رئیس جدید اتاق عملیات آمریکا در بیروت/ پلن‌های واشنگتن در لبنان تغییر می‌کند؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم،سفارتخانه‌های آمریکا در سراسر جهان همواره بخشی از ابزارهای اطلاعاتی و جاسوسی این کشور به شمار می‌رفته است. علاوه بر آن آمریکا طی دوره اخیر نقش دیپلمات‌های خود را فراتر از ماموریت اصلی آنها گسترش داده و وظایف جدید این دیپلمات‌ها شامل جمع آوری اطلاعات از کشورهای جهان می‌شود؛ به طوری که کارمندان سفارتخانه‌ها شروع به جمع‌آوری اطلاعات از کارت‌های اعتباری، شماره گذرنامه‌ها، برنامه‌های کاری و سایر اطلاعات شخصی از مقامات ارشد خارجی می‌کنند.

مسئولان آمریکایی اینگونه توجیه می‌کنند که نقش اطلاعاتی دیپلمات‌های این کشور ضمن سیاست‌های خارجی آمریکاست و این کاری است که دیپلمات‌های ایالات متحده از سال‌های دور انجام می‌دهند.

سفارتخانه آمریکا در بیروت چه ماموریتی دارد؟

 در این میان ماموریت‌های سفارتخانه‌های آمریکا در منطقه و کشورهایی نظیر عراق و لبنان بسیار قابل توجه بوده و شاید بتوان گفت تنها کاری که در این سفارت‌ها انجام نمی‌شود، فعالیت‌های دیپلماتیک است. سفارتخانه ایالات متحده در منطقه سبز بغداد در واقع یک پادگان نظامی و مقری برای توطئه علیه عراقی‌ها و به طور خاص گروه‌های مقاومت در این کشور محسوب می‌شود و آمریکایی‌ها بدون توجه به قوانین دیپلماتیک هر زمان که بخواهند از طریق سفارتخانه خود به روش‌های مختلف حاکمیت عراق را نقض می‌کنند.

اما ماموریت سفارت آمریکا در لبنان، در یک سری ابعاد متفاوت از عراق است. دیپلمات‌های آمریکایی که در لبنان حضور دارند از تسلط ویژه‌ای بر مقامات و سیاستمداران لبنانی برخوردارند؛ تا جایی که می‌توانند به مسئولان از جمله وزرای این کشور امر و نهی و آنها را تهدید کنند. تضعیف جایگاه حزب‌الله و مقابله با آن در اشکال گوناگون مهمترین هدفی است که سفارتخانه آمریکا از دو دهه گذشته در بیروت دنبال می‌کرده است.

سفرای ایالات متحده همچنین از اختیار تام برای مداخله در انواع امور سیاسی و امنیتی و ... در لبنان برخوردارند. آنها  همچنین مسئول سازماندهی کمپین‌هایی با پوشش‌های مختلف از جمله اجتماعی و بشردوستانه و ... بوده و دارای شبکه‌های ارتباطی و سکوهای رسانه‌ای متعددی در مناطق مختلف لبنان هستند. به همین دلیل است که همواره ردپای آمریکا در هر نوع رویداد سیاسی و امنیتی و اجتماعی و اقتصادی و ... در لبنان دیده می‌شود.

به عبارت دیگر آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین بازیگران خارجی در عرصه لبنان، ماموریت‌های مداخله جویانه خود را در این کشور از طریق دیپلمات‌ها و به طور خاص، سفرای خود انجام می‌دهد. اغلب سفیران آمریکا در لبنان طی دو دهه گذشته زن بوده‌اند و خانم «دوروتی شیا» دیپلمات فعال آمریکایی در 6 مارس 2020 جانشین خانم «الیزابت ریچارد» سفیر پیشین ایالات متحده در لبنان شد.

نائب رئیس هیات دیپلماتیک سفارت آمریکا در قاهره،  نائب رئیس کنسولگیری آمریکا در قدس، عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس سنا،  مشاور سیاسی و اقتصادی سفارت آمریکا در تونس،  مسئول سیاسی سفارت آمریکا در تل آویو، مدیر بخش دموکراسی و حقوق بشر شورای امنیت ملی و معاون ویژه مسئول رسیدگی به جنایت‌های جنگی در وزارت خارجه آمریکا از جمله مناصبی به شمار می‌رود که شیا بر عهده داشت. او از راست‌افراطی‌های آمریکا بوده و به زبان عربی نیز تسلط دارد.

منشی‌گری دوروتی شیا برای دیپلمات‌های آمریکایی در لبنان

دوروتی شیا که در آستانه پایان ماموریت خود در بیروت قرار گرفته طی این 3 سال با رفتارهای مداخله جویانه خود انتقاد بسیاری را در لبنان برمی‌انگیخت اما واقعیت آن است که نقش شیا در سایه فعالیت‌های فزاینده سایر دیپلمات‌های آمریکایی در پرونده‌های مهم لبنان تحت شعاع قرار گرفت و به حاشیه رفت. به عبارت دیگر شیا در منصب خود به عنوان سفیر در بیروت، بیشتر نقش یک منشی را برای سایر دیپلمات‌های آمریکایی ایفا می‌کرد.

دوروتی شیا به نوعی نقش تبلیغاتی و منشی‌گری برای کسانی چون «دیوید شنکر» معاون وقت وزیر خارجه آمریکا و «آموس هوکشتاین» مشاور ارشد وزارت خارجه آمریکا در امور امنیت انرژی ایفا می‌کرد. دیوید شنکر مسئول پروژه موسوم به «تغییر» و مدیریت گروه‌هایی با هدف تغییر ساختار سیاسی لبنان طبق منافع ایالات متحده بود و هوکشتاین نیز به عنوان فرستاده آمریکا در پرونده ترسیم مرزهای دریایی بین لبنان و فلسطین اشغالی فعالیت می‌کرد.

حتی زمانی که دوروتی شیا وعده حل بحران سوخت و برق لبنان را با انتقال انرژی از مصر و اردن به لبنان داد، بسیاری از سناتورهای آمریکایی اعلام کردند که این وعده‌ها سندیتی نداشته و تضمین برای اجرای آنها نیست. به همین دلیل بسیاری معتقدند که انتصاب دوروتی شیا به منصب معاونت نمایندگی آمریکا در سازمان ملل یک امتیاز و ارتقا برای وی محسوب می‌گردد.

مدیر جدید اتاق عملیات آمریکا در لبنان کیست؟

اما چند روز قبل کاخ سفید به وزارت خارجه لبنان اعلام کرد که خانم «لیزا جانسون» جانشین دوروتی شیا در سفارت آمریکا در بیروت خواهد شد. نگاهی به کارنامه و سوابق لیزا جانسون نشان می‌دهد که آمریکا قصد دارد تغییر عمده‌ای در رویکرد خود مقابل لبنان ایجاد کند. لیزا جانسون هیچ شباهتی به الیزابت ریچارد یا مورا کونلی یا میشل سیسون و یا دوروتی شیا، سفرای قبلی آمریکا در بیروت ندارد.

لیزا جانسون به محافل تصمیم‌گیری در دولت آمریکا وصل بوده و ماموریت‌های او در مناطق حساسی از جهان انجام می‌شود؛ مکان‌هایی چون آفریقا، یعنی جایی که رقابت و درگیری بالایی میان آمریکا و چین وجود دارد. لیزا جانسون همچنین در بروکسل نماینده کشورش در دفتر دبیرکل ناتو بود.

لیزا جانسون از سال 2001 به عنوان مدیر شورای امنیت ملی آمریکا در امور خاورمیانه و مدیر دفتر سیاسی-نظامی اسرائیل در امور خاور نزدیک در وزارت خارجه آمریکا فعالیت می‌کرد. او همچنین ناظر مرکز عملیات در این دفتر و معاون فرمانده دانشکده افسری آمریکا و مشاور او در امور بین‌الملل، مدیر دفتر آفریقا و خاورمیانه در اداره امور بین‌الملللی مبارزه با مواد مخدر بود.

این دیپلمات ارشد آمریکایی لبنان را به خوبی می‌شناسد و از سال 2002 تا 2004 در سفارت آمریکا در بیروت کار می‌کرد. او همچنین روابط گرم و عمیقی با مقامات مختلف لبنانی دارد. یکی از نکات قابل توجه در فعالیت‌ها و رفتار لیزا جانسون آن است که او خیلی کم و کوتاه در برابر رسانه‌ها حاضر می‌شود و حتی در شبکه‌های اجتماعی نیز صفحه‌ای به نام واقعی خود ندارد.

درحالی که دوروتی شیا علاقه شدیدی به حضور در رسانه‌ها و فعالیت‌های تبلیغاتی و رفتارهای جنجالی داشت اما لیزا جانسون بسیار محتاط بوده توجه زیادی به فعالیت‌های سیاسی-امنیتی دارد. آنچه که عملکرد دوروتی شیا را در لبنان مدیریت می‌کرد یک ذهن تبلیغاتی رسانه‌ای بود که می‌خواست کمرنگ شدن حضور و نفوذ آمریکایی‌ها را در خاورمیانه، با تبلیغات رسانه‌ای و مجازی جبران کند.

این درحالی است که یک ذهن امنیتی و نظامی، عملکرد لیزا جانسون را مدیریت می‌کند. چند مصاحبه کوتاه و کمی که از جانسون در یوتیوب و رسانه‌های اجتماعی وجود دارد نشان می‌دهد که او هربار یک سری عبارات خلاصه و از قبل آماده شده را تکرار می‌کند با این مضمون که « مبارزه با فساد فقط مربوط به دولت نیست و وظیفه دولت تقویت دموکراسی و تامین عدالت اقتصادی و ... می‌باشد. وظیفه ما حمایت از مردم است و با جوامع مدنی همکاری می‌کنیم».

اما مهمترین عبارتی که لیزا جانسون در صحبت‌های خود به کار می‌برد این است که «مفتخرم که با شرکای ایالات متحده برای فعال‌سازی آموزش و به اشتراک‌گذاری اطلاعات همکاری می‌کنم».

به اشتراک‌گذاری اطلاعات، جایگاه مهمی در گفتمان لیزا جانسون دارد.  او همچنین در هر کشوری که به عنوان نماینده آمریکا فعالیت می‌کرده عبارت‌های تکراری مانند « از فرهنگ غنی شما چیزهای زیادی آموختم، ما همیشه مشتاق ساختن جامعه‌ای دموکراتیک هستیم و با فساد مبارزه می‌کنیم و به حاکمیت قانون احترام می‌گذاریم»، استفاده می‌کند.

لیزا جانسون در سال 1967 در واشنگتن متولد شد و بعد از اخذ مدرک لیسانس در علوم سیاسی از دانشگاه استنفورد، در رشته روابط بین الملل در دانشگاه کلمبیا تحصیل کرد و سپس تحصیلات خود را در رشته استراتژی امنیت ملی در دانشکده افسری  به پایان رساند.  او در سال 1992 وارد فعالیت‌های دیپلماتیک آمریکا شد و ماموریت خود را در منصب مشاور ارشد دفتر معاون رئیس جمهور آمریکا در امور آسیای جنوبی و مرکزی آغاز کرد.

همانطور که اشاره شد این دیپلمات آمریکایی از سال 2002 تا 2004 یعنی  دوره‌ای که «وانسنت پتل» سفیر آمریکا در لبنان بود، در این کشور حضور داشت. بسیاری معتقدند که لیزا جانسون در عمل و رفتار سیاسی شباهت زیادی به «جفری فلتمن» سفیر  اسبق آمریکا در لبنان دارد. فلتمن دیپلماتی مرموز و مخفی‌کار بود که به دور از پوشش رسانه‌ای پروژه‌های سیاسی و امنیتی آمریکا را در لبنان دنبال می‌کرد.

حتی با وجود اینکه بیش از یک دهه از پایان ماموریت فلتمن در لبنان گذشته اما او هنوز هم در محافل سیاسی و اجتماعی این کشور حضور دارد و یکی از صحنه‌گردانان اعتراضات اکتبر 2019 لبنان بود. اینکه در مرحله جدید آمریکا لیزا جانسون را با این ویژگی‌ها و سابقه سیاسی به عنوان سفیر جدید خود یا بهتر است بگوییم رئیس اتاق عملیات ایالات متحده در بیروت انتخاب کرده نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها در صدد تغییر استراتژی خود در لبنان و خروج از مرحله تبلیغاتی هستند و قصد دارند پروژه‌های خود را در این  کشور محتاطانه‌تر پیش ببرند.

انتهای پیام/