گفتگو|کاظمی: تغییر سیاست خارجی ترکیه در مسیر همگرایی منطقه‌ای ضروری است
همزمان با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در روز یکشنبه یک کارشناس مسائل ترکیه و قفقاز گفت که آنکارا پس از انتخابات می بایست سیاست خارجی‌اش را در راستای همگرایی منطقه‌ای تغییر داده و از پیگیری سیاست های تنش زا پرهیز کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، احمد کاظمی،کارشناس مسائل ترکیه و قفقاز درباره رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری در ترکیه به خبرگزاری تسنیم گفت که به دلیل پیچیدگی این دور از انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه و همزمانی برخی متغیرهای بسیار مهم تاثیرگذار در این انتخابات، این رقابت‌ها بسیار سخت و پیش‌بینی نتیجه آن بسیار دشوار شده است.
کاظمی ادامه داد: اگر از منظر جدیدترین تحولات بخواهیم به این موضوع بپردازیم می‌توان گفت که انصراف «محرم اینجه»، رئیس حزب «میهن» اوج وحدت و اشتراک نظر در جبهه مخالفان حزب عدالت و توسعه و اردوغان را نشان می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه محرم اینجه قبلا از حزب جمهوریخواه خلق جدا شده بود تاکید کرد: امروز به دلیل جایگاه و محبوبیت وی نزد قشر روشنفکر ترکیه، کناره‌گیری‌اش به وضوح به سود کمال کلیچدار اوغلو خواهد بود.
کاظمی افزود بعد از ابراز رضایت و همراهی خانم «مرال آکشنر» درخصوص ائتلاف شش‌گانه با بحث نامزدی کلیچداراوغلو، این دومین اتفاق مثبت به نفع نامزد حزب جمهوریخواه خلق است.
این کارشناس مسائل ترکیه و قفقاز معتقد است مجموع این تحولات نشان می‌دهد که در تاریخ بیش از 2 دهه اخیر و بعد از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، جبهه مخالفان از گروه‌ها و گرایش‌های مختلف در یک هدف اشتراک نظر دارند و آن کنار گذاشتن رجب طیب اردوغان از قدرت در انتخابات پیش رو است.
کاظمی با اشاره به این که اگر از منظر یک ناظر بی‌طرف به انتخابات ترکیه نگاه کنیم بسیاری از فاکتورها به ضرر اردوغان است، توضیح داد: تورم بالا یکی از نقاط ضعف اردوغان است. درواقع علی‌رغم برخی آمارها که این تورم را 70 تا 80 درصد عنوان می‌کنند اما این میزان توسط برخی اقتصاددان‌های بی‌طرف در ترکیه بالای 130درصد عنوان شده است. همچنین کاهش ارزش لیر، صدمات ناشی از زلزله اخیر در این کشور و تبعات کرونا بر اقتصاد ترکیه نیز شرایط را به ضرر کاندیدای حزب حاکم رقم زده است.
کاظمی به چرخش اردوغان در سیاست خارجی ترکیه در یکی دو سال اخیر نیز پرداخت و گفت اردوغان برخلاف شعارهای قبلی‌اش نسبت به رژیم صهیونیستی، مصر، عربستان سعودی و امارات یک چرخش اساسی در سیاست خارجی‌اش داشت. همچنان که وی با وجود اختلافات با عربستان بر سر جمال خاشقچی، اختلافات با امارات بر سر مباحث مربوط به اخوان المسلمین و یا قطر و اختلافات با اسرائیل در قبال این دولت‌ها تغییر رویکرد داشت.
به گفته این کارشناس، مهمترین هدف‌گذاری اردوغان این بود که با جذب سرمایه‌گذاری‌هایی به ارزش بیش از 50 میلیارد دلار در آستانه انتخابات بتواند اقتصاد ترکیه را تحت تاثیر قرار دهد. اما این هدف اردوغان محقق نشد و مخالفان نیز اکنون روی پرونده‌های منطقه‌ای ترکیه انگشت گذاشته‌اند.
وی ادامه داد: یکی از اتفاقات نادر در انتخابات ترکیه که من آن را انتخابات عصر یا قرن نامیده‌ام این است که برخلاف انتخابات گذشته در این انتخابات تمرکز مخالفان و افکار عمومی روی مباحث سیاست خارجی ترکیه بیشتر شده است. یعنی در این انتخابات که در یکصدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه برگزار می‌شود علاوه بر مسائل داخلی، موضوعات مرتبط با سیاست خارجی نیز در رصد رای‌دهندگان قرار دارد.
کاظمی با تاکید بر این موضوع که حساسیت‌ها روی مباحث سیاست منطقه‌ای ترکیه نزد افکار عمومی آن کشور افزایش یافته است، توضیح داد: دلیل آن به این بازمی‌گردد که بسیاری از مردم ترکیه و محافل معتقد هستند که بخش اعظمی از مشکلات داخلی ترکیه ناشی از سیاست‌های اشتباه منطقه‌ای اردوغان است. به همین دلیل امروز کلیچداراوغلو و احزاب مخالف روی سیاست‌های منطقه‌ای ترکیه به ویژه با سوریه یا عراق و یا با داعش یا تکفیری‌ها و یا سیاست‌های تنش‌زا در قفقاز تمرکز کرده‌اند.
وی ادامه داد: همچنین در همین راستا کلیچدار اوغلو طرحی درخصوص راه ابریشم جدید ارائه کرد که این طرح دقیقا اعتراض احزاب مخالف ترکیه به سیاست دالان تورانی ناتو است که تحت عنوان جعلی کوریدور زنگزور از سوی اردوغان و علی‌اف در حال پیگیری است.
به گفته این کارشناس، وقتی یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری در این سطح و به صورت آشکارا یک طرح جایگزین را مطرح می‌کند بیانگر آن است که چنین طرحی در افکار عمومی ترکیه بررسی شده و می‌دانند که این طرح از محبوبیت برخوردار است. طرحی که فاقد اغراض تنش‌زایانه منطقه‌ای است و برای همکاری و همگرایی ترانزیتی و تجاری مطرح می‌شود و نه برای اغراض تاریخی.
در ادامه پژوهشگر مسائل قفقاز بیان کرد: اگر سیاست‌های اردوغان را به عنوان یک ناظر بی‌طرف بررسی کنیم در می‌یابیم وی معاهده لوزان که مرزهای کنونی ترکیه را از سال 1923 مشخص کرده را به نوعی زیرسوال برده و بارها در موضع گیری‌هایش علیه یونان، ارمنستان، عراق و سوریه این نگاه آشکار گشته است.
وی افزود: این در حالی است که مردم ترکیه به دنبال تجزیه‌طلبی آن هم با چشم‌داشت‌های تاریخی نیستند و مخالفان انتخابات ترکیه نیز به درستی در کنار مباحث داخلی و اقتصادی روی این موضوع حساب کرده‌اند.
کردها و علوی‌ها از چه کسی حمایت می‌کنند؟
کاظمی درباره نگاه اقلیت علوی‌ها و کردها به کاندیداهای این رقابت‌ها توضیح داد: علوی‌های ترکیه در طول تاریخ معمولا از احزاب لائیک حمایت کرده‌اند؛ البته در 10 سال نخست روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه به دلیل شعارهای اردوغان در خصوص حقوق مذهبی و فرهنگی به علویان، آنها در مقاطعی از این حزب حمایت کردند ولی به دلیل محقق نشدن این شعارها و به دلیل تشدید سیاست‌های فرقه‌ای در سیاست خارجی ترکیه آنها از عدالت و توسعه فاصله گرفتند. امروز علویان حامی کلیچداراوغلو هستند؛ زیرا وی هم جزء حزب جمهوریخواه خلق است که پایگاه سنتی علویان محسوب می‌شود و هم تبار علوی دارد.
کاظمی افزود: حمایت علوی‌ها و کردها که جامعه بزرگی را شامل می‌شوند به صورت یک‌دست از کلیچداراوغلو بیانگر آن است که مجموع متغیرهای اصلی به نفع اردوغان نیست.
کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به اینکه به چند دلیل با وجود نظرسنجی‌ها نمی‌توان گفت که کلیچداراوغلو در این انتخابات پیروز می‌شود، توضیح داد: اولا تجارب انتخابات ترکیه نشان می‌دهد که یک رقابت برابر از منظر دسترسی به ابزارهای رسانه‌ای و تبلیغاتی در آنجا وجود ندارد. زیرا طی یک دهه اخیر صدها روزنامه و رسانه تصویری در این کشور عملا تعطیل شده و جریان احزاب مخالف، بسیاری از رسانه‌های خود را از دست داده است. این واقعیتی است که در گزارش‌های بین‌المللی نیز منعکس شده است.
وی ادامه داد: مسئله دیگر به این بازمی‌گردد که اردوغان قبل از کودتای سال 2016 در چارچوب پرونده «ارگنه کن» بسیاری از افراد مخالف را از بین حزب جمهوریخواه خلق، ارتش و نظامیان از قدرت برکنار کرد و بعد از کودتای 2016 نیز در قالب مبارزه با گروه گولن بسیاری از مخالفان از اقشار مختلف را بازداشت و یا از کار برکنار کرد.
کاظمی با تاکید بر اینکه امروز شرایط از لحاظ تبلیغات و جایگاه کاملا به ضرر مخالفان قلمداد می‌شود گفت: وعده‌های دقیقه نودی اردوغان نیز جای بحث دارد؛ در واقع وی موضوعاتی چون وعده گاز رایگان یک ماهه برای منازل مسکونی، پیوستن ترکیه به کلوپ هسته‌ای و یا تسهیلات برای کشاورزان را با هدف تاثیرگذاری روی نظر رای‌دهندگان بیان کرده است.
پژوهشگر مسائل ترکیه در انتها گفت: با وجود تمام این موارد اما انتخابات پیش رو یک همه‌پرسی برای حزب عدالت و توسعه خواهد بود. به نظر می رسد اردوغان در این انتخابات چه پیروز شود و چه مجبور شود قدرت را ترک کند اما پیام مردم ترکیه را دریافت کرده است؛ پیامی با این محتوا که ترکیه باید سیاست داخلی و خارجی خود را تغییر دهد. لذا ترکیه باید بعد از انتخابات حاضر سیاست خارجی‌اش را در راستای همگرایی منطقه‌ای تغییر دهد و از پیگیری سیاست‌های تنش زایانه خودداری کند.
کاظمی در ارزیابی نهایی خود از روند احتمالی نتایج انتخابات ریاست جمهوری ترکیه نیز گفت: در کل به نظر می‌رسد که انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بین اردوغان و کلیچداراوغلو به دور دوم کشیده شود.
انتهای پیام/