خواص زیتون/ فواید زیتون برای افزایش طول عمر و پیشگیری از انواع سرطانها
ترکیبات موجود در زیتون آن را به منبع بسیار خوبی برای کاهش فشار خون، افزایش طول عمر و پیشگیری از انواع سرطانها تبدیل کرده است؛ در این مطلب به خواص زیتون، روغن زیتون و تأثیر آن در پیشگیری و درمان بیماری‌ها پرداخته‌ایم.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ "زیتون" یکی از میوه‌های محبوب در جهان است که در نواحی مدیترانه، آسیای مرکزی و بخش‌هایی از آفریقا کشت می‌شود.
انواع زیتون و تفاوت زیتون سبز و سیاه
رنگ زیتون هنگام رسیدن از سبز کمرنگ (زیتون سبز) به بنفش و سپس مشکی متمایل می‌شود. تفاوت زیتون سبز و سیاه، در خاستگاه این دو میوه و میزان روغن آنهاست؛ میزان روغن موجود در زیتون سیاه بیش از زیتون سبز است، همچنین اولئوروپین موجود در زیتون که عامل بسیاری از فواید سلامت‌بخش این میوه است، در زیتون سیاه بیشتر از زیتون سبز است.
ترکیبات زیتون
زیتون حاوی آب، پروتئین، کربوهیدات، فیبر و چربی است؛ زیتون حاوی 11 تا 15 درصد چربی است که 74 درصد آن "اسید اولئیک" است که نوعی اسید چرب غیراشباع است. کربوهیدرات‌ها 4 تا 6 درصد از زیتون را تشکیل می‌دهند و بنابراین زیتون میوه‌ای کم‌کربوهیدرات محسوب می‌شود.
ویتامین‌‌ها و مواد معدنی موجود در زیتون شامل ویتامین E، آهن، مس، کلسیم، پتاسیم و سدیم است.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در زیتون
زیتون غنی از بسیاری از ترکیبات گیاهی است؛ آنتی اکسیدان‌های موجود در زیتون از بروز بسیاری از بیماریهای قلبی ـ عروقی، فشار خون، دیابت، انواع سرطانها و آسیب به بافت‌ها در اثر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. این ترکیبات آنتی‌اکسیدانی شامل "اولوروپین"، "هیدروکسی تیروزول"، "تیروزول"، "اسید اولئانولیک" و "کوئرستین" است.
خواص زیتون برای پیشگیری از بیماریهای مزمن و افزایش طول عمر
زیتون سرشار از آنتی‌اکسیدان است و فواید سلامتی آن از مبارزه با التهاب تا کاهش رشد میکروارگانیسم‌ها را شامل می‌شود؛ زیتون به‌دلیل داشتن این آنتیاکسیدانها، سیستم ایمنی بدن را تقویت و از آن در مقابل ابتلا به بیماریهای واگیر و غیرواگیر، محافظت می‌کند. پتاسیم و کلسیم فراوان‌ترین مواد معدنی موجود در زیتون هستند که کمبود این فلزات در بدن انسان باعث بروز بسیاری از بیماریهای مزمن می‌شود و طول عمر را افزایش می‌دهد.
خواص زیتون برای فشار خون
فشار خون یکی از شایع‌ترین بیماریهای جهان و از عوامل مرگ‌ومیر بیماران در جهان به‌شمار می‌رود. پلی‌فنل‌های موجود در زیتون با داشتن ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، باعث کاهش میزان فشار خون می‌شود. مطالعات مختلفی ثابت کرده است که مصرف روزانه روغن زیتون در رژیم غذایی باعث کاهش چشمگیر سطح فشار خون افراد می‌شود.
خواص زیتون برای پیشگیری از بیماریهای قلبی و مغزی
متخصصان پیش‌بینی کرده‌اند که تا 30 سال آینده، بیماریهای قلبی و عروقی عامل یک‌سوم مرگ‌ومیرهای جهانی خواهد بود. این بیماری‌ها نخستین علت مرگ در سراسر جهان به‌شمار می‌آیند. حدود 70 تا 80 درصد زیتون را اسید اولئیک تشکیل می‌دهد که باعث کاهش فشار خون و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی می‌شود.
همچنین دو ماده به‌نام‌های "هیدروکسی تیروزول" و "اولئوروپین" باعث جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها و تشکیل لخته خون می‌شود و درنتیجه منجر به کاهش خطر حمله‌های قلبی و سکته مغزی می‌شود.
زیتون و روغن آن از اجزای اصلی رژیم غذایی مدیترانه‌ای به‌شمار می‌آیند و مطالعات مختلف، تأثیر این رژیم غذایی را بر کاهش سکته‌های قلبی گزارش کرده‌اند.
در پژوهشی که به‌مدت 5 سال در کشورهای حوزه مدیترانه روی 7216 مرد و زن انجام شد، نشان داد که استفاده از رژیم غذایی حاوی زیتون فراوان، خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی را تا 48 درصد کاهش می‌دهد.
کاهش کلسترول خون با مصرف زیتون
زیتون از جمله میوه‌هایی است که به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. زیتون و روغن آن دارای اسیدهای چرب غیراشباع و ترکیباتی نظیر ویتامین ای است که شاخص‌های چربی از جمله کلسترول را کاهش می‌دهد.
خواص زیتون برای جلوگیری از سرطانها
زیتون و روغن آن سرشار از آنتی‌اکسیدان است که باعث مقابله با رادیکال‌های آزاد و آسیب به بافت‌ها می‌شود و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد. مطالعات جهانی ثابت کرده است که 30 درصد سرطانها قابل پیشگیری است و رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از این بیماری‌ها ایفا می‌کند. آزمایش‌های مختلف در کشورهای حوزه مدیترانه نشان می‌دهد که مصرف بالای زیتون در این کشورها باعث کاهش خطر بروز انواع سرطانها از جمله سرطان روده بزرگ، پستان، پروستات، رحم و تخمدان می‌شود.
فواید زیتون برای پیشگیری از سرطان پستان
اسید اولئیک موجود در زیتون و روغن آن، باعث مهار عوامل کلیدی در بروز سرطان پستان می‌شود؛ ویتامین E موجود در روغن زیتون مانند آنتیاکسیدانها عمل می‌کند و از بروز سرطان سینه جلوگیری می‌کند همچنین با توجه به اینکه تراکم بالای بافت پستان یکی از عوامل خطرساز ابتلا به سرطان پستان به‌شمار می‌رود، در پژوهش انجام‌شده در اسپانیا مشخص شد که استفاده از روغن زیتون باعث کاهش تراکم بافت پستان می‌شود.
خواص زیتون برای پیشگیری از سرطان روده
سرطان روده بزرگ چهارمین عامل مرگ بر اثر سرطانها در سراسر جهان است. بررسی‌های اپیدمیولوژیکی نشان داده است که در کشور یونان به‌دلیل مصرف بالای زیتون، میزان بروز سرطان در جامعه 40 درصد کمتر از دیگر کشورهای اروپایی مانند انگلستان است. دانشمندان اثرات ضدسرطانی زیتون را با وجود آنتیاکسیدانها و ترکیباتی به‌نام "هیدروکسی تیروزول"، "اسید آراشیدونیک"، اسید اولئیک" و... می‌دانند.
تأثیر روغن زیتون بر پیشگیری از سرطان کبد و پانکراس
ماده آنتی‌اکسیدانی موجود در روغن زیتون باعث کاهش میزان اینترلوکین 6 می‌شود که این امر منجر به جلوگیری از تکثیر سلول‌های سرطانی کبد می‌شود، همچنین خواص آنتی‌اکسیدانی زیتون باعث جلوگیری از ابتلا به سرطان پانکراس می‌شود.
فواید روغن زیتون برای پیشگیری از سرطان پوست
مطالعات نشان داده است که استفاده از روغن زیتون روی پوست به‌دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی آن، از ابتلا به سرطان پوست جلوگیری می‌کند.
خواص روغن زیتون برای زخم معده و سرطان معده
مطالعات ثابت کرده‌اند که زیتون و روغن آن مانع فعالیت هلیکوباکترپیلوری می‌شود، این باکتری از عوامل اصلی ایجاد زخم معده و درنتیجه ابتلا به سرطان معده است.
خواص ضدمیکروبی زیتون
زیتون به‌دلیل دارا بودن ترکیباتی اعم از "هیدروکسی تیروزول"، "تیروزول"، "اولئوروپین" و "دی‌کربوکسی متیل النوئیک اسید" باعث مهار فعالیت باکتری‌های بیماری‌زای منتقله از مواد غذایی می‌شود، به همین دلیل محققان مصرف روغن زیتون کنار سالادها و غذاها را به همه توصیه می‌کنند.
فواید ضدویروسی زیتون
اولئوروپین موجود در زیتون دارای خاصیت ضدویروسی است که موجب مهار فعالیت ویروس عامل ایدز، ویروس سپتی‌سمی خون‌ریزی‌دهنده و ویروس هرپس سیمپلکس (عامل ایجاد تبخال در لب، بینی و اندامهای تناسلی) می‌شود.
خاصیت ضدباکتریایی این ماده به‌ویژه روی باکتری "مایکوپلاسما" قابل توجه است. این باکتری موجب بیماریهای تنفسی در قسمت‌های فوقانی دستگاه تنفس و در حالت‌های مزمن سبب بروز روماتیسم و کم‌خونی می‌شود.
خواص زیتون برای پوست و مو
آنتیاکسیدانها مهم‌ترین ترکیبات موجود در روغن زیتون است که از اکسیداسیون چربی‌های پوست و در نتیجه خشکی آن جلوگیری می‌کند، همچنین مصرف زیتون موجب افزایش ضخامت و طول موی سر و رشد ناخن‌ها می‌شود که این اثرات زیتون به‌دلیل اسیدهای چرب غیراشباع موجود در آن است.
ماده "هیدروکسی تیروزول" موجود در زیتون با حفاظت ماده ژنتیکی سلول‌های پوست، باعث جلوگیری از تخریب پوست دربرابر آسیب‌ها می‌شود، همچنین گزارش شده است که مصرف جلدی یا خوراکی زیتون و روغن آن باعث تسریع بهبودی زخم‌های پوستی می‌شود.
ویتامین E موجود در زیتون باعث جلوگیری از پیری و چروک شدن پوست نیز می‌شود و از پوست بدن و صورت در برابر التهاب و آسیب‌های اکسیداتیو محافظت می‌کند، به همین دلیل است که از روغن زیتون به‌صورت تجاری در ساخت موم، ژل، کرم پوست، نرم‌کننده‌های موی سر و لوسیون‌های بدن استفاده می‌شود.
همچنین می‌توان برای از بین بردن جوش و آکنه‌های پوستی به‌مدت دو بار در روز تا 30 روز از روغن زیتون استفاده کرد.
خواص زیتون برای پوکی استخوان
مطالعات مختلف روی موش‌های آزمایشگاهی نشان داده است که ترکیبات موجود در زیتون با مهار فعالیت سلول‌های استخوان‌خوار و جلوگیری از آسیب‌های اکسیداتیو، نه‌تنها از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند، بلکه موجب تراکم استخوان نیز می‌شود.
اسیدهای فنولیک زیتون با داشتن خواص ضدالتهابی و تحریک‌کننده سیستم ایمنی، در ترمیم استخوان در حین شکستگی بسیار مؤثر است. ثابت شده است که علاوه بر مواد غذایی غنی از کلسیم، مواد غذایی غنی از ترکیبات فنلی مانند زیتون نیز از بروز پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.
خواص زیتون برای پیشگیری از روماتیسم و نقرس
یکی دیگر از بیماریهای مهم در انسان روماتیسم است که یک درصد از مردم جهان به آن مبتلا هستند. احتمال ابتلا به این بیماری با افزایش سن بالا می‌رود، به‌طوری که بیشتر در محدوده سنی 40، 70 سال رخ می‌دهد. علائم این بیماری با درد و تورم در ناحیه مفاصل همراه است. علت این بیماری ناشناخته است اما نوع تغذیه و وضعیت سیستم ایمنی فرد در ابتلا به این بیماری بسیار مهم است، در مطالعات مختلف انجام‌شده در کشورهای اروپایی نشان می‌دهد که مصرف روزانه زیتون و روغن آن منجر به کاهش خطر ابتلا به روماتیسم می‌شود همچنین مصرف زیتون به‌دلیل دارا بودن خواص ضدالتهابی باعث درمان نقرس می‌شود.
خواص زیتون برای دستگاه گوارش
ترکیبات موجود در زیتون مانع ایجاد التهاب در دستگاه گوارش می‌شوند. این ترکیبات با کاهش آزادشدن واسطه‌های التهابی همانند "سیتوکینها"، موجب کاهش میزان التهابات دستگاه گوارش می‌شود. ثابت شده است که ترکیبات فنُلیک موجود در روغن زیتون مانند هیدروکسی تیروزول و هیدروکسی تیروزیل استات، می‌تواند موجب کاهش و بهبودی التهاب زخم روده بزرگ شود.
همچنین محققین گزارش کرده‌اند که استفاده از رژیم غذایی حاوی روغن زیتون دارای خاصیت ضدسرطانی است و در موش آزمایشگاهی می‌تواند موجب کاهش تعداد و حجم پولیپ‌های روده‌ای شود. گزارش‌های مشابهی نیز در مورد اثر روغن زیتون در پیشگیری از بروز سرطان روده بزرگ در موش صحرایی و موش آزمایشگاهی وجود دارد.
مطالعات اپیدمیولوژیکی که روی مصرف زیتون در کشورهای عضو اتحادیه اروپا انجام شده، نشان داده است آثار ضدالتهابی زیتون بسیار بیشتر از داروهای ضدالتهابی است. این مطالعات نشان داده است که مصرف روغن زیتون به‌همراه روغن ماهی خطر ابتلا به بیماریهای التهابی را در دستگاه گوارش انسان به‌شدت کاهش می‌دهد.
خواص زیتون برای کلیه
جیوه یکی از عواملی است که به‌شدت موجب آسیب و سمّیت کلیوی در انسان‌ها و حیوانات می‌شود، در یک مطالعه گزارش شده است که استفاده از روغن زیتون در موش‌های صحرایی که با استفاده از کلرید جیوه دچار آسیب کلیوی شده بودند، به‌طور قابل‌توجهی مانع از بروز آثار مخرب جیوه و آسیب به کلیه می‌شود، همچنین اسید اولئانولیک موجود در زیتون می‌تواند آسیب اکسیداتیو در کلیه و همچنین تغییرات ناشی از آسیب کلیوی را کاهش دهد و سلامت کلیه‌ها را تضمین کند.
خواص ضددرد زیتون
زیتون به‌دلیل دارا بودن برخی ترکیبات از جمله هیدروکسی تیروزول، باعث کاهش احساس درد می‌شود؛ این ماده با کاهش تحریک گیرنده‌های درد، نقش ضددرد خود را ایفا می‌کند.
فواید زیتون برای دیابت
پژوهش‌های انجام‌شده حاکی از آن است که نوع روغن مصرفی در مقایسه با میزان روغن مصرفی، نقش بیشتری در ایجاد خطر ابتلا به دیابت ایفا می‌کند. مطالعات نشان داده است که جایگزین کردن اسیدهای چرب کوتاه‌زنجیر با اسیدهای چرب غیراشباع، می‌تواند تأثیر مفیدی در پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع دو داشته باشد، اثرهای سلامت‌بخش روغن زیتون مربوط به اسیدهای چرب اشباع به‌ویژه اسید اولئیک است اما این روغن دارای ترکیبات فعال و مفید دیگری مثل اسکوالن، توکوفرول‌ها و پلی‌فنل‌ها نیز است که با سازوکارهای مختلفی بر حساسیت نسبت به انسولین و بروز بیماری دیابت نوع دو تأثیر دارد.
در پژوهش انجام‌شده درباره زنان مبتلا به دیابت نوع دو، پس از 22 سال پیگیری مشخص شد که استفاده روزانه از روغن زیتون، موجب کاهش بروز دیابت نوع دو در این افراد شده است؛ همچنین محققان با مطالعه روی بیماران دارای اضافه‌وزن و مبتلا به دیابت گزارش کردند که استفاده از روغن زیتون در رژیم غذایی روزانه به‌مدت 4 هفته، توانست سطح قند خون ناشتا و نیز شاخص توده بدنی و وزن این افراد را به‌طور معنی‌داری کاهش دهد.
خواص زیتون برای کاهش وزن
هر عدد زیتون حدود 7 کیلوکالری انرژی دارد و جزو غذاهای کم‌کربوهیدرات طبقه‌بندی می‌شود. مصرف زیتون پیش از وعده غذایی باعث احساس سیری می‌شود و به کاهش وزن کمک می‌کند.
پیشگیری از آلزایمر با مصرف زیتون
بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است. این بیماری در بزرگسالان بالای 60 سال شایع‌تر است و ژنتیک نیز ممکن است نقش داشته باشد. مطالعه‌ای در سال 2006 نشان می‌دهد که پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای حاوی زیتون و روغن آن، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد و به کاهش پیشرفت بیماری آلزایمر کمک کند.
خواص زیتون برای بارداری
مصرف زیتون در دوران بارداری منعی ندارد؛ البته باید توجه داشت که به‌دلیل خطر افزایش فشار خون باید از مصرف زیتون‌های شور و پرنمک در این دوران پرهیز کرد. زیتون سرشار از ویتامین ای است و جنین برای رشد به ویتامین E نیز نیاز دارد.
همچنین مطالعات نشان داده است که رشد پس از تولد نوزادان مادرانی که در دوران بارداری روغن زیتون مصرف کرده‌اند از نظر قد، وزن و عملکرد حرکتی بهتر است. مصرف روغن زیتون در زنان باردار دارای فشار خون بالا باعث کاهش فشار خون آنها می‌شود. خوردن زیتون در دوران بارداری به‌دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی آن به محافظت از کودکان در برابر برخی آلرژی‌ها و آسم کمک می‌کند.
تفاوت خواص زیتون و روغن زیتون چیست؟
روغن زیتون اکثر خواص زیتون را دارد و بنابراین استفاده از آن در رژیم غذایی روزانه اثرات ذکرشده را دارد؛ تفاوت زیتون و روغن زیتون خوراکی، در فراوانی مواد مغذی موجود در میوه و روغن آن است.
زیتون در طب سنتی
از دیدگاه طب سنتی میوه نارس زیتون دارای طبیعت سرد و خشک و زیتون رسیده دارای طبیعت گرم و خشک است.
مصریان باستان برای مرطوب کردن پوست و موی خود و رومیان برای درمان زخم‌های پوستی و تقویت قوای جنسی از روغن زیتون استفاده می‌کردند. در قرن 19میلادی، یونانیان و رومیان جوشانده برگ درخت زیتون را برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به‌ویژه بیماری مالاریا به‌کار می‌بردند. در زمان‌های قدیم، در بیشتر کشورهای حوزه دریای مدیترانه از روغن زیتون به‌همراه آب‌لیمو برای درمان سنگ صفرا استفاده می‌کردند.
در طب سنتی از جوشانده برگ درخت زیتون برای درمان زخم معده و دیگر بیماریهای دستگاه گوارش، فشار خون، آسم، بیماریهای تنفسی، بیماریهای قلبی و تحریک افزایش ادراری استفاده می‌شود.
از منظر طب سنتی روغن هسته زیتون ملیّن و برطرف‌کننده یبوست است.
به‌منظور جلوگیری از ریزش مو از روغن هسته زیتون استفاده می‌شود.
مصرف برگ خشک‌شده زیتون که ضدالتهاب است برای درمان دیابت و کاهش تب در بیماران استفاده می‌شود.
استعمال موضعی روغن زیتون برای درمان شکستگی و بیماریهای پوستی و سوختگی‌ها بسیار مفیداست.
برگ درخـت زیتـون دارای خاصیت گشـادکنندگی عـروق است.
حکمای طب سنتی خوردن زیاد زیتون نارس را مضر بدن و مسلح آن را عسل دانسته‌اند.
زیتون نارس شور، مقوی معده است و اشتها را باز می‌کند. زیتون اگر با سرکه پرورده باشد قوه هاضمه را بیشتر تقویت می‌کند.
ضماد زیتون نارس جهت درمان سوختگی با آتش مفید است.
برگ زیتون جویده‌شده وقتی روی زخم‌های دهانی گذاشته شود سبب از بین رفتن آنها می‌شود. عصاره برگ زیتون یا برگ جوشیده‌شده یا پخته‌شده آن می‌تواند برای دندان‌درد مفید باشد.
عصاره برگ زیتون در بیماریهای چشمی کاربرد دارد. این عصاره اگر به‌صورت قطره در چشم چکانده شود برای ورم‌های چشمی و التهاب چشم مفید است.
قطره عصاره برگ زیتون برای درمان گوش‌درد و زخم‌های درون مجرای گوش مفید است.
از صمغ درخت زیتون در طب سنتی برای درمان سرفه‌های مزمن و بلغمی استفاده می‌شود.
سرمه کشیدن صمغ درخت زیتون برای تاری دید و رفع امراض چشمی سودمند است.
بهترین نوع زیتون
از منظر طب سنتی، بهترین نوع زیتون، نوع سبز و رسیده آن است که در آب و نمک پرورانده شده باشد. اگر زیتون را همراه غذا مصرف کنید، باعث تقویت معده می‌شود البته افراد گرم‌مزاج باید بدانند که زیاده‌روی در مصرف زیتون می‌تواند باعث سوختن اخلاط در آنها شود.
نسخه‌های خانگی برای درمان بیماری‌ها با زیتون
دم‌کرده برگ زیتون داروی خوبی برای پایین آوردن فشار خون است، به این منظور باید 20 عدد برگ زیتون را داخل 300 گرم آب بریزید و آن را به‌مدت 15 دقیقه بجوشانید، سپس کمی عسل به آن اضافه کنید و به‌مقدار یک فنجان دوبار در روز از آن بنوشید. بعد از دو هفته باید به‌مدت 8 روز نوشیدن این دم‌کرده را قطع کنید و سپس ادامه دهید.
زیتون برای تقویت قوای جنسی
برای تقویت نیروی جنسی باید 80 گرم روغن زیتون را با 14 گرم کندر و 16 گرم سیاه‌دانه مخلوط کنید و به‌مدت سه روز از آن بخورید.
ماسک زیتون برای پوست صورت
یک قاشق روغن زیتون را با دو قاشق عسل مخلوط کنید و به صورت بمالید و خوب ماساژ دهید, جرم و کثیفی صورت را پاک می‌کند و رنگ پوست صورت را روشن و جوان می‌کند.
روغن زیتون و آب گرم برای یبوست
روغن زیتون همراه آب گرم، ملیّن و مسهل خوبی است و می‌توان در موارد یبوست شدید یک قاشق مرباخوری از آن را در یک فنجان آب جوش ولرم‌شده ریخت و ناشتا میل و هر 8 ساعت تکرار کرد.
زیتون در قرآن کریم
در قرآن کریم 6 بار به‌صورت مستقیم (آیه 29 سوره عبس، آیه 35 سوره نور، آیه 99 و 141 سوره انعام، آیه 11 سوره نحل و آیه 1 سوره التین) و یک بار به‌صورت غیرمستقیم (آیه 20 سوره مؤمنون) به کلمه زیتون اشاره شده است.
در آیه 29 سوره عبس آمده است «وَزَیْتُونًا وَ نَخْلًا: و زیتون و درخت خرما»
خداوند در آیه 35 سوره نور فرموده است: «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لَا شَرْقِیَّةٍ وَلَا غَرْبِیَّةٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ‌تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُورٌ عَلَىٰ نُورٍ ۗ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشَاءُ ۚ وَیَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ: خدا نور (وجودبخش) آسمانها و زمین است، داستان نورش به مشکاتی ماند که در آن روشن چراغی باشد و آن چراغ میان شیشه‌ای که از تلألؤ آن گویی ستاره‌ای است درخشان، و روشن از درخت مبارک زیتون که (با آنکه) شرقی و غربی نیست (شرق و غرب جهان بدان فروزان است) و بی‌آنکه آتشی زیت آن را برافروزد خود به خود (جهانی را) روشنی بخشد، پرتو آن نور (حقیقت) بر روی نور (معرفت) قرار گرفته است. و خدا هر که را خواهد به نور خود (و اشراقات وحی خویش) هدایت کند و (این) مثلها را خدا برای مردم (هوشمند) می‌زند (که به راه معرفتش هدایت یابند) و خدا به همه امور داناست.»
در آیه 99 سوره انعام آمده است: «وَهُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ کُلِّ شَیْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَرَاکِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِیَةٌ وَجَنَّاتٍ مِنْ أَعْنَابٍ وَالزَّیْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَیْرَمُتَشَابِهٍ ۗ انْظُرُوا إِلَىٰ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَیَنْعِهِ ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکُمْ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ: و هم اوست خدایی که از آسمان آبی فرو بارید پس هر نبات را بدان رویاندیم و سبزه‌ها را از زمین برون آوردیم و از آن سبزه‌ها دانه‌هایی که روی هم چیده شده است بیرون آریم و از شکوفه نخل خوشه‌هایی است به هم پیوسته، و باغهای انگور و زیتون و انار که برخی شبیه و برخی نامشابه به هم است (خلق کنیم)، شما در آن باغها هنگامی که میوه آن پدید آید و برسد (با چشم تعقل) بنگرید، که در آن آیات و نشانه‌هایی (از قدرت خدا) برای اهل ایمان هویداست.»
زیتون در احادیث و روایات
در احادیث زیادی نیز به فواید زیتون اشاره شده است که به سه مورد از آنها اشاره می‌کنیم؛
پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) می‌فرمایند: چه نیکو مسواکى است زیتون، از درختى خجسته،دهان را خوشبو می‌کند، جِـرم دنـدان را می‌برد، و مسواک من و پیامبرانِ پیش از من است.
حضرت امام امیرالمؤمنین علی(ع) نیز فرموده‌اند: بـه روغن زیتـون، خـود را چرب کنیـد و از آن، خـورش سازیـد چراکه آن، روغن نیکـان و خـورش برگزیدگان است.
حضرت امام علی‌بن موسی الرضا(ع) نیز فرموده‌اند: بر شما باد به خوردن زیتون زیرا کیسه صفرا را خالی می‌کند و بلغم را از بین می‌برد و اعصاب را قوی می‌کند و اخلاق را نیکو و نفس را خوشبو، و غم و اندوه را می‌برد.
روغن زیتون در کتاب شریف طب الرضا(ع) به‌عنوان بهترین روغن برای ماساژ دادن عنوان شده است.
سطح زیر کشت زیتون در جهان
میزان تولید زیتون در جهان سالانه بیش از 17میلیون تن است. کشت زیتون در اسپانیا قدمت هشت‌هزارساله دارد؛ مهم‌ترین کشورهای تولیدکننده شامل ایتالیا، یونان، پرتقال، اسپانیا، ترکیه و مصر و... است. در ایران سطح زیر کشت محصول زیتون در سال 1399 بر اساس آخرین آمارنامه کشاورزی حدود 78 هزار هکتار بوده است و در زمان حاضر در 26 استان کشور زیتون کشت می‌شود؛ بیشترین میزان تولید میوه زیتون در استان‌های زنجان، گیلان، قزوین، فارس و گلستان انجام می‌شود.
انتهای پیام/+