عملیاتی‌شدن "تورهای علمی برای نخبگان" چطور معادلات دانشگاه و صنعت کشور را متحول میکند؟
یکی از نکاتی که مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با نخبگان تأکید کردند لزوم برگزاری "تورهای علمی" برای نخبگان کشور بود اما عملیاتی شدن این تأکید رهبری از سوی مسؤلان مربوطه، چطور معادلات دانشگاه، صنعت و حتی مسئله "مهاجرت نخبگان کشور" را متحول میکند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ دوازدهمین همایش ملی نخبگان بعد از دو سال وقفه به‌خاطر موضوع کرونا، امسال با حضور 500 نفر از نخبگان و در دو روز در محل سالن اجلاس سران برگزار شد.
روز نخست این همایش با سخنرانی رئیس جمهور و چند تن از نخبگان آغاز شد.
در ادامه همایش، سه پنل تخصصی در حوزه‌های علم و فناوری، فرهنگ و رسانه و اقتصاد با حضور مسئولان برگزار شد که در این پنل‌های تخصصی، نخبگان به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند. در همین زمینه ایزد امجدی؛ دبیر کمیته محتوایی و دبیرخانه دوازدهمین همایش ملی نخبگان به تسنیم می‌گوید: برنامه دوازدهمین همایش ملی نخبگان بر این پایه است که ما می‌خواهیم نخبگان را به این سمت سوق دهیم که بیشتر در نظام حکمرانی کشور شرکت کرده و مدیریت تحولات کشور را به دست بگیرند.
وی ادامه داد: رسیدن به تمدن اسلامی و اثرگذاری بیشتر در سیستم حکمرانی، کار آدم‌های مشهورتر، بالغ‌تر و پخته‌تر است. برهمین مبنا از طیفی که در بنیاد ملی نخبگان با توجه به شرایط خودشان، جوایز رتبه‌های بالاتر را دریافت کردند، دعوت کردیم. استادیاران جوان برگزیده (جایزه مرحوم کاظمی آشتیانی)، برگزیدگان طرح شهید چمران، برگزیدگان طرح پسادکتری علامه طباطبایی و دانشجویان دکتری در طرح شهید وزوایی از دیگر طیف‌هایی هستند که در این همایش شرکت کردند.
اما اختتامیه روز اول همایش با سخنرانی دکتر میثم لطیفی؛ رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور برگزار شد. سخنرانی لطیفی بارها با تشویق نخبگان حاضر در جلسه همراه بود چراکه قول‌هایی مبنی بر جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی داده شد.
رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور گفت: ما تمایل داریم تمامی جذب در دستگاه‌های اجرایی از نخبگان باشد؛ سهمیه جذب نخبگان سال جاری 1000 نفر است که حاضریم این تعداد را بیشتر کنیم.
در پایان روز اول همایش ملی نخبگان، کارت‌های دیدار با رهبری به نخبگان داده شد تا برای دیدار با رهبری در روز پایانی همایش آماده شوند. دیدار مقام معظم رهبری با نخبگان قطعاً یکی از لذت‌بخش‌ترین دیدارها برای نخبگان کشور است که در صحبت با نخبگان این امر کاملاً مشهود است.
روز دوم همایش با دیدار نخبگان با مقام معظم رهبری همراه بود. ایشان نیز از این دیدار بسیار خشنود بودند و در ابتدای دیدار تاکید کردند:
"خدای متعال را جدّاً جدّاً سپاسگزارم که الحمدلله بعد از سبک شدن این مشکل کرونا، بار دیگر این جلسه‌ی شاداب و زنده و امیدبخش تشکیل شد؛ حقیقتاً حضور شما جوانها، بخصوص جوانان نخبه که شما هستید، خلّاق امید است یعنی اصلاً حضور شما در هر جا که باشید، امید را به وجود می‌آورد، خلق میکند. برای همین هم هست که کسانی که با پیشرفت کشور موافق نیستند، با حضور شماها در آن جایی که باید حاضر باشید، موافق نیستند. خب الحمدلله."
آغاز صحبت‌های مقام معظم رهبری با تعریف نخبه آغاز شد و اینکه نخبه کیست؟ ایشان نخبه را مهم‌ترین ثروت انسانی دانستند و از دست دادن آن را نیز خسارتی عظیم شمردند. رهبری نخبگان علمی و دانشگاه را جزو ارکان پیشرفت کشور دانستند و تلاش دشمنان برای تعطیلی دانشگاه را به خاطر اهمیت آن دانستند.
مقام معظم رهبری دو عنصر برای نخبه به کار بردند که نخست، استعداد طبیعی او و عنصر دوم تلاش و همت و پشتکار نخبه است و عنصر سوم نیز توفیق الهی است. در واقع راز موفقیت یک نخبه در این سه عاملی است که رهبری بیان کردند.
آمار رشد دانشجویان و هیئت علمی نیز از دیدگاه رهبری از نکات جالب این جلسه بود. 25 برابر شدن دانشجویان و رسیدن اعضای هیئت علمی از 5 هزار به 100 هزار فعلی، انبوه پژوهشگاه‌های ایجاد شده در کشور، دستاوردهای پژوهشگاه رویان در سلول‌های بنیادی و شبیه‌سازی حیوانات، پیشرفت در بیوشیمی، انتقال ماهواره به فضا، ساخت ربات‌های انسان‌نما در دانشگاه تهران، دستاوردهای بنیادین در صنعت هسته‌ای از جمله آمارهای روحیه‌بخشی است که بیان شد.
آیت‌الله خامنه‌ای انتظاراتی از نخبه بیان کردند که نخستینِ آن تبدیل ظرفیت شخصی به ظرفیت ملی و در راستای حل مسائل کشور است. انتظار دیگر غفلت نکردن از دشمن و توانایی‌های آن و غفلت نکردن از ظرفیت‌های کشور است.
اما یکی از مهم‌ترین نکات این جلسه، تأکید رهبری مبنی بر برگزاری "تورهای علمی" برای نخبگان کشور بود: "یک روزی، یک آقایی گفته بود که ما از لحاظ سلاح در مقابل آمریکا صفر هستیم، می‌تواند مثلاً در یک ساعت فلان [ضربه را بزند ]؛ من اینجا گفتم که یک تور گردشگری بگذارید، این آقایان بروند سلاح‌های نظامی ما را ببینند، این صنایع تسلیحاتی ما را ببینند تا از این اشتباه بیرون بیایند؛ حالا این تور را برای همه شماها باید گذاشت. یکی از کارهای مهم این است. به نظر من یکی از کارهای معاونت علمی همین است. بچّه‌ها را آشنا کنید با آن چیزی که در کشور وجود دارد؛ آن ظرفیّتهایی که هست و کارهای فراوانی که دارد میشود. من میدانم که خیلی‌ها مطّلع نیستند حتّی بعضی از این ظرفیّتها را انکار می‌کنند، مثل آن شاه نادان؛ به یکی از شاه‌ها گفتند یک مادّه‌ی بدبوی سیاه‌رنگ منحوسی به نام نفت از یک جاهایی جوشیده، این خارجی‌ها، بیچاره‌ها، حاضرند بیایند این را بردارند ببرند؛ اجازه بدهیم ببرند؛ او هم گفت: خیلی خب، ببرند راحت بشویم!"
بخش دیگر سخنان رهبر معظم انقلاب، موضوع انتظارات از دستگاه‌ها در قبال نخبگان بود که مهم‌ترین موضوع را حمایت دستگاه‌ها از نخبگان دانستند: "امّا انتظاراتی هم که از دستگاه‌ها برای نخبه داریم، بخش مهمّی است. در یک کلمه: حمایت. از دستگاه‌ها توقّع داریم که از نخبگان حمایت کنند. این حمایت همیشه به معنای پول دادن نیست."
مقام معظم رهبری بر این نکته هم تاکید داشتند که اشتغال مناسب با دانششان و ارتباط با مراکز علمی دنیا دو توقعی است که باید توسط دستگاه‌ها برای نخبگان عملیاتی شود؛ بحث دیگرِ مطرح شده مربوط به شاخص ارزیابی اساتید و نخبگان است که باید اصلاح شود و از مقاله‌محوری به مسئله‌محوری تغییر کند.
درباره موضوعات مهم مطرح شده در جلسه دیدار نخبگان با مقام معظم رهبری گفت‌و‌گویی با دکتر "ناصر باقری‌مقدم" قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان انجام داده‌ایم.
قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره محورهای سخنان مقام معظم رهبری در جمع نخبگان گفت: درباره انتظاراتی که مقام معظم رهبری از دستگاه‌ها دارند و در جلسه با نخبگان مطرح کردند نخستین بحث این است که نخبه باید به یک شغل مناسب که در شأن نخبگی باشد، بپردازد. شغل نخبگی از دو مسیر قابل تحقق است: اولی برای اینکه اینها عضو هیئت علمی باشند ما یک سازو‌کاری را تحت عنوان جذب نخبگان به عنوان عضو هیئت علمی داریم البته ما در این جذب معیارهای خودمان را داریم و بعد از اینکه جذب و انتخاب می‌کنیم اینها را برای جذب به دانشگاه‌ها معرفی می‌کنیم.
باقری‌مقدم تصریح کرد: در این مسیر مشکلاتی وجود دارد و بعضی از دانشگاه‌ها استنکاف کرده و نخبگان را نمی‌پذیرند که اتفاقاً مقام معظم رهبری نیز در دیدار اخیر اعلام کردند که من هم در جریان هستم که مشکلاتی در این زمینه وجود دارد که این مشکل با همکاری وزارتخانه بهداشت و علوم قابل حل است و این مسیر را با قوت توسعه بدهیم که این یک مسیر اشتغال مناسب است. یک بخش دیگر اشتغال که ما طراحی کردیم، جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی است.
وی ادامه داد: این دستگاه‌های اجرایی نیز عمدتاً وزارتخانه‌ها نیستند و دستگاه‌های بزرگ صنعتی و دولتی در کشور مثل شرکت ملی نفت ایران، شستا، مجموعه‌های بزرگ صنعتی که در کشور دولتی هستند را شامل میشود. ما در بنیاد ملی نخبگان برای این موضوع آیین‌نامه‌ای در دولت مصوب کرده و شیوه‌نامه‌های آن را نیز طراحی کردیم و تا الان 1000 نفر از نخبگان را نیز انتخاب کردیم که مناسب کار در دستگاه‌ها هستند و امتیاز لازم را دارند.
قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: نگاه مقام معظم رهبری در جلسه دیروز نیز همین موضوع بود که دستگاه‌ها باید از این موضوع حمایت کنند و بنیاد ملی نخبگان به تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد. در واقع باید ردیف‌های استخدامی خود را به این موضوع اختصاص دهند و ما با سازمان امور اداری و استخدامی به شدت این موضوع را پیگیری می‌کنیم و امیدواریم که حداقل 1000 نفر از این نخبگان را در دستگاه‌های اجرایی کشور مشغول به کار کنیم.
باقری‌مقدم گفت: آقای دکتر لطیفی؛ رئیس سازمان امور اداری و استخدامی در اختتامیه همایش ملی نخبگان نیز به این موضوع اشاره کردند که شما این 1000 نفر را مفروض بدانید اما پیشنهاد ما این است که این ظرفیت حتی تا 10 هزار نفر افزایش یابد. یک موضوع مهم دیگری آقای لطیفی اشاره کردند که از نظر شخصی اعتقاد دارند که مسیر جذب در دستگاه‌های اجرایی کشور باید از طریق بنیاد ملی نخبگان انجام گیرد و این جایگزین آن آزمون استخدامی شود.
وی ادامه داد: یکی از محورهایی که در سخنان مقام معظم رهبری در جمع نخبگان اشاره شد موضوع تعامل نخبگان با مراکز علمی دنیا است که این موضوع را نیز در دستور کار خود قرار می‌دهیم و با همکاری وزارت علوم و وزارت خارجه مسیری را طراحی می‌کنیم تا نخبگان کشور بتوانند با مراکز تحقیقاتی خارج از کشور تعامل داشته باشند.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به موضوع شاخص‌های ارزیابی نخبگان تصریح کرد: ما مدت‌ها قبل نیز گفته بودیم که شاخص‌ها باید بروز شده و شیوه‌نامه‌های جدید نیز ایجاد شود. مقام معظم رهبری در جمع نخبگان، حجت را تمام کردند و فرمودند ملاک ارزیابی نخبگان را نیز هم باید توانایی و کمک به حل مسئله قرار بدهیم. در بسیاری از مراکز علمی کشور مثل دانشگاه‌ها، و وزارت علوم و ... کماکان مقاله نقش اول را بازی میکند. ما با سرعت در حال تغییر شیوه‌نامه‌های احراز نخبگی هستیم که این شیوه‌نامه‌ها را به‌گونه‌ای تبدیل کنیم که هرچقدر نخبه بیشتر در راستای حل مسئله حرکت کند و توانایی و رزومه بهتری در حل مسائل کشور داشته باشد، امتیاز بیشتری را کسب کند.
باقری‌مقدم ادامه داد: بنیاد براساس سند راهبردی کشور در امور نخبگان وظیفه این اعتبارگذاری‌ها و اعتبارسنجی‌ها را در کشور دارد. یک محور دیگر از سخنان مقام معظم رهبری این است که ما زمینه را ایجاد کنیم که نخبگان با پیشرفت‌های علمی و صنعتی کشور بیشتر آشنا شوند که این موضوع را در گذشته در دستور کار داشتیم که برای این موضوع نیز برنامه‌های مفصل و مجزایی را طراحی خواهیم کرد.
وی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر برگزاری تورهای علمی برای نخبگان گفت: بچه‌های مستعد برتر و برگزیدگان بنیاد ملی نخبگان باید به یک احساس خودباوری برسند و حس نکنند که کشور مثل 50 سال گذشته است. ایران در طی سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی داشته است و مشاهده این پیشرفت‌ها و مراکز صنعتی مُدرنی که داریم، این روحیه خودباوری و هویت ملی را در نخبگان تقویت میکند و باعث میشود که فرد امیدش به آینده بیشتر شود. مقام معظم رهبری در جمع نخبگان تأکید کردند که ما باید تلاش کنیم که این امید به آینده در نخبگان افزایش یابد.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: زمانی که یک نخبه در بازدید از مراکز صنعتی و پیشرفته کشور مشاهده کند که چه امکانات و ظرفیت‌هایی در کشور وجود دارد، بسیار امیدوارتر میشود و همین امروز ممکن است جایگاه کاری و شغلی خود را در این مراکز صنعتی انتخاب کند لذا این امر از قبل به عنوان یک راهکار عملی در بنیاد نخبگان مهیا بوده است و کم و بیش نیز عملیاتی می‌شده است اما باید این موضوع توسعه پیدا کرده و به عنوان یک استراتژی در بنیاد ملی نخبگان قرار خواهد گرفت.
وی متذکر شد: بعد از جلسه دیدار نخبگان با مقام معظم رهبری، از دفتر ایشان با ما تماس گرفته و اعلام کردند که امسال به قدری صحبت‌ها و نقطه‌نظرات نخبگان خوب بوده است که مقام معظم رهبری دستور دادند که این نظرات نخبگان توسط دفتر ایشان دسته‌بندی و برای رئیس‌جمهور ارسال شود.
باقری‌مقدم تصریح کرد: دفتر مقام معظم رهبری با بنیاد ملی نخبگان و بنده تماس گرفتند و پیشنهاد شد که ما هم در مسیر این پیگیری به عنوان اجرا در خدمت دفتر باشیم؛ این اقدامات توسط دفتر انجام شده و نامه‌ای به هیئت دولت برای پیگیری و اجرای پیشنهادات نخبگان ارسال خواهد شد.
انتهای پیام/
