آیا عربستان چین را جایگزین آمریکا می‌کند؟
به دنبال انتشار اخباری مبنی بر سفر قریب الوقوع رئیس جمهور چین به ریاض و همچنین ایجاد تنش میان عربستان و آمریکا سوالاتی در خصوص آینده این کشورها مطرح می‌شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه « رأی الیوم» در گزارشی در خصوص مانور رسانه‌ها و مقامات سعودی بر روی سفر رئیس جمهور چین به عربستان و تقویت روابط این دو کشور و همچنین آینده رابطه ریاض و واشنگتن نوشت.
طی چهارمین نشست کمیته امور سیاسی و خارجی در چارچوب کمیته مشترک سعودی - چینی که از طریق ویدئو کنفرانس، برگزار شد، «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان از سفر قریب‌الوقوع «شیء جین پینگ»، رئیس‌جمهور چین به ریاض خبر داد و گفت که نشست این کمیته در زمان مهمی برگزار شده از این جهت که پیش از سفر رئیس‌جمهور چین و برگزاری نشست‌های سعودی - چینی، کشورهای خلیج فارس با چین و نشست عربی و چینی صورت گرفته است. مقامات چینی در خصوص این اخبار تاکنون هیچ اظهار نظری نکرده‌اند.
رسانه‌های غربی در گذشته بارها با خبر سفر رئیس جمهور چین به ریاض سر و صدا کرده اند. روزنامه آمریکایی « وال استریت ژورنال» در ماه مارس گذشته اعلام کرد که رئیس جمهور چین پس از ماه رمضان به عربستان سعودی سفر خواهد کرد، جایی که برنامه‌هایی برای برگزاری مراسمی مشابه آنچه برای «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا در جریان سفرش در سال 2017 به عربستان سعودی رخ داد، در دست اجراست. همچنین روزنامه انگلیسی «گاردین» آگوست گذشته نیز خبر این سفر را بازنشر کرد ؛ اما رئیس جمهور چین به عربستان سعودی سفر نکرد.
بر اساس اعلام اتحادیه کشورهای عربی در ماه دسامبر آینده قرار است نشست سران کشورهای عربی و چین برگزار شود. از زمانی که وزیر امور خارجه عربستان سعودی از برگزاری این نشست با حضور رئیس جمهور چین خبر داد، حضور شی جینپینگ تقریبا قطعی شده است. به نظر می‌رسد که این نشست‌های سه‌گانه با چین، دارای اهمیت بالایی است و تصمیمات شوکه‌کننده‌ای در آن گرفته خواهد شد و به احتمال زیاد مسائل مربوط به انرژی و اقتصاد مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت . همچنین ممکن است در جریان نشست توافقنامه تجارت آزاد بین دو طرف امضا شود.
روابط چین و عربستان سعودی در سال‌های اخیر شاهد توسعه چشمگیری در همه سطوح به ویژه در حوزه انرژی و اقتصاد بوده است. بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی اداره کل گمرک چین، حجم مبادلات تجاری بین دو کشور در سال 2021 حدود 87.3 میلیارد دلار بوده است. عربستان سعودی در مدت 9 ماه نخست سال جاری ، با مجموع 65.84 میلیون تن صادرات نفت به چین، بزرگترین تامین کننده نفت چین باقی ماند».
«عبدالعزیز بن سلمان» وزیر انرژی عربستان سعودی اخیرا اعلام کرد که چین به مقصد شماره یک صادرات نفت عربستان تبدیل شده است و ریاض شریک قابل اعتمادی برای پکن باقی خواهد ماند. چین و عربستان در زمینه نظامی نیز همکاری دارند که این موضوع منجر به هراس واشنگتن شده است.
شبکه آمریکایی CNN اواخر سال گذشته گزارش داد که ریاض در حال تلاش برای توسعه موشک‌های بالستیک خود با کمک چین است. همچنین در جریان سفر جریان سفر «ملک سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان به پکن در سال 2017 قراردادهایی به ارزش 65 میلیار دلار با این کشور امضا شد که یکی از آنها راه اندازی کارخانه ساخت و تولید هواپیماهای تهاجمی بدون سرنشین (پهپاد) بود.
وبگاه «اربیک دیفنس» نیز اخیرا اعلام کرد که سامانه LY-70 در کنار توپ‌های PLZ-45A4 و چند تجهیزات دیگر از جمله مواردی بوده است که توجه نیروهای مسلح عربستان سعودی را به خود جلب کرده است و در عربستان مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.
اظهارات وزیر امور خارجه عربستان در خصوص سفر آتی رئیس جمهور چین به ریاض در حالی مطرح می شود که روابط سعودی - آمریکایی به ویژه پس از کاهش تولید نفت به میزان دو میلیون بشکه نفت در روز در چارچوب توافق اوپک پلاس ، در بدترین حالت خود قرار گرفته است. به دنبال این تصمیم مقامات آمریکایی از « جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا خواستند تا در روابط خود با عربستان بازنگری و فروش تسلیحات به ریاض را متوقف کند.
عربستان سعودی پس از ورود جو بایدن به کاخ سفید ، روابط خود را با سایر کشورها از جمله چین تقویت کرده است. برخی کارشناسان معتقدند که چین می خواهد جایگزین ایالات متحده آمریکا در غرب آسیا، به ویژه در عربستان سعودی و امارات شود.
با این حال، چین به دلایل متعددی جایگزین ایالات متحده آمریکا نخواهد شد، از جمله مهم‌ترین آنها این است که چین حفاظت و امنیت عربستان سعودی را به قیمت سایر کشورهای منطقه تامین نخواهد کرد. این کشور با همه کشورهای منطقه روابط خوبی دارد که اغلب با آنها یک توافق راهبردی جامع برای مدت 25 سال امضا کرده است.
پکن همواره خواستار حل و فصل اختلافات بین کشورهای منطقه از طریق گفتگو بوده و چندین بار برای نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌های طرف‌های درگیر تلاش کرده و آمادگی خود را برای ایفای نقش میانجی بین تهران و ریاض برای حل مناقشه اعلام کرده است. بنابراین از هیچ کشوری به هزینه کشور دیگر حمایت نخواهد کرد؛ بلکه برای تامین ثبات و امنیت در منطقه از طریق گفتگو تلاش خواهد کرد. از سوی دیگر، اکثر تجهیزات نظامی عربستان را آمریکا تامین می کند. بنابراین، فرآیند تجدید و تعمیر تسلیحات نیاز به تخصص آمریکایی دارد . همچنین آمریکا در فناوری نظامی از چین جلوتر است.
بر این اساس، عربستان سعودی از نظر اقتصادی با چین و از نظر امنیتی و نظامی با ایالات متحده آمریکا مرتبط خواهد ماند، حتی اگر روابط ریاض و واشنگتن در حال حاضر دچار تنش‌هایی شده باشد.
نشریه آمریکایی «فوربس»، اعلام کرد که در حالت توقف فروش تسلیحات واشنگتن به عربستان ، ارتش عربستان به 10 سال زمان نیاز دارد تا تسلیحاتی را جایگزین تسلیحات آمریکایی کند و در صورتی که تکنسین‌های آمریکایی از عربستان خارج شوند، نیروی هوایی عربستان فردا‌ی آن روز متوقف می‌شود و این امر ریاض را به سمت جایگزین‌های روسی و چینی سوق می‌دهد.
دولت سعودی می‌داند که پکن جایگزین واشنگتن نخواهد بود. همگرایی ریاض با پکن کارت فشار علیه جو بایدن برای پذیرش شرایط آل سعود است. به عنوان مثال، مذاکرات واشنگتن و ریاض برای همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای ناموفق بود، بنابراین عربستان سعودی در این زمینه به چین متوسل شد. بعید نیست که انتشار اخبار سفر رئیس جمهور چین به عربستان سعودی که پیش از این در رسانه‌های غربی مطرح شده بود، برای تحت فشار قرار دادن جو بایدن باهدف بحث بیشتر در مورد موضوعاتی از جمله مذاکرات هسته‌ای، باشد.
به هر حال، پرواضح است که چین برای عربستان سعودی و عربستان برای چین اهمیت دارد باتوجه به اینکه پکن بزرگترین وارد کننده نفت ریاض است. پیش بینی می‌شود پس از برگزاری نشست‌های سه‌گانه با چین، روابط بین دو کشور به ویژه و به طور کلی بین چین و کشورهای عربی تقویت شود.
انتهای پیام/
