انتقاد معاون بهزیستی از نبود منابع موثق در حوزه آسیب‌های اجتماعی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، نخستین جلسه دبیرخانه رصد آسیب‌های اجتماعی در سال 1402 روز گذشته با حضور معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، مدیرکل امور اجتماعی استانداری زنجان، مدیرکل بهزیستی استان زنجان و اعضای دبیرخانه در استانداری زنجان برگزار شد.

در این جلسه طرح پژوهشی به منظور شناسایی عوامل محرک و افزایش‌دهنده آسیب‌های اجتماعی از طرف مجری طرح ارائه شد که در آن عوامل تأثیرگذار و پدید آورنده متغیرهای اصلی پژوهش شامل کودک‌آزاری، همسرآزاری، آزارجنسی در محیط کار، خودکشی و خیانت زوجین مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج اولیه نشان می‌دهد خانواده و ویژگی‌های روانشناختی فردی نقش مهمی در این آسیب‌ها دارد.

آرزو ذکایی‌فر، معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی در این جلسه با اشاره به اهمیت انجام پژوهش‌های کاربردی، اظهار داشت: با وجود اینکه سازمان‌های مختلف در حوزه‌های مأموریتی خود مواردی را در حوزه آسیب‌های اجتماعی ثبت و ضبط می‌کنند، اما منابع و داده موثق و یکپارچه در این بخش وجود ندارد بر همین اساس سازمان بهزیستی علاوه بر آمارهای ثبتی اقدام به انجام مطالعات هدفمند کرده است.

وی بیان کرد: مطالعات و پژوهش‌ها همواره مکمل داده‌های برای ارائه خدمت بوده است تا سیاست‌گذاران بتوانند تصمیمات بهتری را در امور مختلف اتخاذ و اجرایی کنند.

معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی خاطرنشان کرد: سازمان بهزیستی از 10 سال قبل کار پژوهش‌ها و پایش‌های خود را در راستای تقویت نظام رصد آسیب‌های اجتماعی فعال کرده و این پیمایش در سطح استان‌ها در سه دوره انجام شده که بخشی از پایش مربوط به آسیب‌های پنهان بود.

ذکایی‌فر با بیان اینکه آسیب‌های اجتماعی هر استان با توجه به نوع شهرستان‌ها مشخص شده است، افزود: از اواخر سال 1400 جمع‌آوری داده‌های شهرستانی مورد توجه قرار گرفته است و بر این مبنا مطالعات رصد اجتماعی از طریق روش کمی و ابزار استاندارد در 470 شهرستان کشور آغاز و داده‌ها جمع‌آوری شده است.

وی به ضعف‌های ساختاری در شناسایی و کنترل آسیب‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: برخلاف اینکه در حوزه‌های اقتصادی شرکت‌های دانش‌بنیان مختلفی فعالیت می‌کنند، اما در ورود دانش‌بنیان‌ها به حکمرانی آسیب‌های اجتماعی ضعف داریم و الگوی مداخلاتی مؤثر ارائه نشده است.

معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی ادامه داد: علاوه بر این در تنظیم‌گری آسیب‌های اجتماعی نیز مشکل داریم و باید برنامه اقدام و عمل را مبتنی بر شواهد تدوین کنیم و با توجه به تنوع آسیب‌های اجتماعی باید این برنامه به‌روزرسانی شود.

حسین نجفی، مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری زنجان نیز در این جلسه با انتقاد از مجری طرح پژوهشی در استفاده از روش دلفی برای استخراج عوامل دخیل در موضوع آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد: این مدل روشی آغازگر است و در جایی کاربرد دارد که شما هیچ شناختی از موضوع ندارید و نمی‌تواند بیانگر اتفاقات اجتماعی باشد.

وی با اشاره به اینکه در تحقیقات اجتماعی ضعف وجود دارد و نمی‌توانیم از ساحت توصیفی به ساحت علمی دست یابیم، بیان کرد: برخی علل پدیدآورنده آسیب‌ها مربوط به ساختارهای اجتماعی و برخی مربوط به ساختار روانشناسی است و هر کدام باید در حوزه تخصصی خود مورد بررسی قرار گیرد.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری زنجان با بیان اینکه تئوری قوی در رابطه با آسیب‌های اجتماعی نداریم و روش‌های کیفی را نمی‌توانیم به تئوری برسانیم، تصریح کرد: به دلیل اینکه نمی‌توانیم ساختارها و مفاهیم کلان را توضیح دهیم، ترجیح می‌دهیم از لحاظ روانشناختی مسائل توضیح داده شود.

وی با اشاره به اینکه دخالت در محورهای دیگر به‌ویژه اقتصادی در مسائل اجتماعی تأثیرگذار است، تصریح کرد: در ایجاد شهرک‌های جدید و بازآفرینی شهری به مسائل فرهنگی و اجتماعی توجه چندانی نشده و با یک حاشیه‌نشینی اجتماعی مواجه بوده و در واقع شاهد یک فشار از ساحت عمران، صنعت و اقتصاد به حوزه اجتماعی هستیم.

نجفی با اشاره به اینکه کاهش آسیب‌های اجتماعی نیازمند نگاه و برنامه همه‌جانبه است، بیان کرد: ابتدا باید وضعیت اجتماع را بسنجیم، مراکزی که فرهنگ تولید می‌کنند را بشناسیم، مصرف فرهنگی کودکان و نوجوانان را احصا کنیم و در راستای امکان‌سنجی زیرساخت‌های و بالا بردن سرمایه‌های اجتماعی و نشاط گام برداریم.

وی از انعقاد چند قرارداد برای رصد و کاهش آسیب‌های اجتماعی در آینده نزدیک خبر داد و افزود: یک قرارداد با قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) منعقد می‌شود تا با نیروهای آموزش‌دیده و به شکل محله‌محوری، به اقداماتی همچون کاهش اعتیاد، امور تربیتی، توانمندسازی و سایر موارد بپردازند.

رصد مستمر آسیب‌های اجتماعی

سلمان حسینی، مدیرکل بهزیستی استان زنجان نیز در این جلسه عنوان کرد: سامانه پیمایش و رصد آسیب‌های اجتماعی (سراج) در سطح ملی راه‌اندازی و اطلاعات حاصل از رصد آسیب‌های اجتماعی کل کشور در این سامانه ثبت شده است.

وی ادامه داد: اطلاعات این سامانه با داده‌های استخراج شده از مداخلات اورژانس اجتماعی، سامانه ملی اعتیاد و خط مشاوره تلفنی 1480 و سامانه تصمیم همرسانی شده و علاوه بر این اطلاعات مدیریتی از طریق ثبت احوال، وزارت بهداشت، پزشکی قانونی و دیگر نهادهای مرتبط نیز اخذ و در این سامانه مورد تحلیل قرار گرفته است.

حسینی با اشاره به اینکه رصد مستمر وضعیت آسیب‌های اجتماعی به صورت محله‌محوری، تقویت رویکردهای مشارکت اجتماعی و توانمندسازی جوامع محلی را از سیاست‌های دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بهزیستی است، گفت: برنامه‌های آموزشی و آگاهسازی بهزیستی در قالب محله‌محور و درمحلات آسیب‌خیز و حاشیه‌نشین اجرا می‌شود.

انتهای پیام/