زلزله و انتخابات ترکیه؛ مثلث برمودای مخالفین اردوغان در مناطق زلزله زده

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، شمار جانباختگان زلزله ترکیه، رفته رفته رقم 15 هزار نفر را پشت سر می گذارد و بسیاری از تحلیلگران این کشور معتقدند که در عمر 99 ساله تاریخ جمهوری ترکیه، بحرانی به این بزرگی تجربه نشده است.

در 17 آگوست سال 1999 میلادی نیز زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 7.4 ریشتر در شهرستان گولجوک استان کوجا علی ترکیه رخ داد که در آن 17 هزار و 480 نفر جان باخته، 43 هزار و 953 تن مصدوم و بیش از 200 هزار نفر بی‌خانمان شدند.

اما مساله اینجاست که این بار، زلزله در سردترین روزهای سال و در مناطق سرد ترکیه روی داده و دولت و مردم این کشور، با یک بحران اقتصادی بزرگ دست و پنجه نرم می کنند.

در چنین شرایطی است که بر اساس فرمان ریاست جمهوری ترکیه، آغاز وضعیت فوق العاده به مدت 3 ماه در 10 استان زلزله‌زده از امروز چهارشنبه هشتم فوریه 2023 در روزنامه رسمی دولت منتشر شد.

این فرمان با امضای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه با استناد به اصل 119 قانون اساسی جمهوری ترکیه منتشر شده است. اجرای وضعیت فوق العاده در استان های آدانا، آدی‌یامان، دیاربکر، غازی عنتاب، حاتای، قهرمان ‌مرعش، کلیس، مالاتیا، عثمانیه و شانلی ‌اورفا به مدت 3 ماه ادامه خواهد داشت.

اعلام شرایط فوق العاده در 10 استان ترکیه، از اقداماتی است که ممکن است بر تاریخ برگزاری انتخابات سراسری ترکیه تاثیر بگذارد.

تغییر فضای سیاسی ترکیه

طلعت آتیلا از تحلیل گران ترکیه در تایم تُرک، چنین نوشته است: «به قول شکسپیر، اگر پس از یک فاجعه، تنها اظهار ناراحتی و حسرت کنیم، چنین چیزی مطمئن ترین راه برای دعوت به فاجعه جدید است.

ما ترک ها می گوییم: توانایی تصمیم گیری در زمان فاجعه، نیمی از نجات است. تصمیم گیری برای بیرون کشیدن مرده از زیر آوار کافی نیست. بلکه برای تخریب بی رحمانه ساختمان های فرسوده و پوسیده باید قدم برداریم.

آتیلا در ادامه نوشته است: در مقطع پیش روی ما، موضوع مهمی به نام  معرفی نامزدهای مخالفان و سپس انتخابات وجود دارد. البته بهتر است بگوییم، وجود داشت!

در این شرایط هر دو موضوع سخت و سخت تر شد. هم اکنون، کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق به عنوان مهمترین رقیب اردوغان، برای اعلام نامزدی، در شرایط دشواری است. اگر بگوید من نامزد هستم، او را به سوء استفاده از فضای کنونی کشور متهم خواهند کرد. اگر نامزدی را به زمانی دیگر موکول کند، دچار مشکلات دیگری خواهد شد. پس رسیده ایم به روزهایی که باید گفت، روزگار سخت است و اتخاذ تصمیم درست، سخت تر. تعارف نکنیم، این بزرگترین بحران عمر 99 ساله جمهوری ترکیه است و هر که بگوید چنین نیست، بازنده خواهد شد.

تحلیل گران دیگر نیز معتقدند که شرایط قبل و بعد از زلزله یکی نیست و حالا ائتلاف 6 حزب مخالف اردوغان، در موقعیت متفاوتی قرار گرفته و چالش ها برای دولت و مخالفین، بیشتر و بیشتر شده اند.

تحلیلگران معتقدند، کسانی که توانایی درک و مدیریت بحران را دارند، برنده خواهند شد. اما واقعیت این است که دولت اردوغان و حزب عدالت و توسعه حتی قبل از زلزله نیز به خاطر بحران اقصادی، در شرایط دشواری بود.

رسانه های ترکیه پرسیده اند: آیا اعلام وضعیت فوق العاده بر تقویم انتخابات تاثیر می گذارد؟  پروفسور دکتر یوزباشی اوغلو حقوقدان و یکتا گونگور اوزدن، رئیس سابق دادگاه قانون اساسی ترکیه گفته اند: «این موضوع جز در شرایط جنگی مطرح نیست و بنابراین، زلزله نمی تواند انتخابات را به زمانی دیگر بیندازد».

اما مفسرین بر این باورند که اگر اردوغان به این نتیجه برسد که تعویق به نفع حزب اوست، قطعاً چنین کاری خواهد کرد. چرا که همین امروز قول داد که تنها ظرف مدت یک سال، بیش از 10 هزار واحد مسکونی ساخته و تحویل داده خواهد شد.

مثلث برمودای مخالفین اردوغان در مناطق زلزله زده

کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق، به شهرداران شهرداری های کلانشهرهای تحت امر حزب خود، دستور داده که به مناطق زلزله زده بروند. از میان آنان، اکرم امام اوغلو و منصور یواش، شهرداران استانبول و آنکارا که هر دو از رقبای مهم اردوغان هستند، صدها نفر را به این منطقه فرستادند. البته قبلاً دولت بارها اعلام کرده که یک شهردار حق ندارد در خارج از حوزه استحفاظی خود عمل کند. اما رهبر حزب جمهوری خلق، اعلام کرده که اگر دولت به این موضوع اعتراض دارد، بهتر است پلیس به منطقه بفرستد و تمام شهرداران او را دستگیر و روانه زندان کند!

رهبر حزب جمهوری خلق همچنین در دو سخنرانی ویدیویی، اردوغان را به چالش کشیده و اعلام کرده که حزب عدالت و توسعه در 22 سال گذشته، مبالغ کلانی را که به نام مالیات زلزله از مردم گرفته، صرف امور دیگر کرده و به این ترتیب، در برابر وقوع زلزله و خسارات و پیامدهای آن، بی تدبیر بوده است.

او همچنین معتقد است که حزب حاکم، رانت های عظیمی را برای پیمانکاران ضعیف و ناشی ایجاد کرده و آنان در ساخت بناها و آپارتمان ها، استانداردهای فنی را رعایت نکرده اند.

اردوغان باید مراقب این دو موضوع باشد

طاها آک یول از حقوقدانان و تحلیلگران ترکیه نوشته است: «اردوغان باید مراقب باشد که اعلام وضعیت فوق العاده، در خدمت اهداف حزبی او قرار نگیرد. او باید به این دو نکته مهم توجه کند: 1.اگر وضعیت فوق العاده، در خدمت اهداف حزبی باشد، چنین چیزی شرم آور است. بنابراین، او باید از حزب خود بخواهد، وقتی که درباره کمک رسانی به زلزله زدگان اطلاع رسانی می شود، چنین چیزی به یک تبلیغات دولتی و حزبی تبدیل نشود. 2.نکته مهمتر این است که مسئولین استانی، در کمک رسانی، مسائل حزبی را در نظر نگیرند و طوری نشود که در توزیع اقلام، به این مساله توجه کنند که کدام منطقه هوادار آکپارتی است و کدام منطقه طرفدار حزب مخالف!».

حالا باید دید در روزها و هفته های پیش رو، چند و چون تاثیر پیامدهای سیاسی و اقتصادی زلزله بر انتخابات، چگونه خواهد بود.

انتهای پیام/