انتخابات زودهنگام در سال 2015 برگزار شود. لاپید در این انتخابات 8 کرسی خود را از دست داد و به 11 کرسی بسنده کرد.
یش عتید و بن‌بست سیاسی در سرزمینهای اشغالی
از سال 2019 تاکنون به‌خاطر بن‌بست سیاسی در سرزمینهای اشغالی 4 انتخابات برگزار شده است و حزب یش عتید در 3 انتخابات آوریل 2019، سپتامبر 2019 و مارس 2020 در قالب ائتلاف بزرگ «آبی و سفید» به‌رهبری «بنی گانتز» در انتخابات شرکت کرد، اما وقتی در مه 2020 گانتز با نتانیاهو ائتلاف کرد، لاپید از آبی و سفید خارج شد و تا ژوئن 2021 رهبر اپوزیسیون بود.
در انتخابات اخیر در مارس 2021 حزب یش عتید توانست 17 کرسی به دست بیاورد، اما مجدداً موفق به شکستن رکورد سال 2013 نشد. پس از این انتخابات و در پی شکست نتانیاهو در تشکیل کابینه، لاپید بنیان کابینه‌ای از اساس سست و لغزان را بنیان نهاد که از 8 حزب با گرایش‌ها و دیدگاه‌های متفاوت و بعضاً متضاد تشکیل شده بود که تنها وجه مشترکشان ضدیت با نتانیاهویی بود که با 3 پرونده اتهامی در دستگاه قضایی در حال محاکمه بود. در کابینه مشترک لاپید و بنت، 2 حزب یش عتید و «آبی و سفید» به جناح میانه تعلق دارند، 3 حزب «یامیناه»، «امید جدید» و «اسرائیل خانه ما» راستگرا به حساب می‌آیند؛ کارگر و مرتص احزاب شناسنامه‌دار جناح چپ اسرائیل هستند و حزب عربی «رعم» به‌رهبری «منصور عباس» نیز با هدایت لاپید به‌عنوان نخستین حزب عربی وارد ائتلاف حاکم بر اسرائیل شد، این مسئله ناخرسندی عرب‌ها در سرزمینهای اشغالی را در پی داشت، چرا که در عمل یک حزب عربی در تصمیمات و جنایات یک کابینه صهیونیستی شریک می‌شد.
اگرچه طبق توافق میان لاپید و «نفتالی بنت» قرار شد بنت تا سال 2023 نخست‌وزیر باشد، اما احساس خطر این دو از احتمال بازگشت نتانیاهو به قدرت، زمینه انحلال کابینه در ژوئیه 2022 را تسریع کرد تا نخست‌وزیری به لاپید انتقال یابد و او عهده‌دار رهبری کابینه موقت شود، بدین‌ترتیب لاپید 10 سال پس از ورود به سیاست موفق شد به آرزوی خود برای تکیه به کرسی نخست‌وزیری برسد. در زمان حاضر نیز طبق نظرسنجی‌ها حزب یش عتید به‌طور میانگین 25 کرسی (بیش از یک‌چهارم کل کرسی‌ها) را از آن خود می‌کند و پس از لیکود در جایگاه دوم قرار دارد.
مرام سیاسی این حزب که در آوریل 2012 توسط لاپید تأسیس شد، آن‌گونه که ادعا می‌شود «مرکزگرایی»[1] و تمایل به «جناح میانه» است. معمولاً احزاب میانه در سرزمینهای اشغالی مایل هستند اولویت‌های اصلی این رژیم را از «امنیت» به‌سمت «معیشت» سوق دهند و یش عتید نیز با چنین انگیزه‌ای اعلام موجودیت کرد. این احزاب مدعی هستند که تداوم بحران با گروه‌های مقاومت فلسطینی زمینه‌ساز تشدید بحران اقتصادی برای اسرائیل می‌شود و به تضعیف ساختارهای مالی رژیم صهیونیستی می‌انجامد، با این حال ائتلاف لاپید با یک حزب عربی سبب شد نتانیاهو با تمسخر وی بکوشد همکاری او با یک حزب عربی را نشانه عدم اعتقاد وی به باورهای متعصبانه و نژادپرستانه صهیونیسم نشان دهد تا بدین شکل نشان دهد لاپید فردی فرصت‌طلب است که حتی در صورت نیاز حاضر است با عرب‌ها نیز دست دوستی دهد.
رهبری یک «دیپلم‌ردی» بر حزب یش عتید
یش عتید به‌خلاف احزاب لیکود و کارگر یک حزب «شخص‌محور» به حساب می‌آید و بخش اعظم هواداری و مخالفت با آن به‌دلیل حضور و نقش‌آفرینی لاپید در صدر این حزب است، این درحالی است که احزاب کارگر و لیکود، احزابی فراگیر و ساختارمند هستند که رهبران آن از طریق انتخابات درون‌حزبی برگزیده می‌شوند. اساساً یکی از انتقادات مخالفان یش عتید به این حزب نیز همین شخص‌محور بودن و عدم برگزاری انتخابات درون‌حزبی است که یکی از مؤلفه‌های شناسایی احزاب دموکراتیک به‌حساب می‌آید. علاقه‌مندی لاپید به حفظ خود در رأس حزب سبب شد حتی «عوفر شلیخ» دوست نزدیک لاپید و نفر دوم یش عتید در آستانه انتخابات گذشته رهبری او را به چالش بکشد و خواستار برگزاری انتخابات درون‌حزبی شود، اما بعد از مخالفت لاپید با برگزاری این انتخابات، شلیخ از یش عتید خارج شد و حزب دیگری تأسیس کرد. عدم برگزاری انتخابات درون‌حزبی برای کرسی رهبری یش عتید، لاپید را در عمل با انتقادات فراوانی روبه‌رو ساخته و نشان داده است که به‌خلاف ادعاهایش به ارزش‌های دموکراتیک باور ندارد.
یائیر لاپید و عوفر شلیخ
یکی دیگر از جنجال‌های زندگی لاپید به موضوع مدرک پایان دوره دبیرستان او باز‌می‌گردد. لاپید دوره دبیرستان خود را به‌طور کامل به سرانجام نرسانده و فاقد مدرک موسوم به «بگروت» (معادل دیپلم در نظام آموزشی ایران) است. در سال 2012 دانشگاه بار ـ ایلان لاپید را برای دوره دکترای رشته «هرمنوتیک» پذیرفت؛ اما ازآن‌جاکه برای ورود به این دوره نیاز به حداقل مدرک کارشناسی وجود دارد و لاپید فاقد این مدرک بود، در نهایت کمیته آموزش پارلمان اسرائیل به موضوع ورود کرد و برنامه دانشگاه بار ـ ایلان به‌طور کلی لغو شد، همین موضوع در سال‌های بعد نیز دیگر بار به پاشنه آشیل لاپید مبدل شد، به‌ویژه در دوره‌ای که لاپید درصدد بود لایحه‌ای را برای «ممنوعیت نخست‌وزیری نمایندگان دارای پرونده مفتوح قضایی» در کنست به تصویب برساند تا از نخست‌وزیری نتانیاهو جلوگیری کند.
حزب لیکود نیز متقابلاً ابتکاری را برای «ممنوعیت نخست‌وزیری نمایندگان فاقد مدرک رسمی» به جریان انداخت، همچنین در میتینگ‌های سیاسی و تجمعات حزب لیکود برای تمسخر به لاپید «دیپلم‌ردی» گفته می‌شود! از دیگر نقاط ضعف لاپید می‌توان به کم‌تجربگی او در خدمات دولتی نسبت به نتانیاهو اشاره کرد.
اهداف حزب یش عتید در انتخابات پیشِ‌رو
مهم‌ترین هدف‌گذاری‌های یش عتید در انتخابات پارلمانی 10 آبان سرزمینهای اشغالی از این قرار است:
ـ تغییر اولویت‌های اساسی رژیم صهیونیستی از مسائل امنیتی به «زندگی مدنی آموزش، مسکن، بهداشت، حمل‌ونقل و پلیس و همچنین بهبود وضعیت طبقه متوسط» با هدف کاهش درگیری با گروه‌های مقاومت فلسطینی؛
ـ ادعای دروغین پیگیری صلح با فلسطینیان بر اساس ایده «دو دولت برای دو ملت» مبتنی بر خلع سلاح فلسطینیان. متوقف‌ساختن توسعه شهرک‌های صهیونیست‌نشین در کرانه باختری و در عین حال حفظ بلوک‌های اصلی شهرک‌‌ها و تضمین امنیت رژیم (موافقت با تشکیل دولت مستقل فلسطین)؛
ـ برابری در آموزش و سربازی برای همه شهروندان فلسطین اشغالی (فراخواندن اقشار مذهبی و عرب به سربازی حرفه‌ای و لغو امتیازات انحصاری که برای بخش‌هایی از اشغالگران تعریف شده است)؛
ـ کوچک‌سازی ساختارهای دولتی از طریق «مقررات‌زدایی» و کاهش وزارت‌خانه‌ها به 18 به‌دلیل مشکلات اقتصادی کابینه رژیم؛
ـ تقویت حاکمیت قانون و حمایت از شأن دیوان‌عالی که از دوره نتانیاهو تضعیف شده است؛
ـ رشد و کارایی اقتصادی و مبارزه با فقر؛
ـ تصویب قانون اساسی برای تنظیم روابط متشنج بین گروه‌های جمعیتی در سرزمینهای اشغالی تا بدین‌شکل به کشمکش‌ها و جدال‌های سیاسی و اجتماعی که برای دهه‌های متمادی وجود داشته است، پایان داده شود؛
ـ پلورالیسم مذهبی و کاهش اختیارات انحصاری شورای ربی‌ها (از جمله در گرویدن به آیین یهود و تولید محصولات حلال برای یهودیان با هدف کاهش قدرت کانون‌ها و مراکز دینی)؛
ـ کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و تکمیل چرخه اقتصاد سبز تا سال 2050؛
افزایش حقوق اقلیت‌های جنسی و دگرباشان که با اعتراضات جریان های مذهبی به‌ویژه احزاب اولترا ارتدوکس همراه شده است. دین‌ستیزی را می‌توان از جمله ویژگی‌های زندگی شخصی لاپید و حزب متبوعش یش عتید برشمرد.
یش عتید و حقوق فلسطینیان
با وجود شعارهای نخ‌نمای لاپید در زمینه رفع تبعیض‌ها علیه جامعه عربی اسرائیل و زمینه‌سازی برای صلح با فلسطین، در دوره کابینه یک‌ساله لاپید و بنت، رژیم اسرائیل ساخت 3 هزار واحد جدید در شهرک‌های صهیونیست‌نشین واقع در کرانه باختری را به تصویب رساند، همچنین علی‌رغم توافقات میان منصور عباس و لاپید برای توقف تخریب منازل عرب‌ها، این سیاست در دوره کابینه تغییر نیز اجرا شده است.
از سوی دیگر با وجود شعارهای ادعایی کابینه تغییر درباره حفظ آرامش در محوطه‌های مسجدالاقصی و رعایت توافق موسوم به «وضع موجود» برای رفت‌وآمد پیروان ادیان مختلف در این محوطه‌ها در ماه رمضان گذشته دیگر بار شاهد درگیری میان یهودیان افراطی و مسلمانان و هجوم نیروهای امنیتی اسرائیلی به مسجدالاقصی بودیم، در حقیقت آمارها نشانگر آن هستند که در دوره کابینه لاپید بیشترین هتک حرمت نسبت به اماکن مقدسه اسلامی به ثبت رسیده است، همین وقایع باعث شد حتی منصور عباس، در اعتراض به رفتار نیروهای اسرائیل چند هفته عضویت خود در ائتلاف را تعلیق کند.
همچنین در همین دوره غزه دیگر بار به صحنه نبرد میان رژیم اسرائیل و محور مقاومت مبدل شد. رژیم صهیونیستی از اواخر سال 2021 اقدامات امنیتی علیه رهبران مقاومت را تشدید کرده بود، نهایتاً چند مورد تهاجم و بازداشت رهبران جنبش جهاد اسلامی باعث شد جنگ میان رژیم اسرائیل و غزه مجدداً در ماه اوت 2022 شعله‌ور شود. صدور دستور ترور شهید «تیسیر الجعبری» و تنی چند از فرماندهان گردان‌های قدس شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی سبب آغاز یورش ددمنشانه ارتش رژیم صهیونیست از زمین، آسمان و دریا به نوار غزه شد، نبردی که 3 روز به‌طول انجامید و با همدستی مصریان به آتش‌بس میان جهاد اسلامی و اسرائیل منجر شد.
علاوه بر سیاست‌های جنایت‌بار لاپید در تداوم محاصره ساکنین غزه، او به همکاری و تقویت جایگاه «تشکیلات خودگردان فلسطینی» به‌منظور تضعیف جریان مقاومت فلسطینی به‌ویژه حماس و جهاد اسلامی اصرار دارد. لاپید به‌ویژه در هفته‌های منتهی به برگزاری انتخابات سیاست‌های غیرانسانی را در قبال فلسطینیان ساکن کرانه باختری اتخاذ کرده است و با تشدید سیاست‌های سرکوب، محاصره، بازداشت و شهادت جوانان مجاهد فلسطینی می‌کوشد با همکاری محمود عباس اوضاع را تحت کنترل خود داشته باشد و از وقوع انتفاضه سوم فلسطینیان در کرانه باختری جلوگیری نماید.
لاپید و پرونده ایران و محور مقاومت
لاپید و حزب یش عتید در زمینه تقابل با جمهوری اسلامی ایران، اگرچه با نتانیاهو و حزب لیکود دارای پاره‌ای تفاوت‌های تاکتیکی و روشی است، ولی شدیداً سیاست مشابهی را دنبال می‌کند، برای نمونه در یک سال گذشته که مذاکرات برجام میان ایران و طرف‌های غربی در جریان بوده است، لاپید در مقام وزیر خارجه و جانشین نخست وزیر رژیم صهیونیستی بارها با هدف تأثیرگذاری و کارشکنی در روند مذاکرات ایران و غرب، با مقامات کشورهای مختلف و اتحادیه اروپا دیدار کرده است تا مزایای بازگشت به توافق برای ایران را به حداقل برساند.
علاوه بر این اقداماتی چون ترور فرماندهان محور مقاومت همچون شهید «صیاد خدایی»، تلاش برای حمله و اقدامات خرابکارانه ضد تأسیسات و مراکز هسته‌ای و نظامی جمهوری اسلامی ایران از جمله اقدامات وی در دوره کوتاه فعالیتش در کابینه حاضر در مقام وزیر خارجه و نخست وزیر موقت بوده است.
لاپید در موضوع توافق ترسیم مرزهای ساحلی میان رژیم صهیونیستی و لبنان پس از اقدام حزب‌الله به ارسال 3 پهپاد بر فراز میدان گازی «کاریش» در جولای 2022 خواستار تسریع در روند مذاکرات شد. ترس از اقدام نظامی احتمالی حزب‌الله سبب شد کابینه لاپید سرانجام با امضای توافق ساحلی مبتنی بر خواست طرف لبنانی موافقت کند. براساس این توافق علاوه بر پذیرش خواسته لبنان و مقاومت اسلامی مبنی بر تعیین خط مرزی «23» به‌عنوان حریم مرزهای ساحلی طرفین، تل‌آویو به واگذاری مالکیت تمام و کمال میدان گازی «قانا» به لبنان رضایت داد تا بدین شکل از تهدید تقابل نظامی با حزب‌الله جان سالم به‌در ببرد. در مقابل مخالفین لاپید از جمله نتانیاهو با تحقیرآمیز خواندن مفاد این توافق از آن با عنوان تسلیم تاریخی اسرائیل در برابر لبنان یاد کرد.
[1] .centerism
انتهای پیام/+