اهداف سفر اخیر نخست وزیر عراق به دو کشور اروپایی چه بود؟
سفر نخست‌وزیر عراق به فرانسه و آلمان را باید در راستاى سیاست «توازن دیپلماتیک» تحلیل کرد. هرچند هر کدام از این دو سفر نیز داراى اهداف خاص خود هم بوده‌اند که در این گزارش مورد توجه قرار می‌گیرد.
به گزارش گروه بین‌الملل تسنیم، مدتی قبل محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، سفری را به دو کشور آلمان و فرانسه داشت. این دو سفر مهم اروپایی پس از سفرهای منطقه‌ای نخست‌وزیر عراق به کشورهایی همچون ایران، کویت، اردن و عربستان سعودی صورت گرفت.
در یک نگاه کلی باید گفت مهم‌ترین هدف سفرهای اخیر السودانی، گسترش «روابط متوازن برای عراق در تمام زمینه‌ها و در دو سطح بین‌المللی و منطقه‌ای» است. موضوعی که دولت جدید عراق به شدت نسبت به آن پایبند است. در یک نگاه کلی باید گفت منظور از «روابط متوازن» در این‌جا بدین معنی است که بغداد با تمام کشورهای خارجی دارای رابطه حسنه و مثبت بوده؛ اما ذیل هیچ‌یک از بلوک‌های منطقه‌ای یا تابع قدرت‌های منطقه‌ای یا فرامنطقه‌ای نیست.
علاوه بر نکته فوق، سفرهای اروپایی به آلمان و فرانسه از منظر روابط میان بغداد با برلین و پاریس نیز واجد اهمیت به سزایی است که در این گزارش مورد توجه قرار گرفته‌اند.
سفر به آلمان، سفری با غلبه جنبه اقتصادی
در سفر نخست‌وزیر عراق به آلمان، موضوعات اقتصادی در رأس برنامه‌ها قرار داشت. امضای تفاهم‌نامه‌ها و توافقنامه‌های مختلف که مهم‌ترین آن‌ها قرارداد با شرکت آلمانی زیمنس برای تولید سالانه 11 هزار مگاوات برق در عراق بود، دستاورد سفر السودانی به برلین بود.
البته سابقه توافق عراق با این شرکت آلمانی، به سال 2008 و دولت نوری المالکی بازمی‌گردد؛ اما هر بار به دلایل مختلف این توافق به نتیجه‌ای نرسید. این درحالی است که مصر چند سال پس‌از عراق، توافقنامه‌ای را با همین شرکت امضا کرد و نه‌تنها در زمینه تولید برق به خودکفایی رسید؛ بلکه به مرحله صادرات برق رسید و از قضا قرار است یکی از مشتریان برق تولیدی مصر، همین عراق باشد.
درخصوص عدم عملیاتی شدن توافق با زیمنس طی 14 سال گذشته، می‌توان به دلایل مختلفی اشاره کرد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- قیمت پایین از طرف بغداد:
ارزش توافق عراق با این شرکت در سال 2008 حدود 2 میلیارد و 700 میلیون دلار بود. این درحالی است که مثلا توافق همین شرکت با مصر، ارزش آن حدود 9 میلیارد دلار بوده است.
- عدم ثبات در وزارت برق عراق:
وزارت برق در عراق نیز همیشه از ثبات سیاسی و اداری برخوردار نبوده است و علت آن هم به وجود نظام سهمیه‌بندی حزبی باز می‌گردد. به این‌ها باید فساد گسترده در این وزارتخانه را اضافه کرد. این درحالی است که وزیر برق مصر از سال 2014 - که توافقنامه با زیمنس را امضا کرد – ثابت مانده است. (محمد شاکر المرقبی).
- نیروی کار مازاد و غیرمتخصص در عراق:
یکی از بندهای مهم توافق زیمنس با عراق و مصر، مربوط به تربیت نیروی متخصص برای صیانت از تجهیزات و نیروگاه‌ها بوده است. این مهم در مصر محقق شد؛ اما در عراق، ملاحظات سیاسی باعث شد وزارت برق به صورت جدی با مشکل «نیروی مازاد غیرمتخصص» مواجه باشد!
- فشار آمریکا:
علت آخر را شاید بتوان مهم‌ترین علت خواند! بنابر گفته مدیر اجرایی همین شرکت آلمانی، آمریکا خصوصا در زمان دولت ترامپ فشار زیادی بر روی عراق آورد تا این توافق به نتیجه نرسد و در عوض عراق توافقنامه‌ای را در همین زمینه با شرکت آمریکایی «جنرال الکتریک» امضا کند!
حالا السودانی در سفر خود به آلمان مهم‌ترین هدفش اجرایی کردن توافق با شرکت زیمنس برای حل مشکل خودکفایی برق عراق بوده است؛ هرچند خود السودانی هم برای جلوگیری از فشار آمریکایی‌ها و در راستای همان سیاست متوازن وعده امضای سند تفاهمنامه مشترک را با شرکت جنرال الکتریک داده است.
سفر به فرانسه، سفری با غلبه جنبه سیاسی
اگرچه که بخشی از اهداف سفر محمد شیاع السودانی به فرانسه اقتصادی نیز بود و در همین جهت مثلا مباحثاتی با شرکت فرانسوی «آلستوم» در زمینه حمل و نقل برای تکمیل پروژه بر زمین مانده قطار مونوریل بغداد داشت؛ اما جنبه سیاسی این سفر بیش‌تر مورد توجه بود.
در این زمینه به طور کل فرانسه هم از زمان دولت الکاظمی به شدت به دنبال باز کردن جا پایی برای خود و ایجاد حوزه نفوذی در غرب آسیا به طور مستقل از آمریکاست. همین موضوع هم اهمیت سیاسی این سفر را دو چندان می کرد و البته در همین راستا هم فرانسه پیش از این به برگزاری دو نشست بغداد در عراق و اردن اهتمام ویژه داشته است.
اما برای عراق به غیر از این موضوع این سفر از نظر سیاسی یک اهمیت دیگر هم داشت و آن وساطت فرانسه نزد آمریکایی ها برای حل بحران ارز در عراق است.
همچنین در این سفر بیش از پیش به موضوع بازبینی در حضور نیروهای فرانسوی و نیز ناتو در عراق توجه شد.
اما به طور کل همانطور که گفته شد، هدف مشترک از تمام این سفرها همان توسعه روابط دیپلماتیک متوازن است. موضوعی که تا بدین جا نخست وزیر عراق برای دولت خود نسبتا موفق عمل کرده است. هرچند که به خاطر همین توازن با چالش بحران ارز نیز رو به رو شده است که یکی از مهم‌ترین دلایل آن خارجی و فشار آمریکایی‌هاست که باید دید السودانی این موضوع را به چه طریقی حل خواهد کرد؟
انتهای پیام/
