زیرساخت‌های شهرک غزالی به‌روز است و قابل مقایسه با دنیا/ چرا کشورهای غرب آسیا دوست دارند در ایران فیلم بسازند؟ + فیلم
سیدباقر حاجی‌سیدرضی رئیس مرکز تولید فنی سیما می‌گوید زیرساخت‌های شهرک غزالی قابل مقایسه با شهرک‌های سینمایی در دنیاست و ۷۰درصد امکانات آنها را در اختیار دارد.
خبرگزاری تسنیم ـ مجتبی برزگر: چند روز گذشته گزارشی درباره شهرک غزالی و جزئیاتی از آثارها و اتفاقاتی که در این مجموعه فرهنگی در حال رقم خوردن است، منتشر شد. این مجموعه زیر نظر رئیس مرکز تولید فنی سیما فعالیت می‌کند؛ مجموعه‌ای که وظیفه فراهم کردن امکانات و تجهیزات برای ساخت آثار تلویزیونی را به‌عهده دارد.
معمولاً کمتر نامی از این مجموعه به گوش می‌رسد و مخاطبان بیشتر توجه‌شان به دیگر اتفاقات سیما و مجموعه‌های ساخت برنامه و سریال است و کمتر از مراکز فنی و تولیدی رسانه ملّی باخبرند، در حالی که کارهای بزرگی که در عرصه تقویت زیرساخت‌ها و تجهیزات ساخت برنامه و سریال در صداوسیما انجام می‌شود با تلاش‌های این مرکز اتفاق می‌افتد.
چند صباحی است سیدباقر حاجی‌سیدرضی عهده‌دار مسئولیت این مرکز شده است؛ با او لحظاتی به گفت‌وگو نشستیم، بحث‌مان از هزینه لوکیشن‌ها به خدمات این روزهای شهرک غزالی و خود مرکز تولید فنی سیما رسید.
او در بخشی از گفت‌وگوی خود به این نکته اشاره کرد: رسالت اصلی شهرک غزالی ایجاد زیرساخت برای حوزه تولید در سینما و تلویزیون حتی پلتفرم‌هاست. همه کشورهای دنیا یک مجموعه مدیایی و شهرک رسانه‌ای دارند که ایران هم از آن مستثنی نیست. مجموعه آکساسوارها و همه ادوات و وسایل قدیمی برای ساخت سریال و فیلم در داخل شهرک فراهم است.
او درباره فضای هوش مصنوعی و بحث تولیدات انیمیشن و لوکیشن سلمان فارسی در شهرک غزالی نکته‌ای مطرح کرد.
حاجی‌سیدرضی میان صحبت‌هایش به راه‌اندازی پلتفرمی اشاره کرد که با عنوان تولید محتوا در زمینه تولید فنی فعالیت خواهد داشت. سیدرضی در این زمینه تأکید کرد: "مرکز تولید فنی صداوسیما در زمان حاضر در حال برنامه‌نویسی پلتفرمی است که کل خدمات رسانه‌ای کشور به‌روی آن سوار می‌شود، متولی آن قرار است مرکز تولید فنی سیما باشد، این حرف بسیار بزرگی است.
هرکس که نیروی انسانی کاربلد در این حوزه است بعد از اخذ کارت صلاحیت عضو این پلتفرم می‌شود. هر نیروی انسانی که نیاز به تجهیزات و مکان و آرایه‌های صنعت سینما و تلویزیون می‌خواهد روی این پلتفرم می‌تواند در خواست کند. نام این پلتفرم هنوز مشخص نیست اما به عنوان پلتفرم تولید محتوا قرار است شناخته شود. نسخه آزمایشی این پلتفرم قرار است آخر مهرماه آماده شود."
نکته دیگری که سیدباقر حاجی‌سیدرضی رئیس مرکز تولید فنی سیما مطرح کرد ناظر بر حضور دو کشور عراق و لبنان برای ساخت برنامه بیگ پروداکشن در شهرک غزالی بود؛ او به خبرنگار تسنیم گفت: چرا به کشور ایران روی می‌آورند تا سریال و فیلم بسازند؛ چون در ایران تولید ارزان است ما با دلار با آنها حساب نمی‌کنیم با ریال حساب می‌شود و از این رو برای تولیدکنندگان کشورهای خارجی هم مقرون به صرفه‌تر است، البته ما هم از حضورشان استقبال می‌کنیم.
سیدرضی رئیس مرکز تولید فنی سیما به امکاناتی اشاره کرد که در شهرک غزالی فراهم است. او گفت: امکانات ما در شهرک غزالی با اختلاف از جاهای دیگر در کشور بیشتر و بهتر است. نسبت به بیرون از کشور عددها آن‌قدر بزرگتر است دوستان بیرونی‌هایش را می‌گیرند و داخلی‌هایش را داخل ایران می‌آورند و تصویربرداری کنند، چون واقعاً به‌صرفه نیست تمام امکانات، تجهیزات و آدم‌ها را با خودشان به خارج از کشور ببرند. ما اینجا در حال انجام کارهایی هستیم که شهرک مقرون به صرفه‌تر شود حتی اگر بخواهند پروژه‌ای را در تهران تصویربرداری کنند، در واقع معتقدیم شهرک از هرجایی ارزان‌تر خواهد بود.
شهرک سینمایی تلویزیونی ایران (غزالی) باید به‌سرعت راه‌های نرفته را طی کند
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
* بگذارید از اینجا شروع کنیم خیلی در مورد شهرک‌سازی صحبت می‌شود. در ترکیه، آمریکا و صنعت سینمای‌شان شهرک‌سازی اهمیت دارد. شهرک‌ها باشند و امکانات در اختیار تولیدکنندگان قرار بگیرد کمتر مشکلاتی در این زمینه‌ها پیش می‌آید و شاهدِ هزینه‌های هنگفت در حوزه لوکیشن‌ها نخواهیم بود. یک مقدار درباره اهمیت ساخت شهرک و شکل‌گیری شهرک‌ها برای هنر هفتم کشورها صحبت کنید.
صنعت سینما و تلویزیون، صنعت پیشران است و فرهنگسازی توسط این دو مقوله اتفاق می‌افتد. شاید همان‌طور که معیشت برای همه مهم است، فرهنگ و تفکر و ایده هم قسمتی از زندگی شده و الان صنعت نمایشی و سینمایی آن‌قدر تأثیرگذاری دارد که به تغییر فرهنگ‌ها منتج می‌شود و ذائقه مردم هم تغییر می‌دهد. همچنین صحنه جنگ هم تغییر کرده به صحنه جنگ رسانه‌ای تبدیل شده است.
هر کشوری بازوی مناسبی در حوزه صنعت رسانه دارد قوی‌تر عمل می‌کند. کشورهای آمریکا و هالیوود هر اتفاق درست و نادرستی را در زمینه آثار نمایشی برای بشریت خوراک می‌کنند. مزیّت رقابتی هم به خاطر یکپارچگی امکاناتی که وجود دارد کسانی در آن شرایط و فضا کار هنری می‌کنند تولید برایشان ارزان تمام می‌شود.
این فرهنگ چند سالی است در کشورهایی که یک پله در صنعت رسانه عقب‌ترند شکل‌گرفته و در برخی از کشورها مثل کره و ترکیه شتاب گرفته است. بیشتر به این نیاز گویا پی برده‌اند و تلاش‌های جدّی‌تری کرده‌اند. ایران هم که ما داعیه‌دار فرهنگ دین‌داری و اسلامی هستیم. آزادی‌خواهی را می‌خواهیم در دنیا ترویج دهیم و بایستی با زبان این رسانه این کار اتفاق بیفتد.
به تعبیری از نان شب واجب‌تر است. تلاش‌مان را دو چندان کنیم و سرعت‌مان را زیاد کنیم. خواستگاه این امر الان در شهرک سینمایی و تلویزیونی ایران محقق شده و مهیاست و البته آرمان و ایده‌آل ما نیست. اینکه الان به روز شده و به گفته دوستان منتقد رو به رشد آن دیده می‌شود فعالیت جدّی می‌کند تا ایده‌آل فاصله داریم. باید در این زمینه هم سرعت را بالا ببریم و هم نیازمند حمایت‌های جدّی دولتمردان است.
صداوسیما نمی‌تواند همه این رسالت را به تنهایی پیش ببرد؛ جالب است بدانید در کشور عربستان، شخص بن سلمان ولیعهد تولیت شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی را برعهده گرفته است. در برخی از کشورهای دیگر هم شخص رئیس‌جمهور و مسئولین ارشد کشوری‌شان عهده‌دار این مسئولیت‌اند.
یعنی در واقع کار باید در سطح ملی تعریف شود. یعنی مجلس باید کار جدّی کند. امروز در این فضا، با یک پیام و مدیای تقلبی و هوش مصنوعی هم آمده کار سخت‌تر شده است. یعنی یک غیرواقع را واقعی نشان دادن! پس کسی اینجا موفق است در این جنگ نابرابر بتواند خودش را به روز کند و برای به روز شدن نیاز به حمایت جدّی وجود دارد.
من جایی هم گفتم شهرک سینمایی تلویزیونی ایران (غزالی) باید به سرعت راه‌های نرفته را طی کند و فضا و زیرساختی را فراهم کند که اصحاب رسانه و هنر بتوانند در آن مشغول به فعالیت باشند.
ماجرای بازدید نمایندگان روسیه از شهرک تلویزیونی ایران
* شما میان صحبت‌هایی که پیش از شروع مصاحبه با هم داشتیم به دو کشور لبنان و عراق اشاره کردید که در فضای بیگ پروداکشن شهرک غزالی مشغول به ساخت برنامه برای کشورشان هستند. اتفاق خوبی است که درها به روی کشورهای دیگر برای ساخت اثر نمایشی و تلویزیونی باز است، مثل تولیدکنندگانی که این روزها بیشتر از لوکیشن‌های کشورهای دیگر خصوصاً ترکیه استفاده می‌کنند. این سؤال بسیاری است که به چه دلیل این اتفاق بیشتر می‌افتد به دلیل مسائل مالی است؛ با توجه به اینکه در کشور خودمان لوکیشن‌های ناب و بکر در شهرستان‌ها و شهرک‌های مختلفی وجود دارد باز این تمایل و رغبت بیشتر دیده می‌شود. اگر نگاهی به این مسئله داشته باشید؛ همچنین موضوعی که خودتان در مورد دو کشور خارجی و ساخت برنامه در شهرک غزالی اشاره کردید.برخی شهرک‌های سینمایی در کشورهای خارجی مثل ترکیه علاوه بر ایجاد فضایی برای تولید فیلم کشور خودشان، به سایر تولیدکنندگان از کشورهای دیگر این اجاره را می‌دهند؛ آیا در ایران هم چنین شرایطی وجود دارد و سوبسیدهایی هم قائل‌اند اینجا به چه صورت است؟
چندی پیش نمایندگان کشور روسیه به شهرک غزالی آمدند و بازدیدی داشتند. بسیار ابراز تمایل کردند که با ایران همکاری مشترک داشته باشند. علت آن این است خدمات در ایران ارزان است. اینکه شما اشاره کردید دوستان به ترکیه می‌روند و تولید فیلم دارند؛ دلایل مختلفی دارد.
واقعیت موضوع این است خیلی دقیق بگویم و اینکه می‌گویم یک تحلیل شخصی است. شاید می‌خواهند این چارچوب‌هایی که اینجا وجود دارد را نداشته باشند. ما معتقدیم که یک کشور ایرانی و اسلامی هستیم. باید این را دقت کنیم کجا زندگی می‌کنیم. یعنی ما نباید به خاطر منافع مادی‌مان پا روی اعتقادات‌مان بگذاریم و انسان با اعتقادات و باورهایش زنده است. ناهنجاری‌هایی که برای خانواده خودمان نمی‌پسندیم و تبدیل به یک رفتار کنیم و به عنوان یک فرهنگ در جامعه تزریق کنیم.
کسی که در این نمایش‌های خانگی و پلتفرم‌ها، تولیدی را به صورت یک فرهنگ غلط هنجارشکن در فضای‌مجازی نشر می‌دهد اگر از او بپرسید دختر و پسر خودش بیننده همین نمایش‌ها باشد حتماً مخالفت می‌کند و اعتقادی به این موضوع ندارد. اما به خاطر سود مالی و بحث‌های گیشه‌ای از این مرزها عبور می‌کند.
برای اینکه از این مرزها عبور می‌کند باید وارد محیطی شود که بدون چارچوب و قاعده‌مند و ساختارمند نباشد. درست و غلط بودن آن از نظرمن غلط است اما شاید اهل‌فن نظر دیگری داشته باشند.
اما چرا روی می‌آورند به ایران؛ چون تولید در کشور ما ارزان است. ما با آنها دلاری حساب نمی‌کنیم و همه‌چیز ریالی است. این باعث می‌شود برای آنها جذاب شود. ما هم استقبال می‌کنیم و معتقدیم صداوسیما یک برودکستر بزرگ است.
در این بازدید، رئیس صداوسیما گفتند این اتفاق بیفتد و فضا باز شود. من اعتقاد دارم مرکز تولید فنی سیما می‌تواند در غرب آسیا نقش‌آفرینی خوبی داشته باشد.
درباره سوبسید هم بگویم همین اعداد و ارقامی که با آنها حساب می‌کنیم خودش سوبسید است. همین الان یک سوله در تهران خارج از شهرک اجاره کنید باید سه برابر شهرک پول پرداخت کنید. این یعنی سوبسید؛ چون شهرک با قیمت کارشناسی دنبال این است کار اهالی فرهنگ و هنر را راه بیندازد و مسیر کار را برای آنها تسهیل کند این یعنی همان سوبسید.
شهرک باید پاتوق هنرمندان شود
* درباره آینده‌نگری و یا همان چشم‌اندازتان برای شهرک غزالی بفرمایید و به کجا می‌خواهد برسد؟
ما یک زیرساخت‌هایی در شهرک داریم و یک مجموعه‌ای از همین الان بخواهد آنها را آماده کند با صرف یک هزینه‌های چند هزار میلیاردی و صرف زمان به این نقطه خواهد رسید. پس داشته فعلی ما، برگ برنده‌مان محسوب می‌شود.
این وسعت ما را به این سمت می‌برد که یک شهرک خدمات رسانه‌ای بشویم. یعنی چه؟ یک تهیه‌کننده و اصحاب هنر وارد شهرک می‌شوند از صدر تا ذیل کار را در شهرک دسترسی پیدا کنند. الان مجموعه‌ای که یک سال راه افتاده بازارچه شهرک است و هر نوع خدماتی بخواهید در آن شهرک موجود است.
حتی الان با دفاتر جلوه‌های ویژه و طراحان دکور صحبت شده و یک تهیه‌کننده می‌آید اول یک اتاق اداری به او می‌دهیم و خط تولید صنعتی در شهرک در حوزه انیمیشن براساس هوش مصنوعی راه می‌اندازیم.
در آینده نه چندان دور یکی از ایده‌هایمان این است پاتوق هنرمندان و هنرورها را در شهرک غزالی راه بیندازیم. تفریح و گعده‌هایشان در اینجا باشد. در همین حوزه برای ایجاد وفاق بین نسل جدید با انگیزه و انتقال دانش از نسل قدیم به این عزیزان در بستر شهرک اتفاقات خوبی در حال رقم خوردن است.
در این حوزه نگاه‌مان این است شهرک این چندگانگی را به هم وصل کند. هوش مصنوعی در صنعت فیلمسازی و دکوپاژ و فیلمنامه‌نویسی فعال شده است. در این فضا اجازه می‌دهد سرعت را بیشتر کند. میزانسن‌ها و جانمایی دوربین‌ها را نیز مطرح می‌کند. من آینده خیلی جدّی را در بازی‌های رایانه‌ای توأمان با انیمیشن‌ها می‌بینم.
همه این‌ها گفتم نیاز به یک اپلیکیشن و پلتفرمی می‌خواهد. حتی کسانی که در دوردست‌ها هستند و می‌توانند به این صنعت کمک کنند خوداظهاری اتفاق بیفتد. هم آنهایی که لوکیشن می‌خواهد در اختیار قرار دهند و هم متقاضیان می‌توانند به این اپلیکیشن مراجعه کنند.
سوبسیدها به چه محتواهایی می‌رسد؟
* درباره سوبسیدها یا همان یارانه‌ها صحبت کردیم و شما اشاره کردید همین ارزان بودن امکانات و خدمات در شهرک غزالی خودش سوبسید به حساب می‌آید. اما می‌خواستم این سؤال را مطرح کنم محتوایی هست شما به آن سوبسید قائل شوید. یا نکته‌ای درباره بحث سفارش و رانت مطرح می‌کنند اساساً رانت امکان ورود به لوکیشن دادن و استفاده از شهرک دارند؟
من می‌توانم بگویم در طول این یک سالی که من حضور دارم این اتفاق نیفتاده است. کسی به من سفارش نکرده؛ ما کجا سوبسید و این تفاوت را قائل می‌شویم. سعی‌مان این است برنامه‌های خود صداوسیما و مجموعه‌هایی که می‌خواهند کار کنند. اینجا زمین، زمین صداوسیماست برای خودش تخفیفاتی قائل شویم.
بنابر تعرفه‌ای که داریم ما از خود برنامه‌سازان تلویزیون هم پول دریافت می‌کنیم. شاید برخی بگویند صداوسیماست و پول نمی‌گیرند؛ اتفاقاً پول می‌گیریم چون اینجا بحث درآمدزایی و بخش خصوصی است. خودش روی پای خودش ایستاده و اگر متکی به فضای دولتی باشد نابود می‌شود.
شهرک غزالی خودش را تقریبا می‌چرخاند و تا ایده‌آل فاصله دارد. با توافق و حمایتی که دوستان می‌کنند یک بخشی از درآمدها برمی‌گردد و خرج بهسازی و نوسازی می‌شود. آنجایی که سوبسید می‌دهیم و تقسیط و امتیاز می‌دهیم بیشتر برای برنامه‌هایی است که متولی آن صداوسیماست و ما هم باید آن را حمایت کنیم و این‌طوری نیست از این دسته و آن دسته پول نمی‌گیریم.ما می‌خواهیم زمین بازی باشیم و خودمان را وارد کادر خاصی کنیم. ما در واقع مثل یک مجموعه خدمات‌رسان عمل می‌کنیم. مگر از چارچوب خارج شود. آنجا ما مانعیم و اصول حاکم بر کشور رعایت شود.
* برای برخی این سؤال وجود دارد یک فیلم روزانه بخواهد لوکیشن بگیرد چقدر برای آن فیلم هزینه دارد؟
این خیلی فاکتور دارد. یک وقتی قسمتی از یک لوکیشن خواسته می‌شود و بخش بزرگی از آن را می‌خواهد. یا اینکه تولیدکننده‌ای دنبال لوکیشن با آکسسوار و تجهیزات است، باید ببینیم این دفترچه‌ای دارد هر تولیدکننده‌ای متناسب با درخواست‌هایی که دارد نسبت به آن ما به ازایی دارد و آن مبلغ وارد خزانه می‌شود.
چطور از لوکیشن‌ها محافظت می‌شود؟
* برخی از لوکیشن‌ها ساخته می‌شوند و خراب می‌شوند؛ پایان این لوکیشن‌ها چطور است و چطوری محافظت می‌شود؟
این هم یک گزاره اشتباه است منتقل شده؛ در یک سریالی دو دیوار خراب شود. کسی که بازدید می‌کند این به هم ریختگی به خاطر رعایت نکردن اصول نظافت یا مسائل دیگر است؛ در حالی‌که همه این‌ها به راکورد صحنه برمی‌گردد. ما زیرساخت تولید محتواییم و این ابنیه در اختیار تولید فیلم و سریال قرار بگیرد.
قرارمان با تولیدکنندگان این است که پس از تمام شدن کارشان، ابنیه را مثلِ حالت اول به ما تحویل بدهند. یک بخشی هم استهلاک است و به مرور برخی از ابنیه‌ها خراب می‌شوند.
ما الان به‌جدّ ابنیه‌ها را ماندگار می‌سازیم. در گذشته به دلیل برآورد و بودجه، ابنیه را پوسته می‌ساختند فرسایش باران خراب می‌کرد. یکی از طرح‌هایمان این است بناهای پرکاربرد را اگر پوسته است خراب کنیم و واقعی‌اش را بسازیم. بتوانیم این ابنیه‌ها را ماندگار کنیم و جزو رسالت‌های ما است. اما اینکه می‌گویند در حال نابود شدن است واقعیت ندارد. الان خیلی مرمت‌ها در لاله‌زار و لوکیشن‌های دیگر در حال انجام است.
نام اینجا غزالی نیست
* شهرک سینمایی غزالی در مقایسه با نمونه خارجی چه تفاوت‌هایی دارد آیا استانداردی در این زمینه وجود دارد؟
آنها تکنولوژی‌های تجهیزاتی‌شان خیلی به روز است که ما داریم به سرعت به آن سمت می‌رویم. به لحاظ ابنیه، زیرساخت، این حجم سوله و بافت متناسب با تاریخ کشور و سطح دسترسی‌ها و نزدیک به فرودگاه، شهرک ما 70 درصد آنها را بدون اغراق دارد و بقیه هم به سرعت پیش می‌رود.
تعامل سریال «سلمان فارسی» و داود میرباقری با شهرک غزالی
* سریال‌هایی مثل «سلمان فارسی» و «حضرت موسی» و از این دست سریال‌ها دغدغه‌شان همیشه لوکیشن بوده است. اما به دلیل کرونا و مشکلات دیگر، لوکیشن‌های مختلف این سریال ساخته شد و الان فصل ایران آن در شهرک غزالی در حال ساخت است. شنیدم ابراهیم حاتمی‌کیا هم می‌خواهند سریال «موسی(ع)» را در شهرک‌ها و لوکیشن‌های ایران بسازند.
آقای میرباقری کارگردان خوب و سخت‌گیری هستند. همین روحیه تعاملی که بین شهرک و تهیه‌کننده آقای طاهری اتفاق افتاده به سرعت تولید سریال «سلمان فارسی» کمک کرده است. بخش اعظم و غالب کارگاه‌ها و فرآیند ساخت این سریال در شهرک غزالی اتفاق می‌افتد.
این‌ها بعداً در شهرک می‌ماند. این تعامل هرچه بیشتر شهرک با برنامه‌ساز، برنامه‌ساز را به کار در شهرک ترغیب می‌کند. ما باید مشتری‌مدار باشیم. معتقدیم هرچه مشتری‌مدار باشیم و نیازهای برنامه‌ساز را مرتفع کنیم و دغدغه‌هایش را از او بگیریم و به تولید فکر کند هیچ‌کجایی به غیر از پیش ما نخواهد رفت.
امکانات ما در شهرک غزالی با اختلاف از جاهای دیگر در کشور بیشتر و بهتر است. نسبت به بیرون از کشور عددها آن‌قدر بزرگتر است دوستان بیرونی‌هایش را می‌گیرند و داخلی‌هایش را داخل ایران می‌آورند و تصویربرداری کنند، چون واقعاً به‌صرفه نیست تمام امکانات، تجهیزات و آدم‌ها را با خودشان به خارج از کشور ببرند.
ما اینجا در حال انجام کارهایی هستیم که شهرک مقرون به صرفه‌تر شود حتی اگر بخواهند پروژه‌ای را در تهران تصویربرداری کنند، در واقع معتقدیم شهرک از هرجایی ارزان‌تر خواهد بود.
انتهای پیام/