پای مجموعه‌داران و خریداران آثار هنری به یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران باز می‌شود؟
عضو شورای سیاستگذاری یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران می‌گوید که تعامل با مجموعه‌داران و امکان خرید آثار نگارگران توسط آنها ازجمله برنامه‌های اصلی دوسالانه یازدهم است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران پس از قریب به 7 سال فاصله، بار دیگر در دستور برگزاری قرار گرفته است. این رویداد هنری به همت مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همکاری انجمن نگارگری ایران با هدف توسعه و اعتلای جایگاه نگارگری در ایران معاصر، ایجاد زمینه مناسب برای رشد و شکوفایی هنر نگارگری متناسب با حفظ و تداوم اصول بنیادین این هنر و حمایت از هنرمندان مستعد در چهار بخش نگارگری، گل‌ومرغ، تذهیب و طراحی برگزار می‌شود.
به بهانه برگزاری این رویداد هنری به سراغ امیر طهماسبی هنرمند نگارگر و عضور شورای سیاستگذاری یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران رفتیم و با او درباره کم و کیف برگزاری دوسالانه یازدهم، فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی آن به گفت‌وگو پرداختیم.
در ادامه، مشروح گفت‌وگوی خبرنگار فرهنگی تسنیم با این هنرمند نگارگر را ازنظر می‌گذرانید:
مهم‌ترین اهداف و چشم‌اندازهایی که یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران در پی تحقق آن است را چه می‌دانید؟
اهداف این دوره از دوسالانه مشتمل بر چند بخش است که مهم‌ترین آن ارتقای کیفیت آثار هنرمندان حاضر در این دوره است. ایجاد انگیزه و تلاش برای آشنایی و جذب بیشتر هنرمندان به هنر نگارگری از دیگر اهداف این رویداد است. شاید برخی از افراد شناخت عمیقی نسبت به هنر نگارگری نداشته باشند که با معرفی و نمایش آثار در جریان دوسالانه می‌توان آنها را با این هنر آشنا کرد. همچنین فعالان حوزه اقتصاد هنر و مجموعه‌داران می‌توانند با این رویداد هنری ارتباط پیدا کنند و اگر هریک از این اهداف به خوبی محقق شود، می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی بر کیفیت و کمیت کار هنرمندان داشته باشد. در مجموع، معرفی، ارتقای سطح کیفی آثار با توجه به رقابتی که میان هنرمندان وجود دارد و تمرکز بر شکل‌گیری خلاقیت در آثار هنری، ازجمله مواردی است که برای ما در یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به‌طور کلی ارتقای کیفیت، تمرکز بر شکل‌گیری خلاقیت در آثار هنری، ایجاد فضاهای تازه‌تر و بکارگیری رویکردی خلاقانه با حفظ اصالت‌های نقاشی ایرانی در میان هنرمندان به‌خصوص هنرمندان جوان‌تر، ازجمله اهدافی است که در یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران مدنظر قرار دارد.
با توجه به اینکه یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران قرار است پس از قریب به 7 سال وقفه برگزار شود، مهم‌ترین فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی این رویداد هنری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حوزه هنرهای سنتی به‌ویژه در بخش نگارگری همواره تلاشمان این بوده است که با حفظ اصالت و مبانی فکری نقاشی ایرانی، هنرمندان بتوانند فضاهای تازه‌تری را خلق کنند. بحث نوآوری و ایجاد فضاهای جدید و اینکه چنین اتفاقی ضمن حفظ اصالت‌ها رخ دهد، همواره یک چالش مهم در دوسالانه تلقی شده است. دوسالانه ملی نگارگری ایران می‌تواند به کار هنرمندان جهت دهد. لازم است هنرمندانی که در بخش رقابتی هستند، تلاش کنند تا ضمن حفظ اصالت نقاشی ایرانی، فضاهای تازه و خلاقانه‌ای را ایجاد کنند. درباره چالش‌های یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری باید بگویم که نگارگری عملا روی سه بخش و شاخه اصلی تمرکز دارد؛ عمده تمرکز بر بخش نگارگری و فضایی است که به اصطلاح عوام به آن «مینیاتور» گفته می‌شود. این بخش، قابلیت ایجاد فضاهایی را دارد که هم از نظر موضوعی می‌تواند با ادبیات، فرهنگ و سنت گذشته ما مرتبط شود و هم فضاهایی آزاد را خلق کند که صرفا جنبه‌های تزئینی و زیباشناختی دارند و شاید چندان هم موضوع‌‌مند نباشند.
چالشی که در این حوزه می‌تواند تعیین‌کننده و تاثیرگذار باشد، مربوط به بخش نقاشی ایرانی و نگارگری است؛ البته تذهیب و گل و مرغ بخش‌های جنبی دوسالانه هستند که مجموعا سه بخش اصلی را تشکیل می‌دهند و در آن بخش‌ها نیز خلاقانه بودن آثار در کنار حفظ اصالت‌ها می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
به‌طور کلی یکی از اهداف اصلی دوسالانه‌ها هنری این است فضا را به سمتی پیش ببرند که هنرمندان بتوانند به قابلیتی خلاقانه برسند. براین اساس، موضوع آثار و فرم نقاشی از حیث ظاهری و مبانی فکری مسئله بسیار مهمی است که می‌تواند یکی از چالش‌های اصلی یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران باشد. البته در دوره‌های گذشته نیز تلاشمان بر این بود که هنرمندان جوان‌تر بتوانند به فضاهای این‌چنینی دست پیدا کنند.
آیا دوسالانه یازدهم نسبت به دوره‌های گذشته خود با تغییر خاصی همراه بوده است؟
در این دوره تغییرات عمده‌ای وجود ندارد. دوسالانه، رویدادی است که کماکان بر پایه اصالت‌ها و موضوع‌هایی که مربوط به مبانی فکری نقاشی ایرانی است، برگزار می‌شود اما در کنار آن تلاش شده است که ویژگی‌ها و امکاناتی ایجاد شود که کمک بیشتری به هنرمندان جوان بکند. برای مثال، امسال در بخش جوایز و تجلیل از برگزیدگان، علاوه بر افزایش میزان جوایز نقدی نسبت به دوره‌های گذشته با همکاری مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همکاری دانشگاه هنرهای اسلامی-ایرانی استاد محمود فرشچیان، بورسیه تحصیل در مقطع کارشناسی رشته نقاشی ایرانی نیز به برگزیدگان اهدا می‌شود. بدین ترتیب، برگزیدگان می‌توانند در این دانشگاه ثبت‌نام و تحصیل کنند. این درحالی است که پیش از این چنین امکانی فراهم نبوده است. بنابراین ما تلاش کردیم در یازدهمین دوره دوسالانه ملی نگارگری ایران امکانات تحصیلی و کاری مناسبی را برای برگزیدگان فراهم کنیم.
یکی از مباحث مهمی که همواره در نسبت جشنواره‌ها و دوسالانه‌های هنری مطرح بوده است، لزوم اتصال آنها با بازار هنرهای تجسمی است. به‌ویژه در مقطع کنونی که اقتصاد هنرهای تجسمی و لزوم فعلیت‌بخشی به ظرفیت‌های آن از اهمیت خاصی برخوردار است، اهمیت این موضوع نیز برجسته‌تر شده. آیا تدبیر یا تمهیدی برای اتصال موثر دوسالانه نگارگری به بازار هنرهای تجسمی تدارک دیده شده است؟
تعامل و ارتباط با مجموعه‌داران و امکان خرید آثار را در زمره رویکردها و برنامه‌های یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران است. اساسا دوسالانه بر بخش‌های مالی و اقتصاد هنر بسیار تاثیرگذار است و ما تلاش کردیم برای عموم هنرمندان به‌خصوص هنرمندان جوان چنین تسهیلاتی را ایجاد کنیم تا ارتباط و تعامل لازم میان هنرمندان، مجموعه‌داران و خریداران آثار هنری برقرار شود. باتوجه به اینکه اقتصاد هنر امروزه در روند کار هنرمندان نقش بسیار مهم و برجسته‌ای دارد، برقراری چنین تعاملاتی میان هنرمندان و مجموعه‌داران، اقدامی ضروری است. امیدوارم در جریان برگزاری دوسالانه یازدهم شاهد حضور خریداران و مجموعه‌داران آثار هنری در فضای نمایشگاه باشیم تا از این طریق، اتصال و تعامل لازم میان هنرمندان و خریداران آثار هنری شکل بگیرد و چرخ اقتصاد هنر به گردش درآید.
با توجه به قرابت زمان برگزاری پانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر و یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران، آیا برنامه‌ای برای شکل‌گیری ارتباط و هم‌افزایی میان دوسالانه یازدهم و جشنواره پانزدهم تدارک دیده شده است؟
معمولا جشنواره‌هایی همچون فجر یا جوانان، رویدادهایی هستند که هر سال در تمامی بخش‌های هنرهای تجسمی برگزار می‌شوند و تعداد کمتری از آثار می‌توانند به آنها راه پیدا کنند. به عنوان مثال، بنده سال گذشته دبیر بخش نگارگری جشنواره هنرهای تجسمی فجر بودم، با توجه به اینکه تعداد شرکت‌کنندگان در این بخش بسیار زیاد بود، گزینش آثار خیلی سخت بود و در مجموع 35 تا 40 اثر توانست به بخش نگارگری جشنواره هنرهای تجسمی فجر راه پیدا کند اما در دوسالانه‌ها به دلیل اینکه به صورت تخصصی در رشته خاصی برگزار می‌شوند، آثار بسیار زیادی می‌توانند به بخش رقابتی راه پیدا کنند و امکان بیشتری وجود دارد تا هنرمندان جوان‌تر معرفی شوند و آثار بیشتری به نمایش گذاشته شود، از این جهت دوسالانه‌ها تاثیرگذارتر از جشنواره‌ها هستند. هر رویداد و جشنواره‌ای که در حوزه هنرهای تجسمی برگزار شود، می‌تواند تاثیر مثبتی در این حوزه داشته باشد اما از لحاظ مقایسه دوسالانه‌ها با جشنواره هنرهای تجسمی فجر، به دلیل اینکه آثار بیشتری از هنرمندان در دوسالانه‌ها ارائه می‌شود، قطعا می‌تواند تاثیر بسیار بیشتری را بر سطح کیفی آثار داشته باشد. با توجه به بازه زمانی برگزاری دوسالانه‌ها، هنرمندان از فرصت لازم برخودارند تا در طول این مدت، نتیجه فعالیت‌هایشان را ارائه دهند.
کمی درباره بخش‌های مدعوین، مقالات علمی و رویکرد حاکم بر این دو بخش در یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران توضیح دهید.
در بخش رقابتی که روند کار مشخص است. بخش مدعوین نیز معمولا در دوره‌های گذشته نیز بوده است و در این بخش، هنرمندان با تجربه و باسابقه‌‌‌ای حضور پیدا می‌کنند که سال‌هاست به صورت حرفه‌ای و تخصصی در حوزه نگارگری مشغول به فعالیت‌اند؛ این بخش همچنین می‌تواند اهداف بخش رقابتی را پوشش دهد. در این بخش، هنرمندانی که در سطح بالاتر هستند و سابقه کاری بیشتری دارند، آثار خود را در سطح ملی و کشوری ارائه می‌دهند. همچنین هنرمندان حاضر در این بخش می‌توانند ضمن تعامل و تبادل نظر با یکدیگر، فرصتی پیدا کنند تا آثار هنری همدیگر را ببینند. همچنین هنرمندان جوان‌تر نیز می‌توانند با هنرمندان باتجربه و آثار آنها آشنا شوند که این اتفاق در نوع خود بسیار مهم است.
شاید بخش مدعوین جایزه‌ای نداشته باشد اما فضایی است که هنرمندان می‌توانند آثارشان را در آن ارائه دهند و این بخش از حیث برقراری امکان تعامل و ارتباط هنرمندان با تجربه و جوان بایکدیگر بخش مهمی است. بسیاری از هنرمندان باتجربه که در این رویداد هنری حضور پیدا می‌کنند، هنرجویانی دارند که نزد آنها آموزش می‌بینند و از این طریق، امکانی فراهم می‌شود تا این هنرجویان با رویکردهای جشنواره و اقتضائات چنین فضایی آشنا شوند.
درباره بخش علمی نیز باید بگویم که این بخش همواره در ساختار دوسالانه قرار داشته است. برخی از هنرمندان به مسائل نظری علاقه‌مند هستند و شاید به عنوان هنرمند دستی بر قلم نداشته باشند اما علاقه‌مند هستند که درباره حوزه‌های مختلف نقاشی ایرانی، جنبه‌های تاریخی و آثار هنرمندان گذشته و مسائل مرتبط با مبانی فکری و فلسفی این آثار مطالعه کنند. بخش علمی یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران می‌تواند دریچه‌های بیشتری را به روی علاقه‌مندان و هنرمندان این حوزه بگشاید.
از سوی دیگر، مقالات ارائه شده در یازدهین دوسالانه ملی نگارگری ایران می‌تواند در قالب مجموعه‌ای منتشر شود و یک پشتوانه فکری منسجم برای نقاشی ایرانی به‌شمار آید. ازاین‌رو این بخش بسیار ارزشمند است. همچنین بخش مقالات می‌تواند بستر مناسبی برای ارائه مقالات دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری محسوب شود. امیدوارم یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران را به خوبی برگزار و به اهداف موردنظر دست پیدا کنیم.
باتوجه به اینکه در پایان، آثار هنرمندان نگارگر حاضر در یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران در قالب مجموعه‌ای منتشر و ماندگار خواهد شد، می‌تواند برآیند مناسبی از فعالیت هنرمندانی که به صورت تخصصی و حرفه‌ای در حوزه نگارگری فعالیت می‌کنند، محسوب می‌شود.
انتهای پیام/