انتقاد تند خاندوزی از ساده‌سازی مسئله ارز در اقتصاد ایران/ دو نگاه بازار و دولت محور شکست خورد

به گزارش خبرگزاری تسنیم‌، احسان خاندوزی در سخنان خود در نشست "دانشگاه، خانه گفتگو" در محل ساختمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی در جمع اساتید این دانشگاه، اظهار داشت: متاسفانه ما در حوزه ارائه راهکار های حل مسئله در کشور با آفتی بنام "ساده سازی" مسائل مواجه هستیم.

وی افزود: به عنوان مثال ما وقتی در مورد ارز، انرژی، تورم و .. حرف می زنیم، به سرعت مسائل را ساده سازی کرده و بالطبع مطابق همین صورت مسئله، راهکار های ساده سازی شده ای را ارائه می دهیم که هیچ گونه تناسبی با مختصات پیچیده اقتصاد کشور ندارد.

خاندوزی گفت: این نقطه ضعف، شاید تا یک دهه قبل که درآمد های نفتی می توانست تمام نقاط ضعف برنامه های اقتصادی کشور را بپوشاند، خیلی برجسته بنظر نمی‌آمد اما امروز که ناچاریم بسیار دقیق عمل کنیم و دامنه مقدورات دولت و مجلس آنقدر نیست که بتوانیم خاصه خرجی های گذشته را تکرار کنیم، موضوع فرق می‌کند.

وزیر اقتصاد یادآور شد: متأسفانه، اغلب مواردی که در ایام اخیر، تحت عنوان راهکار در فضای رسانه ای کشور مطرح می شود به همین آفت ساده سازی مبتلا است که جوابگوی حل مشکلات نیست.

وی گفت: اینکه با اتخاذ یک رویکرد انتزاعی چپ یا راست اسلامی و زدن برچسب های مختلف به برنامه های دولت بخواهیم به ساده سازی مسئله و ارائه راهکار بپردازیم، نتیجه آن می شود که وقتی پیشنهادات را پیش روی سیاستگذار می گذاریم، می بیند که اصلا کمکی به حل مسئله نمی کند و گرچه ممکن است یک جریان اجتماعی ایجاد کند اما مشکلی را حل نمی کند.

خاندوزی تصریح کرد: موضوعات مختلف حوزه ارز، تورم و ... را نمی شود به این ساده سازی ها واگذاشت و من قاطعانه می گویم، دستآوردی برای گشایش مسائل اقتصادی کشور از این موضوع حاصل نمی شود.

وزیر اقتصاد گفت: نهاد "دانش و پژوهش" باید فارغ از این دوگانه سازی های افراطی، مسیر سومی را برای حل مسائل در دستور کار خود قرار دهد و مطمئن باشد که در این صورت توصیه ها و نسخه های وی حتما با استقبال سیاستگذار مواجه خواهد شد.

خاندوزی یادآور شد: در تجارب گذشته اقتصاد ایران، به اندازه کافی هزینه این نگاه ها و ساده سازی ها را پرداخته ایم و دیگر کشش تکرار آن را نداریم.

وی افزود: ما تجربه شکست هر دو نگاه "بازار" و "دولت" محور را داریم و می دانیم تحت سیاست "بازار" چه اتفاقات ناخوشایندی شکل گرفت و به اسم مداخله گری دولت، چه رانت ها و سؤاستفاده های کلان که به وجود نیامد.

خاندوزی گفت: ما در وزارت اقتصاد قائل به این هستیم که اقتصاد کشور باید در مسیر سوم حرکت کند که همانا مسیر حکمرانی اقتصاد توأم با هوشمندی و نگاه عدالت طلبانه است.

وی یادآور شد: اگر بخواهیم اقتصاد کشور را به روش هوشمندانه هدایت کنیم اما نسبت به عدالت بی اعتنا باشیم، حتما شکست خواهیم خورد، کما اینکه در سایر کشور ها نیز به همین گونه است و برای دهه ها است که نگاه تک بعدی دولت یا بازار محور در جهان رنگ باخته است.

وزیر اقتصاد در ادامه با اشاره به سخنان یکی از اساتید حاضر در جلسه که چرا ما دهه ها است به سمت تقویت طرف "عرضه" در اقتصاد نرفته ایم گفت: جواب این است که چون ساختار اقتصاد ما در طول این چند دهه، یک اقتصاد مبتنی بر توزیع رانت بوده است.

وی گفت: در حال حاضر برای عبور از اقتصاد رانتی به سمت اقتصاد دانش بنیان و تولید محور، کار بسیار دشواری را پیش رو داریم و بدون برخورد با مخالفت شدید گروه هایی که از شرایط پیشین منتفع بودند، نمی توانیم از این مرحله عبور کنیم.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: بدون شک، گذر از اقتصاد رانتی، سیاستی توأم با مقاومت شدید ذینفعان خواهد بود.

خاندوزی با اشاره به تحریم های ناجوانمردانه آمریکا که دولت ها را وادار به گذر از اقتصاد نفتی مبتنی بر توزیع رانت نموده است، اظهار داشت: اگر با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری، سالها پیش از این و با اختیار و اراده خودمان مبادرت به این کار کرده بودیم، هم اکنون با عدم همراهی جامعه ای که انتظارات رانتی آن به درستی تنظیم نشده، مواجه نبودیم.

وی با اشاره به تصویب نهایی طرح مالیات بر سوداگری در مجلس شورای اسلامی، این اتفاق را گام بزرگی رو به جلو خواند که تا پیش از این هیچ کدام از دولت ها پای کار اجرای آن نبوده اند و به همین سبب امکان حمایت از تولید دانش بنیان رقابت پذیر را نداشته اند.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه هیچ برنامه اصلاحی بدون سوار شدن بر داده ها و اطلاعات دقیق به منظور اصابت دقیق آن به هدف امکان تحقق ندارد، گفت: ما سعی کردیم مسئله بیش از چهار میلیون دستگاه پوز ناشناس از حدود 18 میلیون پوز موجود در کشور را حل کنیم و امروز خوشبختانه همه آنها غیر فعال و شفافیت کامل در این خصوص حاصل شده است.

وی همچنین حوزه فراریان مالیاتی را مورد اشاره قرار داد که با تکمیل اطلاعات مؤدیان، بیش از 2 میلیون مؤدی فاقد نام و نشان شناسایی شده و در تور مالیاتی قرار گرفته اند.

خاندوزی برقراری شفافیت مناسب در خصوص بدهکاران بانکی و نیز هوشمندی فروش آرد به نانوایان را بعنوان دیگر اقدامات دولت مورد اشاره قرار داد که موجب هدایت بهتر برنامه های حمایتی دولت به اقشار مختلف بویژه تولید کنندگان مولد می شود.

این گزارش حاکی است، وزیر اقتصاد در بخش دیگری از این نشست و در پاسخ به سؤالی، اظهار داشت: موضوع اقتصاد مقاومتی موضوعی در عرض سایر موضوعات نیست بلکه به مانند یک عینک عمل می کند که از ورای آن باید هر سیاستگذاری در هر حوزه ای بر این اساس صورت گیرد.

خاندوزی یادآور شد: چرخش از نظام رانتی به سمت اقتصاد تولید محور با محصولات رقابت پذیر، خودبخود ما را مقاوم خواهد کرد چرا که دیگر چنین اقتصادی تحریم پذیر نخواهد بود.

وزیر اقتصاد در پاسخ به سؤال دیگری نیز تصریح کرد: وزیر اقتصاد ، فرمانده کل اقتصاد کشور نیست بلکه یکی از اعضای تیم اقتصادی دولت در کنار بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و .. است و بر اساس تقسیم کاری که رئیس جمهور بر عهده آن گذاشته است عمل می کند.

بنا بر این گزارش، وزیر اقتصاد در بخش دیگری از سخنان خود در جمع اساتید حاضر در جلسه اظهار داشت: ما در طراحی راهکار های برون رفت از مسائل اقتصادی کشور همواره به دنبال تعامل بین نهاد سیاستگذار و نهاد "دانش و پژوهش" بوده ایم.

وی با ذکر تاریخچه کوتاهی از روابط دولت با دانشگاه گفت: در گذشته، گاهی دانش را از طریق سفارش پروژه های پژوهشی با سیاستگذار مرتبط می کردیم و گاه به این منظور اقدام به تأسیس پژوهشکده هایی در دل دستگاه های دولتی میکردیم.

خاندوزی افزود: در برهه ای به این نتیجه رسیدیم که با راه اندازی این پژوهشکده ها، موجب شده ایم برخی دستگاه ها احساس بی نیازی نسبت به تعامل با دانشگاه ها بکنند و بعد آمدیم و پژوهشکده ها را تعطیل کردیم و این در حالی است که همچنان صورت مسئله پابرجا است و در برقراری تعامل بین نهاد سیاستگذار با دانشگاه درمانده ایم.

وی یکی دیگر از کارکرد نهاد "دانش و پژوهش" را پرورش نخبه ها برای جذب و کمک به سیاستگذاران خواند و گفت: ما در دوران جدید وزارت اقتصاد، تلاش کردیم پلی بین دو نهاد ایجاد کنیم و به همین خاطر از سال گذشته اقدام به تأسیس "مدرسه سیاستگذاری اقتصادی تابستانه" در این وزارتخانه کردیم به این منظور که جمعی از فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد و دانشجویان دکترا را به جمع مدیران اقتصادی کشور ببریم تا از این طریق آنها بتوانند از نزدیک مسائل را با همه پیچیدگی ها آن لمس کنند.

وزیر اقتصاد افزود: شرکت کنندگان در این مدرسه، یا بطور مستقیم در وزارت اقتصاد جذب کار شده و یا پس از بازگشت به دانشگاه می توانند به طراحی راهکار ها و پیشنهادات عملی برای حل مشکلات سیاستگذاری کشور بپردازند.

خاندوزی ادامه داد: یکی دیگر از سیاست هایی که ما پیشه گرفتیم، ایجاد پلی ارتباطی بین خود اندیشکده های زیر مجموعه دستگاه های اجرایی بود که خوشبختانه در حال حاضر موفق شده ایم همه اندیشکده های مذکور را در جلسات مشترک ماهانه گرد هم بیاوریم.

وی در ادامه با تأکید بر تأثیرگذاری جدی علوم اجتماعی و ملاحظات جامعه شناختی بر پیشبرد سیاستگذاری های اقتصادی دولت و بیان اینکه گاهی سیاست های اقتصادی به دلیل عدم توجه به جنبه های اجتماعی و فضای عمومی جامعه به شکست انجامیده اند، از برگزاری چندین جلسه مشترک با اساتید این رشته توسط وزارت اقتصاد خبر داد.

وزیر اقتصاد استفاده از انباشت تجربه پیشینیان را یکی دیگر از برنامه های این وزارتخانه در دوران جدید خواند و در این راستا از برگزاری نشست های فصلی، هر سه ماه یکبار، در مدت یک و نیم سال گذشته خبر داد و گفت: در خلال همه این مسیر ها، بین نهاد سیاستگذار و نهاد "دانش و پژوهش"، یک مسئله حائز اهمیت است و آن اینکه باید درهای سیاستگذاری کشور را به روی دانش پژوهان باز کرد.

خاندوزی افزود: در این راستا، به طور خاص از اساتید دانشگاه آزاد اسلامی دعوت می کنم برای تدوین و تکمیل برنامه هفتم توسعه اقتصادی کشور در حدود یکماه باقیمانده تا بررسی آن در هیئت دولت به ما کمک کنید تا بتوانیم برای حل مسائل "کلیدی" کشور در پنج سال آینده کشور، تصمیمات بهتری اتخاذ کنیم.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: من بطور مشخص مخالف این هستم که کل مسائل کشور را بخواهیم تنها در یک برنامه پنج ساله بگنجانیم و بعد در مقام اجرا بینیم که حتی به اجرای نیمی از آنها هم نمی رسیم؛ به همین خاطر معتقدم، برنامه های توسعه باید معطوف به برنامه‌ای "کلیدی" باشند.

انتهای پیام/