مشکلات زعفرانکاران خراسان رضوی/ از کمبود آب تا پیگیری تشکیل صندوق ملی تخصصی زعفران
برداشت زعفران در خراسان رضوی یک ماه است که آغاز شده اما زعفرانکاران با مشکلات مختلفی در کاشت و برداشت این محصول و از طرفی حضور دلال‌ها رو به رو هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس ،استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی بزرگترین مراکز تولید زعفران درکشور هستند و مرغوب ترین انواع زعفران در خراسان پرورش داده می‌شود. شرایط اقلیمی و آب و هوایی این استان، سبب شده زعفران برداشتی از این مناطق کیفیت بسیار بالایی داشته باشد.تولیدزعفران خراسان رضوی حدود 320 تن است و بین 70 تا 80 درصد تولید زعفران کشور به دست زعفران کاران این استان انجام می‌شود.
برداشت زعفران در خراسان رضوی از یک ماه گذشته شروع شده و تا نیمه‌های آذرماه ادامه دارد، درحال حاضر در شهرستان‌های تربت حیدریه و نیشابور زعفرانکاران محصول خود را برداشت می‌کنند اما در شهرستان‌های گناباد و کاشمر و فیض آباد و اطراف مشهد از نیمه‌های آبان برداشت آغاز می‌شود.
اگر شاهد افزایش دمای هوا و بارش برف و باران در این بازه زمانی نباشیم زعفران به سرعت از دل زمین برداشت و مراحل جداسازی از گل‌ها، خشک کردن و بسته بندی انجام می‌شود.
نجفی از زعفرانکاران تربت حیدریه در گفت‌وگو با تسنیم اظهارداشت:در طول سال چشم انتظاریم تا فصل برداشت زعفران برسد و بتوانیم برخی از مشکلات خود را کم کنیم ولی حالا همه دسترنج مارا دلال‌ها می‌برند.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه گل زعفران را زیاد نمی‌توان نگه داشت مجبوریم آن را در بازار به قیمت پایین به دلال‌ها بفروشیم لذا سود اصلی را آنها می‌برند.
نسایی یکی دیگر از کشاورزان ادامه داد: خشکسالی و کمبود آب از یک سو، افزایش هزینه‌های کارگری و سموم از طرفی دیگر سبب شده تا زعفران کاری صرفه زیادی برای کشاورز نداشته باشد.
وی گفت: در حال حاضر یک کیلو گل زعفران را 400 هزار تومان قیمت گذاری می‌کنند که باید حداقل 80 هزار تومان بابت جداسازی زعفران پرداخت کنیم و ساعتی 50 هزار تومان بابت جمع آوری گل بدهیم حالا با دیگر هزینه‌ها سودی برای کشاورز باقی نمی‌ماند.
رداعی یکی دیگر از زعفرانکاران خراسانی در گفت‌وگو با تسنیم اظهارداشت: درست است که زعفران یک گیاه کم آب است ولی در این سال‌ها به دلیل خشکسالی و کاهش منابع آبی، آب به سمت شوری رفته و این سبب کاهش زعفران شده است.
وی ادامه داد: در تابستان شاهد افزایش دما در استان بودیم که این گرما سبب شد پیاز زعفران کوچک و پوک شود که در نتیجه شاهد عدم رشد گیاه و تولید هستیم.
نمازی یکی دیگر از کشاورزان زعفران کار نیز بیان داشت: به دلیل مشکلاتی که زعفران دارد در این سال ها کشاورزان به سمت پسته کاری رفته اند زیرا درآمد آن بیشتر بوده و زحمات کمتری برای کشاورز دارد.
وی ادامه داد: سیاست‌های تشویقی دولت برای کاشت گندم نیز باعث شده تا برخی از کشاورزان زعفران کار به سمت کشت گندم نیز تمایل پیدا کنند و این مسائل باعث کاهش تولید زعفران شده است.
رضایی یکی از کشاورزان گنابادی نیز در این رابطه گفت: میزان آب قنوات به دلیل خشکسالی‌های متوالی کاهش یافته و از همین رو نمی‌توانیم مزارع زعفران خود را آبیاری کنیم.
وی ادامه داد: به دلیل این که زمان آبیاری مزارع زعفران محدود است وهمه کشاورزان به دنبال آب هستند لذا مجبور می‌شوند زمین‌های خود را با تانکر آبیاری کنند.
رمضانی از زعفران کاران بخش کاخک گناباد نیز به خبرنگار تسنیم گفت: هزینه‌های کاشت وبرداشت زعفران افزایش زیادی یافته است مانند هزینه کارگری که رشد چشم گیری داشته و در مجموع هزینه‌های کشاورز چندین برابر شده است.
وی افزود: اگر دولت حمایت نکند طی سال‌های آینده شاهد نابودی مزارع زعفران خواهیم بود زیرا برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد که با این هزینه‌ها بخواهد چند میلیون برای تانکر آب هزینه کند.
با توجه به مشکلات زعفران کاران در زمان کاشت و برداشت به سراغ مسئولین استان و شهرستان‌ها رفتیم تا ببینیم برای رفع مشکلات زعفرانکاران در حوزه کاشت و برداشت، فروش و دیگر هزینه‌ها چه برنامه ای دارند.
پیگیر تکمیل سند جامع زعفران و تشکیل صندوق ملی تخصصی زعفران هستیم
علی جعفری، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص اقدامات این سازمان برای زعفران اظهارداشت: زعفران یکی از گیاهان استراتژیک استان خراسان رضوی است و قطب تولید این محصول در کشور است که نوع زعفران آن از مرغوبیت بهتری برخوردار است.
وی افزود: در راستای افزایش تولید این محصول احداث 700 هکتار مزرعه آرمانی زعفران ، احداث 11 هکتار مزرعه تکثیری پیاز زعفران و پیگیری تکمیل سند جامع زعفران و تشکیل صندوق ملی تخصصی زعفران بخشی از اقدامات انجام شده در این رابطه است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تصریح کرد: همچنین صدور مجوز تولید پیاز زعفران گواهی شده با همکاری موسسه ثبت و گواهی بذر و نهال برای اولین بار در کشور و برگزاری کلاس و کارگاه‌های آموزشی برای زعفرانکاران و کارشناسان از دیگر کارهای شاخص صورت گرفته در حوزه زعفران است.
کاهش تولید زعفران در سطح استان خراسان رضوی
غلامرضا ساربان، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز اظهار داشت:در سطح استان شاهد کاهش چشمگیر تولید زعفران هستیم به صورتی که در گذشته تولید 300 تن را تجربه کرده ایم و امسال به 150 تن خواهد رسید که کاهش 50 درصدی دارد.
وی افزود: خراسان رضوی قطب تولید زعفران در کشورمی باشد به صورتی که 76 درصد سطح زیر کشت زعفران در کشور متعلق به این استان است که در حال حاضر 91 هزار هکتار سطح زیر کشت داریم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی خاطر نشان کرد: تولید زعفران در کشور منوط یه وضعیت آب و هوایی می باشد و با وضعیت کاهش 60 درصد بارندگی ها در ابتدای امسال مزارع رعفران آسیب دیده اند.
ساربان با اشاره به کاهش50 درصدی سطح زیر کشت زعفران در استان عنوان کرد: هر هکتار سطح زیر کشت محصول زعفران برای 220 نفر شغل ایجاد می‌کند و به این ترتیب طبق بررسی ها در خراسان رضوی رضوی 119 هزار خانوار از محل برداشت این محصول ارتزاق می‌کنند.
450 هکتار از مزارع زعفران گناباد در شرایط بحرانی
رمضانعلی قاسمی مدیر جهاد کشاورزی گناباد نیز در گفت‌وگو با تسنیم در خصوص مشکل آبیاری مزارع زعفران این شهرستان اظهارداشت: 450 هکتار از مجموع سه هزار و 600 هکتار مزارع زعفران این شهرستان در فصل زراعی جاری با بحران کمبود آب مواجه است.
وی ادامه داد:با توجه به اینکه عمده اقتصاد این شهرستان بر پایه کشاورزی استوار است، استمرار خشکسالی‌ها و اُفت آب‌های زیرزمینی، زعفرانکاران گنابادی را به خصوص در بخش کاخک برای آبیاری مزارع زعفران خود با مشکلات جدی روبه رو کرده است.
مدیر جهاد کشاورزی گناباد خاطرنشان کرد: از سطح 3600 هکتار زعفران شهرستان، 450 هکتار آن نیاز مبرم به آبیاری با تانکر دارد و طبق برآورد اولیه ، بخش عمده هزینه‌ها مربوط به هزینه حمل با تانکر است.
وی به امکان برداشت آب از چاه مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اشاره کرد و افزود: به دلیل مسافت بالای آن با مزارع بایستی برداشت آب از نزدیکترین چاه‌های شرب که در منطقه براکوه ، بخش کاخک وجود دارد استفاده تا هزینه حمل کاهش یابد.
قاسمی خاطرنشان کرد: با توجه به مقرون به صرفه نبودن کاشت زعفران، در حال حاضر کشاورزان را تشویق می‌کنیم که به جای کاشت زعفران به سمت و سوی سایر گیاهان دارویی سازگار با منطقه از جمله زیره سیاه روی آورند که این گیاه دارویی در بعضی روستاهای دهستان زیبد از جمله سنو، گوهر دشت و روچی کاشت شده و عملکرد خوبی هم داشته است.
پیش بینی تولید 20 تن زعفران در تربت حیدریه
حسین محمدی، مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه در گفت‌وگو با تسنیم اظهارداشت: با توجه به کاهش نزولات جوی در سال زراعی 1400 تا 1401 پیش بینی می‌شود امسال از مزارع این شهرستان نزدیک به 20 تن زعفران خشک برداشت شود .
وی افزود:هشت هزار و 800 هکتار از اراضی تربت حیدریه به کشت زعفران اختصاص دارد و این شهرستان از نظر سطح کشت در دنیا و کشور رتبه نخست را داراست. هم اکنون 6 هزار و 500 خانوار از محل کشت زعفران ارتزاق می‌کنند .
مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه بیان کرد: میانگین تولید زعفران در این شهرستان 4 کیلوگرم در هکتار و بدون در نظر گرفتن خشکسالی امسال ، به طور متوسط میزان تولید زعفران این خطه 35 تن در سال است.
کاهش 150 هکتار زعفران در تربت جام
علیرضا عرفانی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان تربت جام نیز درباره کشت زعفران در این شهرستان اظهارداشت: یکی از مهم‌ترین گیاهانی دارویی و غذایی که چند سالی است مورد توجه کشاورزان تربت جامی قرارگرفته است، گیاه زعفران است.
وی افزود:درآمد بالا از کشت گیاه زعفران و همچنین مقاوم بودن گیاه به آب کم سبب شده که این گیاه مورد توجه کشاورزان قرار بگیرد و روزبه روز اراضی بیشتری زیر کشت این گیاه برود.
مدیر جهاد کشاورزی تربت جام تصریح کرد: 4 هزار و 950 هکتار از زمین‌های تربت‌جام به کشت زعفران اختصاص یافته و پیش بینی می‌شود امسال 3.5 تا 4 کیلو در هکتار برداشت شود.
عرفانی خاطرنشان کرد: زمان برداشت زعفران در شهرستان تربت جام از اواخر مهرماه آغاز می‌شود و تا اوایل آذرماه خاتمه می‌یابد ،در تربت جام به ازای هر هکتار کشت این محصول 90 نفر روز از مرحله کاشت تا برداشت زعفران مشغول کار می‌باشند.
وی اظهارداشت:سال گذشته به دلیل خشکسالی حدود 150 هکتار کاهش سطح داشتیم و شاهد کاهش عملکرد بودیم به طوری که میزان برداشت زعفران به 2.5 کیلو زعفران خشک در هکتار رسید.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان تربت جام عنوان کرد: پیش بینی می‌شود در سال زراعی جاری با توجه به نمونه پیازها و بارندگی‌های بهاره که منجر شد رطوبت مناسب پیاز زعفران تامین شود،حدود 17 تا 20 تن گل زعفران از کشتزارهای زعفران شهرستان برداشت شود.با توجه به این که گیاه زعفران کم آب است ولی برخی شهرستان‌ها مانند گناباد با این وجود مشکلاتی برای آبیاری دارند.
انتهای پیام/282/ن
