عدم‌عدالت آموزشی نظام استعدادیابی در جامعه را به هم می‌ریزد/ ساختارهای معیوب به بی‌عدالتی دامن می‌زند| گفت‌‌وگو با نصرت‌پناه
نصرت‌پناه عضو هیئت علمی دانشگاه معتقد است که عدم‌وجود عدالت آموزشی و نابرابری بین مدارس دولتی و خصوصی موجب می‌شود نظام استعدادها در یک جامعه به هم بریزد.
محمدصادق نصرت‌پناه پژوهشگر علوم سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم درباره سخنان امروز رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از معلمان در خصوص وضعیت مدارس دولتی و خصوصی و عدالت آموزشی بیان داشت: «عدالت» در نگاه دین اسلام و در یک جامعه اسلامی «هدف» است؛ بنابراین تمام احکام، قوانین و کارهایی که در نظام حکومتی و دولت به‌معنای عام انجام میگیرد با مقیاس و معیار «عدالت» مشروعیت پیدا می‌کند؛ عدالت شاخصی است که نظام سیاسی و حاکمیت هرچقدر از آن دور شود، مشروعیتش زیر سؤال می‌رود.
نصرت‌پناه در ادامه راجع به عدالت آموزشی گفت: تربیت و رشد دانش‌آموزان (به‌صورت فردی و کلی) طبق مراحلی که در نظام آموزش و پرورش کشورمان تعریف شده است، هر میزان از مقیاس عدالت دور شود، نه‌تنها مشروعیت نظام اسلامی را زیرسؤال می‌برد بلکه تربیت و رشد نیروی انسانی را هم به‌صورت ناعادلانه پیش می‌برد.
وی خاطرنشان کرد: در جامعه اسلامی انسان‌هایی که استعداد و زمینه دارند باید رشد پیدا کنند؛ این اساساً هدف جامعه اسلامی است، حال اگر فردی که استعداد ندارد، رشد پیدا کند به جامعه و نظام آسیب می‌زند، نظام کنکور چنین آسیبی را به جامعه وارد کرده است؛ هرچند در سال‌های گذشته با دخیل شدن نمرات تحصیلاتی وضعیت کمی بهبود یافته است.
این استاد دانشگاه با تصریح به اینکه کنکور آفتی است که سبک مطالعه خاصی را به دانش‌آموزان یاد می‌دهد، اما علم را بین آن‌ها نهادینه نمی‌کند، اظهار داشت: در سال‌های گذشته در دانشگاه‌ها مشاهده کردیم که افراد بسیاری در کنکورها به‌خوبی ظاهر شدند و رتبه‌های خوبی کسب کردند، اما در نظام دانشگاهی که یک نظام مسئله‌محور و تحلیل‌محور است، کشش ندارند و نمی‌توانند مسئله‌ای را حل کنند؛ در نتیجه چنین افرادی نمی‌توانند موتور محرک در جامعه باشند.
وی ادامه داد: چنین افرادی با ابزاری تحت عنوان پول و با یاد گرفتن یک روش، سرنوشت جامعه را به‌بازی می‌گیرند. استعدادی که خداوند در افراد قرار داده است باید ملاک رشد در جامعه باشد، اما با پول و روش‌های کنکوری ملاک غیرمعرفتی در معرفت دخیل می‌شود، در نتیجه انسانی که قرار بوده است با معرفت خودش رشد کند، با عنصر دیگری که ملاک نیست، بالا می‌رود.
نصرت‌پناه معتقد است که عدم‌وجود عدالت آموزشی و نابرابری بین مدارس دولتی و خصوصی موجب می‌شود نظام استعدادها در یک جامعه به هم بریزد و گفت: در نتایج کنکور سال‌های گذشته شاهد بودیم که دانش‌آموزان مدارس دولتی سهم بسیار کمتری داشتند و این بدان معناست کسانی که از سرمایه و پول کمتری برخوردار هستند اما استعداد خوب و سرشاری دارند، به‌طور حداقلی می‌توانند راهی به دانشگاه‌های برتر پیدا کنند.
وی با یادآوری سخنان امروز رهبری تأکید کرد: در وضعیتی که عدالت آموزشی برقرار نباشد، نه‌تنها حق افرادی که می‌توانند رشد کنند اما از سرمایه مالی لازم برخوردار نیستند، تضییع می‌شود بلکه حق کل جامعه نیز ضایع می‌شود چرا که همه مردم و تمامی جامعه باید از آن استعدادها بهره‌مند شوند.
این استاد دانشگاه این نکته را هم عنوان کرد که ساختار معیوب نیز موجب شده است بی‌عدالتی در نظام آموزشی به وجود بیاید و دراین‌باره مثال زد: دانشگاه فرهنگیان فرد را در سن 18سالگی جذب می‌کند و علاوه بر اینکه دانشجوی آن دانشگاه می‌شود به استخدام نیز درمی‌آورد؛ این فرد پس از 30 سال و در سن 48سالگی که تازه دوره شکوفایی وی است، بازنشسته می‌شود.
وی اضافه کرد: معلم باتجربه و خوبی که در سن 48سالگی از مدارس دولتی بازنشسته می‌شود، وارد نظام آموزش خصوصی می‌شود و به تربیت دانش‌آموزان می‌پردازد. بسیاری از مدارس خصوصی باحضور معلمان باتجربه و بازنشسته مدیریت می‌شود؛ نابرابری آموزشی هم مشروعیت نظام سیاسی را زیرسؤال می‌برد و هم نیروی انسانی و استعدادها را در یک جامعه ناعادلانه و نابرابر رشد می‌دهد که هم در حق افراد و هم در حق جامعه ظلم صورت میگیرد.
انتهای پیام/+