ایجاد ۲۰۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان در افق ۱۴۰۴
معاون علمی رئیس‌جمهور گفت: برای اینکه کشور به درصد مهمی از تولید ناخالص ملی برسد و اشتغال در دانش‌بنیان‌ها اجرایی شود، برنامه‌ریزی شده است که تا افق ۱۴۰۴، ۲۰هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور داشته باشیم.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، نخستین نشست خبری روح‌الله دهقانی فیروزآبادی؛ معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری با موضوع تشریح برنامههای معاونت علمی صبح امروز در محل این معاونت برگزار شد.
روح‌الله دهقانی فیروزآبادی در ابتدای این نشست اظهار کرد: از ابتدای فعالیت این دوره مأموریتی جدی به معاونت علمی ابلاغ شده که آن هم اقتصاد دانش‌بنیان است.
وی اعلام کرد: در زمان حاضر 8 هزار و 500 شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های فعالیتی مختلف به ارائه محصول یا خدمات می‌پردازند.
توسعه 20هزار شرکت دانش‌بنیان در افق 1404
رئیس بنیاد ملی نخبگان در پاسخ به سؤال تسنیم مبنی بر اینکه دلایل محقق نشدن افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان چیست، گفت: تلاش‌ها بر این است تا تمامی ظرفیت‌های شرکت‌ها به ساختار اقتصاد دانش‌بنیان پیوند بخورد، شرکت‌های دانش‌بنیان باید به کمّیت و کیفیت یا به‌اصطلاح جرم مطلوبی برای نقش‌آفرینی اثرگذار برسند، این جرم مطلوب برای اثرگذاری راهبردی این شرکت‌ها در عرصه اقتصاد، امری حیاتی است، بنابراین افزایش تعداد شرکت‌ها را یک ضرورت می‌دانیم. بر مبنای محاسبات و ارزیابی‌های صورت‌گرفته، معتقدیم برای این که اقتصاد دانش‌بنیان بتواند سهم حداقلی خود در تولید ناخالص ملی را ایفا کند، باید تا افق 1404 به حداقل بیست هزار شرکت دانش‌بنیان برسیم.
دهقانی، با اشاره به افزایش یکصددرصدی شرکت‌های دانش‌بنیان در سال 1401 نسبت به سال قبل خود عنوان کرد: تا سال 1400، تعداد 6500 شرکت دانش‌بنیان تأیید صلاحیت شده بود. تعداد 700 شرکت در سال 1400 به تأیید رسید اما در 1401 بیش از 1400 شرکت تأیید صلاحیت شد که رشد دوبرابری نسبت به سال قبل خود را نشان می‌دهد، در مجموع 8هزار و چهارصد شرکت دانش‌بنیان رسید. این که در عرض یک سال به رشدی دوبرابری در تعداد شرکت‌ها برسیم امری دشوار بود. سال گذشته همه تلاش‌ها متمرکز بر این بود تا ضمن رشد شرکت‌های موجود، شرکت‌های جدید ایجاد شوند. با تمام محدودیت‌های موجود، سال گذشته رشد صددرصدی شرکت‌ها نسبت به سال 1400 رخ داد.
وی افزود: در حوزه رشد کمّی و کیفی شرکت‌ها دو نگرش وجود دارد؛ نخست ارتقای شرکت‌های دانش‌بنیان موجود و نگرش دوم، ایجاد شرکت‌های جدید است. ایجاد شرکت جدید امری زمان‌بر و نیازمند فرصتی حداقل 5ساله است که برای تحقق آن، این امر را با اجرای سیاست حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا دنبال می‌کنیم.
کمک به ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان در نظام جدید ارزیابی دانش‌بنیان‌ها
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ادامه داد: با توجه به اینکه در حال رسیدن به مرحله اشباع در شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم و تا اندک زمانی دیگر تمامی شرکت‌های برخوردار از ظرفیت دانش‌بنیانی، به این زیست‌بوم خواهند پیوست، تعریف دانش‌بنیان‌های نوپا و حمایت‌های گلخانه‌ای از این شرکت‌ها که کم‌تر از 50 نفر پرسنل و زیر 5 سال سن دارند، با هدف حمایت از ایجاد شرکت‌های تازه‌تأسیس با بهره‌گیری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، استادان و نخبگان، در قالب نظام جدید ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان مورد توجه قرار گرفته است.
وی افزود: نظام ارزیابی جدید شرکت‌های دانش‌بنیان، با هدف اینکه جریان حمایت‌ها را هدفمند کند، طراحی شده است و پیش‌بینی می‌شود این نظام جدید، تا خردادماه سال جاری، عملیاتی شود. ملاک ارزیابی و تأیید صلاحیت شرکت‌ها در این نظام، میزان تأثیرگذاری شرکت، فرآیندها، نیروی انسانی کلیدی و توانمند شرکت‌ها و نیز میزان رشد شرکت‌ها و ارزیابی است.
وی در پاسخ به سؤالی پیرامون تعدد نهادهای بازیگر در اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور گفت: اینکه پراکنده‌کاری در کشور وجود دارد به‌خاطر تعدد بازیگران نیست بلکه به‌خاطر سیاست‌گذاری‌های پراکنده است! اینکه بازیگران مختلف علاقه‌مند به ورود به اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور باشند بسیار خوشحال‌کننده است. زمانی که سیاست‌های تشویقی و تسهیل‌گرانه جهت‌دار وجود داشته باشد خودبه‌خود فعالیت بازیگران تسهیل می‌شود.
دهقانی فیروزآبادی گفت: در معاونت علمی یک ابزاری تحت عنوان ستاد داریم که این ستادها، نهادهای حقوقی و ساختاری نیستند؛ در واقع ستادها برنامه‌ها و مأموریت‌هایی هستند که معاونت علمی توجه ویژه‌ای به‌روی آنها دارد.
وی ادامه داد: در معاونت علمی دو گروه ستادی تحت عنوان ستادهای توسعه فناوری و ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان تشکیل شده است. ستادهای توسعه فناوری ناظر به نیازهای آینده کشور، روندهای توسعه تکنولوژی و نظرات نخبگان فعالیت می‌کنند. در ستادهای توسعه فناوری، ستاد توسعه فناوری نانو، ستاد توسعه فناوری رباتیک و... فعالیت می‌کنند.
دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: این دو ستاد در نهایت به یکدیگر متصل خواهند شد. در ترندهای معروف دنیا به توسعه اقتصاد توجه ویژه‌ای شده است. در معاونت علمی برمبنای پتانسیل‌های کشور به ستادهای توسعه فناوری نگاه شده است و برمبنای مزیت‌های اقتصادی کشور ستاد توسعه اقتصادی کشور ایجاد شده است.
معاون علمی رئیس‌جمهور گفت: در معاونت علمی یک ستادی تحت عنوان ستاد توسعه فناوری‌های آب، خشکسالی، فرسایش محیط زیست در گذشته وجود داشت که امروز به ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست ارتقا پیدا کرده است.
وی با اشاره به بحران‌های کشور در حوزه آب گفت: آب‌های ژرف یکی از موضوعات مهم در این حوزه است که معاونت علمی ورود خوبی به آن داشته است و این ستاد نیز مأموریت‌هایی برای خود تعریف کرده است که نه‌تنها در حوزه آب‌های ژرف بلکه در زمینه توسعه فناوری‌های آب و افزایش راندمان و بازچرخانی آب و پیدا کردن منابع جدید آبی و توسعه کنتورهای هوشمند است.
دهقانی فیروزآبادی در خصوص منع دخالت دولت در بخش‌های خصوصی گفت: بالاترین مقام کشور یعنی مقام معظم رهبری تأکید دارند که جاهایی که شرکت‌های بخش خصوصی می‌توانند فعالیت کنند، ورود دولت حرام شرعی است.
وی گفت: ما در این راستا در سه‌ماهه آخر سال گذشته بند پ ماده 10 را ابلاغ کردیم چراکه در آیین اجرایی این بند قانونی سازوکار ورود بخش خصوصی قاعده‌مند شده است، برای این منظور دبیرخانه‌ای در معاونت علمی ایجاد شده است و مصادیق را بررسی کرده است تا جاهایی که شرکت‌های دانش‌بنیان محصولات استاندارد باکیفیت در حجم مناسبی از بازار را تولید کند، ورود بخش‌های دولتی ممنوع باشد.
معاون علمی رئیس‌جمهور یادآور شد: اجرای این سازوکار از سال گذشته آغاز شده است و در دو مورد کارگروه بررسی کرده است و اولین مورد حکم قانونی این کارگروه نیز اجرایی می‌شود. امیدوارم با همکاری نهادهای بالادستی و نظارت و حمایت جدی رسانه‌ها در این زمینه اتفاقات خوبی رقم بخورد.
دهقانی فیروزآبادی با تأکید بر اینکه سرمایه‌گذاری در حوزه دانش‌بنیان‌ها تنها از سوی دولت یک اقدام شکست‌خورده است، ادامه داد: ما معتقدیم که در جاهایی که بخش خصوصی رغبتی به سرمایه‌گذاری ندارد، بخش دولتی لزوماً باید در آن حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کند.
وی اضافه کرد: در سال‌های قبل مشاهده کردیم فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای بسیاری از مردم شناخته شده است و تمایل به سرمایه‌گذاری در این حوزه دارند ازاین‌رو یکی از ابزارهای قابل توسعه برای سرمایه‌گذاری استفاده از سرمایه‌های مردمی است.
دهقانی فیروزآبادی توسعه گلخانه‌های هوشمند با بهره‌گیری از سرمایه‌گذاری جمعی را از زمینه‌های استفاده از سرمایه‌های مردمی عنوان کرد و گفت: در این زمینه پول دولتی صرفاً برای پوشش ریسک سرمایه‌گذاری مردمی استفاده می‌شود.
وی بخش بزرگی از اقتصاد کشور را دولتی توصیف کرد و خاطرنشان کرد: برای آنکه بخش کوچک اقتصاد خصوصی را توسعه دهیم آیین‌نامه‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان که مصوب شده است می‌تواند ابزاری برای فعال کردن آن باشد، در این راستا مؤدیان مالیاتی می‌توانند سرمایه‌ها را در مسیر توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان به‌کار گیرند.
معاون علمی رئیس‌جمهور نمونه این اقدامات را در حوزه معدن و پتروشیمی دانست و گفت: سرمایه خلیج فارس در بخش پتروشیمی با سرمایه اولیه 2 هزار میلیارد تومان راه‌اندازی شده است و در هفته آینده صندوق بخش معدن با حضور چند شرکت راه‌اندازی می‌شود. شرط ما برای راه‌اندازی این صندوق‌ها آن است که موضوعات فعالیت آنها به تأیید شورای راهبری محصولات دانش‌بنیان معاونت برسد.
حمایت صندوق نوآوری از دانش‌بنیان‌ها
معاون علمی رئیس‌جمهور سرمایه‌گذاری خارجی را از دیگر الزامات توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان ذکر کرد و گفت: حوزه علم و فناوری در بسیاری از حیطه‌ها حوزه‌های سفید و بکری است ازاین‌رو برنامههای ما در قالب مرکز همکاری‌های تعاملات بین‌المللی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی اجرایی خواهد شد.
وی با اشاره به حمایت‌های صندوق نوآوری از فعالیت دانش‌بنیان‌ها خاطرنشان کرد: این صندوق طی 4 سال 28 هزار میلیارد تومان به شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت کرد ضمن آنکه صدور 15 هزار میلیارد تومان ضمانت‌نامه با حمایت این صندوق بوده است.
دهقانی فیروزآبادی تأکید کرد: کاهش حجم حمایت‌های صورت‌گرفته از اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور به‌دلیل رشد آن بوده است و نیازمند ارایه مدل‌های جدید سرمایه‌گذاری است و در همین راستا نیاز است نظام بانکی وارد شود.
تشریح اولویت‌های معاونت علمی
وی با بیان اینکه 8 حوزه اولویت‌دار در معاونت تعریف شده است که این حوزه‌ها از امتیازات ویژه‌ای برخوردار هستند، گفت: این اولویت‌ها براساس مزیت‌های تاریخی و سرزمینی هستند اما همه ستادهای معاونت علمی رشد متوازنی نداشته‌اند، برخی از ستادها در‌حد نام هستند اما برخی تأثیرگذاری‌های بین‌المللی دارند.
دهقانی فیروزآبادی نانو و زیست‌فناوری را از حوزه‌های تأثیرگذار در سطح جهانی نام برد و گفت: برخی از ستادها در حد نام با هزینه‌های چند ده میلیاردی هستند.
معاون علمی ستادهای توسعه فناوری این نهاد را جزو ساختارها ندانست و گفت: این ستادها قرار است به شرکت‌های دانش‌بنیان مسیردهی و جهت‌دهی کنند، ازاین‌رو ستادها بین 3 تا 5 نیروی انسانی متخصص دارند.
وی اضافه کرد: به‌منظور توسعه متوازن این ستادها در تلاش هستیم سال 1404 دو‌سوم از ستادها دارای نام ملی درخشان و یک‌سوم آن تأثیرگذاری بین‌المللی داشته باشند.
دهقانی فیروزآبادی خاطرنشان کرد: در همین راستا معاونت با 5 مأموریت حمایت از توسعه اندیشه و اندیشه‌ورزی در بستر اندیشکده‌ها، حمایت از تولید علم بر بستر دانشگاه‌ها، حمایت و توسعه فناوری در بستر شرکت‌های دانش‌بنیان، حمایت از توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در بستر بنگاه‌های بزرگ و حمایت از توسعه کارآفرینی بر بستر شتاب‌دهنده‌ها بودجه‌ریزی خواهد کرد.
معاون علمی رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه "نرخ مهاجرت بالایی را تجربه می‌کنیم"، گفت: البته نسبت متوسط جهانی بالاتر از این میزان است اما برای کشور ما که نیازمند حضور نیروهای متخصص است آمار خوبی به‌شمار نمی‌رود.
دهقانی فیروزآبادی با تأکید بر اینکه مهاجرت نخبگان در 1 سال یا 6 ماه مشخص رخ نمی‌دهد اظهار کرد: اگر بخواهیم برای بازگشت نخبگان کار غیرشعاری انجام دهیم و به بازگشت آنها کمک کنیم نیازمند برنامههای بلندمدت هستیم که خوشبختانه در همه دستگاه‌ها این برنامه وجود دارد.
دهقانی فیروزآبادی با اشاره به برنامههای این معاونت در این زمینه گفت: ما معتقدیم که برای اینکه میزان مهاجرت نخبگان را کاهش دهیم باید زمینه‌های ماندگاری آنها را ارتقا دهیم. برمبنای مطالعات میدانی انجام‌شده بیش از 75 درصد نخبگان اذعان داشتند که عامل اصلی برای خدمت به جامعه و ماندگاری، فرصت تأثیرگذاری آنهاست و در گام دوم معیشت را مطرح کرده‌اند.
وی ایجاد فرصت تأثیرگذاری نخبگان را در توسعه بازار دانست و گفت: ما به‌عنوان یک نهاد میانجی که از یک‌سو با دولت و از سوی دیگر با جامعه نخبگانی ارتباط دارد باید فرصت‌های بازار را ایجاد کنیم.
دهقانی فیروزآبادی با تأکید بر اینکه کلیه توافقاتی که با دستگاه‌ها داشته است این امر در راستای ایجاد بازار بوده است، گفت: تاکنون 1208 دوره پسادکتری و 257 شرکت دانش‌بنیان با حضور یا نقش مؤثری نخبگان ایرانی خارج از کشور بوده است.
توسعه فعالیت‌های کارگروه تولید بار اول
وی با تأکید بر اینکه کارگروه تولید بار اول از برنامههای موفق معاونت علمی بوده است، گفت: برای توسعه فعالیت‌های این کارگروه برنامه‌هایی را اجرا کردیم که یکی از آنها ارتقای سطح کارگروه به معاونت‌های معاون علمی بوده است ازاین‌رو در هر جلسه از این کارگروه 3 نفر از معاونت‌های معاون علمی حضور دارند.
معاون علمی رئیس‌جمهور اضافه کرد: برای توسعه بازار برای شرکت‌های دانش‌بنیان از ابزار این کارگروه بهره‌برداری شده است به‌گونه‌ای برای انجام مذاکره به‌منظور کسب بازارها این کارگروه وارد خواهد شد.
انتهای پیام/+