عضویت سوئد و خرید جنگنده‌های اف ۱۶؛ چانه زنی دشوار اردوغان - بایدن

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در آستانه برگزاری نشست سران ناتو،  روابط دو عضو این پیمان نظامی یعنی ترکیه و آمریکا، همچنان در سرما و انجماد باقی مانده است. اگر چه این دو کشور، در چندین پرونده اختلاف نظر دارند اما ظاهراً آن چه در حال حاضر برای تیم بایدن اهمیت دارد، این است که هر چه زودتر، ترکیه با عضو شدن سوئد در ناتو، موافقت کند.

آنکارا به دنبال آن است که برای موافقت با عضویت سوئد در ناتو، از آمریکا امتیاز بالایی کسب کند، اما آمریکا تمایل دارد پیش از هر چیزی، شاهد کوتاه آمدن اردوغان باشد.

شرایط آمریکا و ترکیه برای چانه زنی بر سر سوئد، یک شرایط برابر نیست. چرا که اردوغان در میانه دشوارترین بحران اقتصادی دهه های اخیر، شانس چندانی برای مقاومت و پافشاری ندارد و ناچار است به این موضوع فکر کند که هر یک دلار آمریکا از 25 لیره نیز فراتر رفته و تجارب پیشین، نشان داده که ترکیه و رئیس جمهور عملگرای این کشور، بالاخره در یک ایستگاه مناسب، امتیاز مورد نظر را به مقامات آمریکا و اروپا خواهند داد.

چانه زنی طولانی در خط استکهلم - آنکارا

شرایط برای عضویت فنلاند در پیمان نظامی ناتو فراهم شد و این کشور، مراحل را پشت سر گذاشت. اما هنوز هم تکلیف سوئد روشن نیست و ترکیه هنوز هم با عضویت این کشور مخالف است.

اردوغان اعلام کرده که سران و فرماندهان رده بالای گروه تروریستی پ.ک.ک، به آسانی در سوئد تردد و فعالیت می کنند و دولت استکهلم، باید نه تنها میدان را بر روی فعالیت سیاسی و اقتصادی آنان ببندد، بلکه تعدادی از افراد مهم را به ترکیه تحویل دهد.

رسانه های نزدیک به حزب عدالت و توسعه از این موضوع خبر داد ه اند که سوئد، عملاً سر ترکیه را کلاه گذاشته و افرادی را تحویل داده که در تشکیلات پ.ک.ک، در خوشبینانه ترین شرایط، از کادرهای رده 3 محسوب می شوند و محبوس شدن آنان، خلل چندانی در اقدامات و فعالیت های پ.ک.ک در اروپا ایجاد نمی کند.

یک هفته پیش، تیمی از دیپلمات های سوئدی، همراه با مقامات ناتو به آنکارا رفته و با ابراهیم کالن رئیس سرویس اطلاعاتی میت، یاشار گولر وزیر دفاع و هاکان فیدان وزیر امور خارجه دیدار و مذاکره کردند. اما ظاهراً این مذاکره طولانی به فرجام روشنی نرسید.

پس از آن نیز در لندن، دیدارهای طولانی هاکان فیدان با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، جیمز کلورلی وزیر امور خارجه بریتانیا، کاترین کولونا وزیر امور خارجه فرانسه، آنالنا بائربوک وزیر امور خارجه آلمان و آنتونیو تاجانی وزیر خارجه ایتالیا ادامه پیدا کرد، اما در لندن نیز نتیجه ای به دست نیامد.

گفته می شود که مقامات آنکارا از دولت بایدن خواسته اند، هر چه سریع تر قرارداد فروش جنگنده های اف 16 به ترکیه را امضا کند تا اردوغان نیز در ازای آن، طرح موافقت با عضویت سوئد در ناتو را برای تصویب به پارلمان ترکیه بفرستد. ارزیابی‌های انجام شده در پایتخت های اعضای ناتو نشان می ‌دهد که احتمال تایید عضویت سوئد، پیش از برگزاری اجلاس سران در ویلنیوس، کاهش یافته است.

حالا ترکیه از آمریکا 40 فروند جنگنده اف 16 نو و 79 عدد کیت آپدیت شده برای جنگنده های قدیمی خود می خواهد. آمریکایی ها می گویند: شما سریعاً با عضویت سوئد موافقت کنید تا ما هم بتوانیم کنگره را برای تایید قرارداد اف 16 اقناع کنیم! اما مقامات ترک از خود می پرسند: اگر به این خواسته عمل کنیم و فرداروزی بیاید و اعضای کنگره، به دنبال قبول خواسته های متعدد لابی ارامنه و لابی یونانی ها به ما جنگنده نفروشند، چه باید کرد؟

چرا ترکیه و آمریکا به همدیگر اعتماد ندارند؟

سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه و به تبع آن ترکیه در 10 سال گذشته، فراز و فرودهایی را تجربه کرده و حالا به جرات می توان گفت، ترکیه برای آمریکا، آن متحد سابق نیست و دیوار بی اعتمادی بین این دو کشور، بالا و بالاتر رفته است.

دیدگاه ترکیه نسبت به آمریکا و گلایه های مقامات آنکارا از این قرار است:

الف) حمایت آمریکا از نهادهای اقماری پ.ک.ک در شمال و شرق سوریه.

ب) تداوم اقامت فتح الله گولن مظنون شماره 1 کودتای سال 2016 ترکیه در ایالت پنسیلوانیای آمریکا و فعالیت مدارس تحت امر او در چند ایالت دیگر.

ج) بی اعتنایی آمریکا به ترکیه و توجه عمیق مقامات واشنگتن به سران عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر.

د) اعمال تحریم نظامی علیه ترکیه و بیرون انداختن این کشور از لیست تولیدکنندگان و خریداران جنگنده پیشرفته اف 35.

ه) حمایت مستمر و قدرتمندانه آمریکا از یونان و قبرس در برابر ترکیه.

اما طرف مقابل، یعنی آمریکا نیز انتقاداتی در مورد ترکیه دارد و چنین دیدگاه هایی درباره سیاست خارجی آنکارا دارد:

1.ترکیه عضو ناتو است اما برخلاف توصیه های موکد آمریکا و دیگر متحدین، موشک اس 400 را از مسکو خریداری کرده و در چندین حوزه سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود را به روسیه نزدیک کرده است.

2.ترکیه در ماجرای حمله روسیه به اوکراین، تحریم های آمریکا و اروپا را نادیده گرفته و فضای اقتصادی مناسبی در اختیار سرمایه داران و فعالان اقتصادی روسی گذاشته است.

3.ترکیه در پرونده سوریه، مواضع پیشین خود را رها کرده و در روند آستانه به روسیه و ایران پیوسته است.

4.در شرق مدیترانه، اقدامات مخربی از سوی ترکیه علیه قبرس و یونان صورت گرفته است.

با توجه به لیست بالابلند اختلافاتی که بدانها اشاره شد، بعید به نظر می رسد که در میان مدت، شاهد تحولات مشهودی در روابط آمریکا و ترکیه باشیم. جو بایدن رئیس جمهور آمریکا تاکنون از سفر به ترکیه خودداری کرده و در نشست های بین المللی نیز برای دیدار با اردوغان، شرایط سختی در نظر گرفته و از نشان دادن بی اعتنایی خود، ابای چندانی نداشته است. اما در مورد موضوع عضویت سوئد در ناتو، می توان چنین پیش بینی کرد که آمریکا، برای جلب موافقت ترکیه، امتیازاتی خواهد داد. یکی از این امتیازات، احتمال موافقت جو بایدن با نهایی شدن قرارداد فروش اف 16 به ترکیه است.

در جریان اجلاس سران ناتو در مادرید که در 28 تا 29 ژوئن 2022 با ابتکار ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو برگزار شد، سران ترکیه، سوئد و فنلاند گرد هم آمدند و بر سر یک متن مشترک به توافق رسیدند. اردوغان در همین اجلاس، موفق شد با بایدن نیز دیدار کند.

ارزیابی ‌های انجام شده در پایتخت ‌های ناتو به این احتمال اشاره می‌ کند که اردوغان ترجیح می ‌دهد نشان دهد که روند کنونی، تحت کنترل خود او پیش می رود. او می خواهد تأثیر خود را در اولین محیط بین ‌المللی مهمی که پس از پیروزی در انتخابات حضور خواهد داشت، احساس کند.

در نتیجه تیم هاکان فیدان، در حال حاضر به دنبال آن است که یک دیدار دوجانبه بین بایدن و اردوغان جور کند و رئیس جمهور ترکیه، در برابر دوربین و در صحنه آشکار، هم با عضویت سوئد موافقت کند و هم جو بایدن را در یک دیدار دوجانبه در کنار خود بنشاند. هم این که در پشت پرده و بخش ناپیدای صحنه دیپلماتیک، از بایدن تضمین شفاهی بگیرد که اف 16 را تحویل می گیرد.

بدیهی است که تحویل گرفتن 40 فروند جنگنده اف 16  در صحنه سیاسی داخل ترکیه، برای اردوغان، به عنوان یک دستاورد مهم به نمایش گذاشته خواهد شد و اساساً اردوغان به دنبال چنین تصویری است.

انتهای پیام/