غیرت و تعصبمان بر زبان فارسی باید بیشتر باشد/ لزوم تاسیس شبکه برون‌مرزی تلویزیونی برای آموزش زبان فارسی
معاون بین‌الملل بنیاد سعدی می‌گوید: نهادها و دستگاه‌های مختلف متاسفانه هنوز به اهمیت زبان فارسی و گسترش آن در خارج از مرزها پی نبرده‌اند، از این جهت به نظر می‌رسد که غیرت و تعصبمان روی زبان فارسی ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺯﺑﺎﻥ ملی ﺑﺎﯾﺪ خیلی ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اگر نگاهی به نقشه زبان فارسی در طول تاریخ بیندازیم، با کاهش تدریجی میزان قلمروی این زبان و به‌تبع، افراد مسلط به آن طی دو سده اخیر مواجه می‌شویم؛ امری که سبب شده گستره عظیم زبان فارسی از محدوده عراق تا چین، عمدتاً به ایران، مناطقی از تاجیکستان و افغانستان محدود شود.
در دنیای امروز که عوامل اقتصادی و سیاسی، بیش از هر زمان دیگری بر زبان و فرهنگ تأثیرگذار است، بیم آن می‌رود که محدوده زبان فارسی از آنچه امروزه شاهدش هستیم، کوچک‌تر و دایره تنگ‌تری را شامل شود. رقابت‌های جهان امروز در حوزه اقتصادی و سیاسی سبب شده است دیگر انتخاب زبان دوم، نه به‌حسب علاقه که بیشتر به‌حسب آینده‌نگری از وضعیت فردای جهان صورت گیرد، در این شرایط وضعیت زبان فارسی در جمع زبان‌های پرقدرتی چون چینی و انگلیسی به‌چه‌صورت است؟ آیا زبان فارسی با پشتوانهای کهن از فرهنگ و تاریخ، هنوز برای مردمان عصر تکنولوژی جذابیت دارد و اگر دارد، ما چه کرده‌ایم تا این زبان را بیشتر معرفی و دایره نفوذش را وسیع‌تر کنیم؟
در سال 2012 به‌منظور تقویت و گسترش زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور و بهره‌گیری بهینه از ظرفیتهای موجود داخل و خارج از کشور بنیاد سعدی در ایران تأسیس شد تا مدیریت راهبردی و اجرای فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و رسانه‌ای را در حوزه زبان و ادبیات فارسی در سطح بین‌المللی عهده‌دار شود، حالا ده سال از فعالیت این بنیاد گذشته است، یک دهه‌ای که بخش اعظمی از آن صرف برگزاری رویدادهای آموزشی برای فارسی‌آموزان خارجی شده است، اما به‌واقع بنیاد سعدی در این ده‌ساله چه اقداماتی برای گسترش بیشتر دایره نفوذ فارسی در جهان کرده است؟ چه‌اندازه آسیب‌های آموزش فارسی در خارج از ایران برطرف شده است و حالا پس از ده سال فعالیت تخصصی در چه سطحی در منطقه و در جهان قرار داریم.
شهروز فلاحت‌پیشه معاون بین‌المللی بنیاد سعدی در بخش نخست این گفت‌وگو گه پیشتر در تسنیم منتشر شد به بخشی از فعالیت‌های بنیاد در حوزه آموزش زبان فارسی در ده سال اخیر اشاره کرد، وی هم‌چنین به خطراتی که گسترش زبان فارسی را در خارج از ایران تهدید می‌کند، از جمله، آلوده شدن فرهنگ با نگاه‌های سیاسی اشاره کرد.
بخش دیگری از صحبت‌های فلاحت پیشه به انتشار منابع آموزشی مختلف برای کشورهای هند و عراق اختصاص داشت، کتاب‌هایی که برای آموزش زبان فارسی در مدارس هند طبق سیاست جدید دولت هند تدوین شده‌اند.
تمرکز فعالیت‌های بنیاد بر نسل میراثی ایرانیان خارج از کشور و تدوین کتابی با عنوان «مام» برای این منظور از دیگر برنامه‌های بنیاد سعدی بود که فلاحت‌پیشه به آن اشاره کرد. وی در بخش دوم این گفت‌وگو به کاستی‌هایی که در نهادهای مختلف در نسبت با زبان فارسی و تعصبی که باید باشد ولی وجود ندارد، اشاره کرده است. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
به دنبال فروش الکترونیک کتاب‌های بنیاد سعدی هستیم
* تسنیم: گستردگی عرضه این کتاب چه اندازه است؟ عدم دسترسی به منابع فارسی عمدتا در جامعه مهاجر دور دست مثل آمریکا و کانادا وجود دارد و کمتر در اروپا دیده می‌شود، آیا در این کشورها نیز توزیع دارید؟
بنیاد سعدی در حال تهیه تمهیداتی برای امکان فروش الکترونیک کتاب‌های خود در سراسر جهان است. بخشی هم‌اکنون از طریق بسترهای فروش الکترونیک ایرانی در حال انجام است که برخی متقاضیان خارجی نیز از این طریق کتاب‌های بنیاد را بصورت الکترونیک تهیه می‌کنند. در خصوص امکان خرید کتابها نیز برنامه بنیاد در سال‌جاری ورود این کتابها در شبکه توزیع محلی با همکاری نمایندگی‌های بنیاد در کشورهای مختلف است.
یکی از سیاست‌های اجرایی بنیاد برای بهره‌مندی از ظرفیتهای محلی موضوع واگذاری کارگزاری بنیاد به اشخاص حقیقی و حقوقی در کشورهای خارجی است. در همین راستا در کنار نمایندگانی‌های بنیاد، برخی دانشگاه‌ها، موسسات و بعضی از سازمان‌های مردم نهاد و حتی برخی از اشخاص که ظرفیت معرفی زبان فارسی دارند، می‌توانند پس از اخذ شرایط کارگزاری بنیاد بعنوان کارگزار رابط فعالیت‌های آموزش زبان فارسی از سمت بنیاد در کشورهای محل باشند.
«مام» پیوست پویانمایی و بازی نیز خواهد داشت
در خصوص کتاب چند جلدی آموزش زبان فارسی به کودکان میراثی «مام» بنیاد سعدی با تمرکز بر روی کانون‌های ایرانیان در خارج از کشور و در همکاری با دستگاه‌های متولی امر در داخل و خارج از ایران و نیز ظرفیت خود جمعیت‌های ایرانی در آن سوی مرز برای نشر و توزیع این مجموعه آموزشی به صورت مجازی و فیزیکی برنامه‌ریزی‌هایی کرده است. لازم به ذکر است مجموعه «مام» کتابی است که پیوست‌هایی مانند پویانمایی، بازی و ... برای آشنایی با شخصیت‌های کتاب را دارد که آن نیز در زمره برنامه‌های آتی این بنیاد است.
* تسنیم: از مدخل ادبیات نیز ورود کردید؟ مثلا طراحی داستان، شعر یا ...؟
بله. بنیاد سعدی به فراخور ضرورت‌های آموزشی در دوره‌ای کتاب‌های داستانی دو زبانه را نیز در دستور اقدام و عرضه داشته است، از جمله کتاب «خمره» نوشته مرادی‌کرمانی. اما تولید کتاب آموزش زبان فارسی برای کودکان کار جدیدی در ایران محسوب می‌شود که بنیاد شروع کرده است و البته مسیر بلندی در پیش است و نیازمند به حمایت مادی و معنوی پژوهشگران، مراکز و موسسات فرهنگی هنری و علمی داخلی است.
یکی از مشکلاتی که آموزش زبان فارسی در خارج دارد، بحث بودجه است، این موضوع هم متوجه وزارت علوم بوده که مشکلاتی نیز برای اعزام استاد داشته است و هم متوجه بنیاد بوده است.
*تسنیم: بودجه بنیاد هنوز ریالی پرداخت می‌شود؟ در دوره‌ای قرار بود بودجه ارزی شود.
بله، بودجه بنیاد همه ریالی است و چون در خارج از ایران کار بین‌المللی می‌کنیم، بخشی از بودجه ریالی تخصیصی به بنیاد بر اساس توافقات میان بنیاد و بانک مرکزی تبدیل به ارز و در قالب حق‌التدریس مدرسین آموزش زبان فارسی در نمایندگی‌های بنیاد مصروف می‌شود.
*تسنیم: بودجه در سال گذشته چه میزان بود؟
سال گذشته حدود 25 میلیارد تومان بود که افزون بر نیمی از آن مصروف حمایت از آموزش زبان فارسی در خارج از کشور شد.
بودجه مورد نیاز باید 2 تا 3 برابر رقم فعلی باشد
* تسنیم: بودجه مورد نیاز برای فعالیت بنیاد سعدی چه میزان است؟
با توجه به نرخ فعلی ارز و نیز افزایش هزینه‌های جاری در خارج از کشور حداقل دو تا سه برابر رقم فعلی مورد نیاز است.
* تسنیم: امکان اینکه بودجه ارزی شود، وجود دارد؟
با توجه به آنکه نظام بودجه‌بندی کشور بر مبنای ریال است، لذا این موضوع بدین شکل منع قانونی دارد و تمامی دستگاه‌هایی که به ضرورت در خارج از کشور هزینه‌های ارزی متقبل می‌شوند نیز شامل همین رویه است.
* تسنیم: نقش حامی ( اسپانسر) برای توسعه آموزش زبان فارسی در خارج از کشور تا چه میزان مورد توجه بوده است؟
بنیاد سعدی طی سالیان اخیر با هدف جلب توجه دستگاه‌های مختلف و نیز استفاده از قوانین موجود کشور خصوصاً در حوزه مالیاتی را برای کمک به بهبود وضعیت بودجه قابل مصرف در خارج از کشور برای آموزش زبان فارسی پیگیری مستمر داشته است.
امروزه بسیاری از موسسات مشابه بنیاد سعدی که زبان کشور خود را در کشورهای دیگر آموزش و ترویج می‌دهند، با اتکای بر حامیان زبان ملی خود که بصورت‌های مختلف و خصوصا مالی پشتیبانی‌های وسیعی می‌کنند، به فعالیت در خارج از مرزهای خود مشغول هستند.
فهرست بلند بالای حامیان بنیاد یونس‌امره در ترکیه
نمونه در دسترس آن را می‌توان در بنیاد یونس امره ترکیه که دارای شعباتی در کشورهای مختلف است، دید. با مراجعه به وبگاه این بنیاد مشاهده خواهید کرد که بیش از 10 موسسه مالی، اقتصادی و فرهنگی حامی فعالیت‌های فرهنگی این موسسه از جمله حوزه زبان‌آموزی هستند.
* تسنیم: چرا بنیاد سعدی حامی ندارد؟
حال در سمت ما سوال این است که کدام موسسه فرهنگی، اقتصادی و مالی یا کدام قانون مصوب مجلس اکنون حامی گسترش زبان فارسی و ترویج آن در خارج از کشور و برای غیرفارسی زبانان است. کدام بانک؟ کدام موسسه؟ کدام کارخانه؟ آیا مثلا شرکت‌های مخابراتی یا کارخانه‌های فولاد یا مس یا پتروشیمی‌های مطرح کشور می‌توانند یا نمی‌توانند در این امر فرا ملی بعنوان حامیان گسترش زبان فارسی در جهان در کنار بنیاد سعدی باشند؟
* تسنیم: چه حمایت‌‌هایی می‌توان از گسترش زبان فارسی انجام داد؟
وزرات صمت می‌تواند با اتخاذ راهکارهایی برای فراگیران فارسی در خارج از کشور و اتصال آنها به نهادهای اقتصادی در کشورهایی که ایران بازار اقتصادی در آنها دارد، ما را در علاقه‌مند سازی دیگران به زبان فارسی یاری کند.
صدا و سیما برای استفاده از خبرنگاران محلی می‌تواند از فارسی‌آموزانی که در دیگر کشورها هستند و استعداد اینکار را دارند، استفاده کند. یک فارسی‌آموز ذائقه کار اقتصادی دارد، یکی ذائقه کار فرهنگی دارد، خصوصا در کشورهای همجوار و همجوار فرهنگی. اگر برای این افراد زمینه شغلی مناسبی ایجاد شود، تمایل به یادگیری فارسی بیشتر از زبان‌های دیگر است، اما در شرایطی که زمینه‌ای وجود نداشته باشد، با وجود علاقه به فارسی به سراغ زبان‌های دیگر می‌روند تا بتوانند منبع درآمدی نیز داشته باشند.
از میان شرکت‌های هواپیمایی کشور کدام حاضر هستند که بعنوان حامی گسترش زبان فارسی در کنار بنیاد سعدی نامشان قرار گیرد و خدمتی کنند به هر نحوی که می‌توانند؟ اکنون رایزنی‌های فرهنگی ما در خارج از کشور نیازمند کتاب‌های آموزشی ما هستند، از طرفی هزینه ارسال کتاب به خارج از کشور نیز قابل توجه است، حال اداره پست، شرکت‌های هواپیمایی کشوری چگونه می‌توانند در ارسال این کتابها با ما همکاری کنند؟ بنیاد سعدی سالیانه در چند نوبت دوره‌های دانش‌افزایی برگزار می‌کند که فارسی آموزان برای تکمیل دانش زبان فارسی خود به ایران می‌آیند، آیا می‌توان متصور بود که مثلاً شرکت‌های هواپیمایی داخلی هم در پرواز بین‌المللی و هم در پروازهای داخلی خود درصد قابل توجهی تخفیف در بلیط به فارسی‌آموزانی که برای شرکت در این دوره‌ها به ایران می‌آیند تخصیص دهند؟ این موارد انگیزه زیادی برای فارسی‌آموزان ایجاد می‌کند. اینها همه حمایت ملی از این امر فرا ملی است.
زبان فارسی زبان هویت‌ساز و تشخص سرزمین کهن ایران در سطح بین المللی است. عامل ورود و آشنایی دیگران به جهان ایرانی با انبوهی از داشته‌های مثال زدنی در حوزه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی،اجتماعی و حتی اقتصادی است. زبان دوم جهان اسلام است و زبان گفتمان و دوستی از گذشته‌های بسیار دور تا دنیای امروز است. ادبیات فارسی که بواسطه زبان فارسی قابل درک بی‌واسطه و غرق شدن در مضامین بی‌نهایت عرفانی، اخلاقی، صلح دوستانه، انسان دوستانه، خدا جو و تعالی‌گرا است، ثروت عظیم ایران و مردمان کهن آن است، معرف ایران است چه در گذشته کهن که ایران، جهان بود و جهان، ایران و چه تا ایران امروز.
اگر از تجربه افرادی که مدتی در کشورهای خارجی زندگی کرده‌اند، مثلا در ترکیه، فرانسه، آلمان سوال کنید که مردم آن کشور چقدر نسبت به زبان ملی خود حس غرور دارند و به عبارتی چگونه با تعصب و غیرت به زبان ملی خود نگاه می‌کنند، پاسخ‌های قابل تامل دریافت خواهید کرد.
یک وقتی سوالاتی می‌شود که در این شرایط اقتصادی آیا هزینه کردن برای زبان فارسی در خارج از ایران منفعت یا کارکردی برای کشور دارد؟ بله، زبان فارسی قدرت ایران است. قدرت نرم این کشور است. از ارکان مهم دیپلماسی عمومی است. تمام کشورها از این قدرت نرم برای ورود به دل و قلب دیگر ملت‌ها استفاده می‌کنند. شما می‌توانید ذهن و دل مردم را با زبان تسخیر کنید. علی‌الاصول صدا و سیما می‌تواند با تخصیص منابع خود برای آموزش زبان فارسی در شبکه‌های برون مرزی نقش بسزایی در این مهم داشته باشد و این اقدامی است که بسیاری از کشورها در قالب رسانه ملی خود یا رسانه‌های خصوصی که مجوز فعالیت‌های برون مرزی دارند آن را انجام می‌دهند.
* تسنیم: چرا نباید یک شبکه برون‌مرزی تلویزیونی ویژه آموزش زبان فارسی داشته باشیم؟
خوشبختانه در اتفاقی خوب بنیاد سعدی با شبکه سحر برای تولید برنامه تلویزیونی آموزش زبان فارسی برای پخش برون‌مرزی فعالیت مشترکی را به انجام رساندند که امید است این برنامه بزودی بر روی آنتن برود. ولی باز هم به نظر کافی نیست و دلیل آن هم ارزش و قدر زبان فارسی است که باید به آن غیرت بورزیم. چرا در ایران امروز یک شبکه برون مرزی تلویزیونی 24 ساعته مختص آموزش زبان فارسی و با گستره جغرافیایی پخش در تمام جهان نداشته باشیم ؟
بنیاد سعدی تمام منابع نرم‌افزاری این کار را در اختیار دارد، کتاب آموزشی، مدرس متخصص، روش تدریس استاندارد، شیوه‌های نوین آموزش به غیر فارسی زبانان و بسیاری موارد دیگر لیکن منابع سخت افزاری آن در دیگر دستگاه‌های تخصصی که امکانات فراوانی نیز دارند قرار دارد. تامین بودجه اجرایی، متخصص برنامه ساز، کارگردان، استودیوی حرفه‌ای و بسیاری موارد دیگر که در تهیه و تولید یک برنامه تلویزیونی لازم است. انتظاری است که بنیاد از دیگر بخش‌ها برای همکاری در این برنامه ملی دارد و این همان سهم حمایتگری دیگران است که بنیاد بدان بسیار نیازمند است.
شاید یک کشوری به اینترنت دسترسی نداشته باشد، رایزنی فرهنگی در آن کشور نباشد، فرهنگ مردم بصری باشد، کلاس‌های مجازی کارایی نداشته باشد، کشورهای دوردستی باشند. در قاره آفریقا و یا آمریکا که امکان ارسال کتاب یا استاد به آنها به هر دلیلی نباشد، ولی این شبکه 24 ساعته می‌تواند کمک بکند.
* تسنیم: به نظر می‌رسد، برخی در زمینه ضرورت توجه به زبان فارسی توجیه نیستند.
نمی‌توانم بگویم توجیه نیستند.بعضی وقت‌ها ساختارهای اداری ما یا اولویت‌هایی که در نگاه اول به نظر مسئولان می‌رسد می‌تواند ضرورت موضوع آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان را تحت شعاع خود قرار دهد.
وزارت آموزش و پرورش کشور که نقش مهمی در روند جامعه‌پذیری فرزندان این سرزمین دارد، ضروری است با دعوت از متخصصان موضوعی به صورت بسیار عالمانه، عمیق و قابل فهم پیوند اقوام مختلف با زبان ملی را از سر تمنا نهادینه سازد. چون اولین سفیران ترویج آموزش زبان فارسی به خارج از مرزها اول خود ما در داخل هستیم که بدان ببالیم و باور داشته باشیم. قدرت ما در ایران ما در زبان ما در دین ما و در یک «مای بزرگ» است. این عناصر وقتی در درون نسل این کشور نهادینه شود، تک تک اجزایی می‌شوند که هویت کودکان ما را در جریان رشد و فرهنگ‌پذیری می‌سازند و تبدیل به بخش لاینفکی از ساختار فکری و شخصیتی ایشان می‌شوند. آنوقت است که این نسل نو در فردایی که در کشور به مشاغل مختلف مشغول شوند و مسئولیت‌های مختلف را در دست بگیرند. این عنصر زبان ملی را از سر تمنا بعنوان یک نشان هویتی برای ورود به صحنه‌های بین‌الملل و بازیگری در آن در دستور کار خود می‌گذارند.
زبان فارسی یک روزی در شبه قاره هند در اوج بوده است و هنوز نیز می‌درخشد، در داخل دستگاه دیوانی عثمانی جاری بوده است و هنوز نیز در زندگی روزانه مردمان آن منطقه دیده می‌شود، آوازه آن تا آن سوی خاور دور و در میان دریانوردان چینی در زبان‌ها می‌گشته و خوانده می‌شده است، تاثیرگزار بر شاعران و بزرگان ادبی جهان بوده است و هنوز نیز هست. درست است که گذشته را باید گذشته بدانیم ولی می توانیم در آن تامل و از آن یاد بگیریم. بخاطر همین جایگاه زبان و ادبیات فارسی را هم در داخل و هم به عنوان یکی از نمادهای هویتی ایران امروز باید قدر بدانیم.
* تسنیم: اکنون وضعیت ما در مقایسه با کشورهایی مثل چین، ترکیه و حتی روسیه چگونه است؟ روسیه فعالیت جدی در حوزه زبان در سوریه دارد. ما نیز توانسته‌ایم به این مهم بپردازیم؟
کشور سوریه به لحاظ تاریخ سیاسی معاصر آن، پیوستگی پیشینی با کشور روسیه امروز و شوروی گذشته داشته است که نقش مهمی در جایگاه زبان روسی برای آن کشور به همراه دارد. در کنار آن پس از انقلاب و جایگاه سوریه در پهنه سیاست خارجی ایران و خصوصا وقایع سالیان اخیر آن کشور زبان فارسی نیز به شکل ویژه به همت رایزنی فرهنگی و نیز وابستگی فرهنگی کشورمان در شهرهای دمشق و لاذقیه و نیز در برخی دانشگاه‌های مطرح آن کشور رشد چشمگیری داشته است.
وضعیت زبان فارسی و دانشکده ادبیات فارسی در سوریه
اکنون سالیانی است که ساختمان دانشکده زبان وادبیات فارسی در محوطه دانشگاه دمشق در دست ساخت است و ضرورت دارد با توجه به اهمیت و جایگاه امروز زبان فارسی در سوریه دستگاه‌های مرتبط هم از داخل ایران و هم از سمت سوریه این مهم را به سرانجام برسانند.
* تسنیم با توجه به اینکه در پایان ده ساله اول فعالیت هستید، و طبیعتا باید برنامه‌ای برای ورود به ده ساله دوم فعالیت داشته باشید، چه آینده‌ای برای زبان فارسی در جهان متصور هستید؟
خوشبختانه زبان فارسی بواسطه ادبیات غنی و کم‌نظیر آن با پیشینه بیش از هزارساله‌ای که بخشی از آن آثار نیز ثبت جهانی شده‌اند، پشتوانهای ابدی برای بقا و حضور این زبان و ادبیات آن در جهان است. این یعنی ما پایه‌های بسیار قوی در زبان فارسی داریم. منتهی اینکه زبان فارسی را چگونه وارد چرخه زندگی روزانه مردم کنیم و یا اینکه زبان فارسی کجای زندگی روزانه افراد می‌تواند باشد و آن را به یک نیاز تبدیل کنیم، اینها رمز توسعه و ترویج زبان فارسی در جهان است.
ما مخاطبین مختلف از فرهنگ‌های مختلف و با ذائقه‌های مختلف فرهنگی و اهداف گوناگون داریم.برای گروه‌های مختلف مخاطبین باید نسخه‌های مختلف در خصوص ایجاد علاقه و پاسخ به آن داشته باشیم. افرادی برای ادامه تحصیل بدنبال فارسی هستند، یک گروه دیگر برای کاراقتصادی. البته با توجه به آنکه وقتی به واقعیت دنیای امروز و دغدغه‌های جاری مردم در نقاط مختلف جهان نگاه می‌کنیم، عامل اقتصاد یکی از مهمترین انگیزه‌های یادگیری زبان است.
گستره شرکت‌های اقتصادی ایران در جهان یا تعاملات اقتصادی که اکنون در برخی کشورها خوب پا گرفته است، همگی البته با درجاتی از تفاوت برای تامین نیروی محلی و همکار با طرف ایرانی نیازمند تربیت آن نیروها و آموزش زبان فارسی است.
در نظام آموزش و پرورش ، مسئولین امر به این نکته قطعاً توجه خاص داردند که لازم است با درایت و تخصص این تفکر را در اذهان کودکان ما نهادینه سازیم که زبان فارسی در کنار دین مبین اسلام ببه عنوان قوی‌ترین چسب اجتماعی کشور ایران را زیباتر، قدرتمندتر و در سطح جهانی نمایان‌تر می سازد. سهم زیادی از آینده زبان فا رسی و گستره بین‌المللی آن به نگاه و برنامه‌سازی داخلی باز می‌گردد. خوشبختانه با توجه به وجود رشته‌های تخصصی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان (آزفا) که هم اینک در دانشگاه‌های مختلف کشور در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تدریس می‌شود، کمبود نیروی متخصص تا حدود زیادی مرتفع می شود. این نیروهای متخصص آینده فارسی آموزی علمی را مهیا می‌کنند. در کنار آن دستگاه دپلماسی کشور ( سنتی و عمومی ) نیز با اقدامات خود می‌توانند فضای فارسی آموزی در میان کشورهای خارجی را ارتقا بخشند.
* تسنیم در کنار بنیاد سعدی و آنچه امروز در سطح بین‌الملل برای ایران امروز انجام می‌دهد، از جمع کارگزاران داخلی مرتبط با حوزه کاری بنیاد، وظیفه کدام دستگاه را حساس‌تر و حیاتی‌تر می‌بینید ؟
خوب همانطور که در ابتدای صحبت‌هایم و در چند جای مختلف نیز عنوان کردم، امروز نمایندگان فرهنگی ایران که ذیل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بعنوان کارگزاران دیپلماسی عمومی کشور در خارج از مرزهای ایران فعال هستند، با توجه به آنچه که در تعریف دیپلماسی عمومی می‌دانیم و آموزش زبان فارسی را نیز از ارکان قدرت نرم این گونه از دیپلماسی بر می‌شماریم، مهمترین کارگزاران اثربخش و همیاران بنیاد سعدی در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان در کشورهای مختلف هستند.
ما خود واقفیم که علیرغم تنوع وظایف ذیل امور رایزنی فرهنگی، مجموعه این دوستان در تمامی این سالها یعنی از زمان شکل‌گیری بنیاد تا به امروز و در طول این ده سال، با تمام چالش‌هایی که در ضمن کار برای بسترسازی امر آموزش زبان در کشورهای محل ماموریت خود پیش روی داشته و دارند ولی نمایندگان ثابت قدم بنیاد سعدی بوده‌اند و این افتخاری دو سویه برای هر دو طرف است. البته لازم است از معاونت دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه نیز تشکر کنم که در این سالیان اخیر در کشورهایی که بخاطر نبود نمایندگی فرهنگی از ظرفیت سفر بعنوان نمایندگان بنیاد سعدی استفاده کرده‌ایم نقش تسهیل‌گر و همکاری با بنیاد را در ستاد داشته‌اند.
انتهای پیام/